.jpg)
Γι’ αυτό περιορίζουμε τόσο προσεκτικά το εύρος των ερευνητών της… Δεν τους επιτρέπουμε να ασχοληθούν με άλλα, εκτός από τα πιο άμεσα προβλήματα της στιγμής. Όλες οι άλλες έρευνες αποθαρρύνονται πολύ ολέθρια… Ο ίδιος ο Ford μας, έκανε πολλή προσπάθεια για να μετατοπίσει την έμφαση από την αλήθεια και την ομορφιά, στην άνεση και την ευτυχία… αλλά οι άνθρωποι εξακολουθούν να μιλούν για την αλήθεια και την ομορφιά σαν να ήταν τα κυρίαρχα αγαθά.
Μέχρι την εποχή του Εννεαετούς Πολέμου. Αυτό τους έκανε να αλλάξουν καλά την μελωδία τους. Τι νόημα έχει η αλήθεια ή η ομορφιά ή η γνώση όταν οι βόμβες του άνθρακα σκάνε παντού γύρω σου; Τότε άρχισε να ελέγχεται για πρώτη φορά η επιστήμη – μετά τον Εννεαετή Πόλεμο. Τότε ο κόσμος ήταν έτοιμος να ελέγξει ακόμη και τις ορέξεις του. Οτιδήποτε για μια ήσυχη ζωή. Συνεχίζουμε τον έλεγχο από τότε. Δεν ήταν πολύ καλό για την αλήθεια, φυσικά. Αλλά ήταν πολύ καλό για την ευτυχία. Δεν μπορεί κανείς να έχει κάτι για το τίποτα. Η ευτυχία πρέπει να πληρωθεί. Πληρώνετε γι’ αυτό, κύριε Watson – πληρώνετε επειδή τυχαίνει να ενδιαφέρεστε πάρα πολύ για την ομορφιά. Με ενδιέφερε πάρα πολύ η αλήθεια. Πλήρωσα κι εγώ.» “Ο θαυμαστός νέος κόσμος” του Aldous Huxley
Η μάχη για το μυαλό: Πώς να βγούμε από μια τεχνητή, παρανοϊκή πραγματικότητα.
Από την ταινία του George Cukor “Gaslight” (1944), προέρχεται ο όρος “gaslighting“.
Ο ορισμός του “gaslighting” είναι να χειραγωγείς κάποιον χρησιμοποιώντας ψυχολογικές μεθόδους ώστε να αμφισβητεί την λογική του ή τις δυνάμεις του συλλογισμού του. Θα πρότεινα στους ανθρώπους να παρακολουθήσουν αυτή την ταινία, διότι είναι πράγματι χρήσιμη για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το “gaslighting”.
Ο πολιτισμός είναι βασικά ένα ουσιαστικό στοιχείο, το έχουμε ξεχάσει αυτό, ο πολιτισμός και η τέχνη είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο για το πώς βλέπουμε τους εαυτούς μας και πώς βλέπουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Είναι όργανα, αλλά είναι επίσης θεμέλια για να κρίνουμε την λεγόμενη “πραγματικότητα” στην οποία ζούμε. Και θα υπεισέλθω σε αυτό το ζήτημα του πώς υποτίθεται ότι σκεφτόμαστε μια “πραγματικότητα”, διότι ακόμη και οι προσπάθειες απεικόνισης μιας αντικειμενικής πραγματικότητας δεν είναι ακριβείς.
Μια πλήρως “αντικειμενική πραγματικότητα”… δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η λεγόμενη “αντικειμενική” πραγματικότητα βασίζεται τελικά στις αισθήσεις και οι αισθήσεις μας δεν είναι αντικειμενική πραγματικότητα, καθώς μπορούμε να δούμε ακόμη και με τον οπτικό τομέα, υπάρχουν τόσα πολλά που το μάτι δεν μπορεί να δει, τα οποία όμως υπάρχουν (και τα όργανα που θα δημιουργήσουμε θα είναι επίσης περιορισμένα σε αυτή την ικανότητα).
Αυτό το άρθρο επικεντρώνεται στο τι ακριβώς συνέβη, ιδιαίτερα στον δυτικό πολιτισμό του 20ου αιώνα με έναν πολύ συνειδητό τρόπο, έτσι ώστε σήμερα να βρισκόμαστε σε μια κρίση υπαρξισμού και βασικά παραλυτικού κυνισμού, όπου οι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο στον οποίο ζουν ως κάτι άσχημο και κάτι λάθος, αλλά δεν μπορούν να δουν μια εναλλακτική πραγματικότητα, δεν πιστεύουν πραγματικά ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια εναλλακτική πραγματικότητα. Και αυτό προγραμματίστηκε συνειδητά στον πολιτισμικό μετασχηματισμό που συνέβη τον 20ό αιώνα.
Ο Aldous Huxley ήταν στην πρώτη γραμμή αυτού του πολιτιστικού, μαρξιστικού μετασχηματισμού, και ιδρυτικό μέλος των “Fabian Society” άλλοι άνθρωποι όπως ο H.G. Wells ήταν στην αρχή της διαφορετικής θεώρησης του κόσμου, επειδή αποφασίστηκε μια μέρα ότι ο παλιός κόσμος των κλασικών ήταν η “πηγή” των παγκόσμιων προβλημάτων.
Αυτός είναι λοιπόν σε μεγάλο βαθμό ο κόσμος στον οποίο ζούμε σήμερα, μια επιστημονικοφανής δικτατορία, αλλά κυρίως ένας κόσμος όπου έχουν τα υποκείμενα μάθει να αγαπάνε την υποτέλειά ή, αν δεν την αγαπάνε, δεν μπορούν να δουν έναν κόσμο έξω από αυτήν. Υπάρχει καθολική απουσία φαντασίας.
Οι τελευταίοι πιστεύουν ότι αυτό είναι λάθος, αλλά δεν μπορούν να οραματιστούν έναν κόσμο όπου το καλό όχι μόνο υπάρχει αλλά και υπερισχύει σε όλα τα πράγματα. Προσπάθησες αλλά απέτυχες και έτσι μπορείς μόνο να κάνεις το καλύτερο δυνατό για να επιβιώσεις.
Αυτή είναι μια εντελώς συνειδητή σκέψη που έχει εισαχθεί στην πολιτιστική νοοτροπία και αυτού του είδους οι άσχημες ιδέες δεν θα μπορούσαν να έχουν επιτύχει χωρίς πρώτα να θάψουν ή να παραποιήσουν ή να αποδυναμώσουν, ή στην περίπτωση του Σαίξπηρ, προσπαθήσουν να τον χρησιμοποιήσουν ως πρότυπο για πιο “σύγχρονα θέματα” χάνοντας αυτό που ήταν ο αρχικός σκοπός και η ουσία του έργου Τέχνης.
Ένα πρόσωπο που έχουμε χάσει σε μεγάλο βαθμό από την συνείδηση στις Τέχνες είναι ο Φρίντριχ Σίλερ, Γερμανός θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και ιστορικός και είναι λίγο-πολύ ο “Σαίξπηρ” της Γερμανίας.
Είναι ο πρώτος μεγάλος εκπρόσωπος του Ρομαντικού κινήματος. Το πρώτο του θεατρικό έργο, που το έγραψε πολύ νέος, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του θεάτρου, αν και είχε ατέλειες που παραδέχτηκε αργότερα και ο ίδιος. Μετουσιώνοντας τον ενθουσιασμό των είκοσι χρόνων του, ο Σίλλερ κατόρθωσε να δώσει στον κόσμο της εποχής του τα πρώτα μηνύματα του νέου κινήματος. Ο ρομαντισμός κήρυξε την αγάπη για την δικαιοσύνη και την ελευθερία, για την τιμωρία των ενόχων, για την ζωή, την ελπίδα, για το αύριο του ανθρώπου. Με το έργο του “Οι ληστές” προβάλλει ακριβώς αυτά τα ιδανικά. Ιδανικά πάλης του ανθρώπου ενάντια στην άδικη κοινωνία.
Το 1783-1787 γράφει δύο έργα: «Η συνωμοσία του Φιέσκο» και το «Ραδιουργία και Έρως», έργα με τα οποία ο Σίλλερ επιτίθεται στους αυλικούς, που με τις ραδιουργίες τους δημιουργούν την εγκληματική ζωή του κόσμου. Ο Σίλλερ αρχίζει πια να διαγράφει με άνεση τους χαρακτήρες και η ανάλυσή του γίνεται βαθύτερη. Έγραψε κι άλλα έργα με υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο, με αυστηρή τήρηση των ιδανικών του, όπως είναι τα «Ντον Κάρλος», «Μαρία Στιούαρτ», «Γουλιέλμος Τέλλος». Στα έργα του δείχνει μια εξαιρετική επιδεξιότητα στην σκηνική δομή. Είναι κάτοχος των δραματικών εξάρσεων. Μέσα σ’ αυτά ακούμε τα επίκαιρα μηνύματα και διδάγματα του Σαίξπηρ.
Ο Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν, ο διάσημος Ρώσος ποιητής, λογοτέχνης, ο μεγαλύτερος ποιητής της Ρωσίας, που θεωρείται κι ο δημιουργός της νεότερης Ρωσικής λογοτεχνίας και γνωστός φιλέλληνας, ο Ρώσος ποιητής της ελευθερίας, επηρεάστηκε πολύ από τα έργα του Σίλερ και οι δύο ποιητές επηρεάστηκαν πολύ από τα έργα του Σαίξπηρ.
Η “ταφή” του Σίλλερ έγινε με πολύ συνειδητό τρόπο επειδή ο Σίλλερ προσφέρει στην πραγματικότητα το αντίδοτο, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο ποιητή ή φιλόσοφο που έχω διαβάσει, όπου μπορούμε να ενώσουμε τον ηθικό κόσμο, τον όμορφο κόσμο και το καλό, με την πραγματικότητα σε μια αρμονική ένωση, δεν είναι κάτι που πρέπει να επιβληθεί ή να διδαχθεί ή να κηρυχθεί στους ανθρώπους, αλλά είμαστε πραγματικά ευτυχείς να το κάνουμε και χαιρόμαστε να σχηματίζουμε μια τέτοια ένωση.
Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει τα τελευταία εκατό χρόνια όσον αφορά τον πολιτιστικό και πνευματικό υπαρξισμό που έχει περάσει, ιδίως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, έτσι ώστε η νέα γενιά που έζησε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο να γίνει γνωστή ως “Χαμένη Γενιά” και αυτή η προοπτική συνεχίστηκε σε όλες τις επόμενες γενιές, έτσι ώστε σήμερα να έχουμε τον εξουθενωτικό κυνισμό ως το νέο πλαίσιο και αυτό έχει κατασκευαστεί ειδικά και με σκοπό την υποδούλωση του πληθυσμού.
Δεν χρειάζεσαι καμία χρήση βίας ή άλλα ακραία μέτρα αν έχεις έναν πληθυσμό που πιστεύει τελικά σε μια ακραία μορφή υπαρξισμού.
Έχουμε άφθονο ψωμί και αγαθά, τσίρκο και θεάματα, θαύματα και μυστήρια στην εποχή μας, αλλά δεν είναι αυτό που τελικά δημιουργεί έναν πληθυσμό που θα παραμείνει ουσιαστικά παράλυτος, ενώ η τυραννία θα κυριαρχεί όλο και περισσότερο πάνω στους ανθρώπους.
Η αληθινή πηγή της υποδούλωσής μας είναι η απόρριψή μας, η ανικανότητά μας να οραματιστούμε, μια εναλλακτική πραγματικότητα, όπου ο κόσμος θα μπορούσε να υπάρχει με το Αγαθό να προεδρεύει και ότι η Αρμονία μπορεί να είναι κάτι παντοτινό κι αληθινό.
