Ιππώναξ Εφέσιος: Μύσων ὃν Ὡπόλλων ἀν εῖπεν ἀνδρῶν σωφρονέστατον πάντων

Οι δυο φίλοι, αφού ανταπέδωσαν το χαιρετισμό στο χωρικό και του ευχήθηκαν να γίνει σύντομα καλά, συνέχισαν το δρόμο τους. Τουλάχιστον, τώρα ήξεραν ότι προχωρούσαν σωστά. Έπειτα από λίγη ακόμα ώρα ανάβασης στη δασωμένη Οίτη έφταναν πια στη Χήνα, το χωριό όπου είχε γεννηθεί και κατοικούσε ο Μύσωνας. Ήταν ο ίδιος ο Πιττακός αυτός που τους είχε μιλήσει για τον Μύσωνα.

«Λίγοι άνθρωποι τον έχουν ακουστά τον Μύσωνα», τους είχε πει ο Πιττακός προτού φύγουν από τη Μυτιλήνη. «Όσοι όμως είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι γνώρισαν ένα σοφό άνθρωπο. Τα λόγια του είναι λίγα και μετρημένα, το ίδιο και οι συναναστροφές του. Έχει όμως φιλίες με κάποιους από τους ιερείς του μαντείου των Δελφών και μερικές φορές ταξιδεύει μέχρι το μαντείο. Εκεί, στους Δελφούς, έτυχε και τον γνώρισα κάποτε κι εγώ. Τον θαύμασα για το γεγονός ότι έλεγε πάντοτε τα πράγματα με το όνομά τους: Δε συνέβαινε ποτέ άλλο να σκέφτεται και άλλο να λέει και είχε το θάρρος να αντικρίζει, την αλήθεια κατάματα. Αλλά θα τον γνωρίσετε κι εσείς και θα καταλάβετε».

Ο Μύσωνας ο Χηνεύς ήταν Έλληνας σοφός, γεννημένος στις Χηνές, χωριό της Οίτης ή της Λακωνίας. Κατά το Σωσικράτη (που με τη σειρά του παρέπεμπε στον Έρμιππο) ήταν γιός του Στρύμωνα. Έλεγαν ότι ο πατέρας του ήταν Τύραννος.

Όταν ο Ανάχαρσις απευθύνθηκε στην Πυθία ζητώντας να δείξει τον σοφότερο από τους ανθρώπος, εκείνη απάντησε: Οἰταῖον τινά φημι Μύσωνα ἐν Χηνὶ γενέσθαισοῦ μᾶλλον πραπίδεσσιν ἀρηρότα πευκαλίμῃσι.

Άλλοι έλεγαν ότι ο χρησμός είχε πει Ἠτεῖόν τινά φημι (και όχι Οἰταῖον τινά φημι), και έψαχναν να βρουν πού βρισκόταν αυτό το Ητείο. Ο Παρμενίδης έλεγε ότι αυτό ήταν ένας δήμος της Λακωνίας, από όπου ήταν ο Μύσων. Στις “Διαδοχές” του ο Σωσικράτης έλεγε ότι ο Μύσων ήταν από πατέρα Ητείος, ενώ από τη μάνα – Χηνεύς. Ο Ευθύφρων, γιος του Ηρακλείδη του Ποντικού, έλεγε ότι ο Μύσων ήταν Κρητικός, και ανακήρυττε το Ητείο πόλη της Κρήτης. Ο Αναξίλαος τον θεωρούσε Αρκάδα.

Ο Ανάχαρσις τότε από περιέργεια πήγε να βρεί το Μύσωνα στο χωριό του, όπου τον βρήκε να φτιάχνει το άροτρό του και του είπε, ότι δεν είχε έρθει η ώρα της σποράς. “Άρα θα πρέπει να ετοιμαζόμαστε εντονότερα γι’ αυτήν” – απάντησε ο Μύσων.

Στη Λακεδαιμόνα τον είχαν δει, ενώ βρισκόταν ολομόναχος, να γελάει. Όταν κάποιος εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά του και τον ρώτησε γιατί γελάει, ενώ δεν υπάρχει κανένας δίπλα, εκείνος απάντησε: ακριβώς γι’ αυτό το λόγο.

Ο Αριστόξενος λέει, ότι ο Μύσων παρέμεινε σε άγνοια των ανθρώπων επειδή δεν ήταν από κάποια πόλη, αλλά από χωριό, και μάλιστα από ασήμαντο χωριό. Γι’αυτό, επειδή τον αγνοούσαν, τα αποφθέγματά του τα απέδιδαν πολλοί στον Πεισίστρατο.

Αλλά ο Πλάτων τον ανέφερε στον “Πρωταγόρα”του, όπου τον θέτει ανάμεσα στους Επτά Σοφούς αντί του Περιάνδρου.

Ήταν σύγχρονος του Σόλωνα.

Ο Ιππώναξ Εφέσιος είχε πει ότι ο Απόλλων είχε δηλώσει πως ο Μύσων ήταν ο πιο σοφός από όλους τους ανθρώπους: Καὶ Μύσων ὃν Ὡπόλλων ἀν εῖπεν ἀνδρῶν σωφρονέστατον πάντων.

Ο Μύσων έλεγε, ότι θα πρέπει να διερευνόνται οι πράξεις που συμπίπτουν με τα λόγια, και όχι οι πράξεις κατά τα όσα λέει κάποιος, γιατί είναι τα λόγια που λέγονται χάρη των πράξεων που μετράνε, και όχι οι πράξεις που γίνονται χάρη των λεγομένων.

Πέθανε σε ηλικία 97 χρονών.