ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, [ΨΕΥΔΟ-ΟΜΗΡΟΣ] - Βατραχομυομαχία (168-198)

Συνέλευση των θεών

Ζεὺς δὲ θεοὺς καλέσας εἰς οὐρανὸν ἀστερόεντα,
καὶ πολέμου πληθὺν δείξας κρατερούς τε μαχητάς,
170πολλοὺς καὶ μεγάλους ἠδ᾽ ἔγχεα μακρὰ φέροντας,
οἷος Κενταύρων στρατὸς ἔρχεται ἠὲ Γιγάντων,
ἡδὺ γελῶν ἐρέεινε· τίνες βατράχοισιν ἀρωγοὶ
ἢ μυσὶν ἀθανάτων; καὶ Ἀθηναίην προσέειπεν·
Ὦ θύγατερ μυσὶν ἦ ῥα βοηθήσουσα πορεύσῃ;
175καὶ γὰρ σοῦ κατὰ νηὸν ἀεὶ σκιρτῶσιν ἅπαντες
κνίσῃ τερπόμενοι καὶ ἐδέσμασι παντοδαποῖσιν.
Ὣς ἄρ᾽ ἔφη Κρονίδης· τὸν δὲ προσέειπεν Ἀθήνη·
ὦ πάτερ οὐκ ἄν πώ ποτ᾽ ἐγὼ μυσὶ τειρομένοισιν
ἐλθοίμην ἐπαρωγός, ἐπεὶ κακὰ πολλά μ᾽ ἔοργαν
180στέμματα βλάπτοντες καὶ λύχνους εἵνεκ᾽ ἐλαίου.
τοῦτο δέ μοι λίην ἔδακε φρένας οἷον ἔρεξαν.
πέπλον μου κατέτρωξαν ὃν ἐξύφηνα καμοῦσα
ἐκ ῥοδάνης λεπτῆς καὶ στήμονα μακρὸν ἔνησα,
τρώγλας τ᾽ ἐμποίησαν· ὁ δ᾽ ἠπητής μοι ἐπέστη
185καὶ πράσσει με τόκον· τὸ δὲ ῥίγιον ἀθανάτοισιν.
χρησαμένη γὰρ ἔνησα καὶ οὐκ ἔχω ἀνταποδοῦναι.
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς βατράχοισιν ἀρηγέμεναι βουλήσω.
εἰσὶ γὰρ οὐδ᾽ αὐτοὶ φρένας ἔμπεδοι, ἀλλά με πρῴην
ἐκ πολέμου ἀνιοῦσαν ἐπεὶ λίην ἐκοπώθην,
190ὕπνου δευομένην οὐκ εἴασαν θορυβοῦντες
οὐδ᾽ ὀλίγον καταμῦσαι· ἐγὼ δ᾽ ἄϋπνος κατεκείμην·
τὴν κεφαλὴν ἀλγοῦσαν, ἕως ἐβόησεν ἀλέκτωρ.
ἀλλ᾽ ἄγε παυσώμεσθα θεοὶ τούτοισιν ἀρήγειν,
μή κέ τις ὑμείων τρωθῇ βέλει ὀξυόεντι·
195εἰσὶ γὰρ ἀγχέμαχοι, εἰ καὶ θεὸς ἀντίον ἔλθοι·
πάντες δ᾽ οὐρανόθεν τερπώμεθα δῆριν ὁρῶντες.
Ὣς ἄρ᾽ ἔφη· καὶ τῇ γε θεοὶ ἐπεπείθοντ᾽ ἄλλοι,
πάντες δ᾽ αὖτ᾽ εἰσῆλθον ἀολλέες εἰς ἕνα χῶρον.

***
Κι ο Δίας τότε στον αστρόσπαρτο ουρανό τους θεούς συνάζει,τους έδειξε το πλήθος τ᾽ άρματα, τους μαχητές τους γαύρους,170πολλούς, ψηλόκορμους, με δόρατα μακριά, θαρρείς ασκέριΚενταύρων, που για μάχη κίνησε, θαρρείς στρατός Γιγάντων,και με γλυκό ρωτάει χαμόγελο: ― Ποιοί θα βοηθήστε τώραβατράχια γιά ποντίκια; Κι ύστερα στην Αθηνά γυρίζει:Τους ποντικούς αλήθεια, κόρη μου, θα τρέξεις να συνδράμεις;175Όλοι τους στο ναό σου ολόγυρα χοροπηδούν ολοένα,την κνίσσα οσμίζονται και χαίρονται φαγιά λογιώ λογιώνε.Έτσι του Κρόνου ο γιος εμίλησε· κι η Αθηνά αποκρίθη.― Πατέρα, τα ποντίκια αδύνατο ποτέ να τα βοηθήσω,κι ας κινδυνεύουν, γιατί μου ᾽καναν πολλές ζημιές ώς τώρα,180καταρημάζοντας τα στέμματα, των λυχναριών το λάδι.Και πιο πολύ η καρδιά μου σπάραξε για τούτο που σκαρώσαν.Τον πέπλο μου τον καταρήμαξαν, που γνέθοντας ατή μουμακρύ στημόνι με λεπτή κλωστή τον ύφανα με κόπο,κι ολούθε τρύπες μού τον γέμισαν· κι ο μάστορης που μου ήρθε,185για να τον φκιάσει πήρε διάφορο· γι᾽ αθάνατους φριχτό ᾽ναι,έγνεσα δανεικά κι αδύνατο τα δανεικά να δώσω.Μα μήτε τους βατράχους θα ᾽θελα να τρέξω να συνδράμω·γιατί κι αυτοί είναι κουφιοκέφαλοι· έτσι, προχτές ακόμα,καθώς γυρνούσα από τον πόλεμο και κατακουρασμένη190ύπνο ποθούσα, αυτοί δε μ᾽ άφησαν με τα κροάσματά τουςνα κλείσω μια στιγμή τα μάτια μου· ξάπλωσα δίχως ύπνο,με πονοκέφαλο, ώσπου λάλησε κι ο κόκορας. Μα ελάτεμακριά απ᾽ τον πόλεμο να μείνουμε, να μην τους βοηθάμε,μήπως λαβώσει και κανέναν σας το σουβλερό κοντάρι.195Γιατί και με θεό τα βάζουνε, αν έρθει αντίμαχός τους.Μόνο απ᾽ τον ουρανό ας χαιρόμαστε θωρώντας την αμάχη.Έτσι είπε· κι άκουσαν τα λόγια της οι αθάνατοι και πάλιόλοι τους σ᾽ ένα δώμα μπήκανε να κάνουνε σεργιάνι.

Να μην φοβάσαι να κοιτάξεις

Πρέπει να μην φοβάσαι να κοιτάξεις.

Όταν δεν κοιτάζεις, ο νους φτιάχνει τις δικές του εικόνες, τις οποίες πιστεύεις πως είναι αληθινές.

Έχει μια προκλητική ομορφιά ο περιορισμός της γλώσσας και οι έτοιμες ερμηνείες του παρελθοντικού, εκπαιδευμένου μας εαυτού.

Τα στάδια που περνάμε είναι οι προσωπικές μας ασυνείδητες επιλογές, που πολεμάμε ενόσω δεν τις αναγνωρίζουμε ως Δικές Μας.

Ο κόσμος φαίνεται μα δεν είναι ίδιος καθημερινά. Μπορούμε να το αντιληφθούμε αυτό, βιωματικά ή μπορούμε και να το προσπεράσουμε, αν έχουμε την ακλόνητη ανάγκη να το προσπερνάμε. Όλα παίζουν! Ελεύθερα!

Πολλοί οι εραστές της αλήθειας, ελάχιστοι οι αφοσιωμένοι σε αυτήν, αντικαθιστώντας την πίστη με τη γνώση. Ακόμα λιγότεροι οι ακούραστοι αναζητητές της ελευθερίας, τολμώντας να πολεμούν τα δικά τους δεσμά αλλά και της κοινωνίας στην οποία προσωρινά ανήκουν.

Η πλήρης ανατροπή των δεδομένων εμπεριέχει κινδύνους. Προχωράμε όσο το θάρρος μας μάς επιτρέπει. Δεν υπάρχουν όρια, απαγορεύσεις ή δεσμεύσεις, πέρα από αυτά που δημιουργούμε και συναντάμε, ενώ καλούμαστε να διαπεράσουμε.

Κοιτάζοντας πίσω πρέπει να μπορούμε να δούμε καθαρά τη συνολική μας πορεία. Και αυτή είναι πάντα πολύ πιο ευφάνταστη, μεγαλόπρεπη, αποκαλυπτική, απ' ότι νομίζουμε όταν πιστεύουμε τις καταχωρήσεις του εκπαιδευμένου μας νου - προσωπικότητας.

Ακόμα κι αν φοβάσαι, κοίταξε! Μάθε να βλέπεις καθαρά! Για σένα, για τη ζωή, για όλα όσα θεωρείς σημαντικά και ουσιαστικά. Δεν υπάρχει κάτι άλλο πριν από αυτό!

Δεν υπάρχει "κατάλληλος χρόνος" γι' αυτό, ούτε γίνονται τα πράγματα με τη "σειρά" που έχουμε ορίσει στην άχαρη, προβλέψιμη, δομημένη κοινωνική ζωή μας. Δεν υπάρχουν πραγματικά συμβόλαια, πέρα από αυτά που έχουμε επιλέξει με τον Εαυτό μας.

Κάθε στιγμή είναι ευκαιρία, πρόκληση ή ίδια με την προηγούμενη. Τα πάντα εξαρτώνται μόνο από εμάς τους ίδιους.

Αλλά δεν είναι αυτόματη διαδικασία μεταμόρφωσης. Δεν είναι θέμα μελέτης, αποστήθισης των σοφών και αρχαίων κειμένων, δεν είναι θέμα τεχνικής, φιλοσοφίας ή συγκεκριμένης πειθαρχίας/πίστης. Είναι θέμα ΔΟΥΛΕΙΑΣ, μάθησης, αποπρογραμματισμού, αποδόμησης, διεύρυνσης του νου, είναι θέμα αφοσίωσης και αυτο-παρατήρησης, συλλογής πληροφοριών, απενεχοποίησης και ευθύνης....είναι αλλαγή ολόκληρου του τρόπου σκέψης μας.

Πάντα υπάρχουν περισσότερα να δούμε απ' όσα νομίζαμε. Πάντα το "τέρμα" αποκαλύπτεται ως πόρτα που πρέπει να ανοίξουμε. Και οι λέξεις που χρησιμοποιούμε μεταμορφώνονται, αποκαλύπτονται και εξελίσσονται....αργά ή γρήγορα.

Η γραμμικότητα και το επίπεδο της συνείδησής μας καθορίζει το χρόνο, το χώρο, τη στατικότητα ή την πολυεπίπεδη ύπαρξη, σύμφωνα με τη διατήρηση της δύναμης/προσοχής μας...

Σιωπάς για να ακούγεσαι

Ήταν μια γυναίκα που ήθελε να δίνει πολλές εξηγήσεις. Αφού διατύπωνε στον συνομιλητή της εκείνο που είχε να του πει, την κυρίευε κατόπιν το άγχος μήπως δεν του το εξήγησε όσο πρέπει σωστά. Μήπως δεν την καταλάβει, μήπως τον μπερδέψει, μήπως φταίει η ίδια για μια τυχόν κακή συνεννόηση.

Έτρεμε τις παρεξηγήσεις, την άρνηση, κατά βάθος την απόρριψη. Ασφαλώς αναστατωνόταν πολύ περισσότερο όταν ο απέναντι την ενδιέφερε ιδιαίτερα. Στις περιπτώσεις μάλιστα που υπήρχε ερωτικό στοιχείο ανάμεσα σ’ εκείνη και στον άλλο, αυτού του είδους το άγχος εξελισσόταν σε ξέφρενο.

Γενικώς υπήρχαν περιπτώσεις που η στάση της γινόταν εξαιρετικά προβληματική. Τηλεφωνούσε συνέχεια, έστελνε σημειώματα, μηνύματα στο κινητό, παρακαλούσε για μια συνάντηση με σκοπό να διευκρινίσει σαφέστερα όσα είχε πει και ξαναπεί, να συμπληρώσει κάτι βασικό, να κάνει ακόμη μια υποσημείωση. Υπέφερε όταν επανεξέταζε στο μυαλό της εκ των υστέρων μια φράση της, μια λέξη της, για να μην πω και το ύφος που φανταζόταν πως είχε. Τα έβρισκε τώρα λαθεμένα, ανεπαρκή, συχνά γελοία, προσπαθούσε να υποθέσει πώς τα έχει εκλάβει ο άλλος, αγωνιζόταν να μπει στη σκέψη του. Ένα μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς της περνούσε με αυτό το κουραστικό βάσανο.

Νομίζω ότι οι χαρακτήρες οι οποίοι φοβούνται υπερβολικά την απόρριψη είναι απ’ αυτούς που καταλήγουν να μιλούν και να επεξηγούν υπερβολικά. Εξηγούν ξανά και ξανά τη θέση τους, τον εαυτό τους, τη γνώμη τους, την πρότασή τους και, πιο αγχωμένα από όλα, τις προθέσεις τους. Το ότι τείνουν έτσι πυρετωδώς να εξηγούν, να απολογούνται και να αναλύουν την άποψή τους δε σημαίνει πως είναι πάντοτε και ειλικρινείς. Θα έλεγα μάλιστα πως στη δική τους κατηγορία ανήκουν εκείνοι που, ανήσυχοι μήπως διαφανεί ένα ψέμα τους, μια ανακρίβεια, συχνότατα η υπερβολή και η μεγαλοποίηση που τείνουν να προσθέτουν, κάποια παραλλαγή έστω στο θέμα τους, μια πτυχή τους που κρύβουν, αγωνίζονται να πείσουν με λόγια πάρα πολλά, με εντονότερες εκφράσεις, με δραματικότητα που τους αρέσει να χρησιμοποιούν. Εφαρμόζουν συνειδητά ή ασυνείδητα την παλιά συνταγή: Αν σερβίρεις ένα ψέμα μαζί με πολλές, εντυπωσιακές αλήθειες, τότε θα το περάσεις πιο εύκολα.

Οι ανασφαλείς, οι εξαρτημένοι χαρακτήρες, έχουν μεγαλύτερη ανάγκη την πειθώ τους, την ένταση, το δράμα, τις επανειλημμένες διευκρινίσεις σε όσα ήδη έχουν εκφράσει. Δεν εμπιστεύονται τις εντυπώσεις που άφησαν, και οι εντυπώσεις που άφησαν έχουν τρομακτική σημασία για την ηρεμία τους. Η ανάγκη τους να τα καταφέρουν σε αυτό που υποστηρίζουν είναι βαριά ανάγκη, θεωρούν πως θα καταστραφεί ο κόσμος αν δε συμφωνήσει μαζί τους ο άλλος. Δε ζουν δίχως απανωτές δικαιώσεις, επειδή είναι πρόσωπα εξόχως ενοχικά, βαθιά ανασφαλή, αλλά και βαριά εγωιστικά.

Το ζήτημα του εγωισμού, του εγωκεντρισμού, πάντα τίθεται όταν αναφερόμαστε σε ψυχολογικά προβλήματα και αναζητούμε κάποια ανακούφιση. Το ερώτημα αν μια ψυχολογική ασθένεια προκαλεί εγωισμό ή είναι ο εγωισμός που μας οδηγεί σε ψυχολογικά προβλήματα θα παραμένει ερώτημα στη σκέψη των πιο πολλών. Προσωπικά τολμώ να πω, πως προηγείται ο εγωισμός. Η εγωιστική ματιά μας στη ζωή και στις σχέσεις δυσκολεύει εξαιρετικά σχέσεις και ζωή, είναι φυσικό να οδηγεί σε εμπόδια και ήττες. Και οι επαναλαμβανόμενες δυσκολίες, οι συνεχείς αποτυχίες, κάποια στιγμή κουράζουν και κλονίζουν το νευρικό σύστημα. Από εκεί και πέρα είναι φυσικό η δυσθυμία, η δυσφορία, η δυστυχία, ο θυμός και όσα ακολουθούν τις ματαιώσεις μας να επιβαρύνουν κι άλλο τη ροπή στον εγωκεντρισμό. Δύσκολα είμαστε επιεικείς και φιλάνθρωποι όταν είμαστε δυστυχισμένοι.