Είναι ο πολιτισμός, η εκπαίδευσή και συνεπώς οι τέχνες και η χρήση ως σημαντικές των θρησκευτικών και πνευματικών διδασκαλιών που έχουν κάνει τις ανθρωπόμαζες να αποδεχτούν μια τεχνητή, δυστοπική, παραφύση πραγματικότητα, όπου μπορούν να υπάρχουν μόνο σε κάποια μορφή σκλάβων.
Μπορεί να υποστηρίζουν ότι δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση, αλλά δεν αντιστέκονται ή δεν την αμφισβητούν, μπορεί να αποδέχονται ότι όσοι συμμετέχουν σε έναν τέτοιο υποβαθμισμένο κόσμο θα κριθούν ανάλογα και θεωρούν τους εαυτούς τους ασφαλείς αφού απλά έχουν κάνει check out, έχουν αποσυνδέσει τον εαυτό τους από το να συμμετέχουν εποικοδομητικά σε οτιδήποτε.
Και έπειτα υπάρχουν και εκείνοι, οι οποίοι αυξάνονται ολοένα και περισσότερο, που πιστεύουν ότι μια τέτοια καταστροφή πρέπει να επέλθει προκειμένου να καθαρίσει επιτέλους ο κόσμος και να εξαγνιστεί από τους “ανθρώπινους ρύπους” του.
Έτσι, ζούμε σε έναν κόσμο όπου η πλειοψηφία πιστεύει ότι ο κόσμος είναι έτσι όπως είναι επειδή έτσι είναι και δεν μπορεί να υπάρξει διαφορετικά. Αυτό είναι το μόνο που χρειάζεται ουσιαστικά ένας πληθυσμός για να τον υποδουλώσει κάποιος, γιατί ένας τέτοιος λαός δεν θα κουνήσει ούτε το δαχτυλάκι του για να αμφισβητήσει τα πλεονεκτήματα ενός τόσο άσχημου και άδικου συστήματος.
Ό,τι έγραψε ο Σίλερ (συμπεριλαμβανομένων των θεατρικών του έργων, της ποίησής του, των δοκιμίων του και των ιστορικών του συγγραμμάτων του) ήταν μια έρευνα για το πώς θα μπορούσε κανείς να ενώσει το Ηθικό με το Ελεύθερο.
Kαντιανή σκέψη.
Εκείνη την εποχή ο Ιμμάνουελ Καντ ήταν ένας από τους πιο δημοφιλείς φιλοσόφους και παραμένει έτσι μέχρι σήμερα. Πολλοί άνθρωποι έχουν στην πραγματικότητα υιοθετήσει την Καντιανή σκέψη, είτε το γνωρίζουν είτε όχι. Η Καντιανή ηθική περιστρέφεται γύρω από την ιδέα του “καθήκοντος”- οι πράξεις που εκτελούνται γύρω από μια “αρχή του καθήκοντος” θεωρήθηκε ότι είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να κρίνουμε την ηθική αξία. Έτσι, η έκφραση “για να είσαι Καντιανός…” Αυτό συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με τον Στωικισμό, τον οποίο ο Καντ προχώρησε παραπέρα.
Η ιδέα του Καντ για το “παγκόσμιο καθήκον” θεωρείται η ύψιστη τάξη, σε έναν τέτοιο κόσμο όλα τα άλλα θα υπόκεινται σε αυτόν τον κανόνα, συμπεριλαμβανομένων των Τεχνών και όσων κρίνουμε ως το Ωραίο, το Καλό και το Ελεύθερο.
Ο Σίλερ διαφωνούσε εντελώς με αυτό και θεωρούσε ότι τα αποτελέσματά του ήταν απίστευτα καταστροφικά, επειδή η Καντιανή άποψη μας δίδασκε ότι μπορούμε να θεωρηθούμε “καλοί” ή “ηθικοί” ή όποιος άλλος τιμητικός τίτλος, μόνο μέσω της βίαιης παρέμβασης στον εαυτό μας, δαμάζοντας τα ένστικτα και τις επιθυμίες μας. Γιατί, δεν είμαστε από την φύση μας καλοί, αλλά μάλλον από την φύση μας είμαστε κακοί και πρέπει πάντα να επεμβαίνουμε στον εαυτό μας για να το ανατρέπουμε αυτό, ώστε να γινόμαστε καλοί.
Σύμφωνα με αυτή την Καντιανή άποψη, τα πάντα γίνονται διάφοροι τόνοι του γκρι. Πού χωράει η Ζωή, η Χαρά και η Ευτυχία, το Όμορφο και το Ελεύθερο σε ένα τέτοιο κατασκεύασμα, αν δεν ταιριάζουν σε κάποιο άκαμπτο καλούπι του “καθήκοντος”;
Και τίθεται επίσης το ερώτημα: “καθήκον προς τι ακριβώς;”. Έτσι, σύμφωνα με την Καντιανή άποψη, θα υπάρχει πάντα ένα κομμάτι του εαυτού μας που θα πρέπει να κρατάμε για πάντα κρυμμένο, κλειδωμένο, φυλακισμένο και θα πρέπει να χτυπάμε αυτό το ζώο μέσα μας (τον αληθινό Τοτεμικό εαυτό) για να μην γίνει πολύ δυσκίνητο, θα πρέπει να το λιμοκτονούμε για να μην υποκύψουμε στις επιθυμίες του και μην (Κθούλου φυλάξει) το εξαπολύσουμε καταπάνω τους να τα κάνει όλα πουτάνα.
Αυτό που ανέδειξε ο Σίλερ ήταν ότι αυτό ήταν εντελώς λάθος και ότι τα ένστικτα και οι επιθυμίες μας δεν είναι εγγενώς ή εκ φύσεως κακά, αλλά απλώς πρέπει να καλλιεργούνται, όπως καλλιεργούμε τον εαυτό μας σε άλλες υποθέσεις, όπως η ομιλία. Δεν γεννιόμαστε με την ικανότητα να μιλάμε την γλώσσα, αλλά όταν την μάθουμε, δεν είναι κάτι αφύσικο για μας, αλλά όχι μόνο φυσικό αλλά και απαραίτητο για την σκέψη και την ύπαρξή μας.
Ο Σίλερ ανέφερε ότι μπορούμε να καλλιεργήσουμε τον εαυτό μας μ’ αυτόν τον τρόπο, έτσι ώστε το φυσικό μας ένστικτο, χωρίς δισταγμό ή σκέψη, να εναρμονίζεται φυσικά με το Αγαθό. Και ότι η φύση, συμπεριλαμβανομένης της δικής μας φύσης, δεν είναι κάτι που πρέπει να περιφρονούμε ή να μαστιγώνουμε συνεχώς, αλλά είναι απαραίτητη για να αποκτήσουμε πρόσβαση σε αυτό το καλύτερο κομμάτι του εαυτού μας. Τον Διπλό εαυτό μας.
O Σίλερ ήταν ο “Σαίξπηρ” της Γερμανίας. Ο διάσημος Ιταλός συνθέτης όπερας Τζουζέπε Βέρντι είχε μεταφέρει στην οπερατική σκηνή πολλά από τα έργα του Σίλερ, όπως η Giovanna d’Arco (Ιωάννα της Λωραίνης, βασισμένη στο έργο του Σίλερ (Η υπηρέτρια της Ορλεάνης), I Masnadieri (Οι ληστές), Don Carlos και Luisa Miller. Συνιστώ ανεπιφύλακτα στους ανθρώπους να παρακολουθήσουν αυτές τις παραστάσεις, ειδικά αυτή του Δον Κάρλος, η οποία διαδραματίζεται στο σκηνικό της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης και της Ιωάννας της Λωραίνης.
Ένα άλλο πολύ διάσημο δράμα που έγραψε ο Σίλλερ ήταν το Wilhelm Tell, το οποίο είναι μια ιστορία που συμμετέχει στην πραγματική ιστορία, για το πώς η Ελβετία έγινε Δημοκρατία σε αντίθεση με την κυρίαρχη μοναρχία/αυτοκρατορία που υπέτασσε τον λαό εκείνη την εποχή. Και ο όρκος Rütli έγινε διάσημος εξαιτίας του θεατρικού έργου του Σίλερ Βίλχελμ Τέλλε.
“Όχι, υπάρχει όριο στην δύναμη του τυράννου! Όταν ο καταπιεσμένος άνθρωπος δεν βρίσκει δικαιοσύνη, όταν το μπουρδέλο γίνεται αφόρητο, εμφανίζεται με ατρόμητη καρδιά στον ουρανό, και από εκεί κατεβάζει τα αιώνια δικαιώματά του, τα οποία παραμένουν εκεί, αναφαίρετα δικά του και άφθαρτα σαν τα ίδια τα αστέρια. Η πρωταρχική κατάσταση της φύσης επανεμφανίζεται, όπου ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με τον συνάνθρωπό του; Και αν όλα τα άλλα μέσα αποτύχουν στην ανάγκη του, απομένει ένα τελευταίο καταφύγιο -το δικό του καλό σπαθί. Το πιο πολύτιμο από τα αγαθά μας μπορούμε να το υπερασπιστούμε, από την βία. Στεκόμαστε μπροστά στην πατρίδα μας, στεκόμαστε μπροστά στις γυναίκες μας, μπροστά στα παιδιά μας!
Θέλουμε να είμαστε μια ενιαία ομάδα αδελφών, να μην χωρίσουμε ποτέ σε κίνδυνο ή δυστυχία. Θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι, όπως ήταν οι πατέρες μας, και προτιμούμε να πεθάνουμε παρά να ζήσουμε στην σκλαβιά. Θέλουμε να εμπιστευόμαστε τον ένα και μοναδικό Θεό και να μην φοβόμαστε ποτέ την ανθρώπινη δύναμη”.
“Ο όρκος του Ρούτλι” Φρίντριχ Σίλλερ “Wilhelm Tell”
Την εποχή που ο Σίλλερ έγραφε αυτό το κείμενο, η Αμερικανική Επανάσταση είχε συμβεί λίγο καιρό πριν και υπήρχε μεγάλη επιθυμία στην Ευρώπη να γίνει το ίδιο, να ανατραπεί (φαινομενικά) η μοναρχία και το φεουδαρχικό σύστημα που υποδούλωνε τους ανθρώπους και να δημιουργηθούν συστήματα που επίσης υποδουλώνουν τον άνθρωπο, με την φαιδρή ονομασία, “δημοκρατία” (κομουνισμός, σοσιαλισμός, εθνικοσοσιαλισμός) δήθεν για την ευημερία και το όφελος των ανθρωπόζωων. Έτσι έφτιαξαν οι Αγγλοσάξονες, τις ΗΠΑ, ώστε να αποτελέσουν ένα “πρότυπο δημοκρατίας” ώστε να συνεχίσουν να κρατούν υπόδουλους, τους υπόδουλους λαούς του πλανήτη.
Αναμενόμενο είναι πως υπήρξε μεγάλη προσπάθεια να θαφτούν τα έργα του Σίλερ, επειδή επικεντρώθηκε πολύ στην ενθάρρυνση για την επίτευξη της ελευθερίας μακριά από πολιτικά κινήματα των ελίτ, αλλά επικεντρώθηκε επίσης πολύ στο πώς αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί πολιτισμικά, το οποίο είναι πραγματικά και το πιο σημαντικό πράγμα.
Πρέπει πρώτα να έχεις μια ελεύθερη ταυτότητα προτού μπορέσεις να διαπράξεις ενέργειες για την υποστήριξη μιας ιδέας ελευθερίας. Διαφορετικά μπορεί να γίνει πολύ συγκεχυμένη κι άναρχη, όπως είδαμε με την τρομοκρατία των Ιακωβίνων στην Γαλλική Επανάσταση και των Αμερικάνων σε κάθε χώρα που επέβαλαν την “δημοκρατία” τους.
