Σχετίζεται τελικά η ευφυΐα με την Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Ο Γάλλος ψυχολόγος, φιλόσοφος και ψυχίατρος Πιέρ Ζανέ ήταν ο πρώτος που το 1903 πρότεινε πως οι εμμονικές σκέψεις και οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν αυτό που σήμερα ονομάζουμε ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) αποτελούν ένδειξη ανώτερης ευφυΐας.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: Σχετίζεται με την ευφυΐα τελικά;

Η θεωρία του Ζανέ έγινε ευρύτερα γνωστή και δημοφιλής μερικά χρόνια αργότερα χάρη στον «πατέρα» της ψυχανάλυσης, Σίγκμουντ Φρόυντ, όμως ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε μελετηθεί σε βάθος αν τελικά αποδεικνύεται στην πράξη ή αν αποτελεί μύθο.

Ομάδα ερευνητών από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ αποφάσισαν να εξετάσει το θέμα, με τη μελέτη τους να θεωρείται η πρώτη εμβριθής ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων σχετικά με τον δείκτη νοημοσύνης (IQ) των ατόμων με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.

Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Neuropsychology Review, η θεωρία του Ζανέ φαίνεται πως τελικά είναι μύθος, αφού τα άτομα με ΙΨΔ δεν υπερέχουν ως προς το IQ τους.

«Αν και ο μύθος δεν είχε μελετηθεί εμπειρικά μέχρι τώρα, είχε επικρατήσει μεταξύ των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, των ατόμων με ΙΨΔ αλλά και του γενικού πληθυσμού» αναφέρει ο Δρ Γκίντεον Άνχολτ, λέκτορας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Μπεν Γκουριόν στο Ισραήλ.

Προκειμένου να εξετάσουν τη σχέση ΙΨΔ και IQ, οι ερευνητές πραγματοποίησαν επισκόπηση (μετα-ανάλυση) που βασίστηκε σε 98 παλαιότερες επιστημονικές μελέτες. Σε αντίθεση με την επικρατούσα θεωρία, από τα δεδομένα αναδείχθηκε ότι στα άτομα με ΙΨΔ δεν παρατηρείται απόκλιση προς τα επάνω στο IQ σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό και μάλιστα ο δείκτης νοημοσύνης των ατόμων αυτών κυμαίνεται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα εντός των ορίων που χαρακτηρίζονται ως «φυσιολογικά». Αυτή η διαφορά, διευκρινίζουν οι ερευνητές, δεν οφείλεται σε μειωμένες νοητικές ικανότητες αλλά μάλλον στη βραδύτητα που χαρακτηρίζει κάποιες συμπεριφορές των ατόμων με ΙΨΔ.

Ο μύθος σχετικά με την ΙΨΔ και το IQ καλλιεργήθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις και από τα Μέσα, όπως συνέβη με τη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά «Ντετέκτιβ Μονκ», όπου ο εκκεντρικός πρωταγωνιστής μπορούσε χάρη στην εξυπνάδα του να λύσει πολύπλοκες αστυνομικές υποθέσεις. Τέτοιες αναπαραστάσεις μπορεί να είναι διασκεδαστικές, όμως εκτιμάται ότι δημιουργούν την εσφαλμένη εντύπωση ότι η συγκεκριμένη έχει «πλεονεκτήματα», αποθαρρύνοντας έτσι τους πάσχοντες να αναζητήσουν αναγκαίες θεραπευτικές λύσεις.