Η γυναίκα με την οποία ξεκινήσαμε την ιστορία μας είναι ένα περιστατικό ακραίο, όχι όμως φανταστικό, ούτε διογκωμένο. Αυτή η γυναίκα λοιπόν που μας απασχολεί, με τα χρόνια και από την πολλή εξάσκηση, είχε καταλήξει να είναι μαέστρος στον λόγο, στον γραπτό και τον προφορικό. Με το να περνάει τόση αγωνία προκειμένου «να την καταλάβουν», «να εξηγήσει», «να πείσει για το δίκιο της», «να κερδίσει» τον συνομιλητή, μελετούσε με υπερβολικά επιμέλεια τις τέχνες και τις τεχνικές της έκφρασης, ωρίμασε στο να χρησιμοποιεί τις κατάλληλες λέξεις, να παίρνει το πιο συγκινητικό ύφος, να πετάει τις εξυπνότερες ατάκες, προκειμένου να δείχνει με την ευρυμάθεια ότι γνωρίζει καλά το τι λέει, να της έχουν λοιπόν εμπιστοσύνη εκείνοι στους οποίους απευθύνεται.

Με τον καιρό, όπως μεγάλωνε, όπως παγιωνόταν η υπερβολικά, η αφύσικη διάθεσή της, καταντούσε βαρετή η εξασκημένη ρητορική της. Λίγο ακόμη και θα γινόταν γραφική, ήδη είχε γίνει. Οι γύρω της μάθανε επιτέλους να μην της φέρνουν αντίρρηση, διότι θα ακολουθούσε ένας χείμαρρος επιχειρημάτων, στο τέλος οι πάντες ξεχνούσαν από πού ξεκίνησαν, ποιο ήταν το αρχικά ζητούμενο. Η ίδια η γυναίκα τελείωνε, όταν και αν τελείωνε, τον αγώνα της καταρρακωμένη. Σπάνια την ικανοποιούσαν τα αποτελέσματα που κατάφερνε.

Ακόμη και αν είχε απόλυτο δίκιο, ακόμη και όταν έλεγε τη σοφότερη άποψη, το παιχνίδι το έχανε – και έχανε επώδυνα ώστε αρρώσταινε καμιά φορά – διότι έβαζε μια ανεπίτρεπτη επιμονή. Στρίμωχνε τον άλλον απάνθρωπα. Και τον πιο σεμνό χαρακτήρα τον έκανε στο τέλος ανταγωνιστικό.

Ο φόβος του θανάτου στην Ηθική Φιλοσοφία του Επίκουρου

Ο Επίκουρος (341 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, με το όνομα Κήπος του Επίκουρου, η οποία θεωρείται από τις πιο γνωστές σχολές της ελληνικής φιλοσοφίας.

Μία λέξη η οποία χαρακτηρίζει τον αρχαίο ΄Ελληνα φιλόσοφο Επίκουρο είναι σίγουρα η
λέξη "παρεξηγημένος". Πολλοί πολέμιοι του ίδιου του Επίκουρου και της φιλοσοφίας του
τον έχουν χαρακτηρίσει ως "άθεο" και "χυδαίο ηδονιστή". ΄Αλλοι πάλι, κινούμενοι προς
την αντίθετη πορεία, τον λάτρεψαν ως θεό και ήταν φανατικοί οπαδοί της διδασκαλίας του.

Σίγουρα και οι δύο πλευρές είναι, αν μη τί άλλο, υπερβολικές. Ο Επίκουρος ήταν άθεος, αλλά
με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Αναγνώριζε την ύπαρξη των θεών (ή του θεού), τους έδινε ωστόσο
υλική υπόσταση. Πίστευε ότι οι θεοί δεν ενδιαφέρονται για τις υποθέσεις των ανθρώπων,
διότι αυτό δεν θα ταίριαζε με την θεϊκή φύση τους. Οι θεοί για τον Επίκουρο ζούσαν
μακάριοι, ευτυχισμένοι και χωρίς καμία έγνοια, και το να ασχολούνται με τις ανθρώπινες
υποθέσεις θα ακύρωνε αυτή τους την μακαριότητα.

Ο Επίκουρος δεν υϊοθετούσε την στάση που είχαν ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας απέναντι στην φιλοσοφία. Μάλιστα, ήταν αντίθετος με τις απόψεις του τελευταίου ως προς
τα ζητήματα που αφορούσαν τους θεούς. Ακόμη, ήταν αντίθετος ως προς τον περιορισμό
που θέτει ο Αριστοτέλης πως η φιλοσοφία είναι για λίγους. Ο Επίκουρος υποστήριζε πως
και ο αμόρφωτος άνθρωπος μπορεί να αποκομίσει τα ίδια οφέλη από την φιλοσοφία με τον
μορφωμένο. Μάλιστα θεωρούσε τον εαυτό του αμόρφωτο. Ωστόσο, αυτή του η διακήρυξη
αποτελούσε περισσότερο κριτική της μόρφωσης που είχε λάβει, παρά μια ειλικρινή δήλωση.

Αντίθετα με όσα δήλωνε, ήταν αρκετά μορφωμένος και ενημερωμένος για τις επίκαιρες θέσεις της τότε επιστήμης, και μάλιστα είχε μια ιδιαιτέρως κριτική στάση απέναντί της. Τέλος,
για τον Επίκουρο όλοι οι άνθρωποι ήταν ίvοι· απόδειξη αυτού είναι το γεγονός πως στον
Κήπο, την φιλοσοφική σχολή που ο ίδιος είχε ιδρύσει, ζούσαν δούλοι και γυναίκες.
Η διδασκαλία του Επίκουρου δεν περιορίζεται μόνο στην ηθική. Αντίθετα, περιλαμβάνει
ένα εκτενέστατο έργο (37 τόμοι) για την φυσική, από το οποίο όμως έχει διασωθεί ένα πολύ
μικρό μέρος. Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόταν τον
φυσικό κόσμο ο Επίκουρος, για να κατανοήσουμε τις διδαχές του περί θεραπείας της ψυχής
από το φόβο του θανάτου και από τον φόβο μας για τους θεούς. Χωρίς αυτό το θεωρητικό
υπόβαθρο, η ηθική του Επίκουρου μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να είναι ακατανόητη,
στην χειρότερη να παρερμηνευθεί.

Ο στόχος του Επίκουρου ήταν να θεραπεύσει την ψυχή του ανθρώπου από τους δύο φόβους που επισημάναμε πιο πάνω: τον φόβο του θανάτου και τον φόβο των θεών. 

Στην περίφημη επιστολή του Επίκουρου προς τον Μενοικέα διαβάζουμε:

«Κοίτα να συνηθίσεις στην ιδέα ότι ο θάνατος για μας είναι ένα τίποτα. Κάθε καλό και κάθε κακό βρίσκεται στην αίσθηση μας · όμως θάνατος σημαίνει στέρηση της αίσθησης. Γι’ αυτό η σωστή εκτίμηση ότι ο θάνατος δεν σημαίνει τίποτα για μας, μας βοηθά να χαρούμε τη θνητότητα του βίου: όχι επειδή μας φορτώνει αμέτρητα χρόνια αλλά γιατί μας απαλλάσσει από τον πόθο της αθανασίας. Δεν υπάρχει, βλέπεις, τίποτα το φοβερό στη ζωή του ανθρώπου που ‘χει αληθινά συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει τίποτα το φοβερό στο να μη ζεις.

Άρα είναι ανόητος αυτός που λέει ότι φοβάται το θάνατο, όχι γιατί θα τον κάνει να υποφέρει όταν έρθει αλλά επειδή υποφέρει με την προσδοκία του θανάτου. Γιατί ό,τι δεν σε στεναχωρεί όταν είναι παρόν, δεν υπάρχει λόγος να σε στεναχωρεί όταν το προσδοκείς. Το πιο ανατριχιαστικό, λοιπόν, από τα κακά, ο θάνατος, είναι ένα τίποτα για μας, ακριβώς επειδή όταν υπάρχουμε εμείς αυτός είναι ανύπαρκτος, κι όταν έρχεται αυτός είμαστε ανύπαρκτοι εμείς.

Γεννηθήκαμε μια φορά και δε γίνεται να γεννηθούμε και δεύτερη, κι είναι βέβαιο πως δεν θα υπάρξουμε ξανά στον αιώνα τον άπαντα. Εσύ όμως, ενώ δεν εξουσιάζεις το αύριο, αναβάλλεις την ευτυχία γι’ αργότερα. Κι η ζωή κυλά με αναβολές και χάνεται, κι ο καθένας μας πεθαίνει μες στις έγνοιες.” (Επίκουρος)
 

Ο θάνατος λοιπόν δεν έχει να κάνει ούτε με τους ζωντανούς ούτε με τους πεθαμένους, αφού για τους ζωντανούς δεν υπάρχει, ενώ οι τελευταίοι δεν υπάρχουν πια. Βέβαια, οι πολλοί άλλοτε πασχίζουν ν’ αποφύγουν το θάνατο σαν να ‘ναι η πιο μεγάλη συμφορά, κι άλλοτε τον αποζητούν για να αναπαυθούν από τα δεινά της ζωής. Απεναντίας ο σοφός ούτε τη ζωή απαρνιέται ούτε την ανυπαρξία φοβάται. Γιατί δεν του είναι δυσάρεστη η ζωή αλλά ούτε και θεωρεί κακό το να μη ζει. Κι όπως με το φαγητό δεν προτιμά σε κάθε περίπτωση το πιο πολύ μα το πιο νόστιμο, έτσι και με τη ζωή: δεν απολαμβάνει τη διαρκέστερη μα την ευτυχέστερη. Κι είναι αφελής όποιος προτρέπει τον νέο να ζει καλά και τον γέρο να δώσει ωραίο τέλος στη ζωή του· όχι μόνο γιατί η ζωή είναι ευπρόσδεκτη αλλά γιατί το να ζεις καλά και να πεθαίνεις καλά είναι μία και η αυτή άσκηση. Όμως πολύ χειρότερος είναι εκείνος που λέει πως καλό είναι να μη γεννηθείς αλλά μίας και γεννήθηκες, βιάσου να διαβείς τις πύλες τον Άδη (Θέογνις)

Αν το λέει επειδή το πιστεύει, γιατί δεν αυτοκτονεί; Στο χέρι του είναι να το κάνει, αν το ‘χει σκεφτεί σοβαρά. Αν πάλι το λέει στ’ αστεία, είναι ελαφρόμυαλος σε πράγματα που δεν σηκώνουν αστεία. Ένα τίποτα είναι για μας ο θάνατος. Γιατί ό,τι αποσυντίθεται παύει να αισθάνεται. Κι ό,τι δεν αισθάνεται δεν μας αφορά.

Αυτά λοιπόν, κι όσα σχετίζονται μαζί τους, να τα στοχάζεσαι μέρα και νύχτα, μόνος σου ή με κάποιον σαν και σένα, και ποτέ σου δεν πρόκειται να ταραχτείς, είτε στον ύπνο σου είτε στον ξύπνιο σου• και θα ζήσεις σαν θεός ανάμεσα σε ανθρώπους.»

 

Αξίζει λες να υπάρχεις για ένα όνειρο;

Δύσκολος ο κόσμος μας, ή εμείς τον κάνουμε δύσκολο.
Ίσως αν καταφέρναμε να κάνουμε το αδύνατο δυνατό ή απλά πιστεύαμε στον εαυτό μας πιο εύκολα, θα μπορούσαμε να κατακτήσουμε τα πάντα.
Δεν ζω με ψευδαισθήσεις, ζω όμως για όνειρα.
Γεμάτoς είμαι, ναι!
Ονειρεύομαι, κακό είναι;
Και αν με πουν ονειροπόλo, κι αν με πουν παράλογo.
Τι με νοιάζει;
Έμαθα να πατάω στα πόδια μου τη μέρα και να ονειρεύομαι τη νύχτα.
Να ελπίζω, να περιμένω, να πληγώνομαι, να δίνω αγάπη, να παίρνω.
Δεν έμαθα όμως, να τα παρατάω πριν τα επιδιώξω μέχρι εσχάτων.
Ελπίζω, ναι.
Ονειρεύομαι, ναι.
Παλεύω, ναι.
Γιατί αν τα παρατήσω τώρα μάτια μου, χάθηκα.
Πώς θα επιβιώσω; Πως θα αντεπεξέλθω σε έναν μουντό κόσμο δίχως όνειρα;
Κόντρα εκείνοι, κόντρα εγώ.
Με έλεγαν πάντα πνεύμα αντιλογίας, νευρικός, οξύμωρος.
Ποτέ όμως, δυνατή.
Ίσως αυτά τα μειονεκτήματα που μου πρόσθεσαν κάποιοι να είναι ο τρόπος αντιμετώπισης μου για τη ζωή..
Για τη ζωή μου.
Παίχτης είμαι, όχι πιόνι.
Αυτή η διαφορά μας.
Βρες και εσύ τι είσαι. Ψάξου.
Στη μοναξιά μου, έμαθα καλύτερα τον εαυτό μου και γίναμε φίλοι, ξέρεις.
Οι καλύτεροι φίλοι..
Και τα όνειρα μας; Συνοδοιπόροι στη ζωή.
Γιατί εκτίμησα στιγμές, φάσεις της ζωής μου που άλλοι θα διέγραφαν.
Την πάλεψα και αν δεν παλέψεις, δεν θα κερδίσεις.
-Αξίζει λες να υπάρχεις για ένα όνειρο;
-Θα σου πω εγώ και πίστεψε με, αξίζει όσο τίποτα άλλο.

Αρνητικές σκέψεις: Γιατί όταν σκέφτομαι κάτι κακό γίνεται;

Μπορούν οι αρνητικές σκέψεις να γίνουν γεγονότα;

Οι αυτόματες αρνητικές σκέψεις είναι οι σκέψεις οι οποίες μεταμφιέζονται σε γεγονότα, όπως: «Δεν είμαι πολύ έξυπνη» και «Αυτό δεν μπορώ να το κάνω». Είναι αυτόματες επειδή έρχονται απρόσκλητες και περνάγε από το μυαλό σας τόσο γρήγορα, που δεν έχετε τον χρόνο να τις συνειδητοποιήσετε. Εμφανίζονται και εξαφανίζονται με την ταχύτητα της αστραπής, αφήνοντας πίσω τους ανείπωτες ζημιές. Οι αρνητικές σκέψεις είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση της παγιωμένης αρνητικής άποψης που έχετε για τον εαυτό σας, καθώς δημιουργούν ιδέες που διαστρεβλώνουν τις πληροφορίες και τις κάνουν να ταιριάζουν με τους φόβους και τη διστακτικότητά σας.

Το πρόβλημα με τις αρνητικές σκέψεις είναι ότι, ενώ πολλές φορές είναι ευλογοφανείς (για παράδειγμα, μπορεί όντως να αγωνίζεστε να τα βγάλετε πέρα με κάτι), είναι πάντοτε παράλογες και ουτοπικές (υπάρχουν τρόποι και μέσα για να τα καταφέρετε). Αν πιάσετε μια Αυτόματη Αρνητική Σκέψη πριν προλάβει να εξαφανιστεί και την αναλύσετε, θα συνειδητοποιήσετε ότι είναι εντελώς γελοία. Το πιθανότερο ωστόσο είναι εκείνη τη στιγμή να σας φανεί λογική, κι αυτό λόγω της κακής γνώμης που έχετε για τον εαυτό σας. Η σκέψη «Και βέβαια δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα, είμαι αδύναμος και βλάκας» θα σας κάνει να νιώσετε πολύ άσχημα τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά, με συνέπεια η συμπεριφορά σας να μην είναι ιδιαίτερα σωστή (π.χ., θα αποφύγετε να αντιμετωπίσετε ένα πρόβλημα ή θα αρχίσετε να κρύβεστε).

Οι ακόλουθες είναι μερικές από τις χαρακτηριστικές (αλλά συχνά εντελώς ασυναίσθητες) αντιδράσεις στις Αρνητικές σκέψεις

Έχετε μια ακραία άποψη περί επιτυχίας ή αποτυχίας που βασίζεται στην τελειομανία. Μέση οδός δεν υπάρχει, αφού το «καλό» δεν θα είναι ποτέ αρκετό.

Έχετε την τάση να μεταθέτετε τους στόχους, έτσι ώστε να μην καταφέρνετε ποτέ να ικανοποιήσετε τις παράλογες απαιτήσεις σας.