Έναν πολίτη που θα προτιμούσε να πεθάνει παρά να ζήσει στην σκλαβιά και να μη φοβηθεί ποτέ την ανθρώπινη δύναμη, δηλαδή την δύναμη της τυραννίας, η οποία είναι μια ανθρώπινη δύναμη. (Το αντίθετο ακριβώς από αυτό που ήδη κάνουμε δηλαδή.) Η τυραννία δεν είναι παντοδύναμη, δεν είναι μια απόλυτη δύναμη και δεν πρέπει να ανεχόμαστε τις προσπάθειές της να υποταχθεί πάνω μας. Είναι ένα ανθρώπινο (αν κι απάνθρωπο) κατασκεύασμα και μπορεί να διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη.
Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να δυσπιστήσει, να εγκαταλείψει αυτή την ιδέα του Καλού, του Ωραίου και του Αληθινού, απλώς και μόνο εξαιτίας κάποιας ανθρώπινης τυραννικής δύναμης, η οποία δεν κατέχει πραγματικά καμία μονιμότητα, αξία ή δύναμη, στον κόσμο που ζούμε.
Ένας τέτοιος λαός που θα προτιμούσε να πεθάνει παρά να ζήσει στην σκλαβιά, σίγουρα δεν είναι αποδεκτή ιστορία για τα παιδιά, πόσο μάλλον για τους ενήλικες σε έναν κόσμο που κυβερνάται από τυράννους που λένε ότι δεν έχουμε το δικαίωμα να επιλέξουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον.
Τα έργα του Σίλλερ επικεντρώνονται στο πώς μπορεί να επιτευχθεί η ελευθερία από την τυραννική κυριαρχία, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου του πολιτισμού, το οποίο συχνά ξεχνιέται ως βασικό συστατικό της ελευθερίας και ως βασικό συστατικό που υπαγορεύει αν μια κοινωνία θα αποτελείται από ελεύθερους ανθρώπους ή από μια κοινωνία δουλοπρεπών ανθρωποειδών.
Ο Γκαίτε, ο οποίος εξακολουθεί να μνημονεύεται και να γιορτάζεται στην Γερμανία, ήταν στενός φίλος και σύμμαχος του Σίλλερ. Τόσο ο Γκαίτε όσο και ο Σίλλερ αναγνωρίστηκαν τον 19ο αιώνα ως οι δύο πιο σεβαστές μορφές της γερμανικής κλασικής λογοτεχνίας. Και οι δύο άνδρες είχαν ζήσει στην πόλη της Βαϊμάρης που βρίσκεται στην κεντρική Γερμανία και αποτέλεσαν τις σημαίνουσες μορφές του λογοτεχνικού κινήματος που είναι γνωστό ως “Κλασικισμός της Βαϊμάρης”.
Ο “Κλασικισμός της Βαϊμάρης”, σε αντίθεση με ό,τι θέλει να σας κάνει να πιστέψετε η προπαγάνδα της Wikipedia, δεν ήταν ποτέ ένας νέος ανθρωπισμός που προέκυψε από τις ιδέες του ρομαντισμού. Στην πραγματικότητα ήταν οι μυθολογίες του ρομαντικού κινήματος που εξαπέλυσαν μια μορφή πολιτιστικού πολέμου εναντίον των Γερμανών κλασικών.
Από τον Νίτσε έως τον Βάγκνερ, το ρομαντικό κίνημα διαμαρτυρίας του Γερμανικού Κινήματος Νεολαίας, έως τον ρομαντικό πολιτισμικό πεσιμισμό και τον υπαρξισμό της περιόδου μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (γνωστό ως η “Χαμένη Γενιά”), όλα αυτά τα κύματα σκέψης αποτελούσαν ουσιαστικά μέρος της ίδιας αδιάλειπτης παράδοσης που αντιτίθεται στον Γερμανικό κλασικισμό. Δεδομένου ότι η Γερμανία ήταν αυτή που είχε καταστεί ηγέτης στον δυτικό κόσμο στην δημιουργία ιδιοφυιών στους κλασικούς και επομένως η Γερμανία ήταν αυτή που δέχθηκε την πιο σφοδρή επίθεση. Όλ’ αυτά τα λεγόμενα ρομαντικά κινήματα προώθησαν μορφές ηρωικού μηδενισμού.
Το Συνέδριο της Βιέννης (1814-1815) είναι αυτό που ξεκίνησε όλο αυτόν τον πολιτιστικό πόλεμο, ειδικότερα, κατά του κλασικισμού της Βαϊμάρης. (Ο κλασικισμός της Βαϊμάρης ήταν επίσης ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία είχε τόσους πολλούς σπουδαίους συνθέτες που προέκυψαν ή επηρεάστηκαν από αυτήν την περίοδο). Πολλοί ιστορικοί αναγνωρίζουν ότι το Συνέδριο της Βιέννης, το οποίο ήταν υπεύθυνο για τον απάνθρωπο διαμελισμό της Ευρώπης μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την πολιτική υποδαύλιση που οδήγησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο έναν αιώνα αργότερα.
Ένα άλλο Συνέδριο της Βιέννης ήταν τα “Διατάγματα του Κάρλσμπαντ”, τα οποία υιοθετήθηκαν στην Γερμανική Συνομοσπονδία το 1819 και τα οποία υποστήριζαν την κυριαρχία της αυτοκρατορίας και της μοναρχίας. Έτσι και πάλι, αυτό ήταν μια πολύ σαφής αντίδραση στην έμπνευση της Αμερικανικής “Επανάστασης” που συνέβαινε στην Ευρώπη, υπήρξε αυτή η βαριά παρέμβαση στην Ευρώπη εξαιτίας αυτού και μέρος του ήταν τα “Διατάγματα του Κάρλσμπαντ” τα οποία απαγόρευαν κάθε είδους τέχνη που προωθούσε την ιδέα της ελευθερίας του λαού, ελεύθερη από την αυτοκρατορία κι ελεύθερη από την μοναρχία και την τυραννία.
Τα “Διατάγματα του Κάρλσμπαντ” καθιέρωσαν αυστηρούς περιορισμούς στις ακαδημαϊκές και δημοσιογραφικές ελευθερίες και δημιούργησαν μια ομοσπονδιακή επιτροπή για την διερεύνηση όλων των ενδείξεων πολιτικής αναταραχής στα Γερμανικά κρατίδια, αυτό ήταν μια αντίδραση στο κύμα του ρεπουμπλικανισμού που σάρωσε την Ευρώπη μετά την φαινομενική επιτυχία της Αμερικανικής “Επανάστασης” κατά της Μοναρχίας της Βρετανίας. Έτσι, οι διοργανωτές του Συνεδρίου της Βιέννης είδαν αυτό το ρεύμα του ρεπουμπλικανισμού ως μια μορφή επαναστατικής εξέγερσης που έπρεπε να συντριβεί στην πολιτιστικές του ρίζες με κάθε κόστος.
Και αυτός είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν πολλούς από τους καλύτερους από αυτούς τους ανθρώπους που δίδασκαν τους κλασικούς και που ήταν καλλιτέχνες αυτού του κλασικού κινήματος, πολλοί από τους οποίους κατέληξαν στις Ηνωμένες Πολιτείες για να ξεφύγουν από τα διατάγματα του Κάρλσμπαντ.
Η κλασική περίοδος της Βαϊμάρης που ξεκίνησε περίπου το 1772 πήρε το όνομά της από το μέρος όπου ζούσαν πολλοί από τους κορυφαίους στοχαστές της εποχής, όπως ο Γκαίτε και ο Σίλερ, ο Βίλχελμ και ο Αλεξάντερ φον Χούμπολντ έζησαν επίσης στην Βαϊμάρη (οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις του Χούμπολντ ήταν ένα από τα πράγματα που δέχθηκαν σφοδρή επίθεση στο πλαίσιο των Διαταγμάτων του Κάρλσμπαντ).
Η κλασική περίοδος της Βαϊμάρης καθορίστηκε από ένα επαναστατικό πνεύμα για την δημιουργικότητα στην λογοτεχνία και τον πολιτισμό. Δεν επρόκειτο απλώς για μια νέα δημιουργία, αλλά για την αξιοποίηση των πλουσιότερων κλασικών παραδόσεων του παρελθόντος και επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Ελληνικό Κλασικισμό.
Ο Γκαίτε και ο Σίλερ έγιναν οι ηγέτες της λογοτεχνικής διάστασης αυτού του κινήματος. Ο Γκαίτε θα διοριστεί διευθυντής του θεάτρου της Βαϊμάρης (το σημερινό Εθνικό Θέατρο) το 1791 και κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου ανέβηκαν για πρώτη φορά στην σκηνή τα επικά δράματα του Σίλλερ, όπως η τριλογία του Βάλλενσταϊν, η Παρθένος της Ορλεάνης (Ιωάννα της Λωραίνης), η Μαρία Στιούαρτ (η ιστορία της Μαρίας της Σκωτίας και της βασίλισσας Ελισάβετ Α’) και ο Βίλχελμ Τέλλε.
Ο Σίλλερ, γνωστός στην εποχή του και όχι μόνο ως ο ποιητής της ελευθερίας, έγραψε το Wilhelm Tell το 1804 και θεωρείται αριστούργημα μέχρι σήμερα και αγαπήθηκε ιδιαίτερα από πολλούς στην Γερμανία και την Ελβετία. Είναι μια ιστορία για το πώς η αυτοκρατορία και η τυραννία νικήθηκαν από έναν λαό που διατήρησε και υπερασπίστηκε την αξιοπρέπεια και την ελευθερία του. Η λαϊκή ιστορία διαδραματίζεται στην Ελβετία του 14ου αιώνα κατά την διάρκεια της κυριαρχίας των Αψβούργων στην Αυστριακή Αυτοκρατορία.
Σύμφωνα με ιστορικές αναφορές, που αναφέρονται στο Λευκό Βιβλίο του Σάρνεν, το οποίο γράφτηκε το 1474 ως συλλογή μεσαιωνικών χειρογράφων, ο Όρκος του Ρούτλι ήταν μια συνωμοσία για την ανατροπή της τυραννίας των Αψβούργων και είναι αυτό που ξεκίνησε την εξέγερση του Μπούργκενμπρουχ. Μεταξύ των ονομάτων που αναφέρονται στο μεσαιωνικό χειρόγραφο είναι και αυτό του ήρωα, Βίλχελμ Τελ.
Αυτή η μικρή ομάδα Ελβετών από τρία μόνο καντόνια (δήμους) εκείνη την εποχή, η οποία αυξήθηκε σε 26 καντόνια, εναντιώθηκε στην τυραννική κυριαρχία της Αυστριακής Αυτοκρατορίας και σχημάτισε την Εβελτική Συνομοσπονδία.
Ο όρκος του Ρούτλι ήταν η πρώτη διακήρυξη ανεξαρτησίας της Ελβετίας.
Η Γερμανία κατά την εποχή που ο Σίλερ έγραφε το “Βίλχελμ Τέλλε”, δεν ήταν κυρίαρχο έθνος, αλλά κυβερνιόταν μεταξύ της Αυστριακής Μοναρχίας των Αψβούργων και του Βασιλείου της Πρωσίας. Μετά την εποχή του Ναπολέοντα, το Συνέδριο της Βιέννης ίδρυσε την Γερμανική Συνομοσπονδία (ως αντικατάσταση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), η οποία αποτελούνταν χαλαρά από 39 κράτη.
Ο αυτοκράτορας της Αυστρίας κατείχε την μόνιμη “προεδρία” αυτής της Γερμανικής Συνομοσπονδίας μέχρι τον πόλεμο των επτά εβδομάδων μεταξύ του Βασιλείου της Πρωσίας και της Αυστριακής Αυτοκρατορίας το 1866. Η Πρωσία νίκησε και ανέλαβε το “εγγενές δικαίωμα” να κυβερνά τα Γερμανικά εδάφη.
