Στους αστεροειδείς βρίσκεται το χημικό εργοστάσιο της ζωής;

Το ερώτημα αν τα δομικά υλικά της ζωής έφθασαν στη Γη από το Σύμπαν «βασανίζει» εδώ και πολύ καιρό τους επιστήμονες. Βασικές ζωτικές οργανικές ενώσεις έχουν εντοπιστεί σε κάποιους μετεωρίτες που έχουν φθάσει ως εμάς από το Διάστημα. Τώρα μια καινούργια έρευνα δείχνει για πρώτη φορά πώς ένας αστεροειδής μπορεί να συνθέσει τα συστατικά που είναι απαραίτητα για τη ζωή _ ικανότητα την οποία δεν διαθέτει ο πλανήτης μας.

Ο μετεωρίτης Murchison έχει χωριστεί σε δεκάδες κομμάτια, είναι ένας από τους καλύτερα μελετημένους μετεωρίτες

Ο εν λόγω αστεροειδής «έστειλε» ένα τμήμα του στη Γη στις 28 Σεπτεμβρίου του 1969 _ έναν μετεωρίτη ο οποίος προσγειώθηκε έξω από το χωριό Murchison (Μέρτσισον) στη Βικτόρια της Αυστραλίας και αποτελεί «δείγμα» του πώς ήταν το ηλιακό μας σύστημα κατά τον σχηματισμό του ήλιου πριν από 4,6 δισ. χρόνια.

Ο μετεωρίτης του Murchison εξελίχθηκε αμέσως σε ένα από τα δημοφιλέστερα αντικείμενα μελέτης επειδή τα περισσότερα κομμάτια του _ συνολικά περίπου 100 κιλά υλικού _ συνελέγησαν πολύ γρήγορα με αποτέλεσμα να μην «μολυνθούν» ιδιαίτερα από γήινα συστατικά. Αν και στο παρελθόν κάποιες αναλύσεις του είχαν αμφισβητηθεί, πρόσφατες μετρήσεις με πιο εξελιγμένα όργανα έδειξαν ότι περιέχει πληθώρα «πολύτιμων» για τις επιστημονικές έρευνες υλικών, με πρώτα τα αμινοξέα και κάποια άλλα «συστατικά» που βρίσκονται στο γενετικό μας υλικό.

Χημικό μυστήριο

Η παρουσία των συστατικών αυτών στον Murchison αλλά και σε άλλους μετεωρίτες συνιστά ένδειξη ότι, αντίθετα με την άλλοτε κρατούσα άποψη, η οργανική χημεία δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του πλανήτη μας αλλά είναι διαδεδομένη στο Σύμπαν. Συνιστά επίσης ένα σημαντικό τεκμήριο υπέρ της θεωρίας που υποστηρίζει ότι τα μόρια που είναι απαραίτητα για να γεννηθεί η ζωή ίσως δεν παρήχθησαν στη Γη αλλά έφθασαν εδώ από το Διάστημα.

Αν όμως συνέβη κάτι τέτοιο, πού και πώς σχηματίστηκαν αρχικά αυτά τα μόρια; Μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Τούσια του Βιτέρμπο της Ιταλίας με επικεφαλής τον Raffaele Saladino υποστηρίζει ότι μια πιθανή «πηγή» της γέννησής τους υπήρξε το εσωτερικό των μετεωριτών που διαλύθηκαν κατά τον σχηματισμό του ηλιακού συστήματος. Σε άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Origins of Life and Evolution of Biospheres» εξηγούν πώς μπορεί να συνέβη αυτό.

Παραγωγή μεταβολικών και γενετικών χημικών

Οι ειδικοί σκέφτηκαν ότι μια απλή χημική ουσία που υπάρχει στο Διάστημα, το φορμαμίδιο, μπορεί να μετατραπεί σε πολλά βιολογικά μόρια, γι’ αυτό αποφάσισαν να τη «δοκιμάσουν». Πήραν 1 γραμμάριο του μετεωρίτη του Murchison, το έτριψαν σε λεπτή σκόνη και απομάκρυναν από αυτό όλα τα οργανικά συστατικά αφήνοντας μόνο τα ανόργανα. Πρόσθεσαν λίγο φορμαμίδιο και ζέσταναν το μείγμα στους 140 βαθμούς Κελσίου για 48 ώρες.

Η αντίδραση παρήγαγε νουκλεΐκά οξέα, τα οποία αποτελούν τα βασικά δομικά υλικά του DNA και του RNA, ένα αμινοξύ, τη γλυκίνη, καρβοξυλικά οξέα και μια πρόδρομη ένωση σακχάρου. Αυτό, υποστηρίζει ο Raffaele Saladino, δείχνει ότι ο αστεροειδής από τον οποίο προήλθε ο μετεωρίτης υπήρξε ένα πραγματικό «χημικό εργοστάσιο».

Το εύρημα θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό από την επιστημονική κοινότητα. Τα ανόργανα συστατικά του μετεωρίτη φαίνεται να επιδεικνύουν τη σπάνια ικανότητα να παράγουν ταυτόχρονα μεταβολικές και γενετικές χημικές ενώσεις, χαρακτηριστικό το οποίο απουσιάζει από τα ανόργανα συστατικά της Γης. Επιπλέον οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι έχουν την ιδιότητα να σταθεροποιούν το RNA, το οποίο θεωρείται από πολλούς ότι αποτέλεσε το γενετικό υλικό της αρχέγονης ζωής. «Αν ο αστεροειδής μπορούσε να συνθέσει RNA, μπορούσε και να το σταθεροποιήσει» τόνισε ο Saladino.