Αναμασάτε αυτά που κάνατε λάθος και αγνοείτε ή υποβιβάζετε οποιαδήποτε επιτυχία σας. «Εντάξει, κέρδισα εκείνο το βραβείο, αλλά ήταν καθαρή τύχη. Η κοπέλα/ο τύπος που έπρεπε να το είχε πάρει έφυγε από την εταιρεία».

Είστε ευεπηρέαστοι: Τροποποιείτε τις κριτικές που ακούτε για άλλους, έτσι που να δείχνουν εσάς, δηλαδή εάν κάποια φίλη σάς πει ότι η πεθερά της υποτιμά συνεχώς τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνει το παιδί της αρχίζετε κι εσείς να αμφισβητείτε το πώς μεγαλώνετε το δικό σας παιδί.

Οι σκέψεις σας πασπαλίζονται με αρνητικά φορτισμένες λέξεις, όπως «θα έπρεπε» ή «δεν θα έπρεπε», π.χ. «Θα έπρεπε να του είχα ζητήσει να βγούμε για ένα ποτό» ή «Δεν θα έπρεπε να του ζητήσω να βγούμε για ένα ποτό». Αυτό δείχνει μια αδυναμία στις δεξιότητες λήψης αποφάσεων. Οι πιο θετικοί άνθρωποι προτιμούν τα πολύ πιο ουδέτερα «μπορώ» ή «θα», π.χ. «Μπορώ να του το ζητήσω την επόμενη φορά που θα τον δω» ή «Την επόμενη φορά δεν θα του το ζητήσω».

Κάνετε εκτεταμένες γενικεύσεις για τον εαυτό σας, οι οποίες βασίζονται σε συγκεκριμένα γεγονότα. Για παράδειγμα, εάν δεν πάρετε κάποια δουλειά θα είναι επειδή «Δεν παίρνω ποτέ κάποια δουλειά που μου προσφέρεται», «Είμαι άχρηστη», «Δεν μαθαίνω ποτέ» και, συνεπώς, «Τελείωσαν όλα».

Τροποποιείτε τις φιλοφρονήσεις που σας κάνουν έτσι που να ταιριάζουν με την αρνητική άποψή σας. Εάν κάποιος σας πει ότι κάνατε πολύ καλή δουλειά, θα αναρωτιέστε μήπως τις υπόλοιπες φορές δεν είχατε καταφέρει τίποτα.

Ο μέσος όρος δεν υπάρχει για εσάς. Ή τα κάνετε χάλια ή πολύ χάλια. Δεν τα πάτε ποτέ καλά, ούτε -Θεός φυλάξοι- ικανοποιητικά. Μια επισήμανση: Το «τέλεια» απλώς δεν υφίσταται. Ούτε καν αυτός ο υπερβολικά αθλητικός γείτονάς σας που έχει θαυμάσια γυναίκα, παιδιά και δουλειά δεν είναι τέλειος. Το πιο πιθανό είναι να βρίσκεται βουτηγμένος στα χρέη και να έχει και εξωσυζυγική σχέση. Δεν υποστηρίζετε τον εαυτό σας με συμπόνια, ενθάρρυνση ή έπαινο. Κι αυτό είναι ένας φαύλος κύκλος, γιατί το να αισθάνεστε έτσι σας κάνει να φέρεστε με άστατο και επιφυλακτικό τρόπο που δεν βοηθά καθόλου, αντίθετα επισπεύδει το άσχημο αποτέλεσμα που φοβάστε και οδηγεί σε σκέψεις όπως «Τα ίδια θα κάνω πάλι» ή «Τα συνηθισμένα! Αυτός είμαι τελικά»

Δείξτε μεγαλύτερη συμπάθεια στον εαυτό σας
Η συμπόνια προς τον εαυτό σας έχει εξανεμιστεί τελευταία. Δεν θα μιλούσατε ποτέ σε κάποιον άλλον όπως μιλάτε στον εαυτό σας. Κι αν κάποιος ήταν κακόκεφος, δεν θα ήσασταν επικριτικοί, αλλά θα προσπαθούσατε να τον βοηθήσετε να βρει έναν τρόπο να αντιμετωπίσει το πρόβλημά του. Γιατί, λοιπόν, δύο μέτρα και δύο σταθμά; Όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται, πρέπει να αναπτύξετε μια καινούργια συμπονετική φωνούλα προς τον εαυτό σας.

ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Οι  μαγοι της γενιας του δον Χουαν πιστευαν οτι υπαρχει ενα εγγενες αποθεμα ενεργειας μεσα στον καθενα μας, ενα αποθεμα που δεν υποκειται σε επεμβασεις εξωτερικων δυναμεων που επιδιωκουν ειτε την αυξηση ειτε τη μειωση του. Πιστευαν οτι αυτη η ποσοτητα ενεργειας ηταν αρκετη για να πετυχει κανεις αυτο που, για κεινους, αξιζε να ειναι αυτοσκοπος καθε ανθρωπου που ζει πανω στη Γη: να σπασει τους φραγμους της φυσιολογικης αντιληψης.

Ο δον Χουαν Ματους ηταν πεπεισμενος οτι η ανικανοτητα μας να σπασουμε αυτους τους φραγμους ειναι αποτελεσμα του πολιτισμου και του κοινωνικου μας περιβαλλοντος. Υποστηριζε οτι η κουλτουρα μας και το κοινωνικο περιβαλλον επιστρατευει και το τελευταιο ψηγμα της εμφυτης ενεργειας μας στην πραγματωση θεμελιωμενων προτυπων συμπεριφορας που μας εμποδιζουν να σπασουμε τους φραγμους της φυσιολογικης αντιληψης

Το γκρεμισμα αυτων των αντιληπτικων φραγμων ειναι η αναποδραστη διεξοδος της ανθρωποτητας.

Θα σημαινε την εισοδο μας σε ασυλληπτους κοσμους, των οποιων η πρακτικη ουσια δεν υστερει καθολου απο εκεινη του γνωστου κοσμου της καθημερινης μας ζωης.Ανεξαρτητα απο το αν δεχομαστε η οχι αυτο το σκεπτικο, ταλανιζομαστε ολοι απο την εμμονη να σπασουμε αυτους τους φραγμους και αποτυγχανουμε οικτρα στην προσπαθεια--εξ ου και η αφθονια των ναρκωτικων και των διεγερτικων και των θρησκευτικων τελετουργικων στη συγχρονη ανθρωποτητα.

Η αποτυχια μας να εκπληρωσουμε αυτη την υποσυνειδητη επιθυμια, οφειλεται στο γεγονος οτι την αντιμετωπιζουμε με εναν ατακτο, ανοργανωτο τροπο. Τα εργαλεια μας ειναι πολυ προχειροφτιαγμενα. Ειναι κατι αναλογο σαν να προσπαθεις να γκρεμισεις εναν τοιχο χτυπωντας τον με το κεφαλι σου. Ο ανθρωπος δεν επιχειρει ποτε αυτη την καταρριψη με οπλο του την ενεργεια.
Για τους μαγους η επιτυχια εξαρταται αποκλειστικα απο το ποσο διαθεσιμη ειναι η οχι στον ανθρωπο η ιδια η ενεργεια.

Αφου ειναι αδυνατο να αυξησουμε την εγγενη μας ενεργεια, η μοναδικη οδος που βρηκαν οι μαγοι του αρχαιου Μεξικου ηταν η ανακατανομη της. Για κεινους αυτη η διαδικασια της ανακατανομης ξεκινουσε με τα μαγικα περασματα και τον τροπο που επιδρουσαν στο υλικο σωμα.

Σε ολη τη διαρκεια της διδασκαλιας του, ο δον Χουαν τονιζε με καθε τροπο το γεγονος οτι η τεραστια εμφαση που εδιναν οι σαμανοι της γενιας του στην εξαιρετικη φυσικη κατασταση και την πνευματικη ευεξια διατηρουνταν μεχρι σημερα.Εγω ειχα τη δυνατοτητα να επιβεβαιωσω την αληθεια των λογων του παρατηρωντας εκεινον και τους δεκαπεντε συνοδοιπορους του στα μονοπατια του σαμανισμου. Η αξιοθαυμαστη σωματικη και πνευματικη ισορροπια τους ηταν το εμφανεστερο χαρακτηριστικο τους.

Η απαντηση του δον Χουαν οταν καποτε τον ρωτησα ευθεως γιατι οι μαγοι δινουν τοση μεγαλη σημασια στην υλικη πλευρα του ανθρωπου με αφησε αναυδο. Κι αυτο γιατι τον θεωρουσα ανεκαθεν βαθια πνευματικο ανθρωπο.

Οι σαμανοι δεν ειναι καθολου πνευματικοι, μου απαντησε. Ειναι πολυ πρακτικοι ανθρωποι.

Ειναι γνωστο τοις πασι, παντως, οτι γενικα θεωρουνταν εκκεντρικοι-η ακομη και ανισορροποι.

Ισως αυτο ειναι που σε κανει να τους φανταζεσαι πνευματικους. Φαινονται ανισορροποι, επειδη προσπαθουν παντα να εξηγησουν τα ανεξηγητα. Και, στη ματαιη προσπαθεια τους να δωσουν σαφεις εξηγησεις για πραγματα που ειναι αδυνατο να εξηγηθουν, χανουν καθε λογικη συνοχη και λενε ανοησιες.

Η αληθεια ειναι οτι χρειαζεσαι ενα ευπλαστο σωμα, αν θελεις τη φυσικη ρωμη και τη σοφια,αυτα ειναι τα δυο σημαντικοτερα ζητηματα στη ζωη των σαμανων, επειδη προαγουν τη νηφαλιοτητα και τη θετικοτητα-- τις μοναδικες απαραιτητες προυποθεσεις για να εισχωρησει κανεις σε αλλες διαστασεις της αντιληψης.
Για να ταξιδεψεις αληθινα στο αγνωστο, απαιτειται μεγαλη τολμη, αλλα οχι απερισκεψια. Ενας μαγος πρεπει να ειναι τελεια κυριαρχημενος, προσεκτικος, ικανος και σε εξαιρετικη κατασταση, για να βρει μια ισορροπια μεταξυ τολμης και απερισκεψιας.

Μα σε τι χρησιμευει η εξαιρετικη φυσικη κατασταση , δον Χουαν ; ρωτησα. Δεν αρκει η επιθυμια η η αποφαση να ταξιδεψει κανεις στο αγνωστο;

Ουτε στον υπνο σου! μου απαντησε μαλλον αποτομα. Και μονο η σκεψη να κοιταξεις καταματα το αγνωστο -ποσο μαλλον να εισχωρησεις σε αυτο- απαιτει ατσαλινο θαρρος κι ενα σωμα που θα εχει το σφριγος να συντηρηση αυτο το θαρρος. Τι νοημα θα ειχε να ησουν σθεναρος, αν δεν ειχες την πνευματικη ετοιμοτητα , τη φυσικη ρωμη και επαρκη μυικη δυναμη;Η τελεια φυσικη κατασταση που συνιστουσε σταθερα ο δον Χουαν απο την πρωτη μερα της γνωριμιας μας, προιον της σχολαστικης εκτελεσης των μαγικων περασματων, ηταν, βασει ολων των ενδειξεων, το πρωτο βημα προς την ανακατανομη της εμφυτης ενεργειας μας. Αυτη η ανακατανομη της ενεργειας ηταν, κατα την αποψη του δον Χουαν, το σπουδαιοτερο ζητημα στη ζωη των σαμανων, αλλα και καθε ανθρωπου.

Ανακατανομη ενεργειας ειναι η διαδικασια που συνισταται στη μεταφορα, απο το ενα σημειο στο αλλο, της ενεργειας που υπαρχει ηδη μεσα μας. Αυτη η ενεργεια εκτοπιζεται απο τα κεντρα ζωτικοτητας μεσα στο σωμα, τα οποια χρειαζονται αυτη την εκτοπισμενη ενεργεια για να επιφερουν μια ισορροπια αναμεα στην πνευματικη ετοιμοτητα και τη σωματικη ευεξια..

Οι σαμανοι της γενιας του δον Χουαν μοχθουσαν αδιακοπα για την ανακατανομη της εσωτερικης τους ενεργειας. Κι αυτη η αφοσιωση δεν ηταν μια διανοητικη προσπαθεια ουτε το αποτελεσμα συλλογισμων η συμπερασματων μεσω της επαγωγικης η της παραγωγικης μεθοδου.

Ηταν απλως το προιον της ικανοτητας τους να αντιλαμβανονται την ενεργεια οπως ρεει μεσα στο συμπαν..

Καρλος Καστανεντα, Μαγικα Περασματα

Η ΕΙΜΑΡΜΕΝΗ

Η Ειμαρμένη είναι το πεπρωμένο, το αναπόφευκτο, που πολύ συχνά ταυτίζεται με την Ανάγκη σε έναν Κόσμο συνύπαρξης Θεών και ανθρώπων, ο οποίος διέπεται από αυστηρή νομοτέλεια. Η Ειμαρμένη αποτελεί το καθορισθέν υπό της Μοίρας, τον «Λόγο του Κόσμου». Θεωρείται ως μία αδιάσπαστη αλυσίδα αιτιοτήτων, την οποία οι Στωικοί αντιλαμβάνονται ως φυσική και ηθική δύναμη, σχεδόν ταυτιζόμενη με τον Θεό, αλλά και με την Δικαιοσύνη και την Πρόνοια, σύμφωνα και με τις απόψεις του Παρμενίδη και του Δημοκρίτου. Την επικράτηση της αναγκαιότητος και της Ειμαρμένης σε όλον τον Κόσμο, δέχονται και οι Ατομικοί Λεύκιππος και Δημόκριτος. (Διογένης Λαέρτιος, 9, 33 και 45)

Η Ειμαρμένη δημιουργεί γεγονότα όχι όμως ανθρώπινες ποιότητες, οι οποίες είναι αποτέλεσμα αποκλειστικώς της ανθρώπινης ελεύθερης βούλησης. Οι Πυθαγόρειοι τοποθετούν τον ανθρώπινο βίο ανάμεσα σε δύο πόλους, την εξαναγκαστική Ανάγκη και την ελευθεροβουλητική Δύναμη (Ιεροκλής, «Χρυσά Έπη», 8), ενώ η Ειμαρμένη, απαντάται και στον Ηράκλειτο, κατά τον οποίο τα πάντα γίνονται «καθ' ειμαρμένην», υπό την έννοια όμως του «κατ' αναλογίαν». Οι Στωικοί ορίζουν από την πλευρά τους την Ειμαρμένη, ως μία ταυτοχρόνως φυσική και θεϊκή οργανωτική δύναμη του Κόσμου, που αποτελεί τον Λόγο και την νομοτέλεια του Παντός, δύναμη, που διατηρεί και διατηρείται κυβερνώντας και περιλαμβάνοντας τα ενάντια, ταυτόσημη με την Μοίρα, την Πρόνοια, την Φύση, το Σύμπαν, και εν τέλει με τον ίδιο τον Θεό Δία.

Οι Ίωνες φιλόσοφοι και ο Πυθαγόρας την αντιλαμβάνονται ως παγκόσμιο νόμο, που επηρεάζει και τον άνθρωπo από τη γέννηση ως τον θάνατό του.

Ο Πλάτων αρχικά δέχεται την απόλυτη αναγκαιότητα της Ειμαρμένης και παραδέχεται την καθοριστική δύναμή της και στον άνθρωπο και στον Κόσμο και πιστεύει ότι πρόκειται για νόμο κατά τον οποίο τελείται το γίγνεσθαι, δηλαδή το θέλημα των Θεών.

Η Ειμαρμένη ή η Πρόνοια είναι αυτό που δεν εξαρτάται από τον άνθρωπο και η Ελευθερία ή το Αυτεξούσιο είναι το δεδομένο και το ζητούμενο του βίου των θνητών στη μακρά οδό προς την τελείωσή τους, που είναι η γνωριμία τους με τους Θεούς ως Θεοσοφιστές.

Η ίδια έννοια με τον όρο Κάρμα κυριαρχεί στην Ανατολική μεριά του πλανήτη. Το κάρμα είναι το αποτέλεσμα της πράξης – από το καρ-κρι-πράττω και το –μα που σημαίνει το αποτέλεσμα της πράξης. Κάθε πράξη είναι αποτέλεσμα μιας ατομικής βούλησης-επιθυμίας, είναι μια συνέπεια ατομικής επιλογής που μπορεί να συνάδει ή όχι με τις αρχές της αρμονίας. Είναι η δίδυμη δοξασία της μετενσάρκωσης.