Έτσι, οι επιπτώσεις της αμφιλεγόμενης επιλογής του ιστορικού σκηνικού που επέλεξε ο Σίλερ για το επικό του δράμα “Βίλχελμ Τέλλε” κατά την διάρκεια της ζωής του και πέραν αυτής, δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητες. Ο Σίλερ είχε επιλέξει να δώσει έμφαση σε αυτή την ιστορική περίοδο, όπως ακριβώς είχε κάνει και ο Σαίξπηρ, ως μάθημα για τους ανθρώπους της εποχής του, ότι κανείς δεν πρέπει να υποτάσσεται στην τρέλα και το καπρίτσιο ενός τυράννου.
Με την σειρά του, ο Σίλερ καθόρισε το πνεύμα που θα χρειαζόταν για να αντιταχθεί στα δεσμά της αυτοκρατορίας και της αυτοκρατορικής κυριαρχίας. Για τον λόγο αυτό ο “Βίλχελμ Τέλλε” εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στα πιο αγαπημένα δράματα του Σίλερ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπετόβεν (1770-1827) επέλεξε ένα ποίημα του Σίλερ, την “Ωδή στην χαρά”, για να κορυφώσει το έργο της δικής του ζωής στην 9η Συμφωνία του.
Ο Μπετόβεν ήταν επίσης υπέρ του ρεπουμπλικανισμού και η 9η Συμφωνία του είναι ξεκάθαρα ένα κάλεσμα προς την φωνή του λαού να χαρεί με την αναγνώριση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια και ότι όλη η ανθρωπότητα προοριζόταν να ζήσει σε αρμονία και ειρήνη. Η “Ωδή στη χαρά” είχε αρχικά τον τίτλο “Ωδή στην ελευθερία” από τον Σίλερ. Ο Alexander Thayer στην βιογραφία του για τον Μπετόβεν έγραψε:
“Η σκέψη βρίσκεται κοντά στο ότι ήταν η πρώιμη μορφή του ποιήματος, όταν ήταν ακόμα “Ωδή στην Ελευθερία” (όχι “στην Χαρά”), που προκάλεσε για πρώτη φορά τον ενθουσιώδη θαυμασμό γι’ αυτό στο μυαλό του Μπετόβεν”.
Η “Ωδή στη Χαρά” του Μπετόβεν εκτελέστηκε από Ιαπωνική χορωδία 10.000 ατόμων. Η εκτέλεση αυτού του κομματιού με χορωδία 10.000 ατόμων έχει σκοπό να αντιπροσωπεύσει την φωνή της ανθρωπότητας.
Ο Βάγκνερ και ο Νίτσε δυστυχώς, δεν είναι οι πατέρες του καλλιτεχνικού και πολιτιστικού εκφυλιστικού κινήματος που ζούμε σήμερα και έχουμε δει πόσο ακραίες μορφές τέχνης έχουν διαμορφωθεί και πώς συνεχίζουν να επιτίθενται στην κλασική τέχνη και ιδιαίτερα στην κλασική μουσική, που ύμνησαν αυτοί (και όλοι) οι μεγάλοι στοχαστές και καλλιτέχνες. Οι ταινίες του Χόλιγουντ προβάλλουν εδώ και καιρό την προπαγανδιστική ιδέα ότι η βαθιά εκτίμηση της κλασικής μουσικής παρουσιάζεται ως συνδεδεμένη με τους ναζί ή τους ψυχοπαθείς, ειδικά όταν πρόκειται για την μουσική του Γιοχάνες Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750).
Εκτός από τις αμέτρητες κινηματογραφικές σκηνές με αξιωματικούς των SS να παίζουν κλασική μουσική στο γραμμόφωνό τους ακριβώς πριν κάνουν κάτι αποτρόπαιο, υπάρχουν επίσης σκηνές όπως αυτή στην Λίστα του Σίντλερ, όπου παίζεται το Πρελούδιο του Μπαχ από την Αγγλική Σουίτα αρ. 2, ενώ οι Ναζί διεξάγουν φρικτές πράξεις βίας.
Το βλέπουμε επίσης στην αγάπη του Χάνιμπαλ Λέκτερ για τις παραλλαγές Γκόλντμπεργκ του Μπαχ, μαζί με σκηνές κανιβαλισμού, που εμφανίζονται στο πρωτότυπο και στο ριμέικ της τηλεοπτικής σειράς του 2013.
Και για άλλη μια φορά στο “Κουρδιστό Πορτοκάλι” του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, όπου η 9η Συμφωνία του Μπετόβεν παίζεται κατά την διάρκεια της “σκηνής πλύσης εγκεφάλου” με ναζιστικές αναφορές και συμβολισμούς, καθώς και σε μια άλλη σκηνή όπου ο πρωταγωνιστής έχει βίαια οράματα και φαντασιώσεις.
Η αντιστοίχιση της κλασικής μουσικής με τους ναζί και τους ψυχοπαθείς δεν είναι τυχαία.
Αποτελεί μέρος του συνεχιζόμενου πολιτιστικού πολέμου κατά του Κλασικισμού γενικότερα ως κάτι συγγενές με τον ολοκληρωτισμό. Ενώ στην πραγματικότητα, ήταν το ακριβώς αντίθετο. Ο ολοκληρωτισμός θεωρούσε τον Κλασικισμό της Βαϊμάρης με την επαναστατική του τάση για ελευθερία του λαού ως θανάσιμη απειλή για την ύπαρξή του.
Ο Χίτλερ έκανε γνωστό ποιοι ήταν μεταξύ των αγαπημένων του, συμπεριλαμβανομένων “γερμανικών” συνθετών όπως ο Βάγκνερ και ο Άντον Μπρούκνερ, οι οποίοι ήταν και οι δύο πρότυπα του ρομαντικού κινήματος. Κατά την διάρκεια της ναζιστικής βασιλείας, επιβλήθηκε αυστηρή λογοκρισία και πολιτιστικοί έλεγχοι για να υποστηριχθεί αυτό που ο Χίτλερ αναγνώριζε ως ισχυρή γερμανική ταυτότητα, επηρεασμένη σε μεγάλο βαθμό από καλλιτέχνες του ρομαντικού κινήματος.
Ο θρυλικός και εξαιρετικά ταλαντούχος Γερμανός μαέστρος Βίλχελμ Φούρτβανγκλερ (1886-1954), ξεχωρίζει κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου σκληρής λογοκρισίας. Όχι μόνο αρνήθηκε να γίνει οπαδός των Ναζί, αλλά η Γκεστάπο γνώριζε ότι παρείχε βοήθεια στους Εβραίους και έδινε μεγάλο μέρος του μισθού του σε Γερμανούς μετανάστες κατά την διάρκεια των συναυλιών του εκτός Γερμανίας.
Ο Furtwängler ήταν αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής Συμφωνικής του Βερολίνου από το 1922 έως το 1945. Το 1934, ο Furtwängler περιέγραψε δημόσια τον Χίτλερ ως “εχθρό της ανθρώπινης φυλής” και την πολιτική κατάσταση στην Γερμανία ως “schweinerei” (που σημαίνει κυριολεκτικά γουρουνιά). Το 1933, ο Furtwängler συναντήθηκε με τον Χίτλερ για να προσπαθήσει να σταματήσει την αντισημιτική πολιτική στον τομέα της μουσικής. Η Berta Geissmar, στενή συνεργάτιδα του Furtwängler, έγραψε:
“Μετά την ακρόαση, μου είπε ότι ήξερε πλέον τι κρυβόταν πίσω από τα στενόμυαλα μέτρα του Χίτλερ. Δεν είναι μόνο ο αντισημιτισμός, αλλά η απόρριψη κάθε μορφής καλλιτεχνικής, φιλοσοφικής σκέψης, η απόρριψη κάθε μορφής ελεύθερου πολιτισμού…”.
Τόσα πολλά χρόνια αργότερα, ο Furtwängler θα γινόταν ένας από τους κύριους στόχους καταστροφής του νέου πολιτιστικού κυνηγιού μαγισσών που διευθύνει η CIA, γνωστού ως Κογκρέσο για την Πολιτιστική Ελευθερία (το νέο Κογκρέσο της Βιέννης), το οποίο ιδρύθηκε το 1949 για να εξαπολύσει μια μεταμοντέρνα επίθεση στην Γερμανική κλασική κουλτούρα.
Ο Furtwängler έγραψε στο ημερολόγιό του το 1935 ότι υπήρχε πλήρης αντίφαση μεταξύ της φυλετικής ιδεολογίας των Ναζί και του αληθινού γερμανικού πολιτισμού, αυτού του Σίλερ, του Γκαίτε και του Μπετόβεν. Πρόσθεσε το 1936: “Ο Furtwängler δεν είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο: “το να ζεις σήμερα είναι περισσότερο από ποτέ ζήτημα θάρρους”.
Είναι αυτό το ζήτημα του θάρρους που θα καθορίσει τι θα υπαγορεύσει την μελλοντική κουλτούρα όχι μόνο της Γερμανίας αλλά ολόκληρου του δυτικού κόσμου. Θα κριθούν τελικά ο Πολιτισμός και η Τέχνη με βάση τα πρότυπα της αλήθειας, της ομορφιάς και της καλοσύνης; Ή μήπως αυτά τα πράγματα θα θαφτούν στο χώμα και θα ξεχαστούν, όπως συνέβη σε μεγάλο βαθμό τόσο με τα έργα του Σίλερ όσο και με τον μυστηριώδη και αιφνίδιο θάνατό του το 1805, που οδήγησε στο να πεταχτεί το σώμα του σε ομαδικό τάφο προτού μπορέσει να γίνει μια κανονική νεκρώσιμη ακολουθία;
Έτσι, ό,τι συνέβη πολιτισμικά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε με το ίδιο πρόσχημα που συνέβη γεωπολιτικά κάτω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα για να αποτραπεί κάθε είδους επικοινωνία ή συμμετοχή ή συμμαχία μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Το πολιτιστικό Σιδηρούν Παραπέτασμα διευθύνθηκε στην Δύση σε μεγάλο βαθμό από το Κογκρέσο για την “Πολιτιστική Ελευθερία”, το οποίο λίγο πολύ όλοι γνωρίζουν τώρα ότι ήταν μια επιχείρηση της CIA και είχε ως πρότυπο την μιαρή “Σχολή της Φρανκφούρτης”, η οποία βρισκόταν στο τιμόνι αυτής της νέας κομουνιστικής προπαγανδιστικής κουλτούρας.
Αυτή η νέα μαρξιστική κουλτούρα που προωθήθηκε από την βδελυρή “Σχολή της Φρανκφούρτης” και το Κογκρέσο για την “Πολιτιστική Ελευθερία” ισχυριζόταν ότι καταργούσε όλα τα ολοκληρωτικά στοιχεία της κουλτούρας, έτσι ώστε να μην επαναληφθεί ποτέ ξανά μια άλλη Εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία, λες και ο Κλασικισμός της Βαϊμάρης ήταν υπεύθυνος για την εμφάνιση του Εθνικοσοσιαλισμού ή λες και ο Εθνικοσοσιαλισμός δεν είναι ταυτόσημος με τον Κομουνισμό και την Μαρξιστική κι εκτρωματική “Σχολή της Φρανκφούρτης”.
Η μιαρή “Σχολή της Φρανκφούρτης” και το Κογκρέσο για την “Πολιτιστική Ελευθερία” άρχισαν να χαρακτηρίζουν τα πράγματα, προπαγανδιστικά, ως μη αποδεκτά χρησιμοποιώντας την κατηγορία ότι τέτοια έργα τέχνης προωθούσαν τον ολοκληρωτισμό, ο οποίος περιελάμβανε τις ιδέες της Ελευθερίας, της Αλήθειας και της Σκοπιμότητας. Αυτές είχαν πλέον, δυστυχώς, υποβιβαστεί στον τομέα του ολοκληρωτισμού στον κόσμο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Εικόνα επάνω: Τα αποβράσματα της βδελυρής συμμορίας της “Σχολής της Φραγκφούρτης”
Το Hollywood Salon του Salka Viertel είχε πολλά από τα παραπάνω εξέχοντα ονόματα, μερικά από αυτά είχαν επίγνωση του τι ήταν μέρος του και τι εκπροσωπούσαν, αλλά όλοι τους έπαιξαν μάλλον μεγάλο ρόλο σε αυτό που θα γινόταν ο πολιτισμός και η βιομηχανία της ψυχαγωγίας του ανθρωπόζωου.
Στην περίπτωση του Αντόρνο ήταν η προπαγανδιστικής αξιοποίηση της μουσικής που ήταν το απόλυτο εργαλείο του μαζικού κοινωνικού συμπεριφορισμού. Επίσης, ο Αντόρνο ήταν πρωτοπόρος της “Σχολής της Φρανκφούρτης” και υπήρξε ηγετικό μέλος της Σχολής. Για να δώσουμε στους ανθρώπους μια ιδέα για το είδος της φιλοσοφίας που προωθούσε ο Adorno, η οποία ήταν βασικά η βάση για την “μοντέρνα τέχνη” όχι μόνο στην μουσική αλλά στην “μοντέρνα τέχνη” σε όλες τις μορφές της. Τα εκτρώματα που βλέπουμε γύρω μας και τα αποκαλούν “μοντέρνα τέχνη” προέρχονται από αυτό το εκτρωματικό μυαλό.
Όπως θα δούμε, πολλοί από τους συμβολισμούς που χρησιμοποιεί για να περιγράψει αυτό που θέλει να επιτύχει στην Σύγχρονη Μουσική και την Σύγχρονη Τέχνη γενικότερα, μοιάζουν πολύ με τον τρόπο που οι πρακτικές της MK-Ultra χρησιμοποιούσαν την θεραπεία με ηλεκτροσόκ στους λεγόμενους ασθενείς της.
Ο Theodor Adorno στα νιάτα του ήταν στην πραγματικότητα ένας πολλά υποσχόμενος μελλοντικός πιανίστας συναυλιών που αργότερα σπούδασε στην Βιέννη κοντά στον ατονικό συνθέτη Arnold Schoenberg. Το 1946, ενώ το έσκασε στις Ηνωμένες Πολιτείες κι εργαζόταν πάνω στην ατζέντα του πολιτιστικού πεσιμισμού της “Σχολής της Φρανκφούρτης”, έγραψε το βιβλίο “Η φιλοσοφία της μοντέρνας μουσικής” ως ένα διάβημα κατά της κλασικής κουλτούρας. Θα μοιραστούμε ένα άλλο απόσπασμα από τον Αντόρνο, το οποίο και πάλι, ταυτίζεται με τα σχέδια MK- Ultra/Tavistock που συνέβαιναν την ίδια εποχή και συνεχίζουν μέχρι σήμερα, που ζούμε τα ολέθρια και καταστροφικά για τον άνθρωπο, αποτελέσματά τους.
Αυτό ήταν ένα σημαντικό ρεύμα που διαμόρφωσε την φιλοσοφία του Κινήματος της Αντικουλτούρας, το οποίο ήταν και πάλι μια επίθεση στις Κλασικές διδασκαλίες. Το όνομά του τα έλεγε όλα. Η λεγόμενη ελευθερία από τα δεσμά της Κλασικής κουλτούρας επρόκειτο να πάρει την μορφή της επίκλησης σχιζοφρενικών χαρακτηριστικών μέσα από τον τομέα της αισθητικής συνείδησης (αισθητική σημαίνει το σύνολο των αρχών που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο ορίζουμε και εκτιμούμε ένα πρότυπο για την Ομορφιά). Όπου η ομορφιά για τα εκτρώματα είναι φυσικά, εκτρωματική.
Έτσι, τα σχιζοφρενικά χαρακτηριστικά προκλήθηκαν σκόπιμα στον ακροατή της μοντέρνας μουσικής σύμφωνα με την συνταγή της “Σχολής της Φρανκφούρτης”. Αυτό επιτεύχθηκε με την ενθάρρυνση ενός είδους βρόχου κατακερματισμού. Γι’ αυτό το λόγο η σημερινή δημοφιλής μουσική είναι τόσο υπνωτιστικά επαναλαμβανόμενη. Δεν αποσκοπεί μόνο στην πρόκληση μιας κατάστασης ύπνωσης που μοιάζει με έκσταση, αλλά και στην ενθάρρυνση του κατακερματισμού και την σύγχυση της σκέψης.
Η έλευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πέτυχε στον τομέα της ανταλλαγής πληροφοριών ό,τι πέτυχε η Μοντέρνα Μουσική με την προώθηση του ατοναλισμού. Πρόκειται για μια άλλη μορφή ενθάρρυνσης του κατακερματισμού της σκέψης. Αν το περιεχόμενο είναι όλο και πιο αγχωτικό ή ενοχλητικό, θα λειτουργήσει έτσι ώστε να αυξήσει την υποβλητικότητα και να μειώσει την επίγνωσή μας για το τι εισέρχεται στο υποσυνείδητό μας και τι δημιουργεί το υπόβαθρο για το τι διαμορφώνει αργότερα τις αντιλήψεις μας για την πραγματικότητα, και την πραγματικότητα την ίδια, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων ηθικής.
Έτσι, όσο πιο κατακερματισμένος και σε σύγχυση είναι ο νους, τόσο πιο υποβλητικός καθίσταται. Και γι’ αυτό προωθούν τέτοιου είδους ιδέες στην τέχνη και τον πολιτισμό. Μαζί με το γεγονός ότι κινείστε προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτό που σημαίνει να είσαι ελεύθερος.
Ο Αντόρνο έγραψε στην πραγματικότητα στο έργο του Πολιτισμική Κριτική της Κοινωνίας το 1949 ότι:
“To write poetry after Auschwitz is barbarism”
(Το να γράφεις ποίηση μετά το Άουσβιτς είναι βαρβαρότητα)
Ο Αντόρνο επέμενε ότι σε έναν μεταπολεμικό κόσμο όλες οι μορφές ομορφιάς έπρεπε να εξαγνιστούν από την κουλτούρα της ασχήμιας. Ήθελε να ενθαρρύνει την ψυχική κατάρρευση της κοινωνίας σε μαζική κλίμακα για την αποτελεσματική επανεκκίνηση ενός μαρξιστικού συστήματος. Αυτό θα χρησιμοποιούσε τις ίδιες ακριβώς μεθόδους που μελετούσε ο William Sargant, ο οποίος εργαζόταν με το Ινστιτούτο Tavistock.
Για να επηρεαστεί ο μεγαλύτερος έλεγχος της μαζικής σκέψης κι αντίληψης θα έπρεπε να προκληθεί το μέγιστο άγχος για να αυξηθεί η υποβλητικότητα. Μόνο τότε θα μπορούσε το υποκείμενο να δεχτεί ότι ήταν δική του επιλογή να υιοθετήσει τις όποιες συνθήκες συμπεριφοράς του προτείνονταν. Και ο τρόπος με τον οποίο το εκθέτει αυτό ο Αντόρνο στο έργο του “Η φιλοσοφία της σύγχρονης μουσικής” είναι η εξής:
Ήταν η εφαρμογή της Κριτικής Θεωρίας της μαρξιστικής “Σχολής της Φρανκφούρτης”, όπου έλεγαν ότι όλα όσα είχαν προηγηθεί πριν από τον αποτυχημένο μαρξισμό σε οποιοδήποτε πεδίο καθιερωμένης μάθησης έπρεπε τώρα να πεταχτούν στα σκουπίδια και έπρεπε να αντιμετωπίσουμε το καθήκον του επαναπρογραμματισμού του τρόπου με τον οποίο βλέπαμε τον κόσμο μας, την πραγματικότητά μας.
Αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο με την επίκληση ακραίων κατακερματισμών, δηλαδή σχιζοφρενικών χαρακτηριστικών, προκειμένου να ξαναχτίσουμε τα κομμάτια με έναν λεγόμενο πιο μαρξιστικό τρόπο χωρίς τις πολιτισμικές παρωπίδες του παρελθόντος, όπως έλεγαν. Αυτό πρακτικά σημαίνει και συμβαίνει ήδη: ο εκφυλισμός της οικογένειας, η πολιτική ορθότητα, η ανηθικότητα κι ο εκφυλισμός σε κάθε του μορφή και σε κάθε τομέα της ζωής του υπνωτισμένου κι εκφυλισμένου ανθρωπόζωου.
Μέρος αυτής της απελευθέρωσης από την κλασική κουλτούρα, σύμφωνα με την μαφιόζικη “Σχολή της Φρανκφούρτης”, ήταν να “απελευθερωθούμε” από την κλασική αντίληψη της Αισθητικής κι, επομένως, ουσιαστικά, από την αντίληψή μας για την Κλασική Ομορφιά. Ως εκ τούτου, ένα κεντρικό δόγμα του κινήματος της Αντικουλτούρας ήταν να θεωρούμε πλέον το άσχημο ως όμορφο, το όμορφο ως άσχημο και την τρέλα ως την νέα λογική.
Στον σημερινό κόσμο, τα κριτήρια διάκρισης καλού και κακού έχουν αναστραφεί. Η ορθότητα παρουσιάζεται ως κακία και το κακό ως συμπόνια. Σκοτεινές ιδέες καμουφλάρονται ως «επιστήμη», και η γκανγκστερική λογική μεταμφιέζεται ως «κοινωνική δικαιοσύνη». Η «πολιτική ορθότητα» χρησιμοποιείται για την επιβολή ελέγχου της σκέψης και η έννοια «αξιακή ουδετερότητα» χρησιμοποιείται για να κάνει τους ανθρώπους αναίσθητους προς βάρβαρα εγκλήματα.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η διακήρυξη της συμμορίας της “Σχολής της Φρανκφούρτης” θα προωθηθεί (αλίμονο) από το Κογκρέσο για την “Πολιτιστική Ελευθερία”, το οποίο σήμερα αναγνωρίζεται ευρέως ως χρηματοδοτούμενο και εξυπηρετούμενο από την CIA. Στην πραγματικότητα, το έργο της μιαρής “Σχολής της Φρανκφούρτης” και το ενδιαφέρον τους για την δημιουργία φαινομένων που μοιάζουν με ηλεκτροσόκ μέσα στις τέχνες για την αύξηση των σχιζοφρενικών χαρακτηριστικών ταιριάζει απόλυτα με αυτό με το οποίο εργαζόταν η CIA στο πρόγραμμά της MK-Ultra, το οποίο συνδεόταν με το “Κίνημα της Αντικουλτούρας”.
Η Αρμονία το Ωραίο, η Αισθητική έχει γίνει πλέον ένα αρρωστημένο, εκτρωματικό, αστείο, όπως είπε κι ο Αντόρνο, συμμετέχοντας σε μια “βαρβαρότητα”. Οτιδήποτε συμμετείχε στην “Ομορφιά μέσα στις Τέχνες” θεωρούνταν πλέον βάρβαρο σε έναν μεταπολεμικό κόσμο όπου μας λένε ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά ασχήμια και πόνος- υποστηριζόταν ότι η ασχήμια αποδεδειγμένα απεικόνιζε με μεγαλύτερη ακρίβεια την πραγματικότητα και ότι οτιδήποτε απεικόνιζε την “Κλασική Ομορφιά” κι Αρμονία ήταν ένα επικίνδυνο ψέμα. Ωστόσο, αν μας μένει μόνο η ασχήμια και χωρίς σκοπό, δεν υπάρχει Ελευθερία, δεν υπάρχει Ελευθερία σε έναν τέτοιο άσχημο κόσμο.
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα της Μοντέρνας Τέχνης, του “νέου ωραίου” κατά την εγκληματική “Σχολή της Φρανκφούρτης”.