Κανένα σημείο ή ύπαρξη στο σύμπαν δεν εξαιρείται από τη λειτουργία του Κάρμα, αλλά όλα και όλοι βρίσκονται υπό την επιρροή του. Μας τιμωρεί για σφάλματα, αλλά και μας καθοδηγεί για το καλό μας στα ανώτερα ύψη τελειότητας, μέσα από την πειθαρχία, ανάπαυση και ανταμοιβή. Είναι ένας νόμος τόσο περιεκτικός στη δράση του που αγκαλιάζει ταυτόχρονα και τη φυσική και την ηθική μας ύπαρξη.

Χρησιμοποιούμενος αναφορικά με την ηθική ζωή του ανθρώπου είναι ο νόμος της ηθικής αιτιότητας, της δικαιοσύνης, της ανταμοιβής και της τιμωρίας. Η αιτία για τη γέννηση και επαναγέννηση, αλλά επίσης και το μέσο για απόδραση από την ενσάρκωση.

Το Κάρμα είναι ένας ευεργετικός νόμος, απόλυτα ευσπλαχνικός, αδυσώπητα ακριβοδίκαιος, γιατί το αληθινό έλεος δεν είναι εύνοια αλλά αμερόληπτη δικαιοσύνη.

ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΑΦΥΠΝIΣΗΣ

Ο Μποντιντάρμα είπε:
- Η ουσία του Ντάρμα είναι απόσπαση. Και ο σκοπός εκείνων που ασκούνται είναι η απελευθέρωση από τα φαινόμενα. Τα Σούτρα λένε:' Η απόσπαση είναι φώτιση, επειδή αρνείται τα φαινόμενα '. Βουδότητα σημαίνει επίγνωση. Οι θνητοί των οποίων ο νους αποκτά επίγνωση, φθάνουν στον Δρόμο της Φώτισης, και γι' αυτό ονομάζονται Βούδες. Τα Σούτρα λένε:' Εκείνοι που ελευθερώνονται από όλα τα φαινόμενα, ονομάζονται Βούδες '. Η παρουσία των φαινομένων σαν μη παρουσία δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή οπτικά, αλλά μπορεί να γίνει γνωστή μόνο μέσω της σοφίας. Όποιος ακούσει και πιστέψει αυτήν την διδασκαλία, ανεβαίνει στο Μεγάλο Όχημα και εγκαταλείπει τις τρεις περιοχές.

Οι τρεις περιοχές είναι: απληστία, οργή και πλάνη. Η εγκατάλειψη των τριών περιοχών σημαίνει να πάμε από την απληστία, την οργή και την πλάνη πίσω στην ηθικότητα, τον διαλογισμό και την σοφία. Η απληστία, η οργή και η πλάνη δεν έχουν δική του φύση. Εξαρτώνται από τους θνητούς. Και όποιος είναι ικανός να συλλογιστεί, θα δει ότι η φύση της απληστίας, της οργής και της πλάνης είναι η βουδική φύση. Πέρα από την απληστία, την οργή και την πλάνη δεν υπάρχει άλλη βουδική φύση. Τα Σούτρα λένε:' Οι Βούδες έγιναν Βούδες μόνο, ενώ ζούσαν με τα τρία δηλητήρια και τρέφονταν με τον αγνό Ντάρμα '. Τα τρία δηλητήρια είναι: απληστία, οργή και πλάνη.

Το Μεγάλο Όχημα είναι ανώτερο όλων των οχημάτων. Είναι το μεταφορικό μέσον των Μποντισάτβα, οι οποίοι χρησιμοποιούν το κάθε τι χωρίς να χρησιμοποιούν τίποτε και ταξιδεύουν όλη μέρα χωρίς μετακίνηση. Τέτοιο είναι το όχημα των Βουδών. Τα Σούτρα λένε:'Το μη όχημα είναι το όχημα των Βουδών '.

Εκείνος που αντιλαμβάνεται ότι οι έξι αισθήσεις δεν είναι πραγματικές, ούτε οι πέντε συσσωρεύσεις είναι φανταστικές και ότι κανένα πράγμα τέτοιου είδους δεν μπορεί να εντοπιστεί στο σώμα, αυτός κατανοεί την γλώσσα των Βουδών. Τα Σούτρα λένε:' Η σπηλιά των πέντε συσσωρεύσεων είναι η αίθουσα του Ζεν. Το άνοιγμα του εσωτερικού ματιού είναι η πύλη του Μεγάλου Οχήματος '. Τι θα μπορούσε να είναι πιο σαφές;

Η μη σκέψη για τίποτε, είναι Ζεν. Από την στιγμή που θα το μάθεις, τότε το περπάτημα, η ορθοστασία, το κάθισμα ή το ξάπλωμα, το κάθε τι που θα κάνεις, θα είναι Ζεν. Το να μάθεις ότι ο νους είναι κενός, σημαίνει να δεις τον Βούδα. Οι Βούδες των δέκα κατευθύνσεων δεν έχουν νου. Το να δεις τον μη νου, σημαίνει να δεις τον Βούδα.

Το να εγκαταλείψεις τον εαυτό σου χωρίς να μετανιώσεις, είναι η μεγαλύτερη ευσπλαχνία. Το να υπερβείς την κίνηση και την ακινησία, είναι ο ανώτερος διαλογισμός. Οι θνητοί κινούνται συνεχώς, ενώ οι Άρχατ μένουν ακίνητοι. Αλλά ο ύψιστος διαλογισμός ξεπερνάει εκείνον των θνητών και των Άρχατ. Τα άτομα που φθάνουν σε αυτήν την κατανόηση απελευθερώνονται απ' όλα τα φαινόμενα χωρίς προσπάθεια και θεραπεύουν κάθε ασθένεια χωρίς φάρμακα. Τέτοια είναι η δύναμη του μεγάλου Ζεν.

Το να χρησιμοποιείς τον νου για να αναζητήσεις την πραγματικότητα, είναι πλάνη. Η μη χρήση του νου για την αναζήτηση της πραγματικότητας, είναι επίγνωση. Η απαλλαγή από τα λόγια, είναι απελευθέρωση. Το να παραμένεις αμόλυντος από την σκόνη των αισθήσεων, σημαίνει διαφύλαξη του Ντάρμα. Η υπέρβαση της ζωής και του θανάτου, σημαίνει εγκατάλειψη του οίκου. Το να μην υποστείς άλλη μια ύπαρξη, σημαίνει φθάσιμο στην Ατραπό. Η μη δημιουργία πλανών, είναι φώτιση. Το να μην βυθίζεσαι στην άγνοια, είναι σοφία. Η μη προσβολή, είναι νιρβάνα. Και η μη εμφάνιση του νου, είναι η άλλη όχθη.

Όταν είσαι παραπλανημένος, υπάρχει αυτή η όχθη. Όταν αφυπνίζεσαι, δεν υπάρχει. Οι θνητοί στέκουν σε αυτήν την όχθη. Αλλά εκείνοι που ανακαλύπτουν το μεγαλύτερο απ' όλα τα οχήματα, δεν στέκουν ούτε σε αυτήν ούτε στην άλλη όχθη. Είναι ικανοί να εγκαταλείψουν και τις δύο όχθες. Εκείνοι που θεωρούν την άλλη όχθη σαν διαφορετική από αυτήν, δεν κατανοούν το Ζεν.

Πλάνη σημαίνει θνητότητα, και επίγνωση σημαίνει βουδότητα. Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Αλλά ούτε είναι κάτι διαφορετικό. Απλώς οι άνθρωποι διακρίνουν την πλάνη από την επίγνωση. Όταν είμαστε παραπλανημένοι, υπάρχει ένας κόσμος όπου μπορούμε να ξεφύγουμε. Όταν έχουμε επίγνωση, δεν υπάρχει τίποτε για να ξεφύγουμε.

Στο φως του αμερόληπτου Ντάρμα οι θνητοί δεν διαφέρουν από τους σοφούς. Τα Σούτρα λένε ότι ο αμερόληπτος Ντάρμα είναι κάτι στο οποίο οι θνητοί δεν μπορούν να εισδύσουν και το οποίο οι σοφοί δεν μπορούν να ασκήσουν. Ο αμερόληπτος Ντάρμα ασκείται μόνο από τους μεγάλους Μποντισάτβα και Βούδες. Το να θεωρείς την ζωή σαν διαφορετική από τον θάνατο, ή την κίνηση σαν διαφορετική από την ακινησία, σημαίνει ότι είσαι μεροληπτικός. Αμεροληψία σημαίνει να μην θεωρείς την δυστυχία σαν διαφορετική από το νιρβάνα, γιατί η φύση και των δύο είναι κενότητα. Όταν φαντάζονται ότι βάζουν ένα τέλος στην δυστυχία και εισέρχονται στο νιρβάνα, οι Άρχατ αποκλείονται από το νιρβάνα. Αλλά οι Μποντισάτβα γνωρίζουν ότι η δυστυχία είναι ουσιαστικά κενή. Και παραμένοντας στην κενότητα, παραμένουν στο νιρβάνα. Νιρβάνα σημαίνει απουσία γέννησης και θανάτου. Είναι πέρα από την γέννηση και τον θάνατο και πέρα από το νιρβάνα. Όταν ο νους παύει να κινείται, εισέρχεται στο νιρβάνα. Το νιρβάνα είναι ένας κενός νους. Όταν οι πλάνες δεν υφίστανται, οι Βούδες φθάνουν στο νιρβάνα. Όταν οι προσβολές δεν υφίστανται, οι Μποντισάτβα εισέρχονται στον τόπο της φώτισης.

Ένας ακατοίκητος τόπος είναι ένας τόπος χωρίς απληστία, οργή η πλάνη. Η απληστία είναι η περιοχή της επιθυμίας, η οργή είναι η περιοχή της μορφής και η πλάνη είναι η άμορφη περιοχή. Όταν αρχίζει μια σκέψη, εισέρχεται στις τρεις περιοχές. Όταν τελειώνει η σκέψη, εγκαταλείπεις τις τρεις περιοχές. Η αρχή ή το τέλος των τριών περιοχών, η ύπαρξη ή μη ύπαρξη των πάντων εξαρτάται από τον νου. Αυτό ισχύει για όλα, ακόμα και για τέτοια άψυχα πράγματα όπως είναι τα βράχια και τα ξύλα.

Όποιος γνωρίζει ότι ο νους είναι μια φαντασία και στερείται κάθε πραγματικότητας, γνωρίζει ότι ο νους του υπάρχει και δεν υπάρχει. Οι θνητοί δημιουργούν συνεχώς τον νου, ισχυριζόμενοι ότι υπάρχει. Και οι Άρχατ αρνούνται συνεχώς τον νου, ισχυριζόμενοι ότι δεν υπάρχει. Αλλά οι Μποντισάτβα και οι Βούδες ούτε δημιουργούν ούτε αρνούνται τον νου. Αυτό εννοείται με την έκφραση:' ο νους που ούτε υπάρχει ούτε δεν υπάρχει '. Ο νους που ούτε υπάρχει ούτε δεν υπάρχει ονομάζεται Μέση Ατραπός.

Αν χρησιμοποιείς τον νου σου για να μελετήσεις την πραγματικότητα, δεν θα κατανοήσεις ούτε τον νου ούτε την πραγματικότητα. Αν μελετήσεις την πραγματικότητα χωρίς να χρησιμοποιήσεις τον νου, θα τα κατανοήσεις και τα δύο. Όσοι δεν κατανοούν, δεν καταλαβαίνουν την κατανόηση. Οι άνθρωποι που είναι ικανοί για ορθή όραση, γνωρίζουν ότι ο νους είναι κενός. Η απουσία και των δύο, κατανόησης και μη κατανόησης, είναι αληθινή κατανόηση.

Εξεταζόμενη με την αληθινή όραση η μορφή δεν είναι απλώς μορφή, γιατί η μορφή εξαρτάται από τον νου. Και ο νους δεν είναι απλώς νους, γιατί ο νους εξαρτάται από την μορφή. Νους και μορφή δημιουργούνται και αναιρούνται αμοιβαία. Ό,τι υπάρχει, υφίσταται σε συσχετισμό με ό,τι δεν υπάρχει. Και ό,τι δεν υπάρχει, δεν υφίσταται σε συσχετισμό με ό,τι υπάρχει. Αυτή είναι η αληθινή όραση. Μέσω αυτής της όρασης τίποτε δεν είναι ορατό και τίποτε δεν είναι αόρατο. Μια τέτοια όραση φθάνει στις δέκα κατευθύνσεις χωρίς να κοιτάξει: γιατί τίποτε δεν είναι ορατό' γιατί η μη όραση είναι όραση' γιατί η όραση δεν είναι όραση. Αυτό που βλέπουν οι θνητοί είναι πλάνη. Η αληθινή όραση είναι αποσπασμένη από την όραση.

Ο νους και ο κόσμος είναι αντίθετοι και η όραση προβάλλει όταν αυτοί συναντιούνται. Όταν μέσα ο νους σου δεν διεγείρεται, ο κόσμος δεν προβάλλει έξω. Όταν ο κόσμος και ο νους είναι και οι δύο διαυγείς, αυτή είναι η αληθινή όραση. Και αυτή η κατανόηση είναι αληθινή κατανόηση.

Το να μην βλέπεις τίποτε, σημαίνει να αντιλαμβάνεσαι την Ατραπό και το να μην κατανοείς τίποτε, σημαίνει να γνωρίζεις τον Ντάρμα, επειδή η όραση δεν είναι ούτε όραση ούτε μη όραση και η κατανόηση δεν είναι ούτε κατανόηση ούτε μη κατανόηση. Το να βλέπεις δίχως να κοιτάζεις, είναι αληθινή όραση. Το να κατανοείς χωρίς να αντιλαμβάνεσαι, είναι αληθινή κατανόηση.

Η αληθινή όραση δεν είναι απλώς η βλέπουσα όραση. Είναι επίσης μη βλέπουσα. Και η αληθινή κατανόηση δεν είναι απλώς η κατανοούσα κατανόηση. Είναι επίσης μη κατανοούσα. Αν κατανοείς κάτι, οτιδήποτε, τότε δεν κατανοείς. Μόνον όταν δεν κατανοείς τίποτε έχεις αληθινή κατανόηση. Η κατανόηση δεν είναι ούτε κατανόηση, ούτε μη κατανόηση.

Τα Σούτρα λένε:' Το να μην εγκαταλείπεις τη σοφία, είναι ανοησία '. Όταν ο νους υπάρχει, η κατανόηση και η μη κατανόηση είναι και οι δύο λάθος.

Όταν κατανοείς, η πραγματικότητα εξαρτάται από σένα. Όταν δεν κατανοείς, εσύ εξαρτάσαι από την πραγματικότητα. Όταν η πραγματικότητα εξαρτάται από σένα, το μη αληθινό γίνεται αληθινό. Όταν εσύ εξαρτάσαι από την πραγματικότητα,το αληθινό γίνεται μη αληθινό. Όταν εσύ εξαρτάσαι από την πραγματικότητα, όλα είναι ψεύτικα. Όταν η πραγματικότητα εξαρτάται από σένα, όλα είναι αληθινά. Έτσι ο σοφός δεν χρησιμοποιεί τον νου του για να αναζητήσει την πραγματικότητα, ούτε την πραγματικότητα για να αναζητήσει τον νου. Δεν χρησιμοποιεί τον νου για να ψάξει για τον νου, ούτε την πραγματικότητα για να αναζητήσει την πραγματικότητα. Ο νους του δεν δίνει γέννηση στην πραγματικότητα, ούτε η πραγματικότητα δίνει γέννηση στον νου του. Και επειδή και τα δύο- νους και πραγματικότητα-είναι ήρεμα, αυτός βρίσκεται πάντα σε σαμάντι.

Όταν ο θνητός νους εμφανίζεται, η βουδότητα εξαφανίζεται. Όταν ο θνητός νους εξαφανίζεται, η βουδότητα προβάλλει. Όταν ο νους εμφανίζεται, η πραγματικότητα εξαφανίζεται. Όταν ο νους εξαφανίζεται, η πραγματικότητα εμφανίζεται. Εκείνος που γνωρίζει ότι τίποτε δεν εξαρτάται από τίποτε, έχει βρει την Ατραπό. Και όποιος γνωρίζει ότι ο νους δεν εξαρτάται από τίποτε, βρίσκεται πάντα στον τόπο της φώτισης.

Όταν δεν κατανοείς, κάνεις λάθος. Όταν κατανοείς,δεν κάνεις λάθος. Αυτό συμβαίνει γιατί η φύση του λάθους είναι κενή. Όταν δεν κατανοείς, το σωστό φαίνεται λαθεμένο. Όταν κατανοείς, το λάθος δεν είναι λάθος, γιατί λάθος δεν υπάρχει. Τα Σούτρα λένε:'Τίποτε δεν έχει δική του φύση'. Δράσε. Μην αναρωτιέσαι. Όταν αναρωτιέσαι, κάνεις λάθος. Το λάθος είναι αποτέλεσμα της αμφιβολίας. Όταν φθάσεις σε μια τέτοια κατανόηση, οι λαθεμένες πράξεις των περασμένων ζωών σου σβήνονται. Όταν αυταπατάσαι, οι έξι αισθήσεις και οι πέντε σκιές γίνονται πρόξενοι δυστυχίας και θνητότητας. Όταν αφυπνίζεσαι, οι έξι αισθήσεις και οι πέντε σκιές γίνονται πρόξενοι του νιρβάνα και της αθανασίας.

Εκείνος που αναζητά την Ατραπό, δεν ψάχνει έξω από τον εαυτό του. Γνωρίζει ότι ο νους είναι η Ατραπός. Αλλά όταν βρίσκει τον νου, δεν βρίσκει τίποτε. Και όταν βρίσκει την Ατραπό,δεν βρίσκει τίποτε. Και όταν βρίσκει την Ατραπό, δεν βρίσκει τίποτε. Αν νομίζεις ότι μπορείς να χρησιμοποιήσεις τον νου για να βρεις την Ατραπό, αυταπατάσαι.Όταν αυταπατάσαι, η βουδότητα υπάρχει. Όταν έχεις επίγνωση, δεν υπάρχει. Αυτό συμβαίνει επειδή η επίγνωση είναι βουδότητα.

Αν αναζητάς την Ατραπό, η Ατραπός δεν θα εμφανισθεί, ώσπου να εξαφανισθεί το σώμα σου. Είναι σαν να βγάζεις τον φλοιό ενός δέντρου. Αυτό το καρμικό σώμα υφίσταται συνεχή αλλαγή. Δεν έχει σταθερή ύπαρξη. Να ασκείσαι σύμφωνα με τις σκέψεις σου. Μην μισείς ούτε και να αγαπάς την ζωή και τον θάνατο. Κράτα την κάθε σκέψη σου ελεύθερη από πλάνη και ενόσω ζεις θα δεις την αρχή του νιρβάνα, και στον θάνατο θα νιώσεις την ασφάλεια της μη επαναγέννησης.

Το να βλέπεις την μορφή αλλά να μην φθείρεσαι απ' αυτήν, ή το να ακούς τον ήχο αλλά να μην φθείρεσαι απ' αυτόν, είναι απελευθέρωση. Τα μάτια που δεν είναι προσκολλημένα στην μορφή, είναι Πύλες του Ζεν. Τα αυτιά που δεν προσκολλώνται στον ήχο, είναι επίσης Πύλες του Ζεν. Με λίγα λόγια εκείνοι που αντιλαμβάνονται την ύπαρξη και την φύση των φαινομένων και παραμένουν αποσπασμένοι, έχουν ήδη απελευθερωθεί. Εκείνοι που αντιλαμβάνονται την εξωτερική εμφάνιση των φαινομένων, βρίσκονται στο έλεός τους. Απελευθέρωση σημαίνει να μην υπόκεισαι σε προσβολή. Δεν υπάρχει άλλη απελευθέρωση. Όταν γνωρίζεις πως να κοιτάζεις την μορφή, τότε η μορφή δεν διεγείρει τον νου και ο νους δεν δημιουργεί την μορφή. Μορφή και νους είναι αμφότερα αγνά.

Όταν οι πλάνες απουσιάζουν, ο νους είναι η χώρα των Βουδών. Όταν οι πλάνες είναι παρούσες, ο νους είναι κόλαση. Οι θνητοί δημιουργούν πλάνες. Και επειδή χρησιμοποιούν τον νου για να γεννήσουν τον νου, βρίσκονται πάντα στην κόλαση. Οι Μποντισάτβα βλέπουν μέσα από τις πλάνες. Και επειδή δεν χρησιμοποιούν τον νου για να γεννήσουν τον νου, βρίσκονται πάντα στην χώρα των Βουδών. Αν δεν χρησιμοποιείς τον νου σου για να δημιουργήσεις νου, κάθε κατάσταση του νου είναι κενή και κάθε σκέψη είναι ακίνητη. Έτσι πηγαίνεις από τη μια βουδική χώρα στην άλλη. Όταν προβάλλει μια σκέψη, υπάρχει καλό και κακό κάρμα, παράδεισος και κόλαση. Όταν καμιά σκέψη δεν προβάλλει, δεν υπάρχει καλό και κακό κάρμα, ούτε παράδεισος και κόλαση.

Το σώμα ούτε υπάρχει, ούτε δεν υπάρχει. Επομένως η ύπαρξη σαν θνητός και η μη ύπαρξη σαν σοφός είναι αντιλήψεις με τις οποίες ο σοφός δεν έχει καμία σχέση. Η καρδιά του είναι κενή και απέραντη σαν τον ουρανό.

Εκείνο που ακολουθεί, παρατηρείται στην Ατραπό. Βρίσκεται πέρα από την δυνατότητα αντίληψης των Άρχατ και των θνητών.

Όταν ο νους φθάνει στο νιρβάνα, δεν βλέπεις το νιρβάνα, γιατί ο νους είναι νιρβάνα. Αν βλέπεις το νιρβάνα κάπου έξω από τον νου, τότε αυταπατάσαι.

Κάθε δυστυχία είναι ένας βουδικός σπόρος, γιατί η δυστυχία ωθεί τους ανθρώπους να αναζητήσουν την σοφία. Αλλά μπορείς να πεις μόνο ότι η δυστυχία γεννάει την βουδότητα. Δεν μπορείς να πεις ότι η δυστυχία είναι βουδότητα. Το σώμα και ο νους είναι ο αγρός. Η δυστυχία είναι ο σπόρος, η σοφία είναι το βλαστάρι και η βουδότητα είναι ο καρπός.

Ο Βούδας στον νου είναι σαν το άρωμα σε ένα δέντρο. Ο Βούδας προέρχεται από έναν νου απαλλαγμένο από δυστυχία, ακριβώς όπως το άρωμα προέρχεται από ένα θαλερό δένδρο. Δεν υπάρχει το άρωμα χωρίς το δέντρο, ούτε ο Βούδας χωρίς τον νου. Αν υπάρχει άρωμα χωρίς δέντρο, τότε πρόκειται για διαφορετικό άρωμα. Αν υπάρχει Βούδας χωρίς το νου, τότε πρόκειται για έναν διαφορετικό Βούδα.

Όταν τα τρία δηλητήρια είναι παρόντα στον νου σου, ζεις στην χώρα της ρυπαρότητας. Όταν τα τρία δηλητήρια απουσιάζουν, ζεις στην χώρα της αγνότητας. Τα Σούτρα λένε ' Αν γεμίσεις την χώρα με ακαθαρσίες και βρωμιές, κανένας Βούδας δεν θα εμφανισθεί ποτέ '. Η ρυπαρότητα και η βρωμιά αναφέρονται στην πλάνη και τα δηλητήρια. Ο Βούδας αναφέρεται στον αγνό και αφυπνισμένο νου.

Δεν υπάρχουν λόγια που να μην είναι Ντάρμα.Το να μιλάς όλη μέρα χωρίς να λες τίποτε, αυτό είναι η Ατραπός. Το να είσαι σιωπηλός όλη μέρα και όμως να λες κάτι, δεν είναι η Ατραπός. Έτσι η ομιλία ενός Τατχαγκάτα δεν εξαρτάται από την σιωπή του, ούτε η σιωπή του εξαρτάται από την ομιλία του, ούτε η ομιλία του υπάρχει ξέχωρα από την σιωπή του. Εκείνοι που κατανοούν και την ομιλία και την σιωπή, βρίσκονται σε σαμάντι. Αν μιλάς όταν γνωρίζεις, η ομιλία σου είναι ελεύθερη. Αν μένεις σιωπηλός όταν δεν γνωρίζεις, η σιωπή σου είναι δέσμια. Αν η ομιλία δεν προσκολλάται στα φαινόμενα, είναι ελεύθερη. Αν η σιωπή προσκολλάται στα φαινόμενα, είναι δέσμια. Η ομιλία είναι ουσιαστικά ελεύθερη. Δεν έχει καμιά σχέση με την προσκόλληση. Και η προσκόλληση δεν έχει καμιά σχέση με την ομιλία.

Η πραγματικότητα δεν έχει ύψος ή βάθος. Αν κοιτάξεις ψηλά ή χαμηλά, δεν πρόκειται για κάτι πραγματικό. Μια σχεδία δεν είναι πραγματική, αλλά ο επιβάτης της σχεδίας είναι. Το άτομο που ανεβαίνει σε μια τέτοια σχεδία μπορεί να διασχίσει εκείνο που δεν είναι πραγματικό. Γι' αυτό ακριβώς είναι πραγματικό.

Σύμφωνα με τον κόσμο υπάρχει αρσενικό και θηλυκό, πλούτος και φτώχεια. Σύμφωνα με την Ατραπό δεν υπάρχει αρσενικό και θηλυκό, ούτε πλούτος και φτώχεια. Όταν μια θεά πραγματώνει την Ατραπό, δεν αλλάζει το φύλο της. Όταν ο σταβλίτης αφυπνίζεται, δεν αλλάζει την κοινωνική του θέση. Ελεύθεροι από φύλο και κατάσταση μετέχουν της ίδιας βασικής εμφάνισης. Η θεά αναζήτησε δώδεκα χρόνια την θηλυκότητά της, χωρίς επιτυχία. Μια παρόμοια αναζήτηση του ανδρισμού θα είναι εξίσου άκαρπη. Τα δώδεκα χρόνια αντιπροσωπεύουν τις δώδεκα εισόδους.

Χωρίς τον νου δεν υπάρχει Βούδας. Χωρίς τον Βούδα δεν υπάρχει νους. Παρόμοια χωρίς νερό δεν υπάρχει πάγος και χωρίς πάγο δεν υπάρχει νερό. Όποιος μιλάει για την εγκατάλειψη του νου, δεν φθάνει και πολύ μακριά. Μην προσκολλάσαι στις εμφανίσεις του νου. Τα Σούτρα λένε:' Όταν δεν βλέπεις καμιά εμφάνιση, τότε βλέπεις τον Βούδα '. Αυτό εννοείται με την έκφραση, ' απελευθέρωση από τις εμφανίσεις του νου '.

Η έκφραση:' χωρίς τον νου δεν υπάρχει Βούδας', σημαίνει ότι ο Βούδας προέρχεται από τον νου. Ο νους γεννάει τον Βούδα. Αλλά παρ' όλο που ο Βούδας προέρχεται από τον νου, ο νους δεν προέρχεται από τον Βούδα. Ακριβώς όπως το ψάρι προέρχεται από το νερό, αλλά το νερό δεν προέρχεται από το ψάρι. Όποιος θέλει να δει ένα ψάρι, βλέπει πρώτα το νερό. Και όποιος θέλει να δει έναν Βούδα, βλέπει πρώτα τον νου. Από την στιγμή που θα δεις το ψάρι, ξεχνάς το νερό. Από την στιγμή που θα δεις τον Βούδα, ξεχνάς τον νου. Αν δεν ξεχάσεις τον νου, ο νους θα σε μπερδέψει, ακριβώς όπως το νερό θα σε μπερδέψει αν δεν το ξεχάσεις.

Η θνητότητα και η βουδότητα είναι σαν το νερό και τον πάγο. Η προσβολή από τα τρία δηλητήρια είναι θνητότητα. Η εξάγνιση μέσω των τριών απαλλαγών είναι βουδότητα. Εκείνο που παγώνει και γίνεται πάγος τον χειμώνα, λιώνει και γίνεται νερό το καλοκαίρι. Εξαφάνισε τον πάγο και δεν θα υπάρχει πια νερό. Απαλλάξου από την θνητότητα και δεν θα υπάρχει πια βουδότητα. Αληθινά η φύση του πάγου είναι ίδια με την φύση του νερού. Και η φύση του νερού είναι η φύση του πάγου. Η φύση της θνητότητας είναι ίδια με την φύση της βουδότητας. Η θνητότητα και η βουδότητα μοιράζονται την ίδια φύση, ακριβώς όπως τα γούτοου και φούτζου μοιράζονται την ίδια ρίζα αλλά όχι την ίδια εποχή. Μόνο εξαιτίας της πλάνης των διαφορών υπάρχουν οι λέξεις 'θνητότητα' και 'βουδότητα'. Όταν ένα φίδι γίνεται δράκοντας, δεν αλλάζει τα λέπια του. Και όταν ένας θνητός γίνεται σοφός, δεν αλλάζει το πρόσωπό του. Γνωρίζει τον νου του μέσω της εσωτερικής σοφίας και φροντίζει το σώμα του μέσω της εξωτερικής πειθαρχίας.

Οι θνητοί απελευθερώνουν τους Βούδες και οι Βούδες απελευθερώνουν τους θνητούς. Αυτό εννοούμε με την λέξη 'αμεροληψία'. Οι θνητοί απελευθερώνουν τους Βούδες, επειδή η προσβολή δημιουργεί επίγνωση. Οι Βούδες απελευθερώνουν τους θνητούς, επειδή η επίγνωση αρνείται την προσβολή. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρξει προσβολή. Και δεν είναι δυνατόν να μην υπάρξει επίγνωση. Αν δεν υπήρχε η προσβολή, τίποτε δεν θα δημιουργούσε επίγνωση. Και αν δεν υπήρχε η επίγνωση, τίποτε δεν θα μπορούσε να αρνηθεί την προσβολή. Όταν παραπλανιέσαι, οι Βούδες απελευθερώνουν τους θνητούς. Όταν έχεις επίγνωση, οι θνητοί απελευθερώνουν τους Βούδες. Οι Βούδες δεν γίνονται μόνοι τους Βούδες. Ελευθερώνονται από τους θνητούς. Οι Βούδες θεωρούν την πλάνη σαν πατέρα τους και την απληστία σαν μητέρα τους. Η πλάνη και η απληστία είναι διαφορετικές ονομασίες της θνητότητας. Η πλάνη και η θνητότητα είναι σαν το δεξί και το αριστερό χέρι. Δεν υπάρχει άλλη διαφορά.

Όταν παραπλανιέσαι, βρίσκεσαι σε αυτήν την όχθη. Όταν έχεις επίγνωση, βρίσκεσαι στην άλλη όχθη. Αλλά από την στιγμή που γνωρίζεις ότι ο νους σου είναι κενός και δεν βλέπεις πλέον εμφανίσεις, τότε βρίσκεσαι πέρα από την πλάνη και την επίγνωση. Και από την στιγμή που βρίσκεσαι πέρα από την πλάνη και την επίγνωση, τότε η άλλη όχθη δεν υπάρχει. Ο Τατχαγκάτα δεν βρίσκεται σ' αυτήν ούτε στην άλλη όχθη. Ούτε βρίσκεται στο ενδιάμεσο. Οι Άρχατ βρίσκονται στο ενδιάμεσο και οι θνητοί σε αυτήν την όχθη. Στην άλλη όχθη είναι η βουδότητα.

Οι Βούδες έχουν τρία σώματα: ένα σώμα μεταμόρφωσης, ένα σώμα ανταμοιβής και ένα αληθινό σώμα. Το σώμα μεταμόρφωσης ονομάζεται επίσης σώμα ενσάρκωσης. Αυτό εμφανίζεται όταν οι θνητοί κάνουν καλές πράξεις. Το σώμα ανταμοιβής εμφανίζεται όταν καλλιεργούν την σοφία και το αληθινό σώμα εμφανίζεται όταν αποκτούν επίγνωση του υπέρτατου. Το σώμα μεταμόρφωσης είναι αυτό που βλέπεις να πετάει προς όλες τις κατευθύνσεις σώζοντας τους άλλους όταν μπορεί. Το σώμα ανταμοιβής θέτει ένα τέλος στις αμφιβολίες. 'Η μεγάλη φώτιση που συνέβη στα Ιμαλάια' ξαφνικά γίνεται αληθινή. Το αληθινό σώμα δεν λέει, ούτε κάνει τίποτε. Παραμένει απόλυτα ήρεμο. Αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ούτε ένα βουδικό σώμα, πολύ λιγότερο τρία. Αυτή η ομιλία για τα τρία σώματα βασίζεται απλώς στην ανθρώπινη κατανόηση, η οποία μπορεί να είναι ρηχή, μέτρια ή βαθιά.

Οι άνθρωποι ρηχής κατανόησης φαντάζονται ότι συσσωρεύουν ευλογίες και συγχέουν το σώμα μεταμόρφωσης με τον Βούδα. Οι άνθρωποι μέτριας κατανόησης φαντάζονται ότι θέτουν τέρμα στην δυστυχία και συγχέουν το σώμα ανταμοιβής με τον Βούδα. Και οι άνθρωποι βαθιάς κατανόησης φαντάζονται ότι δοκιμάζουν την βουδότητα και συγχέουν το αληθινό σώμα με τον Βούδα. Αλλά οι άνθρωποι με βαθύτατη κατανόηση κοιτάζουν προς τα μέσα χωρίς να περισπώνται από τίποτε. Αφού ο καθαρός νους είναι ο Βούδας, φθάνουν στην κατανόηση του Βούδα χωρίς να χρησιμοποιήσουν τον νου. Τα τρία σώματα, ακριβώς όπως και όλα τα άλλα πράγματα, είναι ανεπίτευκτα και απερίγραπτα. Ο ανεμπόδιστος νους φθάνει στην Ατραπό. Τα Σούτρα λένε: ' Οι Βούδες δεν κηρύττουν τον Ντάρμα. Δεν απελευθερώνουν τους θνητούς και δεν δοκιμάζουν την βουδότητα '. Αυτό ακριβώς εννοώ.

Τα άτομα δημιουργούν το κάρμα' το κάρμα δεν δημιουργεί τα άτομα. Δημιουργούν κάρμα σε αυτήν την ζωή και παίρνουν την ανταμοιβή τους στην επόμενη. Ουδέποτε ξεφεύγουν. Μόνο εκείνος που είναι τέλειος δεν δημιουργεί κάρμα σε αυτήν την ζωή και δεν λαμβάνει καμιά ανταμοιβή. Τα Σούτρα λένε: ' Εκείνος που δεν δημιουργεί κάρμα, αποκτάει τον Ντάρμα '. Αυτά δεν είναι κενά λόγια. Μπορείς να δημιουργήσεις κάρμα, αλλά δεν μπορείς να δημιουργήσεις ένα άτομο. Όταν δημιουργείς κάρμα, ξαναγεννιέσαι μαζί με το κάρμα σου. Όταν δεν δημιουργείς κάρμα, χάνεσαι μαζί με το κάρμα σου. Επομένως αφού το κάρμα εξαρτάται από το άτομο και το άτομο εξαρτάται από το κάρμα, αν ένα άτομο δεν δημιουργεί κάρμα, το κάρμα δεν έχει εξουσία πάνω του. Κατά τον ίδιο τρόπο: ' Ένα άτομο μπορεί να διευρύνει την Ατραπό. Η Ατραπός δεν μπορεί να διευρύνει το άτομο '.

Οι θνητοί συνεχίζουν να δημιουργούν κάρμα και επιμένουν λαθεμένα ότι δεν υπάρχει ανταμοιβή. Αλλά μπορούν να αρνηθούν την δυστυχία; Μπορούν να αρνηθούν πως ό,τι σπέρνει η παρούσα κατάσταση του νου, το θερίζει η επόμενη; Πως μπορούν να ξεφύγουν; Αλλά αν η παρούσα κατάσταση του νου δεν σπέρνει τίποτε, τότε η επόμενη κατάστασή του δεν θερίζει τίποτε. Μην παρανοείς το κάρμα.

Τα Σούτρα λένε: ' Παρά το ότι μπορεί να πιστεύουν στον Βούδα, όσοι φαντάζονται ότι οι Βούδες ασκούν πειθαρχίες, δεν είναι Βουδιστές. Το ίδιο ισχύει και για κείνους που φαντάζονται ότι οι Βούδες υπόκεινται σε ανταμοιβές πλούτου ή φτώχειας. Αυτοί είναι ιντσαντίκα. Είναι ανίκανοι για πίστη '.

Εκείνος που κατανοεί την διδασκαλία των σοφών, είναι σοφός. Εκείνος που κατανοεί την διδασκαλία των θνητών, είναι θνητός. Ο θνητός που μπορεί να εγκαταλείψει την διδασκαλία των θνητών και να ακολουθήσει την διδασκαλία των σοφών, γίνεται σοφός. Αλλά οι ανόητοι αυτού του κόσμου προτιμούν να αναζητούν τους σοφούς πολύ μακριά. Δεν πιστεύουν ότι η σοφία του δικούς τους νου είναι σοφία. Τα Σούτρα λένε : Στους ανθρώπους χωρίς κατανόηση, μην κηρύττεις το Σούτρα '. Επίσης λένε: ' Ο νους είναι η διδασκαλία '. Αλλά οι άνθρωποι που δεν έχουν κατανόηση, δεν πιστεύουν στο δικό τους νου, ούτε πιστεύουν ότι κατανοώντας την διδασκαλία μπορούν να γίνουν σοφοί. Προτιμούν να αναζητούν μακρινή γνώση και ποθούν πράγματα του διαστήματος, βουδικές εικόνες, φως, λιβάνια και χρώματα. Πέφτουν θύματα της πλάνης και χάνουν τα λογικά τους.

Τα Σούτρα λένε: ' Όταν κατανοείς ότι όλες οι εμφανίσεις δεν είναι εμφανίσεις, τότε βλέπεις τον Τατχαγκάτα '. Όλες οι μυριάδες πύλες προς την αλήθεια προέρχονται από τον νου. Όταν οι εμφανίσεις του νου είναι διαφανείς σαν το διάστημα, τότε έχουν εξαφανιστεί.

Οι ατέλειωτες δυστυχίες μας είναι οι ρίζες της ασθένειας. Όταν οι θνητοί ζουν, ανησυχούν για τον θάνατο. Όταν είναι χορτάτοι, ανησυχούν για την πείνα. Δική τους είναι η Μεγάλη Αβεβαιότητα. Αλλά οι σοφοί δεν εξετάζουν το παρελθόν, δεν ανησυχούν για το μέλλον, ούτε προσκολλώνται στο παρόν. Κάθε στιγμή ακολουθούν την Ατραπό. Αν δεν έχεις αφυπνιστεί σ' αυτή τη μεγάλη αλήθεια, τότε καλά θα κάνεις να αναζητήσεις έναν δάσκαλο πάνω στην γη ή στον ουρανό. Μην δημιουργείς την ίδια σου την έλλειψη.

Το παιχνίδι με τα νήματα

Πολλές φορές λέμε ότι συμπονούμε κάποιον χωρίς να τον νιώθουμε.

Ζητάμε συγγνώμη χωρίς πραγματικά να καταλαβαίνουμε το λόγο.

Κοροϊδεύουμε τους ανθρώπους που είναι γύρω μας, τους πληγώνουμε. Οδηγημένοι πολλές φορές είτε από κάποιο αίσθημα, είτε για το κενό που νιώθουμε μέσα μας. Τους αγαπάμε, μα δε το δείχνουμε. Φοβόμαστε να το δείξουμε!

Εμπιστευόμαστε ανθρώπους, λάθος ανθρώπους τις περισσότερες φορές. Ανθρώπους που στις δύσκολες στιγμές μας εγκαταλείπουν, μας αγνοούν. Δημιουργούν μέσα μας το φόβο της εγκατάλειψης, της μοναξιάς, το φόβο να εμπιστευτείς ξανά.

Κάνουμε λάθη από τα οποία αρνούμαστε να μάθουμε. Λάθη που μας καταστρέφουν και το αντιλαμβανόμαστε όταν είναι πλέον πολύ αργά.

Η ζωή μας είναι γεμάτη νήματα που ελέγχουν τα συναισθήματά μας, τη σκέψη μας, τη λογική μας.

Ποιος, όμως, είναι που τα νήματα κινεί;

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ

Η ζωή μας αλλάζει καθημερινά. Κάποιες φορές τόσο γρήγορα, που μοιάζουμε σαν απλοί παρατηρητές της. Είναι σαν να συμβαίνει μια αλληλουχία γεγονότων, που παίζει μπροστά στα μάτια μας σαν σποτάκι διαφήμισης. Είναι τόσο γρήγορο, που δεν καταλαβαίνουμε πότε άρχισε και πότε τελείωσε.

Το μόνο σίγουρο είναι πως κάποια πράγματα αλλάζουν, επειδή αλλάζουμε εμείς.

Κόσμος πολύς και ασήμαντος μπαινοβγαίνει καθημερινά στη ζωή μας, κι όμως, υπάρχουν και κάποιοι άνθρωποι που έγιναν το σημείο αναφοράς μας. Άνθρωποι που μηδένισαν τις αποστάσεις για εμάς, που θυσίασαν Σαββατόβραδα ολόκληρα πάνω από ένα τηλέφωνο για να μας ακούσουν ή να μείνουν σπίτι μαζί μας, πίνοντας εκείνο το τελευταίο μπουκάλι κρασί για συμπαράσταση.

Κι είναι κι εκείνες οι φορές που φοβάσαι, που η καρδιά σου τρέμει σαν μικρό παιδί που το μάλωσαν και τότε έρχονται, σε παίρνουν αγκαλιά και σου λένε «δε ζεις». Μέσα σε δύο λέξεις κατάφεραν να συμπεριλάβουν όλα όσα είσαι. Τους ξέρεις καλά αυτούς τους ανθρώπους γιατί ήταν δίπλα σου πάντα.

Για να σε μαλώσουν. Να σε αγκαλιάσουν. Να σου θυμώσουν. Να κλάψουν με τη λύπη σου. Να χαρούν με τη χαρά σου. Να σου δείξουν με όποιο τρόπο έμαθαν και οι ίδιοι, πως σε αγαπάνε.
Ήταν οι μόνοι που σήκωσαν το τηλέφωνο και σε πήραν μόνο για να ακούσουν τη φωνή σου. Μόνο για να σε ακούσουν να ξεσπάς, να γελάς, να κλαις, να ηρεμείς.

Ήταν εκείνοι που νοιάστηκαν για σένα, όταν εσύ έπαψες να νοιάζεσαι για τον εαυτό σου. Για να σου δείξουν ότι υπάρχει και μία άλλη, πιο όμορφη ζωή απ’αυτή που συντηρείς πεισματικά τόσα χρόνια.
Σε ταρακούνησαν, σου έβαλαν τις φωνές, σου έκλεισαν το τηλέφωνο στα μούτρα γιατί δεν καταλάβαινες, μετά σου ζήτησαν συγγνώμη, αλλά πάντα ήταν εκεί.

Έπεσες, αλλά αντί να σου δώσουν το χέρι τους να σηκωθείς, κάθισαν κι εκείνοι δίπλα σου για να ανεβείτε παρέα. Παρέα και στον πάτο.

Είναι οι μόνοι που δε σε εκμεταλλεύτηκαν. Που δε σου ζήτησαν κανένα αντάλλαγμα για να είναι δίπλα σου. Μόνο να είσαι καλά.

Έκαναν υπομονή, ήταν πάντα πρόθυμοι για να σου πουν ξανά και ξανά τα ίδια μέχρι να καταλάβεις.  Ήταν εκεί όποτε τους ζήτησες. Βασικά, ήταν εκεί ακόμα κι όταν δεν τους το ζήτησες.

Και ήταν πάλι εκεί όταν κατάφερες να σηκωθείς. Ήταν οι πρώτοι που χάρηκαν ίσως περισσότερο από σένα που τα κατάφερες, θυμάσαι;

Το κακό είναι πως είναι λίγοι αυτοί οι άνθρωποι. Οι δικοί σου άνθρωποι.

Το καλό είναι πως τους έχεις.
Ξέρω πάρα πολλούς ανθρώπους που δεν έχουν ούτε ένα φίλο. Άνθρωποι μόνοι, που δεν τους δίνει κανένας παρηγοριά. Και κάπου μέσα στην ατυχία και τα προβλήματά μου, νιώθω ταυτόχρονα ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο.

Πόσο πιο ασήμαντες φαντάζουν όλες οι έγνοιες όταν έχεις δίπλα σου δυο-τρεις ανθρώπους για να τις «μοιράσεις»; Πόσο πιο όμορφος μοιάζει ο εαυτός σου όταν τον κοιτάζεις μέσα απ’τα δικά τους μάτια;

Κι ύστερα έρχεται η λύτρωση. Γιατί όλα περνάνε. Όλα εξανεμίζονται ως δια μαγείας όταν έχεις από κάπου για να πιαστείς. Τα δάκρυα στεγνώνουν, οι πληγές επουλώνονται κι εκείνοι είναι ακόμα εκεί, σου απλώνουν το χέρι για να περπατήσετε μαζί.

Μην απομακρυνθείς. Μην κάνεις βήμα χωρίς αυτούς.

Γιατί φίλος, αυτή η ζωή δεν παλεύεται με τίποτα αν είσαι μόνος.

Η ΠΛΗΓΗ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΝΕΙ

 

Όλο και περισσότερες ενδείξεις από έρευνες σημαντικών ερευνητών μας δείχνουν ότι ο πόνος μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην καρδιά. Ειδικότερα, τα ανεπίλυτα αρνητικά συναισθήματα που βρίσκονται κάτω από τον χρόνιο πόνο – οι πεποιθήσεις μας – έχουν την δύναμη να δημιουργούν τις σωματικές συνθήκες που αναγνωρίζουμε ως καρδιαγγειακή νόσο: ένταση, φλεγμονή, υψηλή αρτηριακή πίεση, και φραγμένες αρτηρίες.

Αυτή η σχέση νου / σώματος τεκμηριώθηκε πρόσφατα σε μια μελέτη ορόσημο στο Πανεπιστήμιο Duke που διηύθυνε ο James Blumenthal. Προσδιόρισε μακροχρόνιες εμπειρίες φόβου, απογοήτευσης, άγχους, και αναστάτωσης, ως παραδείγματα του είδους αυξημένων αρνητικών συναισθημάτων τα οποία είναι καταστροφικά για την καρδιά και μας βάζουν σε κίνδυνο. Το κάθε ένα από αυτά είναι μέρος μιας ευρύτερης ομπρέλας που συνήθως χαρακτηρίζουμε ως «πληγή/πόνος».

Και άλλες έρευνες στηρίζουν την ύπαρξη της σχέσης αυτής. Ο θεραπευτής Tim Laurence, συν-διευθυντής του Ινστιτούτου Hoffman στην Αγγλία, περιγράφει τον πιθανό αντίκτυπο της αποτυχίας μας να θεραπεύσουμε και να συγχωρήσουμε παλιές πληγές και απογοητεύσεις. «Το λιγότερο», λέει, «σε αποκόβει από την υγεία σου». Υποστηρίζει την δήλωση αυτή με αναφορά σε έναν αριθμό μελετών οι οποίες δείχνουν, όπως και του Blumenthal, ότι οι σωματικές συνθήκες του θυμού και της έντασης μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα τα οποία περιλαμβάνουν υψηλή αρτηριακή πίεση, πονοκεφάλους, μειωμένη ανοσία, στομαχικά προβλήματα, και, τελικά, καρδιακή προσβολή.

Αυτό που έδειξε η μελέτη του Blumenthal ήταν ότι το να διδάξουμε τους ανθρώπους να «μειώνουν» τις συναισθηματικές τους αντιδράσεις στις καταστάσεις θα μπορούσε να εμποδίσει τις καρδιακές προσβολές. Ακριβώς αυτό είναι το σημείο της θεραπείας της πληγής μας – ειδικότερα, τι πιστεύουμε ότι είναι αλήθεια σχετικά με τα πράγματα που μας έχουν πληγώσει.

Αναμφισβήτητα, η μελέτη αυτή, ανάμεσα σε άλλες, δεν δηλώνει ότι είναι κακό ή ανθυγιεινό να νοιώθουμε αρνητικά συναισθήματα βραχυπρόθεσμα. Όταν συναντούμε αυτά τα συναισθήματα στην ζωή μας, είναι δείκτες – προσωπικοί μετρητές – που μας λένε ότι έχουμε μια εμπειρία που ζητάει προσοχή και γιατρειά. Μόνον όταν τα αγνοούμε, καθώς και τις πεποιθήσεις που βρίσκονται κάτω από αυτά, και αυτά συνεχίζουν για μήνες, χρόνια, ή μια ολόκληρη ζωή χωρίς να επιλύνονται, γίνονται πρόβλημα.

Θα μπορούσε η απάντηση στην ερώτηση γιατί πεθαίνουμε να είναι ότι μέσα από τον πόνο των απογοητεύσεων της ζωής έχουμε πληγώσει τους εαυτούς μας μέχρι θανάτου; Οι μελέτες του Blumenthal δείχνουν, «Ίσως όταν οι άνθρωποι λένε ότι πεθαίνουν από ραγισμένη καρδιά, αυτό που λένε πραγματικά είναι ότι οι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις στην απώλεια και την απογοήτευση μπορούν να προκαλέσουν μοιραία καρδιακή προσβολή». Στην γλώσσα της εποχής τους, οι αρχαίες παραδόσεις υπαινίσσονται ακριβώς αυτήν την δυνατότητα.

Σαμποτάροντας τον Εαυτό μας – Οι 3 Αυτοκαταστροφικές Συμπεριφορές!

Ορισμένες συμπεριφορές μας μάς βλάπτουν, αλλά εμείς αδυνατούμε να το καταλάβουμε, βάζοντας έτσι συνεχώς τρικλοποδιές στον εαυτό μας. Ποιες είναι αυτές;

Υπονομεύουμε τον εαυτό μας όταν, στην προσπάθειά μας να λύσουμε ένα πρόβλημα, τελικά προκαλούμε ένα νέο ή το χειριζόμαστε με τέτοιον τρόπο που παρεμβαίνει στα μελλοντικά μας σχέδια ή αποδεικνύεται καταστροφικός για τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Αν και όλοι έχουμε κάποια στιγμή υιοθετήσει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, μια τέτοια συμπεριφορά, το πρόβλημα ξεκινά όταν αυτή επαναλαμβάνεται τακτικά, μέχρι που γίνεται συνήθεια. Το «αυτο-σαμποτάζ» είναι μια κατάσταση που επαναλαμβάνεται συστηματικά και εξελίσσεται μέσα στον χρόνο, γι’ αυτό και χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για να σταματήσει. Στην ουσία πρόκειται για έναν λανθασμένο μηχανισμό άμυνας, για μια προσωρινή ανακούφιση, που σε βάθος χρόνου μας βλάπτει, αφού μπορεί εμείς να αρνούμαστε το πρόβλημα, αυτό όμως εξακολουθεί να υφίσταται και να διογκώνεται.

Τρεις «αυτοκαταστροφικές» συμπεριφορές

1. Η άρνηση των συναισθημάτων
Στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε ή να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα που μας κατακλύζουν, είναι πιθανό να υιοθετήσουμε συμπεριφορές οι οποίες, αντί να μας βοηθούν, μακροχρόνια μας βλάπτουν. Το να δραπετεύουμε από την πραγματικότητα μπορεί να φαντάζει επιθυμητό, αλλά τελικά μπορεί να μας βάλει σε μεγαλύτερες φασαρίες, επειδή, αρνούμενοι να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες καταστάσεις της ζωής μας, ουσιαστικά τις αφήνουμε να διαιωνίζονται. Βέβαια, το να καταφύγουμε στο λεγόμενο comfort food μετά από μια δύσκολη μέρα δεν θεωρείται προβληματική συμπεριφορά αν γίνεται π.χ. 2 φορές τον μήνα. Η κατάσταση εξελίσσεται σε πρόβλημα όταν γίνεται συστηματικά ή έχει επιπτώσεις στο βάρος, την υγεία και την ψυχική μας διάθεση. Αν το ξέσπασμα στο φαγητό καθιερωθεί ως τρόπος αντίδρασης απέναντι σε μια δύσκολη κατάσταση, τότε κινδυνεύουμε να εγκλωβιστούμε σε αυτόν.

Επίσης, ορισμένοι άνθρωποι εστιάζουν σε τόσο μεγάλο βαθμό στο αρνητικό γεγονός το οποίο βιώνουν, που τελικά παγιδεύονται σε μια επώδυνη κατάσταση αρνητικών συναισθημάτων. Στη συνέχεια, επιλέγουν ακραίες συμπεριφορές, ελπίζοντας ότι οι σωματικές αισθήσεις που τους προκαλούν θα είναι τόσο έντονες, ώστε να τους αποσπάσουν την προσοχή και να τους βοηθήσουν να ξεχαστούν.

Μερικές φορές, ωστόσο, σαμποτάρουμε τον εαυτό μας και λόγω «άγνοιας», εξαιτίας λανθασμένων πεποιθήσεων σχετικά με το ποια συμπεριφορά θεωρείται σωστή. Η λύπη, για παράδειγμα, συχνά μας οδηγεί στην απομόνωση. Αυτή την αντίδραση μπορεί να τη νιώθουμε σωστή, αλλά στην πραγματικότητα μας βλάπτει. Το να αποτραβιόμαστε από υγιείς καταστάσεις, όταν έχουμε κακή διάθεση, έχει ως αποτέλεσμα να την επιδεινώνουμε. Κοινό χαρακτηριστικό, πάντως, στις καταστροφικές συμπεριφορές είναι ότι νομίζουμε ότι μας βοηθούν, αλλά στην πραγματικότητα μας αποπροσανατολίζουν, βυθίζοντάς μας όλο και περισσότερο σε έναν φαύλο κύκλο.

Δυστυχώς, συχνά δεν καταλαβαίνουμε ότι μόνοι μας σαμποτάρουμε τον εαυτό μας και αυτό γιατί πολλές φορές οι συνέπειες των πράξεων και αποφάσεών μας δεν είναι άμεσες. Για να αντιληφθούμε το πώς μας επηρεάζουν, πρέπει να τις προβάλουμε σε βάθος χρόνου, να δούμε αν και κατά πόσο βλάπτουν τα μελλοντικά μας σχέδια και τις σχέσεις μας.

Η στροφή στις εξαρτήσεις
Η συστηματική αποφυγή ενός ανθρώπου να αντιμετωπίσει τα αρνητικά συναισθήματά του μπορεί να τον οδηγήσει σε κάποιου είδους εξάρτηση, προκειμένου να συντηρήσει την άρνησή του για το πρόβλημα ή να μην ασχοληθεί με αυτό. Η εξάρτηση, είτε αυτή εκφράζεται με τη μορφή κατάχρησης ουσιών (αλκοόλ, φάρμακα, ναρκωτικά) είτε ως προσκόλληση σε ένα άτομο, αποδεικνύεται επιβλαβής σε όλα τα επίπεδα, σωματικά και ψυχικά. Πρόκειται για μια λανθασμένη επιλογή, έναν «ανθυγιεινό» τρόπο να δραπετεύουμε από τα πράγματα που μας βασανίζουν. Ο εθισμός είναι μια δύσκολη περίπτωση -ας μη γελιόμαστε- και χρειάζεται μεγάλη δύναμη, επιμονή και θέληση για να τον ξεπεράσουμε. Η εξάρτηση μας αποδυναμώνει, γι’ αυτό και είναι σημαντική η αναζήτηση βοήθειας από έναν ειδικό και η υποστήριξη των αγαπημένων μας προσώπων.

Σπάμε τον φαύλο κύκλο!
*Κρατάμε ένα ημερολόγιο αναφορικά με το πώς αντιμετωπίζουμε τις στρεσογόνες καταστάσεις.
*Αναγνωρίζουμε τη συμπεριφορά που ακολουθούμε.
*Αποδεχόμαστε το πόσο μας βλάπτει.
*Εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας να αντιδρά διαφορετικά, βρίσκοντας, με τη βοήθεια των δικών μας ανθρώπων ή ενός ειδικού, εναλλακτικές λύσεις αντιμετώπισης του προβλήματος, όπως π.χ. ένα νέο χόμπι.

2. Η δύναμη της αναβλητικότητας
Η αναβολή, η χρονική απόσταση που χωρίζει τις προθέσεις μας από το να γίνουν πράξη, η δράση που δεν αναλαμβάνουμε ποτέ, είναι ο πιο κοινός τρόπος να σαμποτάρουμε τον εαυτό μας. Και ενώ πιστεύουμε ότι η θέληση και οι λόγοι που γεννούν τους στόχους μας αρκούν για να μας κινητοποιήσουν, τελικά αποδεικνύεται ότι αυτό δεν ισχύει.

Η αναβλητικότητα είναι μια παράλογη καθυστέρηση. Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα είναι ψυχολογικό και όλες οι δυσκολίες που προκύπτουν ή τα εμπόδια που βάζουμε απορρέουν από αυτό. Μπορεί το μυαλό μας να γνωρίζει και να κατανοεί το τι πρέπει να κάνουμε, ωστόσο δεν έχουμε τη διάθεση να το κάνουμε. Έτσι, εστιάζουμε στα βραχυπρόθεσμα οφέλη, στο να νιώσουμε καλά αυτή τη στιγμή, θυσιάζοντας τα μακροπρόθεσμα οφέλη. Μάλιστα, όταν το πρόβλημα είναι χρόνιο και χαρακτηρίζει την καθημερινότητά μας, τότε κινδυνεύουμε να θυσιάσουμε ολόκληρη τη ζωή μας.
Υπάρχουν 4 βασικοί λόγοι για τους οποίους συνήθως κωλυσιεργούμε:

Δεν θέλουμε να κάνουμε πράγματα που δεν μας αρέσουν ή μας αναστατώνουν με οποιονδήποτε τρόπο. Για παράδειγμα, αναβάλλουμε μια επίσκεψη στον γιατρό, γιατί δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε μια ενδεχομένως αρνητική κατάσταση, αλλά θέλουμε να συνεχίσουμε να νιώθουμε καλά.

Συχνά οι προθέσεις μας ή/και ο στόχος μας είναι ασαφείς ή δεν είναι αρκετά ισχυροί για να μας κινητοποιήσουν. Αυτή η δίαιτα που ξεκινάει πάντα από Δευτέρα είναι ένα κλασικό παράδειγμα αναβολής.

Η προσοχή μας αποσπάται εύκολα. Θα γράψουμε, για παράδειγμα, την επιστολή που πρέπει, αφού πρώτα απαντήσουμε στο μήνυμα της φίλης, διαβάσουμε ένα mail, τσεκάρουμε το facebook, δούμε τι καιρό θα κάνει αύριο… και ξαφνικά η μέρα πέρασε και η επιστολή δεν έχει ακόμα γραφτεί.

Αναβάλλουμε πράγματα από φόβο, επειδή λόγου χάρη νομίζουμε ότι δεν έχουμε τις δυνάμεις και τα προσόντα που απαιτούνται ή ανησυχούμε για τα αποτελέσματα μιας πιθανής ενέργειας ή πρωτοβουλίας μας. Γενικά ο φόβος -το άγχος της αποτυχίας- είναι ένας παράγοντας που μας κρατάει πίσω.

Σημαντικό στοιχείο της αναβλητικότητας είναι η λεγόμενη αυτοεξαπάτηση, τα μικρά ψέματα που λέμε στον εαυτό μας προκειμένου να νιώσουμε καλύτερα που δεν κάνουμε αυτό που πρέπει, οι δικαιολογίες που εφευρίσκουμε ή τα προβλήματα που αφήνουμε άλυτα επειδή μας βολεύουν.

Ξεκινάμε σταδιακά
*Καλό είναι να θέτουμε μικρούς και εφικτούς στόχους και όχι μακρινούς και μεγάλους. Κάνοντας ένα βήμα τη φορά, θα πάρουμε θάρρος για να συνεχίσουμε και θα φτάσουμε σταδιακά στον τελικό μας στόχο.
*Φροντίζουμε να παίρνουμε συγκεκριμένες αποφάσεις και όχι να κάνουμε γενικές δηλώσεις.
*Βρίσκουμε αυτό που μας αποσπά την προσοχή και το απομακρύνουμε.
*Βάζουμε σε πρόγραμμα τη δουλειά μας και προσπαθούμε όσο γίνεται να το τηρήσουμε.
*Επιβραβεύουμε τον εαυτό μας κάθε φορά που καταφέρνουμε να τηρήσουμε το οργανόγραμμά μας.

3. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης
Μπορεί η μετριοφροσύνη να θεωρείται αρετή και ο υπέρμετρος εγωισμός να είναι κοινωνικά κατακριτέος, ωστόσο όταν το Εγώ καταπιέζεται σε υπερβολικό βαθμό, αυτό αποτελεί δείγμα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Όταν συνεχώς υποτιμούμε τον εαυτό μας, γινόμαστε οι ίδιοι τροχοπέδη στην εξέλιξή μας, αφού η αρνητική εικόνα που έχουμε για εμάς τους ίδιους μας αποτρέπει από το να πάρουμε ρίσκα ή να θέσουμε υψηλούς στόχους.

Ακόμα χειρότερα, η προβολή μιας τέτοιας εικόνας αποτρέπει και τους άλλους από το να μας πάρουν στα σοβαρά, από το να μας αναθέσουν ρόλους και ευθύνες, και μας εμφανίζει λιγότερο ικανούς στην εκτέλεση καθηκόντων. Η διαρκής αναζήτηση έγκρισης και αποδοχής στα μάτια των άλλων δεν δείχνει πάντα πόσο εκτιμάμε τη γνώμη τους, αλλά μας κάνει να φαινόμαστε αδύναμοι και λιγότερο ικανοί.

Επίσης, η εξαρχής δήλωση της «ανικανότητάς» μας, όπως, για παράδειγμα, «Δεν θέλω να οδηγήσω. Είμαι κακή οδηγός», μας καλύπτει σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Ο φόβος της έκθεσης υπάρχει και στην περίπτωση αυτή, γι’ αυτό εμείς προειδοποιούμε τους γύρω μας για την έλλειψή μας, θέλοντας να εκμηδενίσουμε τις πιθανότητες αρνητικής κριτικής ή αρνητικού αποτελέσματος.

Όμως, στις ανταγωνιστικές κοινωνίες που ζούμε, όπου η ατομικότητα είναι κύριο χαρακτηριστικό, καλούμαστε συχνά να παρουσιάσουμε τον εαυτό μας ως μοναδικό, να τον προβάλουμε όσο καλύτερα μπορούμε, προκειμένου να εξελιχθούμε. Ο χρόνος, όμως, που συνήθως μας δίνεται είναι ελάχιστος και μέσα στα στενά αυτά όρια πρέπει να παρουσιάσουμε τις καλύτερες και πιο δυνατές πτυχές μας, να δώσουμε τις καλές πληροφορίες που διαφορετικά δεν θα ήταν διαθέσιμες. Το να υποτιμάμε, λοιπόν, τον εαυτό μας δεν είναι δείγμα καλής συμπεριφοράς, αλλά χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Μαθήματα αυτοεκτίμησης
*Φροντίζουμε να έχουμε μια σφαιρική άποψη για τα πράγματα, εστιάζοντας ισότιμα τόσο στις θετικές όσο και στις αρνητικές πλευρές του εαυτού μας.
*Στοχεύουμε στην ενίσχυση των θετικών μας σημείων και στη βελτίωση των αρνητικών μας.

Τα καθήκοντα του παρηγορητή

Άρα τα καθήκοντα του παρηγορητή είναι τα ακόλουθα: να ξεριζώσει τη θλίψη, ή να την κατευνάσει, ή να την περιορίσει όσο το δυνατόν γίνεται και να την εμποδίσει να εξαπλωθεί, ή να τη διοχετεύσει σε άλλη κατεύθυνση. Μερικοί πιστεύουν ότι το μοναδικό καθήκον του παρηγορητή είναι να δείξει ότι δεν υφίσταται καμία συμφορά, όπως υποστηρίζει ο Κλεάνθης. Άλλοι πάλι, όπως, για παράδειγμα, οι Περιπατητικοί, λένε ότι αρκεί να δείξει πως η συμφορά δεν είναι μεγάλη. Κάποιοι προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή του πενθούντος από τα δυσάρεστα και να τη στρέψουν στα ευχάριστα, όπως κάνει ο Επίκουρος. Άλλοι, όπως οι Κυρηναϊκοί, θεωρούν ότι αρκεί να δείξει πως ό,τι συνέβη ήταν αναμενόμενο. Ο Χρύσιππος, από την άλλη, θεωρεί ότι το σημαντικότερο είναι να βγάλει κανείς από το μυαλό του ανθρώπου που πενθεί την ιδέα που λέγαμε πριν, ότι δηλαδή το πένθος του είναι δίκαιο και επιβεβλημένο. Ορισμένοι συνδυάζουν όλα αυτά τα είδη παραμυθίας –γιατί κάθε άνθρωπος επηρεάζεται κι από διαφορετικό-, όπως έκανα κι εγώ στονΠαραμυθητικό μου, όπου τα συμπεριέλαβα όλα σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να παρηγορήσω τον εαυτό μου· διότι ήταν τόσο βαριά η ψυχή μου, που ήμουν διατεθειμένος να δοκιμάσω όλες τις θεραπείες.

Όμως, όπως και στις ασθένειες του σώματος, έτσι και στις ασθένειες της ψυχής η θεραπεία πρέπει να έρθει την κατάλληλη στιγμή. Αυτό λέει και ο Προμηθέας στην τραγωδία του Αισχύλου, ο οποίος, όταν του είπαν:

Δεν ξέρεις, Προμηθέα, ότι ο λόγος θεραπεύει την οργή;
απάντησε:
Αρκεί η θεραπεία να ‘ναι έγκαιρη
και να μη ρίχνει αλάτι στην πληγή.

Άρα, όταν παρηγορούμε κάποιον, το πρώτο θεραπευτικό βήμα είναι να του δείξουμε είτε ότι αυτό που του συμβαίνει δεν είναι κακό είτε ότι το κακό που του συμβαίνει είναι πολύ μικρό. Το δεύτερο βήμα είναι να του μιλήσουμε για την κοινή μοίρα των ανθρώπων και, αν χρειαστεί, να εξειδικεύσουμε τη συζήτηση στο συγκεκριμένο γεγονός που έχει προκαλέσει τη θλίψη του. Το τρίτο είναι να του δώσουμε να καταλάβει ότι είναι μεγάλη ανοησία να βασανιζόμαστε άδικα από τη στενοχώρια μας, όταν βλέπουμε ότι αυτό δεν μπορεί να μας προσφέρει τίποτε απολύτως. Η παρηγοριά που προτείνει ο Κλεάνθης απευθύνεται σε σοφούς, μόνο που οι σοφοί δεν έχουν καμιά ανάγκη από παρηγοριά. Και πράγματι, αν κατορθώσεις να πείσεις κάποιον που πενθεί ότι τίποτε δεν είναι κακό, αν δεν είναι επαίσχυντο, μπορεί να τον κάνεις λίγο σοφότερο, αλλά τη θλίψη του δεν θα καταφέρεις να τη διώξεις. Άσε που δεν είναι κι η στιγμή κατάλληλη για να του κάνεις το δάσκαλο.

ΚΙΚΕΡΩΝ, Το φάρμακο της λύπης

Η NASA μαζεύει βιογραφικά από αγρότες για να τους στείλει στον Aρη για δουλειά

Αυτή η δουλειά είναι... εκτός γης αν δεν σας πειράζει να μετακομίσετε και να αλλάξετε... πλανήτη.

Η NASA ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι συγκεντρώνει βιογραφικά από αγρότες, επιθεωρητές, δασκάλους και εξερευνητές με σκοπό να τους στείλει στον Αρη.

Η διαστημική υπηρεσία κυκλοφόρησε μια σειρά από αφίσες ρετρό για να προσελκύσει γενναίους ανθρώπους που θέλουν να ζουν μέσα στην περιπέτεια.

Μπλε ηλιοβασειλέματα στο λυκόφως, τα δύο φεγγάρια του Αρη (Φόβος και Δίμος) στο νυχτερινό ουρανό και άλλα συναρπαστικά και μαγικά θα έχουν την ευκαιρία να δουν όσοι προσληφθούν για τη δουλειά.

Στην ιστοσελίδα της η NASA μεταξύ άλλων αναφέρει ότι όσοι προσληφθούν θα έχουν γραφείο με θέα στον ουρανό ενώ στο διάστημα θα μπορούν να καλλιεργούν ντομάτες, μαρούλια, μπιζέλια και ραπανάκι και οτιδήποτε έχει ένας καλοκαιρινός κήπος.

Και αν μερικοί αρχίσατε να κάνετε σχέδια για τη νέα... δουλειά η NASA σας επαναφέρει στον πλανήτη γη διευκρινίζοντας ότι το φιλόδοξο σχέδιο για αποικισμό στον Αρη θα ξεκινήσεις μετά το 2030. 14 χρόνια είναι θα περάσουν...

Νανοτεχνολογικοί ράβδοι που «αιχμαλωτίζουν» νερό από τον αέρα!

Μπορεί οι νανοτεχνολογικοί ράβδοι που δημιουργήθηκαν από ομάδα του Pacific Northwest National Laboratory να μην ήταν το επιθυμητό αποτέλεσμα (δημιουργήθηκαν κατά λάθος, όταν ένα πείραμα ακολούθησε διαφορετική πορεία από ό,τι είχε σχεδιαστεί), αλλά παρόλα αυτά οι ερευνητές επέλεξαν να ρίξουν μια ματιά- και το αποτέλεσμα τους δικαίωσε.

 

Καθώς ο Σατίς Νουν, χημικός, ερευνούσε τις νανοράβδους (στέρεες, πλούσιες σε άνθρακα), αντιλήφθηκε πως έβγαζαν νερό, χάνοντας βάρος- περίπου το μισό τους.

Σε επιστημονικό paper που δημοσιεύτηκε στο Nature Technology περιγράφονται οι φυσικές διεργασίες πίσω από αυτή τη διαδικασία, η οποία θα μπορούσε να έχει μεγάλο εύρος εφαρμογών, καθώς επιτρέπει τη χαμηλού κόστους συλλογή και καθαρισμό νερού- με μεγάλα πιθανά οφέλη για τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

 

«Το ασυνήθιστο υλικό μας συμπεριφέρεται κάπως σαν σφουγγάρι» επισημαίνει ο Ντέιβιντ Λάο, μεταδιδακτορικός ερευνητής του PNNL ο οποίος δημιούργησε το υλικό. Ωστόσο, κατά τον Νουν, πρωταρχικός στόχος αυτή τη στιγμή είναι ο έλεγχος και τελειοποίηση του σχήματος και του μεγέθους.

 

Κανονικά, τα υλικά τραβούν περισσότερο νερό καθώς η υγρασία γύρω τους αυξάνεται. Ωστόσο, αυτές οι νανοράβδοι, που δημιουργήθηκαν κατά λάθος, ενώ οι ερευνητές προσπαθούσαν να φτιάξουν μαγνητικά νανοκαλώδια- ξαφνικά έβγαλαν μια μεγάλη ποσότητα νερού, καθώς η υγρασία γύρω τους ήταν μεταξύ 50 και 80%. Όταν αυξήθηκε παραπάνω η υγρασία, το βάρος των νανοράβδων αυξήθηκε επίσης, δείχνοντας ότι συγκέντρωναν πάλι νερό. Στην ουσία, αυτό που γίνεται είναι ότι συλλέγεται νερό σε χαμηλή υγρασία και απελευθερώνεται σε υψηλή.

 

Οι ερευνητές του PNNL προβλέπουν ένα μέλλον στο οποίο το φαινόμενο αυτό θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, κυρίως για ανθρωπιστικούς λόγους, για χρήση σε ερήμους και άλλες περιοχές όπου το νερό είναι σπάνιο.

Ανακαλύφθηκε μίνι-αστεροειδής που αποτελεί ημι-δορυφόρο του πλανήτη μας

Αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα πολύ μικρό αστεροειδή, ο οποίος ακολουθεί κατά πόδας τη Γη στην πορεία της γύρω από τον Ηλιο. Ο αστεροειδής «2016 ΗΟ3» εκτιμάται ότι έχει μέγεθος 40 έως 100 μέτρων και είναι πολύ μακρινός για να θεωρηθεί πραγματικός δορυφόρος της Γης, γι’ αυτό οι επιστήμονες τού απέδωσαν το χαρακτηρισμό του «ημι-δορυφόρου».

Ανακαλύφθηκε στις 27 Απριλίου από το τηλεσκόπιο Pan-STARRS 1 στη Χαβάη και η σχετική ανακοίνωση έγινε τώρα από το Κέντρο Μελετών Κοντινών στη Γη Αντικειμένων του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης (JPL) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA).

Οπως δήλωσε ο επικεφαλής του Κέντρου Πολ Τσόντας, ο «2016 ΗΟ3» αποτελεί το καλύτερο και πιο σταθερό παράδειγμα ενός πιστού συντρόφου της Γης, ο οποίος αναμένεται να παραμείνει ημι-δορυφόρος της για αρκετούς αιώνες ακόμη.

Ενας άλλος αστεροειδής, ο «2003 ΥΝ107», ακολουθούσε παλαιότερα μια παρόμοια τροχιά γύρω από τη Γη, αλλά εδώ και δέκα χρόνια έχει αναχωρήσει για άλλες διαστημικές «γειτονιές».

Ο «2016 ΗΟ3» έχει τροχιά ακόμη πιο «κλειδωμένη» πάνω στην τροχιά της Γης. Οι υπολογισμοί των επιστημόνων δείχνουν ότι αυτό συμβαίνει εδώ και σχεδόν ένα αιώνα. Η απόστασή του από τον πλανήτη μας εμφανίζει διακυμάνσεις, από 100 έως 38 φορές την απόσταση Γης-Σελήνης.

LIGO: Ανίχνευσε 3 φορές βαρυτικά κύματα μέσα σε 4 μήνες

Πριν από περίπου 1,4 δισεκατομμύρια χρόνια, δυο μακρινές μαύρες τρύπες πλησίασαν η μία την άλλη και τελικά συγκρούστηκαν σε ένα βίαιο συμβάν που κυριολεκτικά δημιούργησε κύματα στην ίδια την υφή του χωροχρόνου, κύματα που ανιχνεύθηκαν τη στιγμή που έφτασαν στη Γη τον Δεκέμβριο του 2015. Ήταν η δεύτερη φορά που το φαινόμενο γίνεται αντιληπτό από τη Γη από τις ομάδες των LIGO και Virgo, έπειτα από έναν αιώνα παθιασμένης αναζήτησης.

Το δεύτερο βαρυτικό κύμα ονομάζεται GW151226 και ανιχνεύτηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2015, ακριβώς τρεις μήνες μετά την πρώτη ανίχνευση βαρυτικού κύματος στην ιστορία της φυσικής στις 14 Σεπτεμβρίου 2015, το GW150914.

Αυτή τη φορά τα βαρυτικά κύματος δημιουργήθηκαν από τη συγχώνευση δυο μαύρων τρυπών με μάζες 14,2 και 7,5 φορές τη μάζα του Ήλιου. Το σήμα που εντοπίστηκε από τους ανιχνευτές του LIGO περιέχει τις τελευταίες στιγμές πριν οι μαύρες τρύπες συγχωνευτούν: Για το τελικό περίπου δευτερόλεπτο, ενώ το σήμα ήταν ανιχνεύσιμο, οι μαύρες τρύπες περιστρέφονταν 55 φορές η μια γύρω από την άλλη, πλησιάζοντας το μισό της ταχύτητας του φωτός, πριν συγχωνευτούν με μια σύγκρουση που απελευθέρωσε ένα τεράστιο ποσό ενέργειας με τη μορφή βαρυτικών κυμάτων, ισοδύναμο με τη μάζα του Ήλιου. Αυτό το κατακλυσμιαίο συμβάν, πριν από 1,4 δισεκατομμύρια χρόνια, παρήγαγε μια περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα με πολύ μεγαλύτερη μάζα που είναι 20,8 φορές η μάζα του Ήλιου. Το γεγονός έλαβε χώρα σε απόσταση 1,4 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.

Η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας, μέχρι φέτος όμως παρέμενε ανεπιβεβαίωτη.

Ο μεγάλος φυσικός είχε υπολογίσει ότι η επιτάχυνση σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων που πέφτουν σπειροειδώς το ένα προς το άλλο και τελικά συγκρούονται, πρέπει να δημιουργούν ομόκεντρα κύματα στο χωροχρόνο.

Τα κύματα αυτά ονομάστηκαν βαρυτικά επειδή παραμορφώνουν το χωροχρόνο όπως η βαρύτητα (δεν έχουν καμία σχέση με τα κύματα βαρύτητας της φυσικής ρευστών)

Τα βαρυτικά κύματα ουσιαστικά τεντώνουν το χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη (ας πούμε κατά πλάτος).

Αυτό είναι το φαινόμενο που καταγράφουν οι δύο ανιχνευτές LIGO, ένας στην Πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένας στη Λουιζιάνα.

Καθένας από τους δύο ανιχνευτές αποτελείται από δύο σωλήνες τοποθετημένους κάθετα ο ένας στον άλλο, μέσα στους οποίους υπάρχουν δέσμες λέιζερ που μετρούν το μήκος των σωλήνων με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια.

Τα βαρυτικά κύματα γίνονται αντιληπτά από μικρές μεταβολές στο μήκος των δύο σωλήνων λόγω της παραμόρφωσης του χώρου. Οι σωλήνες έχουν μήκος 4 χιλιόμετρα, όμως η πειραματική διάταξη μπορεί να μετρά μεταβολές τουλάχιστον 1.000 φορές μικρότερες από τη διάμετρο ενός ατόμου.

Σε μια ιστορική ανακάλυψη, η οποία πιστεύεται ευρέως ότι θα βραβευθεί με Νόμπελ, ερευνητές του LIGO ανακοίνωσαν τον Φεβρουάριο του 2016 ότι ανίχνευσαν για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα από τη σύγκρουση δυο μελανών οπών με μάζα 29 φορές και 36 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου.

Στην περίπτωση εκείνη οι δίδυμοι ανιχνευτές κατέγραψαν ένα ξεκάθαρο σήμα. Αυτή τη φορά, το σήμα ήταν σχεδόν «θαμμένο» στον θόρυβο των καταγραφών και αποκαλύφθηκε μόνο με προηγμένες τεχνικές ανάλυσης.

Το σήμα αυτό αντιστοιχεί χονδρικά στο τελευταίο δευτερόλεπτο πριν από τη σύγκρουση δύο μελανών οπών, με μάζες 14,2 φορές και 7,5 φορές μεγαλύτερες από τη μάζα του Ήλιου.

Στις τελευταίες 27 περιφορές που πραγματοποίησαν οι μαύρες τρύπες καθώς κινούνταν η μία γύρω από την άλλη, η ταχύτητά τους έφτασε σχεδόν το μισό της ταχύτητας του φωτός.

Η κατακλυσμιαία σύγκρουσή τους δημιούργησε μια νέα μαύρη τρύπα με μάζα 20,8 φορές τη μάζα του Ήλιου.

Αυτό σημαίνει ότι περίπου μία ηλιακή μάζα εξαφανίστηκε κατά την σύγκρουση. Ολόκληρη αυτή η μάζα μετατράπηκε σε ενέργεια, η οποία εξαπλώθηκε στο χώρο με τη μορφή βαρυτικών κυμάτων.

Εκτός του ότι επιβεβαιώνουν τον Αϊνστάιν, οι ανακαλύψεις στο LIGO αναμένεται να προσφέρουν έναν νέο, επαναστατικό τρόπο παρατήρησης του Σύμπαντος.

Τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε για τον Κόσμο προέρχεται από παρατηρήσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας –το ορατό και αόρατο φως που φτάνει σε τηλεσκόπια και ραδιοτηλεσκόπια.

Το πρόβλημα είναι ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία μπλοκάρεται από σύννεφα σκόνης ή άλλα αντικείμενα που βρίσκονται ανάμεσα στην πηγή της ακτινοβολίας και τον παρατηρητή.

Αυτό δεν ισχύει για τα βαρυτικά κύματα, τα οποία διαδίδονται στην ίδια την υφή του Σύμπαντος, διαπερνώντας ανενόχλητα ολόκληρους γαλαξίες.

Οι υφιστάμενοι και οι μελλοντικοί ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων θα μπορούσαν λοιπόν να καταγράψουν βίαια φαινόμενα που θα ήταν αδύνατο να δουν τα τηλεσκόπια.

Οι ανιχνευτές LIGO έχουν πλέον τεθεί εκτός λειτουργίας για έναν νέο γύρο αναβάθμισης και προγραμματίζεται να ενεργοποιηθούν εκ νέου το φθινόπωρο. Στην Ευρώπη λειτουργούν στο μεταξύ οι ανιχνευτές GEO600 και Virgo.

 

Προσομοίωση βαρυτικών κυμάτων που εκπέμπονται καθώς δυο μαύρες τρύπες με μάζες 8 και 14 φορές την μάζα του ήλιου περιστρέφονται η μια γύρω από την άλλη και τελικά συγχωνεύονται.