Το φρικτό “Φιλί του θανάτου”, το οποίο πολλοί θεωρούν “όμορφο” και “ρομαντικό”, αν και όταν κοιτάξετε το κρανίο, δεν μοιάζει τόσο πολύ με φιλί, παρά με την αναρρόφηση της ουσίας της ζωής αυτού του ατόμου, αλλά έχουν παρασυρθεί από αυτό το είδος του θανάτου που μοιάζει με την έννοια του Δράκουλα. Ο θάνατος έχει γίνει ένα είδος όμορφα νοσηρής έννοιας.
Εκείνον που οι Θεοί επιθυμούν να καταστρέψουν, πρώτα τον τρελαίνουν.
Σε αυτό το σημείο θα κάνουμε μια πολύ γρήγορη επισκόπηση της ταινίας του George Cukor «Gaslight». Αυτή είναι η ταινία για την οποία μιλούσαμε στην αρχή του άρθρου, σκηνοθετημένη από τον George Cukor, ο οποίος είχε πάρε-δώσε, με την μιαρή “Σχολή της Φρανκφούρτης”, η οποία είναι μια χρήσιμη ταινία αν ξέρεις πώς να την σκεφτείς και είναι αυτή που δημιούργησε τον όρο “gaslighting”. Δεν θα αναφερθώ σε πολλές λεπτομέρειες της πλοκής, αλλά το θέμα είναι ότι αυτή η γυναίκα (Paula) που βρίσκεται σε μια απομονωμένη κατάσταση, ο άνδρας (Sergis) στην παραπάνω εικόνα είναι κάποιος που παντρεύτηκε πολύ γρήγορα και δεν τον γνωρίζει πολύ καλά.
Επειδή είναι απομονωμένη, με μόνο τον νέο της σύζυγο που είναι ο μόνος άνθρωπος γύρω της εκτός από τους υπηρέτες του σπιτιού που έχει προσλάβει, η πραγματικότητά της διαμορφώνεται όλο και περισσότερο από αυτόν τον άντρα και φτάνει σε ένα σημείο όπου αρχίζει να αμφιβάλλει για την ίδια της την λογική.
Αντιλαμβανόμαστε σε κάποιο σημείο ότι το κάνει αυτό γιατί είναι αυτός που σκότωσε την θεία της, μια πολύ διάσημη τραγουδίστρια της όπερας, η οποία ήταν αυτή που φρόντιζε την Paula όταν ήταν μικρή. Ο Σέργης παντρεύτηκε την Πόλα για να μπορέσουν να επιστρέψουν σε αυτό το εγκαταλελειμμένο σπίτι όπου δολοφονήθηκε η θεία της κι όπου ζούσε όταν ήταν μικρή, ώστε να βρει αυτά τα διάσημα κοσμήματα που δεν μπορεί ποτέ να πουλήσει, αλλά απλώς θέλει να τα αποκτήσει αφού έχει εμμονή με αυτά.
Το ερώτημα λοιπόν είναι, πώς σώζουμε τους εαυτούς μας αν βρεθούμε σε ένα τέτοιο κατασκεύασμα, ώστε να μην χρειάζεται να βασιστούμε σε κάποιου είδους εξωτερική σωτηρία;
Ενθαρρύνουν αυτή την ιδέα της εξωτερικής σωτηρίας στις ταινίες του Χόλιγουντ, επειδή και πάλι σε εμποδίζει να αξιοποιήσεις κάτι που έχετε μέσα σου. Το κλασικό δράμα είναι το αντίθετο, όπου σε αναγκάζει να προβληματιστείς για τον εαυτό σου και τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να ενδυναμώσεις τον εαυτό σου σε τέτοιου είδους καταστάσεις ακραίας καταπίεσης και να μην εξαρτάσαι από κάποιο είδος φανταστικής υπεράνθρωπης δύναμης.
Ο Σέργης κατηγορεί την Πάουλα ότι πήρε πράγματα και τα έκρυψε και της φέρεται σαν να είναι παιδί.
Έτσι, συνειδητοποιούμε όλη αυτή την ώρα ότι δεν είναι η Πάουλα παράφρων αλλά στην πραγματικότητα ο Σέργης. Ωστόσο, η ίδια, εξακολουθεί να έχει επιτυχία στην διαμόρφωση της πραγματικότητάς της και να αμφιβάλλει όλο και περισσότερο για την λογική της.
Ανακαλύπτουμε επίσης ότι ο λόγος για τον οποίο τα φώτα του γκαζιού τρεμοπαίζουν είναι επειδή ο Σέργης ψάχνει για τα χαμένα κοσμήματα της θείας της στην σοφίτα και ακούει αυτούς τους ήχους και βλέπει τα φώτα να τρεμοπαίζουν και νομίζει ότι έχει ήδη τρελαθεί.
Το πρόβλημα με την ταινία, αν κι εξακολουθώ να πιστεύω ότι ο κόσμος πρέπει να την δει αφού είναι χρήσιμη, είναι ότι δεν σου δίνει τρόπο να συνειδητοποιήσεις πώς να βγεις από μια τέτοια κατάσταση, όπου έχεις βρεθεί σε μια κατασκευασμένη, ψευδή πραγματικότητα, μια τεχνητή πραγματικότητα, με έπαθλο το μυαλό σου. Και στο τέλος την σώζει ο ντετέκτιβ που την προσέχει επειδή είναι μια όμορφη κυρία (σεξ) και καταλήγει να σωθεί από τον δεσμοφύλακά της. Η ταινία είναι ενδιαφέρουσα γιατί χρησιμοποιεί ορισμένα από τα στοιχεία της συμπεριφοράς τύπου Tavistock και MK-Ultra, κάτι που φυσικά και δεν είναι τυχαίο, και δεν δείχνει, φυσικά, τον τρόπο αντίδρασης.
Αυτό το άτομο, η Paula, πέφτει εντελώς θύμα αυτού του κατασκευασμένου περιβάλλοντος και καταλήγει να βασίζεται σε κάποιον έξω από αυτό το κατασκεύασμα για να την σώσει.
Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς θα σωθούμε αν βρεθούμε σε μια τέτοια κατασκευασμένη κατάσταση, ώστε να μην χρειάζεται να βασιζόμαστε σε κάποιου είδους εξωτερικής σωτηρίας;
Αυτήν η ιδέα του “εκλεκτού” και της εξωτερικής σωτηρίας από κάποιον “ήρωα” ενθαρρύνεται και προπαγανδίζεται ασύστολα στις ταινίες του Χόλιγουντ (Marvel) γιατί σε εμποδίζει να αξιοποιήσεις κάτι που ήδη έχεις μέσα σου.
Το “Κλασικό Δράμα” είναι το ακριβώς αντίθετο, σε κάνει να αναλογιστείς τον εαυτό σου και τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να ενδυναμώσεις τον εαυτό σου σε τέτοιου είδους καταστάσεις ακραίας καταπίεσης και να μην βασίζεσαι σε κάποιου είδους φανταστική υπερ-ανθρώπινη δύναμη, εκλεκτό ή σωτήρα, φυσικό ή υπερφυσικό.
Ο Βρετανός ψυχίατρος William Sargant κι άλλο ένα αστέρι της εκτρωματικής “Σχολής της Φραγκφούρτης”, είναι πολύ σημαντικός παράγοντας του τρόπου με τον οποίο ασκείται ο έλεγχος του νου, σήμερα, ειδικά στον πολιτιστικό και καλλιτεχνικό τομέα. Ήταν Βρετανός ψυχίατρος, ένας από τους ιδρυτές του ελέγχου του νου στην Δύση και είχε διασυνδέσεις με την Βρετανική υπηρεσία Πληροφοριών και το Ινστιτούτο Tavistock. Αργότερα, συνεργάστηκε με τη CIA για το πρόγραμμα MK-Ultra, γιατί ως γνωστόν τέτοια κελεπούρια δεν τα αφήνουν να πάνε χαμένα.
Βρισκόταν επίσης σε στενή επικοινωνία με τον Aldous Huxley, αναφέρονταν συχνά ο ένας στον άλλον στο έργο τους επειδή μελετούσαν συχνά τα ίδια πράγματα και ο Huxley συμμετείχε επίσης στην χημική επανάσταση της αντικουλτούρας. (Για περισσότερα σχετικά με αυτό ανατρέξτε στην σειρά “Ποιος θα είναι γενναίος στον Νέο Κόσμο του Χάξλεϊ”). Ο Sargant ήταν επίσης σύμβουλος στο διαβόητο έργο του Ewen Cameron για το LSD blank slate στο Πανεπιστήμιο McGill.
Στην αρχή σκέφτονταν για τον έλεγχο του νου, ότι ήταν δυνατό να καθαρίσει κανείς το μυαλό κάποιου και να μπορέσει να εισάγει το δικό του προκαθορισμένο πρόγραμμα μέσα σε αυτό. Αλλά τελικά ανακάλυψαν ότι αυτό δεν ήταν δυνατόν, οι άνθρωποι δεν είναι υπολογιστές, δεν είναι ρομπότ και τελικά δεν μπορούν απλώς να σβήσουν το μυαλό τους. Μπορούν όμως, μια χαρά, να το ελέγξουν.
Μελετώντας το μετατραυματικό στρες σε στρατιώτες μετά τον πόλεμο συνειδητοποιούσαν ότι μπορούσαν να αυξήσουν την υποβλητικότητα ορισμένων ειδών στρεσογόνων ερεθισμάτων. Μπορούσαν να είναι ακόμη και φανταστικά στρεσογόνα ερεθίσματα, δεν ήταν απαραίτητο να βρίσκονται στην πραγματικότητα.
Αυξάνοντας την υποβλητικότητα, δημιουργείται ένας πιο πιθανός τρόπος να αποτυπωθούν ορισμένες αφηγήσεις που ήθελαν να υιοθετήσει ένα υποκείμενο. Μπορούσαν να ενσωματώσουν δόγματα ή δοξασίες που δεν ήταν του υποκειμένου σε μια κατάσταση αυξημένης υποβλητικότητας. Ωστόσο, συνειδητοποίησαν ότι με τέτοιες μεθόδους, όπως τα κοκτέιλ ινσουλίνης, η στέρηση ύπνου, η στέρηση αισθήσεων και ούτω καθεξής, δεν μπορούσαν να εισάγουν οτιδήποτε σε οποιονδήποτε, εάν το άτομο αυτό είχε μια ισχυρή θέληση.
Έτσι, μόνο με ανθρώπους που δεν είχαν ήδη μια ισχυρή θέληση, μια ισχυρή βάση για το πώς τοποθετούσαν την πραγματικότητα, την λογική ή τον σκοπό και την αλήθεια, σε μια κατάσταση αυξημένης υποβλητικότητας μπορούσαν να εισάγουν ορισμένα πράγματα και πάλι, τίποτα από αυτά δεν ήταν μόνιμο. Μπορούσες πάντα να το “ξαναγράψεις” προς το καλύτερο ή το χειρότερο.
Αλλά αυτό που είναι πραγματικά σημαντικό της αντίστασης και τελικά της αποτυχίας, στην πλύση εγκεφάλου, είναι η έννοια της “Ελεύθερης Θέλησης” και η ιδέα ενός ισχυρού Σκοπού, μιας ισχυρής ταυτότητας. Κι έτσι, αυτό ήταν που επίσης γνώριζαν ως κάτι που έπρεπε να εξαρθρωθεί, μιλώντας πολιτισμικά και γι’ αυτό βλέπουμε με το πρόγραμμα της εγκληματικής “Σχολής της Φρανκφούρτης” την ενθάρρυνση μιας σχιζοφρενικής ταυτότητας στην τέχνη- ότι ενθαρρύνουν πράγματα χωρίς σκοπό, χωρίς κατεύθυνση, σε σύγχυση, επειδή αυτό βασικά σε κάνει ανήμπορο κι εύκολο να χειραγωγηθείς.
“Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το “συνηθισμένο” άτομο, σε γενικές γραμμές, κατηχείται πολύ πιο εύκολα από το ασυνήθιστο… Ένα άτομο θεωρείται “συνηθισμένο” από την κοινότητα απλώς και μόνο επειδή αποδέχεται τα περισσότερα από τα κοινωνικά πρότυπα και τα πρότυπα συμπεριφοράς της… πράγμα που σημαίνει, στην πραγματικότητα, ότι είναι επιρρεπές σε υποδείξεις και έχει πειστεί να ακολουθήσει την πλειοψηφία στις περισσότερες συνηθισμένες ή έκτακτες περιπτώσεις”. William Sargant’s
Ο βομβαρδισμός του Λονδίνου ήταν μια Γερμανική εκστρατεία βομβαρδισμών εναντίον του Ηνωμένου Βασιλείου μιας περιόδου οκτώ μηνών κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το ενδιαφέρον είναι ότι κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, προκειμένου να αντεπεξέλθουν και να παραμείνουν λογικοί, οι Βρετανοί συνήθισαν γρήγορα στην ιδέα ότι οι γείτονές τους θα μπορούσαν να θαφτούν ζωντανοί στα βομβαρδισμένα σπίτια γύρω τους.
Η σκέψη ήταν “Αν δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό, τι νόημα έχει να ταλαιπωρούμαι γι’ αυτό;”. Έτσι, διαπιστώθηκε ότι την καλύτερη αντιμετώπιση είχαν όσοι αποδέχονταν το νέο περιβάλλον και απλώς επικεντρώνονταν στην “επιβίωση” και δεν προσπαθούσαν να αντισταθούν.
Ο Sargant παρατηρεί ότι αυτή η προσαρμοστικότητα σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον αποτελεί μέρος του “ενστίκτου επιβίωσης” και είναι πολύ ισχυρή στο “υγιές” και “φυσιολογικό” άτομο- όπου μπορεί να μάθει να αντιμετωπίζει και να συνεχίζει να είναι λειτουργικό παρά το όλο και πιο ασταθές περιβάλλον.
Έτσι, βρέθηκε ότι το βαθιά προγραμματισμένο “ένστικτο επιβίωσης” είναι το κλειδί για την υποβλητικότητα του μυαλού.
Ότι οι καλύτεροι “επιζώντες” έκαναν την καλύτερη “πλύση εγκεφάλου” κατά μία έννοια- αφού η εστίαση ήταν καθαρά στην προσαρμογή στο περιβάλλον προκειμένου να επιβιώσουν και όχι στην αμφισβήτηση των συνθηκών που τους περιβάλλουν.
Το φαινόμενο που παρατηρήθηκε κατά την διάρκεια του βομβαρδισμού του Λονδίνου αποτέλεσε ένα από τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για την μαζική προπαγάνδα και πλύση εγκεφάλου. Η βιομηχανία ψυχαγωγίας έχει προωθήσει αυτή την ιδέα, ότι, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε καθώς μας λένε ότι οδεύουμε προς ένα αποκαλυπτικό μέλλον είναι να προσαρμοστούμε και να επιβιώσουμε.
Ωστόσο, υπάρχει μια νέα τροπή σε αυτή την ιδέα της επιβίωσης και αυτή είναι η “επιβίωση με κάθε κόστος”.
Μπορούμε να δούμε την συνέχεια του έργου του William Sargant στην σημερινή βιομηχανία του θεάματος. Μας έχουν συνηθίσει να βρίσκουμε ένα είδος νοσηρής παρηγοριάς σε αυτή την ιδέα της επιβίωσης με κάθε κόστος, δηλαδή της επιβίωσης του δήθεν “ισχυρότερου” μέσα σε έναν μετα-αποκαλυπτικό κόσμο. Δες την σειρά “the walking dead” και θα καταλάβεις για τι πράγμα μιλάμε εδωνά.
Έχεις μάθει να το βλέπεις αυτό ως την “απελευθέρωσή” σου, αυτή την ψευδή και παραληρηματική ιδέα ότι όσο μπορεί κανείς να επιβιώσει σε μια τέτοια ζωή αξίζει και να την ζει. Έχεις προγραμματιστεί να μην αμφισβητείς τις συνθήκες ή το πώς έφτασες εδώ. Έχεις μάθει να πιστεύεις (η πίστη είναι το αντίθετο της γνώσης) ότι δεν υπάρχει λύση και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αποδεχτείς το ολοένα και πιο ζοφερό μέλλον που σου λένε ότι είναι απαραίτητο κι αναπόφευκτο. Στην σειρά “the walking dead” οι νεκροί είναι οι άνθρωποι.
Η ζωή τότε γίνεται παρόμοια με εκείνη ενός πειραματόζωου που δεν έχει άλλη επιλογή από το να συμμορφωθεί με τις παραμέτρους του παιχνιδιού στο οποίο τον έβαλαν να καταφέρει να βρει κάθε μέσο για την επιβίωσή του. Και σε μια τέτοια ζωή, έχεις μάθει να θεωρείς ότι η ελευθερία και η απελευθέρωση μπορούν να επιτευχθούν αν κερδίσεις το χρυσό μετάλλιο σε τέτοιους αποκαλυπτικούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η ελευθερία δεν αφορά πλέον την αμφισβήτηση και την αντίσταση της καταπίεσης και της υποδούλωσης μιας κοινωνίας, αλλά εστιάζει στα “καλύτερα υποκείμενά” της, για να το πω έτσι, στους “καλύτερους επιζώντες” της, οι οποίοι μπορούν να ασκήσουν καλύτερα το είδος της συμπεριφοράς που θέλουν να δουν οι ελεγκτές της.
Αυτός είναι ο Aldous Huxley που παραθέτει τον Dr. Fromm, μέλος της κομουνιστικής “Σχολής της Φρανκφούρτης” και πάλι απλά παρουσιάζοντας πώς αυτή η ιδέα της σχιζοφρένειας είναι σε μεγάλο βαθμό στον πυρήνα του κινήματος της Αντικουλτούρας. Έτη φωτός μακριά από την Κλασική Ελληνική Φιλοσοφία.
Για όσους δεν γνωρίζουν, ο RD Laing, ένας πολύ διάσημος ψυχίατρος, ήταν στην πρώτη γραμμή αυτού του κινήματος ως ένα είδος σταυροφόρου για τους “ψυχικά παράφρονες”.
Είναι αλήθεια ότι η άσκηση της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας ήταν ένας απαίσιος τομέας, μη επιστημονικός, που κακοποιεί κι εκμεταλλεύεται ανθρώπους και τους αποκαλεί παράφρονες ενώ συνήθως δεν είναι. Αλλά αυτή η αλήθεια μετατράπηκε σε μια μερική αλήθεια που χειραγωγήθηκε για να δικαιολογήσει κάτι που ήταν εξίσου κακό και καταστροφικό, πράγμα που έκαναν σ’ αυτή την Σταυροφορία για τους “ψυχικά παράφρονες”, το γύρισαν ανάποδα και είπαν ότι θεωρείται παράφρων στην κοινωνία όποιος είναι στην πραγματικότητα ο πιο λογικός, ο πιο καλός και πρέπει να βρίσκεται στην κεφαλή και πρότυπο προς αντιγραφή, για να το πούμε έτσι.
Με άλλα λόγια, μια ιδέα του τύπου “οι τρελοί διοικούν το άσυλο”, η οποία ήταν μια πολύ καλή περιγραφή αυτού που προωθούσε ο RD Laing και, μάντεψε, ο RD Laing εργαζόταν στην κλινική Tavistock από το 1956 έως το 1964.
Είτε το συνειδητοποιούσε, είτε όχι, ο Laing ήταν μέρος σε κάτι πραγματικά ολέθρια καταστροφικό κι όχι απελευθερωτικό για κανέναν.
Αυτό που είναι επίσης ενδιαφέρον είναι ότι το Ινστιτούτο Esalen, το οποίο ο Aldous Huxley έπαιξε εξέχοντα ρόλο στην ίδρυσή του, ήταν βασικά μια από τις βασικές πηγές έμπνευσης για το Esalen Institute. Στο φυλλάδιο τους του 1967 γράφουν:
Έτσι, λοιπόν, η πρόκληση σχιζοφρενικών διαλειμμάτων, όπως ισχυρίζονταν, ήταν μια εμπειρία που αυξάνει την λειτουργία, κάτι που σαφώς δεν ισχύει. Όπως βλέπουμε με πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους που πέρασαν από τα προγράμματα MK – Ultra, με τα οποία αυτό συνδέεται άμεσα.
Το “κλειδί για την επίτευξη του μέγιστου ανθρώπινου δυναμικού” που έλεγαν σε αυτούς τους ανθρώπους, το οποίο ήταν αυτό που αφορούσε το Ινστιτούτο Esalen – το ανθρώπινο δυναμικό, ήταν μέσω της πρόκλησης της Τρέλας, του κατακερματισμού του νου μέσω σχιζοφρενικών διαλείψεων με την υπόσχεση ότι κάποιος θα είχε υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης στο τέλος της όλης υπόθεσης. Απόλυτα σχιζοφρενικό.
Έτσι, είτε σ’ αρέσει, είτε όχι, η συνάφεια της «αναθεώρησης της τρέλας» του Ινστιτούτου Esalen της οποίας ήταν οι πρωτοπόροι και του Laing as the Crusader για την προώθηση του κλινικά τρελού πρέπει να αναγνωριστεί ως εξ ολοκλήρου και με αιχμή του δόρατος το Tavistock Institute και σαφώς όχι προς όφελός των ανθρωπόζωων.
Ο BF Skinner, ο οποίος ήταν ένας από τους “επιστήμονες” που συνεργάζονταν με το Ερευνητικό Κέντρο του Ινστιτούτου Esalen. Ανακάλυψε ένα φαινόμενο με αρουραίους το οποίο ονόμασε “Κουτί Skinner” ή με το ελαφρώς λιγότερο ανατριχιαστικό του όνομα “θάλαμος λειτουργικής κλιμάκωσης”. Ο Skinner διαπίστωσε ότι οι αρουραίοι που βασανίζονταν σε αυτό το κουτί με συγκεκριμένο τρόπο με αντικρουόμενα μηνύματα ανταμοιβής και τιμωρίας, αυτοί οι αρουραίοι διαμόρφωναν ένα είδος εξάρτησης από αυτή την δημιουργημένη πραγματικότητα ως μηχανισμό αντιμετώπισης μελλοντικών πιέσεων.
Διαπιστώθηκε ότι όταν ο αρουραίος είχε την δυνατότητα να βγει από το κουτί και υποβαλλόταν σε ένα ερέθισμα που προκαλούσε πόνο ή φόβο ή στρες, η άμεση αντίδρασή του ήταν να τρέξει πίσω στο κουτί για την δική του αντιληπτή ασφάλεια και άνεση, μακριά από την δική του θέληση. Το έργο του Σκίνερ για τους αρουραίους δεν πέρασε απαρατήρητο όσον αφορά την εφαρμογή του στα ανθρωπόζωα…
Έχεις φτάσει σε ένα σημείο όπου πρέπει να αναρωτηθείς αν έχεις εθιστεί στην δυστυχία σου, αν βρίσκεσαι σε ένα σημείο όπου μπορείς να βρεις παρηγοριά μόνο αν απελευθερώσεις τον έλεγχο της κατάστασής σου. Είναι απλά θέμα να βρεις ό,τι πυροδοτεί την ευφορία σου κατά την διάρκεια του ταξιδιού σου προς την λήθη;
Βρισκόμαστε σε μια πολύ παρόμοια κατάσταση με τον αρουραίο του Σκίνερ και η υπαρξιακή μελαγχολία μας έχει γίνει ολέθριο νανούρισμα.
Το καλό και το όμορφο δεν φαίνεται πλέον αληθινό και έτσι χάνουμε κάθε διάθεση να αγωνιστούμε, πόσο μάλλον να είμαστε πρόθυμοι να πεθάνουμε για έναν καλύτερο κόσμο που είναι πράγματι εφικτός.
Πολλοί έχουν αποδεχτεί ότι η ζωή μας έχει ως επί το πλείστον αναλωθεί στην αποφυγή του πόνου και στην αναζήτηση της κοσμικής ευχαρίστησης καθώς οδεύουμε προς αυτή την υπαρξιακή ιδέα του “τέλους”.
Αλλά τα καλά νέα είναι ότι αυτό ΔΕΝ είναι η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ. Αντίθετα, αυτό είναι αυτό που έχει επιβληθεί και αντλείται από το κεφάλι μας σε καθημερινή βάση, ώστε να το έχουμε ενσωματώσει ως κάτι που έχει σχέση με την πραγματικότητα, ενώ στην πραγματικότητα είναι μια τεχνητή πραγματικότητα. Και μπορούμε να επιλέξουμε να απορρίψουμε αυτή την τεχνητή πραγματικότητα.
Ο Σίλλερ είπε σε ένα υπέροχο δοκίμιο που έγραψε:
“Η λύση, λοιπόν, για να ανακτήσουμε τον έλεγχο του νου μας και να βγούμε από αυτή την τεχνητή πραγματικότητα είναι πρώτα να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει Αλήθεια, Ομορφιά και Καλοσύνη. Και ένας τρόπος για να αρχίσουμε να επιστρέφουμε σε αυτή την συνειδητοποίηση είναι η επιστροφή στις διδασκαλίες που έχουν σαφώς λογοκριθεί στην εποχή μας, τις κλασικές διδασκαλίες όπως ο Κλασικισμός της Βαϊμάρης και ο Ελληνικός Κλασσικός Φιλοσοφικός Στοχασμός.”
Ο Schiller θα έγραφε επίσης πολύ διορατικά:
«Σε κάθε σπουδαία σύνθεση, είναι απαραίτητο να περιοριστεί το άτομο, για να αφήσει το σύνολο να δράσει» αυτό είναι αντίθετο με την συνταγή της μαφιόζικης “Σχολής της Φρανκφούρτης” κατά του ολοκληρωτισμού, όπου υποστήριζαν ότι το αντίδοτο στον φασισμό ήταν να επικεντρωθεί στην τελική απελευθέρωση του ατόμου και ότι η ελευθερία του ατόμου είναι πλέον η απόλυτη προτεραιότητα των πάντων. Ο Σίλλερ λέει ότι είναι βασικά αδύνατον να ζήσουμε σε έναν κόσμο με αυτόν τον τρόπο και ότι δεν είμαστε οι πιο ευτυχισμένοι όταν ζούμε σε έναν τέτοιο κόσμο που αναλώνεται μόνο με το “εγώ”.
Στο Κλασικό Δράμα, ένα από τα παράδοξα που έχουμε είναι η «θυσία».
Συγκινούμαστε πολύ όταν ο ήρωας θυσιάζει την δική του ασφάλεια, την δική του ευημερία, συχνά την ζωή του, για κάτι που είναι πέρα από τον εαυτό του και ο λόγος γι’ αυτό είναι επειδή, όπως λέγαμε, μας συγκινεί περισσότερο η Ομορφιά όταν αγωνίζεται για την Ελευθερία.
Το άτομο θυσιάζεται για μια ευρύτερη ιδέα του τι είναι Ελευθερία, δεν αφορά μόνο την δική του ατομική Ελευθερία σε εκείνο το σημείο αλλά για την Ελευθερία του συνόλου, αυτού του πολιτισμού ή του λαού του σε αντίθεση με την τυραννία, την καταπίεση και γι’ αυτό το βρίσκουμε Όμορφο παρόλο που κανείς δεν θέλει να πεθάνει, διαπιστώνουμε ότι είναι μια Όμορφη πράξη.
Ας θυμηθούμε το μάθημα που λείπει από την ταινία «Gaslight».
Η Paula πρέπει να βγει από την διανοητική της πραγματικότητα και αυτό είναι που είναι δύσκολο για πολλούς ανθρώπους και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα, ειδικά όσο νεότερος είναι επειδή γεννήθηκε σε αυτήν την τεχνητή πραγματικότητα.
Θα έλεγα ότι ένα από τα αντίδοτα σε αυτό, αφού η ταινία «Gaslight» δεν σου δίνει στην πραγματικότητα αυτό το μάθημα είναι ο Frederick Douglass. Ενθαρρύνω τους ανθρώπους να διαβάσουν την αυτοβιογραφία του Frederick Douglass «My Bondage, My Freedom».
Ο Φρέντερικ Ντάγκλας ήταν ένας άνθρωπος που γεννήθηκε στην σκλαβιά κάτω από μερικές από τις πιο ακραίες μορφές καταπίεσης και βαρβαρότητας στον Νότο. Του είπαν ότι η φύση του ήταν όλα τα αντίθετα με αυτό που ανακάλυψε ότι ήταν πραγματικά.
Και το ερώτημα ήταν πώς το έκανε αυτό ο Ντάγκλας, γιατί δεν είχε κανένα παράδειγμα στην ζωή του, κανενός είδους προτύπου Ελευθερίας. Ποτέ δεν του παρουσιάστηκε καμία διάψευση ότι δεν ήταν όντως εγγενώς γεννημένος για να είναι σκλάβος και ότι αυτή δεν ήταν η φυσική του κατάσταση και ωστόσο ήταν ακόμη σε θέση να το απορρίψει από πολύ νεαρή ηλικία.
Περνάει την διαδικασία σκέψης του στην αυτοβιογραφία του, η οποία είναι πραγματικά το κλειδί για να διαβάσουν τόσοι πολλοί άνθρωποι στις μέρες μας, προκειμένου να μας βοηθήσει στο ταξίδι μας να βγούμε από αυτό το ψεύτικο κατασκεύασμα στο οποίο βρισκόμαστε.
Θέλω απλώς να διαβάσουμε ένα απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του:
“Ένας άνθρωπος χωρίς βία είναι χωρίς την ουσιαστική αξιοπρέπεια της ανθρωπότητας. Η ανθρώπινη φύση είναι έτσι δομημένη, ώστε να μην μπορεί να τιμήσει έναν ανήμπορο άνθρωπο, αν και μπορεί να τον λυπηθεί, κι ακόμη και αυτό δεν μπορεί να το κάνει για πολύ, αν δεν εμφανιστούν σημάδια δύναμης. Μόνο εκείνος μπορεί να καταλάβει την επίδραση αυτής της μάχης στο πνεύμα μου, ο οποίος έχει ο ίδιος υποστεί κάτι, ή έχει διακινδυνεύσει κάτι, αποκρούοντας τις άδικες και σκληρές επιθέσεις ενός τυράννου. Ο Covey ήταν τύραννος και μάλιστα δειλός.
Αφού του αντιστάθηκα, ένιωσα όπως δεν είχα νιώσει ποτέ πριν. Ήταν μια ανάσταση από τον σκοτεινό και μολυσματικό τάφο της σκλαβιάς, στον ουρανό της συγκριτικής ελευθερίας. Δεν ήμουν πια ένας δειλός δούλος, που έτρεμε κάτω από το βλέμμα ενός σκουληκιού του χώματος, αλλά το από καιρό καταβεβλημένο πνεύμα μου είχε ξυπνήσει σε μια στάση ανεξαρτησίας. Είχα φτάσει στο σημείο στο οποίο δεν φοβόμουν να πεθάνω. Αυτό το πνεύμα με έκανε ελεύθερο άνθρωπο στην πραγματικότητα, αν και παρέμενα ακόμα σκλάβος στην μορφή. Όταν ένας σκλάβος δεν μπορεί να μαστιγωθεί, είναι περισσότερο από το μισό ελεύθερος.
Έχει να υπερασπιστεί ένα πεδίο τόσο ευρύ όσο η ίδια του η ανδρική καρδιά και είναι πραγματικά μια δύναμη στην γη. Από εκείνη την στιγμή μέχρι την απόδρασή μου από την σκλαβιά, ποτέ δεν μαστιγώθηκα δίκαια. Έγιναν αρκετές προσπάθειες, αλλά ήταν πάντα ανεπιτυχείς. Απέκτησα μώλωπες, αλλά η περίπτωση που περιέγραψα ήταν το τέλος της κτηνωδίας στην οποία με είχε υποβάλει η δουλεία.” Frederick Douglass από την αυτοβιογραφία του.
Μας λένε ότι ζούμε σε έναν περίπλοκο κόσμο, έναν κόσμο διχασμένο, έναν κόσμο γεμάτο μίσος, πόλεμο και απληστία και είναι σίγουρα η περίπτωση που η Δύση ειδικά έχει κατέβει στην δική της κόλαση που δημιούργησε η ίδια. Αλλά αυτό είναι το κλειδί ακριβώς εκεί.
Όπως θα έλεγε ο Τζον Μίλτον στον Χαμένο Παράδεισο του, «Το μυαλό είναι ένα τόπος από μόνος του και, από μόνος του μπορεί να κάνει έναν Παράδεισο- Κόλαση ή μια Κόλαση -Παράδεισο».
Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι ο Milton έγραψε και μια συνέχεια με τίτλο Paradise Regained. Πόσο ενδιαφέρον είναι το ότι εστιάζουμε μόνο στο ότι ο Παράδεισος χάνεται και δεν δημιουργούμε τον Παράδεισο; Ή ότι όλοι έχουν ακούσει για την “Κόλαση του Δάντη” και ίσως το “Καθαρτήριο”, αλλά λίγοι έχουν ακούσει για τον “Παράδεισο” του Δάντη που προοριζόταν να διαβαστεί συνολικά. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό;
Αν επιλέξουμε να περπατάμε σε αυτή την ζωή τυφλοί απέναντι στην Αισθητική, αν απορρίψουμε την δυνατότητα και την θέληση για μια καθοριστική αλλαγή, με πρότυπα την Κλασσική Ελληνική Παιδεία, σίγουρα θα καταδικάσουμε τους εαυτούς μας να ζήσουμε σε μια κόλαση, αλλά αυτή δεν είναι η μοναδική πραγματικότητα, αυτό είναι ο προγραμματισμός μας.
Η επιλογή, όπως πάντα, είναι δική μας και η λύση είναι εξωφρενικά απλή, μέσω της δικής μας αυτοβουλίας μπορούμε να βγούμε από αυτή την ψυχική φυλακή και είναι ο εαυτός μας που πρέπει να γίνει ο Ήρωας μας σε αυτήν την πολεμική διαδικασία.
«Η επιβίωση κάθε βιολογικού είδους εξαρτάται από την προσαρμοστικότητα στο περιβάλλον. Έχει εμφυτευτεί στο μυαλό των ανθρωπομαζών, ότι παλιά οι άνθρωποι ζούσαν σε σπηλιές και με την εξέλιξη βγήκαν από τις σπηλιές κι έφτασαν στο φεγγάρι, με την βοήθεια του θεού και της επιστήμης, εντελώς γραμμικά. Καλό το παραμύθι για τους ευκολόπιστους, αλλά δεν έχει δράκο … (ουπς, ναι, έχει δεινόσαυρους. Γιατί τι θα ήταν το Game of Thrones χωρίς τους δράκους της Queen Daenerys Targaryen, μια συνηθισμένη σαπουνόπερα). Τίποτε απολύτως δεν έχει πετύχει το ανθρώπινο ζώο της χλωμής μπλε κουκίδας· σε σχέση με την ψευδή ιστορία που του σερβίρουν. Τίποτε».
Ας τελειώσουμε με ένα απόσπασμα του Friedrich Schiller, (1759-1805)
“Ένας πεσμένος εχθρός μπορεί να σηκωθεί ξανά, αλλά ένας εχθρός που έχει συνθηκολογήσει είναι πραγματικά νικημένος.”
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου