Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ (1965 - 1975) ΜΕΡΟΣ Γ'
Η Επίθεση του Τετ στον Πόλεμο του Βιετνάμ (Ένα Δεύτερο Σημαντικό Γεγονός)
Το 1968 ξεκίνησε με ένα γεγονός που σόκαρε παγκόσμια και σε μεγάλο βαθμό έδωσε το «έναυσμα» της αντεπίθεσης στους καταπιεσμένους σε όλο τον κόσμο. Την επίθεση του Τετ στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Το Τετ είναι ο εορτασμός του νέου έτους στο σεληνιακό ημερολόγιο και θεωρείται η μεγαλύτερη γιορτή του Βιετνάμ. Παραδοσιακά η ένταση των συγκρούσεων μειωνόταν τις μέρες των εορτασμών. Εκείνη τη χρονιά, ξημερώνοντας η πρώτη μέρα του Τετ, στις 30 Ιανουαρίου, στρατιώτες του Βορείου Βιετνάμ και του Νοτιοβιετναμέζικου Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου πραγματοποίησαν μια αιφνιδιαστική επιδρομή, έφτασαν μέχρι την Σαϊγκόν, την πρωτεύουσα του Νοτίου Βιετνάμ και κύρια βάση των ΗΠΑ, πολιορκώντας για 6 ώρες την ίδια την αμερικανική πρεσβεία. Μετά από σκληρή μάχη οι αντάρτες απωθήθηκαν από την πρεσβεία στη Σαϊγκόν, αλλά αυτή η επίθεση-σοκ ήταν μόνο η αρχή μιας τεράστιας κλίμακας γενικευμένης αντεπίθεσης των Βιετκόνγκ σε όλο το μέτωπο του πολέμου...
Αντεπίθεση - σοκ
Κατά τη διάρκεια των εορτών, όταν χιλιάδες Βιετναμέζοι πήγαιναν στις πόλεις για να δουν συγγενείς και να γιορτάσουν. Οι Βιετκόνγκ βρήκαν την ευκαιρία και μετέφεραν μυστικά χιλιάδες στρατιώτες μέσα στις πόλεις του Νοτίου Βιετνάμ. Παράλληλα μετέφεραν μαζικά εξοπλισμό τον οποίο έθαψαν σε νεκροταφεία για να τον χρησιμοποιήσουν όταν θα ερχόταν η στιγμή.
Το στρατιωτικό επιτελείο των ΗΠΑ είχε πιαστεί στον ύπνο. Κυρίαρχοι λόγοι οι ανάγκες της προπαγάνδας στο Νότιο Βιετνάμ και τις ΗΠΑ που «απαγόρευαν» την οποιαδήποτε εκδήλωση ανησυχίας και λήψης εκτάκτων μέτρων στη διάρκεια του Τετ και η ιμπεριαλιστική και ρατσιστική αλαζονεία που διέκρινε τους επικεφαλείς του «ανίκητου στρατού» των ΗΠΑ στον πόλεμό τους απέναντι στους «κιτρινιάρηδες».
«Πύρρειος» Νίκη
Η απάντηση των ταπεινωμένων και πανικόβλητων στρατοκρατών ήταν «μια από τις πιο υστερικές χρήσεις δύναμης πυρός στην ιστορία». Οι διοικητές δήλωναν ευθαρσώς ότι με τις παραδοσιακές μεθόδους αδυνατούσαν να διώξουν τους Βιετκόνγκ από τις πόλεις, δεν είχαν ούτε τους στρατιώτες, ούτε τη στήριξη στις πόλεις για να τα καταφέρουν. Έτσι ακολούθησε ένα καταστροφικό κύμα βομβαρδισμών από αέρος και μια απίστευτη βαρβαρότητα στα πεδία των μαχών.
Η συντριπτική υπεροχή σε όπλα έδωσε τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να απωθήσουν τους Βιετκόνγκ πίσω στις αρχικές τους θέσεις και να σταματήσουν τελικά την επίθεση του Τετ. Οι απώλειες του Βορειοβιετναμέζικου στρατού και του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου ήταν μεγάλες, αλλά οι ΗΠΑ και ο στρατός του Νοτίου Βιετνάμ πλήρωσαν την απόκρουση της επίθεσης με ακόμη πιο βαριές απώλειες. Πέρα όμως από την στρατιωτική έκβαση, ο συνολικός αντίκτυπος της επίθεσης του Τετ ήταν τέτοιος που ουσιαστικά άλλαξε τη ροή του πολέμου και αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τις ΗΠΑ στο Βιετνάμ.
Μέχρι τον Γενάρη του 1968, το Αμερικανικό στρατιωτικό επιτελείο –στηρίζοντας την προεκλογική εκστρατεία του προέδρου Λίντον Τζόνσον- δήλωνε σε κάθε τόνο ότι ο πόλεμος φτάνει στο τέλος του, ότι οι γραμμές των Βιετκόνγκ έχουν αποδυναμωθεί, ότι μικρό κομμάτι του πληθυσμού στηρίζει το Βορειοβιετναμέζικο στρατό και το Απελευθερωτικό Μέτωπο.
Παράλληλα, η στήριξη του νοτιοβιετναμέζικου λαού στους Βιετκόνγκ (είναι χαρακτηριστικό ότι δεν βρέθηκε ούτε ένας να ενημερώσει τις ΗΠΑ ή τον στρατό του Νοτίου Βιετνάμ για τη μαζική μεταφορά ανταρτών μέσα στις πόλεις καθώς και ότι τις εβδομάδες που τις πόλεις ήλεγχαν οι Βιετκόνγκ το κλίμα ήταν μια «εορταστική» συνύπαρξη ανταρτών-κατοίκων) διέλυσε μια για πάντα τον μύθο για τον χαρακτήρα του πολέμου ως εμφυλίου ανάμεσα στο «κομμουνιστικό» Βόρειο και το «ελεύθερο» Νότιο τμήμα της χώρας. Έγινε πια ξεκάθαρο ότι το καθεστώς της Σαγκάης ήταν μια διεφθαρμένη δικτατορία χωρίς κανένα λαϊκό έρεισμα, που επιβίωνε μόνο χάρη στην αμερικανική βοήθεια. Ότι ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν μια στυγνή ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ ενάντια στον βιετναμέζικο λαό.
Η Αρχή του Τέλους
Αυτή την εντύπωση, που αύξησε κατακόρυφα την αλληλεγγύη προς τους Βιετκόνγκ, ενίσχυσε και η βάρβαρη στρατιωτική αντεπίθεση των ΗΠΑ. Η στρατιωτική νίκη «με κάθε κόστος» γύρισε μπούμερανγκ στον Λευκό Οίκο. Εικόνες όπως η εν ψυχρώ εκτέλεση με πιστόλι ενός Βιετκόνγκ από τον νοτιοβιετναμέζο διοικητή της αστυνομίας, η σφαγή στο Μάι-Λάι όπου 300 άοπλοι χωρικοί δολοφονήθηκαν από τους πεζοναύτες, οι δηλώσεις του αμερικανικού επιτελείου ότι «έπρεπε να καταστρέψουμε την πόλη για να την σώσουμε» έκαναν τον γύρο του κόσμου. «Μπήκαν» στα σπίτια των Αμερικάνων και προκάλεσαν οργή ενάντα στον πόλεμο. Η προπαγάνδα ήθελε τον Χο-Τσι-Μινχ ως «νέο Χίτλερ» για να προκαλέσει τη συμπάθεια της («σημαδεμένης» από τον Β’ Παγκόσμιο) κοινής γνώμης. Όμως αν κάποιου η συμπεριφορά στον πόλεμο θύμιζε στους Αμερικανούς τους Ναζί, αυτή ήταν της κυβέρνησής τους.
Ακολούθησε μια έκρηξη των κινημάτων μέσα στην καρδιά του καπιταλισμού, το αντιπολεμικό κίνημα, οι καταλήψεις των πανεπιστημίων, η εξέγερση των μαύρων μετά την δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Το πολιτικό εκρεμμές κινούταν αριστερά. Μια σειρά αγωνιστών στράφηκε με διάφορους τρόπους προς την επανάσταση και την ανάγκη ανατροπής του καπιταλισμού για να αλλάξει ο κόσμος.
Αυτό ήταν και το –πιο σημαντικό- μήνυμα που έστειλε στους αγωνιστές στις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο η επίθεση του Τετ. Ότι το «θηρίο» δεν είναι ανίκητο. Ότι οι καταπιεσμένοι μπορούν να νικήσουν τους καταπιεστές τους. Η εικόνα των Βιετκόνγκ να γελοιοποιούν την «ανίκητη» στρατιωτική μηχανή του πιο ισχυρού ιμπεριαλισμού στον κόσμο ενέπνευσε χιλιάδες αγωνιστές παγκόσμια να συγκρουστούν με την άρχουσα τάξη στους δρόμους για να αλλάξουν τον κόσμο.
Μεγάλα τμήματα –κυρίως- της νεολαίας της Δύσης ταυτίστηκαν με τους Βιετκόνγκ, ξεπερνώντας και την κυρίαρχη μέχρι τότε σταλινική Αριστερά. Ενώ τα Κ.Κ. μιλούσαν αόριστα για «ειρήνη» στο Βιετνάμ, οι αγωνιστές του αντιπολεμικού κινήματος φώναζαν στους δρόμους «νίκη στους Βιετκόνγκ».
Πριν από 30 χρόνια και ενώ οι τελευταίοι Αμερικανοί στρατιώτες αποχωρούσαν από το Βιετνάμ ηττημένοι, ο τότε διοικητής της CIA είπε: «Νομίζω ότι κάναμε ένα βασικό λάθος σε αυτόν το πόλεμο, τον θεωρήσαμε μόνο δουλειά του στρατού.» Αυτά τα λόγια αποδεικνύουν ότι η πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη στην ανθρώπινη ιστορία ταπεινώθηκε από την αποφασιστικότητα, την εφευρετικότητα και την γενναιότητα ενός ολόκληρου λαού που πάλευε για το δικαίωμα να ορίζει τη μοίρα του.
Οι Βιετναμέζοι είχαν ήδη θητεία 30 χρόνων στον αγώνα ενάντια στους Γάλλους, τους Ιάπωνες και τους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές. Ολόκληρη η Ινδοκίνα ήταν αποικία των Γάλλων μέχρι το 1942. Κατά τη διάρκεια του β΄ παγκοσμίου πολέμου, το Βιετνάμ το κατέλαβαν οι Ιάπωνες. Την ίδια περίοδο, μόνο το Κομμουνιστικό Κόμμα οργάνωσε αντάρτικο ενάντια στους Ιάπωνες, με ιδιαίτερη απήχηση στο βορρά.
Η ήττα του Άξονα με το τέλος του πολέμου έδωσε τη δυνατότητα στους Κομμουνιστές να πάρουν τη πρωτοβουλία ανακηρύσσοντας το 1945 και πριν εισβάλλουν ξανά οι Γάλλοι, τη «Δημοκρατία του Βιετνάμ» Ωστόσο, παρά τη μαχητικότητα και την απήχηση που είχε στον Βιετναμικό λαό, η ηγεσία του ΚΚ διέπραξε τραγικά πολιτικά λάθη.
Η Εγκληματική Πολιτική του Στάλιν
Ήδη πριν το τέλος του πολέμου, η ηγεσία του ΚΚ είχε αποδεχτεί την παρουσία Άγγλων και Αμερικάνων ιμπεριαλιστών μέσα στο έδαφος τους με τους οποίους και συνεργάζονταν ενάντια στον κοινό εχθρό, τους Γιαπωνέζους. Δυστυχώς, και μετά το τέλος του παγκόσμιου πολέμου τα Κομμουνιστικά κόμματα, αντί να παλέψουν για τη δημιουργία μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους ιμπεριαλιστές για να χτίσουν, όπως πίστευαν, ένα δημοκρατικό καθεστώς, μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού. Ένα καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην Ελλάδα.
Δεν πρόκειται βέβαια για απλή σύμπτωση. Η πολιτική του Στάλιν μετά και τη συμφωνία της Γιάλτας, άφηνε την Ινδοκίνα στη Δυτική σφαίρα επιρροής. Για να αντιμετωπίσει όμως τα λαϊκά κινήματα που αναπτύσσονταν και να τα αφοπλίσει πολιτικά, η σταλινική γραφειοκρατία προέτρεπε τα εθνικά ΚΚ να συνεργάζονται με αστούς και τους ιμπεριαλιστές μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες!!! Έτσι σαν αποτέλεσμα αυτής της ωρίμανσης(;;!!) τον Μάρτη του ’46 και μετά από διαπραγματεύσεις, οι Γάλλοι αναγνώρισαν το ελεύθερο, αλλά όχι ανεξάρτητο, Βιετνάμ στον βορρά και οι Κομμουνιστές, με ηγέτη τον Χο Τσι Μινχ, δέχτηκαν τη φιλική παρουσία Γαλλικών στρατευμάτων (!!!;;;) στο νότο. Τέτοιες φιλίες, ως γνωστόν, δεν έχουν πιθανότητες να κρατήσουν.
Όταν οι Γάλλοι μπόρεσαν να μεταφέρουν σημαντικά στρατεύματα στον νότο επετέθηκαν στον βορρά και κατάλαβαν και το βόρειο Βιετνάμ, εκδιώκοντας τους κομμουνιστές που αναγκάστηκαν να αποσυρθούνε στα βουνά του κεντρικού Βιετνάμ και να αρχίσουν ξανά από την αρχή τον ανταρτοπόλεμο.
Το Αντιπολεμικό Κίνημα στις ΗΠΑ
Στην αρχή φυσικά η πλειονότητα των Αμερικανών ήταν υπέρ του πολέμου, αφού ο στόχος του ήταν «η υπεράσπιση της δημοκρατίας από τον κομμουνισμό». Ωστόσο, όπως και τώρα με τον πόλεμο στο Ιράκ, η πραγματικότητα αποδείχτηκε στη συνέχεια πολύ διαφορετική. Όταν η αμερικάνικη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία συνειδητοποίησε ότι ήταν αδύνατο να νικήσει μόνο με τους μαζικούς βομβαρδισμούς του βόρειου Βιετνάμ , αναγκάστηκε να στείλει συμβατικό στρατό.
Μέχρι το 1969 550.000 Αμερικανοί στρατιώτες είχαν εμπλακεί σε πολεμικές επιχειρήσεις. Επρόκειτο για νέα παιδιά ηλικίας μέχρι 21 ετών και στη πλειοψηφία τους ήταν φτωχοί μαύροι και λευκοί, που δεν μπορούσαν να φοιτήσουν σε κολέγια για να πάρουν απαλλαγή.
Όταν όμως οι σάκοι με τα πτώματα των Αμερικανών στρατιωτών άρχιζαν να πληθαίνουν, τότε άρχιζε να βαθαίνει και η διάλυση της Αμερικάνικης στρατιωτικής μηχανής. Μέχρι το 1972 είχαν εμφανιστεί φαινόμενα ανταρσίας στο στράτευμα, τα ναρκωτικά έδιναν και έπαιρναν, ενώ μισητοί αξιωματικοί, έφταναν να επικηρύσσονται από τους ίδιους τους φαντάρους. Την ίδια ώρα, στο εσωτερικό των ΗΠΑ υπήρχαν σημαντικές εξελίξεις.
Είχαν ξεκινήσει οι μαζικοί αγώνες του μαύρου πληθυσμού για πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, που βρήκαν συμπαράσταση στο σύνολο της νεολαίας. Οι φοιτητές μπήκαν μπροστά σε ένα κίνημα που σταδιακά άρχιζε να αγκαλιάζει ολόκληρη την αμερικάνικη κοινωνία. Στις 5/10/1969 36 εκατομμύρια Αμερικάνοι συμμετείχαν σε τουλάχιστον μία αντιπολεμική δράση μέσα στις ΗΠΑ.
Το αντιπολεμικό στοιχείο ήταν μόνο η αιχμή του δόρατος. Μια γενικευμένη διάθεση ριζοσπαστικοποίησης είχε αρχίσει να εξαπλώνεται που δημιούργησε συνθήκες έκρηξης μέσα στην Αμερικάνικη κοινωνία. 6 χρόνια μετά και μέσα σε συνθήκες κλιμακούμενης πολιτικής κρίσης, οι ΗΠΑ, στις 30 Απριλίου 1975, αποχωρούν ηττημένες και ο πόλεμος τελειώνει με την παράδοση και της κυβέρνησης του Ν. Βιετνάμ.
Το Βιετνάμ 30 Χρόνια Μετά
Ο αγώνας του Βιετναμέζικου λαού υπήρξε πραγματικά μεγαλειώδης. Η σημαντικότερη παρακαταθήκη που άφησε ήταν το ότι σύντριψε την πεποίθηση πως ο καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός είναι αήττητοι. Η κατάργηση του καπιταλισμού υπήρξε ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός για τον βιετναμέζικο λαό (οι αναλφάβητοι μειώθηκαν στο 90% και η παιδική θνησιμότητα έπεσε σε πολύ μικρά ποσοστά, το βιοτικό επίπεδο ανέβηκε).
Είναι σημαντικά στοιχεία που πρέπει κανείς να συγκρίνει με τη πλειοψηφία των χωρών στην Ασία τις οποίες ο καπιταλισμός έχει κυριολεκτικά διαλύσει, με απίστευτη ανέχεια, εγκληματικότητα, πορνεία. Πριν από μια εβδομάδα έκανε το γύρο του κόσμου η εικόνα της μάνας από το Μπαγκλαντές που θέλει να πουλήσει το μάτι της για να ζήσει το παιδί της!!! Και δεν είναι εξαίρεση. Την ίδια ώρα φάνηκαν και στο Βιετνάμ τα όρια του Σταλινισμού, αφού η γραφειοκρατική κλίκα που διοικούσε δεν είχε επαφή με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και αντιμετώπιζε με σκληρές τιμωρίες ή και θάνατο την οποιαδήποτε κριτική.
Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ οι πόρτες του Βιετνάμ άνοιξαν και επίσημα στο ξένο κεφάλαιο και 30 χρόνια μετά το Αμερικανικό δολάριο είναι το κυρίαρχο νόμισμα. Η Σιγκαπούρη μπορεί να φαντάζει σαν υπόδειγμα για την κυβερνητική κλίκα του Βιετνάμ, όμως για τη πλειοψηφία του λάου, τα πράγματα έχουν αρχίσει να σκληραίνουν, όταν, για παράδειγμα, δουλεύουν 12 ώρες την ημέρα για 12 δολάρια το μήνα και την ίδια ώρα τα κέρδη των επιχειρήσεων φεύγουν στο εξωτερικό.
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, όποτε γίνεται ιστορική αναδρομή στα αίτια, τα αποτελέσματα και τα γεγονότα ενός πολέμου, ότι πίσω από τις αναλύσεις και τα στοιχεία βρίσκονται αμέτρητες χαμένες ζωές, στιγματισμένες συνειδήσεις, φρίκη και κτηνωδία. 2.122.244 νεκροί, 10 εκατ. πρόσφυγες, 900.000 ορφανά. 8 εκατομμύρια τόνοι εκρηκτικής ύλης έπεσαν στο Βιετνάμ. 4 φορές περισσότερες από ότι σε όλη τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου.
Το σχέδιο της «Βιετναμοποίησης», όπως ονομάστηκε, προέβλεπε την απεμπλοκή των Αμερικανών με την σταδιακή αποχώρηση των στρατευμάτων τους αφήνοντας τον πόλεμο στο έδαφος στο στρατό του Ν. Βιετνάμ, αλλά και την αύξηση των αεροπορικών επιχειρήσεων για διατήρηση της ισορροπίας. Στα χρόνια του Νίξον ο πόλεμος επεκτάθηκε στα γειτονικά Λάος και Καμπότζη, παραβιάζοντας τα διεθνή δικαιώματα αυτών των χωρών, με μυστικές επιδρομές που σκοπό είχαν να καταστρέψουν τα καταφύγια των κομμουνιστών αλλά και να αποκόψουν τις οδούς ανεφοδιασμού τους.
Οι συγκρούσεις εντάθηκαν τον Δεκέμβριο του 1972, όταν ο Νίξον εξαπέλυσε μία σειρά αεροπορικών βομβαρδισμών εναντίον στόχων σε μεγάλες πόλεις στο Β. Βιετνάμ. Αυτές οι επιθέσεις, γνωστές σαν "Βομβαρδισμοί των Χριστουγέννων", καταδικάστηκαν άμεσα από την διεθνή κοινότητα και οδήγησαν τον Νίξον στην αναθεώρηση της τακτικής των διαπραγματεύσεων. Η υπόθεση πόλεμος στο Βιετνάμ έπρεπε να κλείσει οριστικά γιατί είχε τεράστιο πολιτικό και οικονομικό κόστος για τις ΗΠΑ. Στις 23 Ιανουαρίου 1973 μονογράφηκε το τελικό προσχέδιο της συμφωνίας ειρήνης τερματίζοντας τις εχθροπραξίες μεταξύ ΗΠΑ και Β. Βιετνάμ. Η συμφωνία ειρήνης του Παρισιού δεν τερμάτισε τις συγκρούσεις στην περιοχή καθώς το καθεστώς της Σαϊγκόν συνέχισε να μάχεται τις κομμουνιστικές δυνάμεις.
Το 1975 ο τελευταίος Αμερικάνος στρατιώτης αποχωρεί από το Βιετνάμ καθώς στις 30 Απριλίου 1975 καταλαμβάνεται η Σαϊγκόν.
Ο πόλεμος του Βιετνάμ κατά τα έτη 1965-1973, ήταν ένας ανταρτοπόλεμος σoβιετo-κινεζικής εμπνεύσεως όσον αφορά την τακτική και τις μεθόδους διεξαγωγής του εκ μέρους των Βιετκόνγκ. Από μέρος των Αμερικανικών στρατευμάτων, καθώς και των Κυβερνητικών, η αντιμετώπιση του πολέμου υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη και ανεπιτυχής. Οι παραπάνω είχαν μεγάλες απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό, καθώς δεν είχαν την κατάλληλη δομή ώστε να αντιμετωπίσουν τους αντάρτες.
Δεύτερος πολιτικός παράγοντας, που συνέβαλε στην αποτυχία της αμερικανικής επέμβασης, ήταν οι αδυναμίες του νοτιοβιετναµέζικου κράτους. Η διείσδυση των Βιετκόνγκ στην κοινωνία του Νότιου Βιετνάμ διευκολύνθηκε από την ανικανότητα των κυβερνήσεών του να τη συσπειρώσουν και να δημιουργήσουν αξιόπιστο πόλο για τον βιετναμέζικο εθνικισμό ενάντια στον Χο Τσι Μινχ. Η Αµερικανοποίηση του πολέμου κατά την περίοδο 1965-8 κλόνισε την εσωτερική νοµιµοποίηση της ηγεσίας του Ν. Βιετνάμ.
• Το Β. Βιετνάμ πολεμούσε για την εθνική ενοποίησή του, γεγονός που αποτελεί την πλέον νοµιµοποιηµένη αιτία για τις θυσίες του πολέμου, όσο μαζικές και αν είναι. Οι ΗΠΑ, απεναντίας, πολεμούσαν για µία άκρως ιδεολογική και παγκοσµιοποιηµένη εκδοχή της στρατηγικής της ανάσχεσης, σύμφωνα µε την οποία απαραίτητη για τη διαφύλαξη της αποτρεπτικής αξιοπιστίας της ήταν η αντίσταση σε κάθε τοπικό κομουνιστικό κίνημα ακόμα και στις πιο ασήμαντες γεωπολιτικά περιοχές του πλανήτη. Με τη συσσώρευση των θυσιών της και χωρίς ορατή προοπτική μιας νικηφόρας έκβασης στον πόλεμο η αμερικανική κοινωνία κατέληξε -ορθά- στο συμπέρασμα ότι δεν διακυβεύονταν σημαντικά αμερικανικά εθνικά συμφέροντα ικανά να δικαιολογήσουν τις απώλειές της.
• Υπήρχε ασυµµετρία στην αποτελεσματικότητα της στρατηγικής των δύο αντιπάλων. Το Β. Βιετνάμ τελειοποίησε τις μεθόδους του ανταρτοπόλεμου, που κατείχε από την εποχή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα ενάντια στη γαλλική αποικιοκρατία. Οι ΗΠΑ δεν κατόρθωσαν να αναπτύξουν στρατηγική ικανή να πλήξει το κέντρο βάρους του αντιπάλου ή να αποδιοργανώσει τη δική του στρατηγική. Αντίθετα, κατέληξαν να χρησιμοποιούν τα άφθονα υλικά μέσα τους µε εξαιρετικά αναποτελεσματικό τρόπο στα πλαίσια της στρατηγικής της φθοράς, γεγονός που πρόδιδε
- 1930 Ο Χο Τσι Μινχ ιδρύει το Ινδοκινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΙΚΚ).
- 1941 Το ΙΚΚ συγκροτεί την αντάρτικη δύναμη Βιετ Μινχ, που μάχεται εναντίον της ιαπωνικής εισβολής στη διάρκεια του Β` Παγκόσμιου Πολέμου.
- 1945 Οι Βιετ Μινχ καταλαμβάνουν την εξουσία. Ο Χο Τσι Μινχ ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του Βιετνάμ.
- 1946 Οι γαλλικές δυνάμεις επιτίθενται στους Βιετ Μινχ στη Χαϊφόνγκ. Εναρξη του πολέμου εναντίον της αποικιακής δύναμης.
- 1950 Η Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ αναγνωρίζεται από την Κίνα και τη Σοβιετική Ενωση.
- 1954 Επίθεση των Βιετ Μινχ στο απομακρυσμένο φυλάκιο της Ντεν Μπιεν. Η πολιορκία διαρκεί δύο μήνες. Η γαλλική κυβέρνηση συμφωνεί να αρχίσουν ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη. Στη Διάσκεψη της Γενεύης, το Βιετνάμ χωρίζεται σε Βόρειο και Νότιο, με σύνορο τον 17ο παράλληλο.
- 1956 Ο Νοτιοκορεάτης Πρόεδρος Ντιεμ αρχίζει εκστρατεία εναντίον των αντιφρονούντων.
- 1957 Εντείνεται η πάλη του Κομμουνιστικού Κόμματος και στο νότο.
- 1960 Η αμερικανική βοήθεια στον Ντιεμ αυξάνεται εκθετικά.
- 1961 Ο Πρόεδρος Κένεντι εγκρίνει την έναρξη του «μυστικού πολέμου» στο Βιετνάμ.
- 1962 Οι Αμερικανοί «στρατιωτικοί σύμβουλοι» στο Νότιο Βιετνάμ αυξάνονται σε 12.000.
- 1963 Οι Βιετ Κονγκ, το κομμουνιστικό αντάρτικο που επιχειρεί στο Νότιο Βιετνάμ, νικούν σε μάχες μονάδες του νοτιοβιετναμέζικου στρατού. Ο Ντιεμ ανατρέπεται.
- 1964 Αμερικανικό καταδρομικό «δέχεται επίθεση» από βορειοβιετναμέζικα περιπολικά στο Τονκίν. Είναι η αφορμή που ζητά η Ουάσιγκτον για να μπει και επίσημα στον πόλεμο. Αρχίζουν προσχεδιασμένοι βομβαρδισμοί στο βορρά.
- 1965 200.000 μάχιμοι στρατιώτες των ΗΠΑ φθάνουν στο Νότιο Βιετνάμ.
- 1966 Οι δυνάμεις των ΗΠΑ αυξάνονται σε 400.000 και ξεπερνούν τους 500.000 τον επόμενο χρόνο.
- 1968 Επίθεση Τετ: Συντονισμένη επιχείρηση των Βιετ Κονγκ και του στρατού του Βόρειου Βιετνάμ εναντίον αμερικανικών θέσεων. Σφαγή στο Μάι Λάι: 500 πολίτες πέφτουν θύματα της αμερικανικής θηριωδίας.
- 1969 Θάνατος του Χο Τσι Μινχ. Ο Πρόεδρος Νίξον αρχίζει να μειώνει τον αριθμό των δυνάμεων των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, λόγω (και) της έντονης εσωτερικής αντίθεσης στον πόλεμο.
- 1970 Ο Χένρι Κίσινγκερ και ο Λε Ντουκ Θα αρχίζουν συνομιλίες στο Παρίσι.
- 1973 Συμφωνία εκεχειρίας στο Παρίσι. Οι ΗΠΑ ολοκληρώνουν την «αποχώρηση» των δυνάμεών τους το Μάρτη.
- 1975 Δυνάμεις του Βόρειου Βιετνάμ κινούνται στο νότιο τμήμα της χώρας και το καταλαμβάνουν. Ο Πρόεδρος Ντουόνγκ Βαν Μινχ παραδίδεται.
- 1976 Ανακηρύσσεται η Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ. Η Σαϊγκόν μετονομάζεται σε πόλη Χο Τσι Μινχ.
- 1979 Πόλεμος με την Καμπότζη, ανατροπή των Ερυθρών Χμερ. Κινεζικά στρατεύματα περνούν τα σύνορα του Βιετνάμ και οι δύο πλευρές εμπλέκονται σε εχθροπραξίες.
- 1986 Ο Νγιεν Βαν Λινχ αναδεικνύεται ηγέτης του κόμματος και αρχίζει πολιτική οικονομικών ανοιγμάτων.
- 1989 Απόσυρση των δυνάμεων του Βιετνάμ από την Καμπότζη.
- 1992 Εγκρίνεται νέο Σύνταγμα που κατοχυρώνει ευρύτερες οικονομικές ελευθερίες. Το Κομμουνιστικό Κόμμα παραμένει ηγετική δύναμη στην κοινωνία του Βιετνάμ.
- 1994 Οι ΗΠΑ αίρουν το εμπάργκο που διήρκεσε 30 χρόνια.
- 1995 Το Βιετνάμ και οι ΗΠΑ αποκαθιστούν τις διπλωματικές τους σχέσεις. Το Βιετνάμ γίνεται μέλος της ASEAN.
- 1998 Η ασιατική οικονομική κρίση πλήττει και το Βιετνάμ.
- 2000 Επίσημη επίσκεψη του Μπιλ Κλίντον. Ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ υπόσχεται βοήθεια στην αποναρκοθέτηση και τον καθαρισμό από βλήματα και βόμβες που δεν έχουν εκραγεί και έχουν κοστίσει από το τέλος του πολέμου πάνω από 40.000 ζωές.
- 2001 Συμφωνία εμπορίου ΗΠΑ - Βιετνάμ εξομαλύνει το μεταξύ τους εμπορικό καθεστώς.
- 2002 Η Ρωσία αποχωρεί από τη ναυτική βάση στην ακτή Καμ Ρανχ.
- 2003 Πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ επισκέπτεται το Βιετνάμ και ελλιμενίζεται στην πόλη Χο Τσι Μινχ για πρώτη φορά από το 1975.
- 2004 Επανέναρξη των εμπορικών αεροπορικών πτήσεων από τις ΗΠΑ στο Βιετνάμ από τη λήξη του πολέμου.
Φωτογραφικό Υλικό
Η Επίθεση του Τετ στον Πόλεμο του Βιετνάμ (Ένα Δεύτερο Σημαντικό Γεγονός)
Το 1968 ξεκίνησε με ένα γεγονός που σόκαρε παγκόσμια και σε μεγάλο βαθμό έδωσε το «έναυσμα» της αντεπίθεσης στους καταπιεσμένους σε όλο τον κόσμο. Την επίθεση του Τετ στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Αντεπίθεση - σοκ
Το σχέδιο της επίθεσης είχε καταστρωθεί ένα χρόνο πριν, από την ηγεσία του Κ.Κ. Βιετνάμ και τον ίδιο τον Χο-Τσι-Μινχ, ηγετική φυσιογνωμία του αγώνα των Βιετναμέζων ενάντια στην Γιαπωνέζικη και έπειτα την Γαλλική κατοχή. Μέχρι το 1968, ο πόλεμος εξελισσόταν κυρίως με τη μορφή ανταρτοπολέμου στην ύπαιθρο. Η επίθεση του Τετ θα ήταν η πρώτη μετωπική σύγκρουση με τον αμερικανικό στρατό και στόχο είχε σε συνδυασμό με εξεγέρσεις μέσα στις πόλεις να βρεθούν οι ΗΠΑ σε θέση άμυνας.
Κατά τη διάρκεια των εορτών, όταν χιλιάδες Βιετναμέζοι πήγαιναν στις πόλεις για να δουν συγγενείς και να γιορτάσουν. Οι Βιετκόνγκ βρήκαν την ευκαιρία και μετέφεραν μυστικά χιλιάδες στρατιώτες μέσα στις πόλεις του Νοτίου Βιετνάμ. Παράλληλα μετέφεραν μαζικά εξοπλισμό τον οποίο έθαψαν σε νεκροταφεία για να τον χρησιμοποιήσουν όταν θα ερχόταν η στιγμή.
Η έκταση της Βιετναμέζικης αντεπίθεσης ήταν σαρωτική. Εβδομήντα χιλιάδες στρατιώτες επιτέθηκαν σε 34 από τις 44 περιφερειακές πρωτεύουσες του Νότου, πάνω από 100 στόχοι χτυπήθηκαν ταυτόχρονα, ανάμεσά τους η πρεσβεία των ΗΠΑ στην ίδια τη Σαϊγκόν. Τόσο η Σαϊγκόν, όσο και η ιστορική πρωτεύουσα, η Χούε, καταλήφθηκαν από τους βορειοβιετναμέζους και σε αυτές κυμάτιζαν οι σημαίες του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου.
Το στρατιωτικό επιτελείο των ΗΠΑ είχε πιαστεί στον ύπνο. Κυρίαρχοι λόγοι οι ανάγκες της προπαγάνδας στο Νότιο Βιετνάμ και τις ΗΠΑ που «απαγόρευαν» την οποιαδήποτε εκδήλωση ανησυχίας και λήψης εκτάκτων μέτρων στη διάρκεια του Τετ και η ιμπεριαλιστική και ρατσιστική αλαζονεία που διέκρινε τους επικεφαλείς του «ανίκητου στρατού» των ΗΠΑ στον πόλεμό τους απέναντι στους «κιτρινιάρηδες».
«Πύρρειος» Νίκη
Η απάντηση των ταπεινωμένων και πανικόβλητων στρατοκρατών ήταν «μια από τις πιο υστερικές χρήσεις δύναμης πυρός στην ιστορία». Οι διοικητές δήλωναν ευθαρσώς ότι με τις παραδοσιακές μεθόδους αδυνατούσαν να διώξουν τους Βιετκόνγκ από τις πόλεις, δεν είχαν ούτε τους στρατιώτες, ούτε τη στήριξη στις πόλεις για να τα καταφέρουν. Έτσι ακολούθησε ένα καταστροφικό κύμα βομβαρδισμών από αέρος και μια απίστευτη βαρβαρότητα στα πεδία των μαχών.
Δημοσιογράφοι που έζησαν τον πόλεμο ισχυρίζονταν πως όσα είδαν ξεπερνούσαν κάθε αγριότητα που είχαν ζήσει στην Κορέα και το Βιετνάμ μέχρι τότε. Η Σαϊγκόν εκκενώθηκε από τους Βιετκόνγκ μετά από 3 εβδομάδες σκληρών μαχών. Η Χούε άντεξε 25 μέρες, με μάχες σπίτι το σπίτι και ανηλεείς βομβαρδισμούς που ισοπέδωσαν το 80% της πόλης. Ολόκληρη η ύπαιθρος κάηκε από τις ναπάλμ για να εξοντωθούν οι βάσεις των ανταρτών.
Η συντριπτική υπεροχή σε όπλα έδωσε τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να απωθήσουν τους Βιετκόνγκ πίσω στις αρχικές τους θέσεις και να σταματήσουν τελικά την επίθεση του Τετ. Οι απώλειες του Βορειοβιετναμέζικου στρατού και του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου ήταν μεγάλες, αλλά οι ΗΠΑ και ο στρατός του Νοτίου Βιετνάμ πλήρωσαν την απόκρουση της επίθεσης με ακόμη πιο βαριές απώλειες. Πέρα όμως από την στρατιωτική έκβαση, ο συνολικός αντίκτυπος της επίθεσης του Τετ ήταν τέτοιος που ουσιαστικά άλλαξε τη ροή του πολέμου και αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τις ΗΠΑ στο Βιετνάμ.
Μέχρι τον Γενάρη του 1968, το Αμερικανικό στρατιωτικό επιτελείο –στηρίζοντας την προεκλογική εκστρατεία του προέδρου Λίντον Τζόνσον- δήλωνε σε κάθε τόνο ότι ο πόλεμος φτάνει στο τέλος του, ότι οι γραμμές των Βιετκόνγκ έχουν αποδυναμωθεί, ότι μικρό κομμάτι του πληθυσμού στηρίζει το Βορειοβιετναμέζικο στρατό και το Απελευθερωτικό Μέτωπο.
Η επίθεση του Τετ διέλυσε στα μάτια της Αμερικανικής κοινής γνώμης όλη την προπαγάνδα του Πενταγώνου. Η έκταση της επίθεσης –σε μια χρονική στιγμή που οι Βιετκόνγκ εμφανίζονταν «στριμωγμένοι»- σόκαρε τις ΗΠΑ. Ο κυβερνήτης του Μίσιγκαν, Ρόμνεϊ, δήλωνε πως «αν αυτό που βλέπουμε είναι η αποτυχία των Βιετκόνγκ, ελπίζω να μη ζήσουμε ποτέ μια νίκη τους». Ακόμα και τα Αμερικανικά ΜΜΕ εξοργισμένα αναρωτιόντουσαν «τι στο διάολο γίνεται στο Βιετνάμ;».
Παράλληλα, η στήριξη του νοτιοβιετναμέζικου λαού στους Βιετκόνγκ (είναι χαρακτηριστικό ότι δεν βρέθηκε ούτε ένας να ενημερώσει τις ΗΠΑ ή τον στρατό του Νοτίου Βιετνάμ για τη μαζική μεταφορά ανταρτών μέσα στις πόλεις καθώς και ότι τις εβδομάδες που τις πόλεις ήλεγχαν οι Βιετκόνγκ το κλίμα ήταν μια «εορταστική» συνύπαρξη ανταρτών-κατοίκων) διέλυσε μια για πάντα τον μύθο για τον χαρακτήρα του πολέμου ως εμφυλίου ανάμεσα στο «κομμουνιστικό» Βόρειο και το «ελεύθερο» Νότιο τμήμα της χώρας. Έγινε πια ξεκάθαρο ότι το καθεστώς της Σαγκάης ήταν μια διεφθαρμένη δικτατορία χωρίς κανένα λαϊκό έρεισμα, που επιβίωνε μόνο χάρη στην αμερικανική βοήθεια. Ότι ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν μια στυγνή ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ ενάντια στον βιετναμέζικο λαό.
Η Αρχή του Τέλους
Αυτή την εντύπωση, που αύξησε κατακόρυφα την αλληλεγγύη προς τους Βιετκόνγκ, ενίσχυσε και η βάρβαρη στρατιωτική αντεπίθεση των ΗΠΑ. Η στρατιωτική νίκη «με κάθε κόστος» γύρισε μπούμερανγκ στον Λευκό Οίκο. Εικόνες όπως η εν ψυχρώ εκτέλεση με πιστόλι ενός Βιετκόνγκ από τον νοτιοβιετναμέζο διοικητή της αστυνομίας, η σφαγή στο Μάι-Λάι όπου 300 άοπλοι χωρικοί δολοφονήθηκαν από τους πεζοναύτες, οι δηλώσεις του αμερικανικού επιτελείου ότι «έπρεπε να καταστρέψουμε την πόλη για να την σώσουμε» έκαναν τον γύρο του κόσμου. «Μπήκαν» στα σπίτια των Αμερικάνων και προκάλεσαν οργή ενάντα στον πόλεμο. Η προπαγάνδα ήθελε τον Χο-Τσι-Μινχ ως «νέο Χίτλερ» για να προκαλέσει τη συμπάθεια της («σημαδεμένης» από τον Β’ Παγκόσμιο) κοινής γνώμης. Όμως αν κάποιου η συμπεριφορά στον πόλεμο θύμιζε στους Αμερικανούς τους Ναζί, αυτή ήταν της κυβέρνησής τους.
Αλλά και μέσα στο ίδιο το μέτωπο και τις τάξεις των αμερικανών φαντάρων το κυρίαρχο συναίσθημα ήταν πια ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο, αλλά και ότι αυτός ο πόλεμος είναι άδικος. Η επίθεση του Τετ και η βαρβαρότητα που ακολούθησε ήταν ο καταλύτης για την εμφάνιση του μαζικού ρεύματος λιποταξίας και ανταρσίας στον αμερικανικό στρατό. Χιλιάδες απλοί φαντάροι αρνούνταν να πολεμήσουν, εξεγείρονταν ενάντια στους διοικητές τους, γύριζαν στις ΗΠΑ και μιλούσαν σε πολυπληθείς αντιπολεμικές συγκεντρώσεις ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ.
Παρά την στρατιωτική αποτυχία, ο πολιτικός αντίκτυπος της επίθεσης του Τετ ήταν πραγματικός σεισμός.
Παρά την στρατιωτική αποτυχία, ο πολιτικός αντίκτυπος της επίθεσης του Τετ ήταν πραγματικός σεισμός.
Η δημοτικότητα του Λίντον Τζόνσον κατρακυλούσε, αναγκάζοντάς τον τελικά να αποσυρθεί από την πολιτική. Η Τετ πυροδότησε μια έκρηξη του αντιπολεμικού κινήματος μέσα στις ΗΠΑ. Αντιπολεμικοί διαδηλωτές έξω από το συνέδριο των Δημοκρατικών, στο Σικάγο, δέχτηκαν μια βάρβαρη επίθεση από την αστυνομία. Ήταν ένα πραγματικό ξεσκέπασμα του «ελεύθερου κόσμου» που υπερασπίζονταν, τάχα, οι ΗΠΑ. Η πολιτική συζήτηση στις ΗΠΑ στρεφόταν γύρω από την ανάγκη αποχώρησης από το Βιετνάμ.
Ακολούθησε μια έκρηξη των κινημάτων μέσα στην καρδιά του καπιταλισμού, το αντιπολεμικό κίνημα, οι καταλήψεις των πανεπιστημίων, η εξέγερση των μαύρων μετά την δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Το πολιτικό εκρεμμές κινούταν αριστερά. Μια σειρά αγωνιστών στράφηκε με διάφορους τρόπους προς την επανάσταση και την ανάγκη ανατροπής του καπιταλισμού για να αλλάξει ο κόσμος.
Σύνθημα Διεθνούς Αντεπίθεσης
Αυτό ήταν και το –πιο σημαντικό- μήνυμα που έστειλε στους αγωνιστές στις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο η επίθεση του Τετ. Ότι το «θηρίο» δεν είναι ανίκητο. Ότι οι καταπιεσμένοι μπορούν να νικήσουν τους καταπιεστές τους. Η εικόνα των Βιετκόνγκ να γελοιοποιούν την «ανίκητη» στρατιωτική μηχανή του πιο ισχυρού ιμπεριαλισμού στον κόσμο ενέπνευσε χιλιάδες αγωνιστές παγκόσμια να συγκρουστούν με την άρχουσα τάξη στους δρόμους για να αλλάξουν τον κόσμο.
Μεγάλα τμήματα –κυρίως- της νεολαίας της Δύσης ταυτίστηκαν με τους Βιετκόνγκ, ξεπερνώντας και την κυρίαρχη μέχρι τότε σταλινική Αριστερά. Ενώ τα Κ.Κ. μιλούσαν αόριστα για «ειρήνη» στο Βιετνάμ, οι αγωνιστές του αντιπολεμικού κινήματος φώναζαν στους δρόμους «νίκη στους Βιετκόνγκ».
Το Τετ είχε δώσει το έναυσμα για το 1968, για την αντεπίθεση των «από κάτω».
Η Αλήθεια μιας Φωτογραφίας
«Ο αρχηγός της Αστυνομίας εκτελεί ένα Βιετκόνγκ». Ίσως η πιο διάσημη φωτογραφία του Πολέμου στο Βιετνάμ, που φούντωσε το αντιπολεμικό κίνημα στις ΗΠΑ. Τραβήχτηκε την 1η Φεβρουαρίου 1968 στη Σαϊγκόν από τον φωτογράφο του πρακτορείου ειδήσεων Associated Press (AP), Έντι Άνταμς. Το περιστατικό αποτυπώθηκε και από την κάμερα του τηλεοπτικού δικτύου NBC.
Στη φωτογραφία εικονίζεται ο αρχηγός της Αστυνομίας του Νοτίου Βιετνάμ, στρατηγός Νγκουγιέν Νγκοκ Λόαν, τη στιγμή που εκτελεί εν ψυχρώ τον Βιετκόνγκ (νοτιοβιετναμέζο κομμουνιστή) Νκουγιέν Βαν Λεμ. Ο Λόαν ισχυρίστηκε ενώπιον των εκπροσώπων του Τύπου ότι προέβη στην ενέργειά του αυτή από δικαιολογημένη αγανάκτηση, επειδή νωρίτερα ο Λεμ με τους συντρόφους του σε μια καταδρομική επιχείρηση είχαν σκοτώσει αδιακρίτως πολλούς αστυνομικούς και μέλη των οικογενειών τους, ανάμεσά τους και κάποιους συγγενείς του στρατηγού.
Πολλοί από τους παριστάμενους δημοσιογράφους επιβεβαίωσαν τα λεγόμενα του Λόαν, αλλά δεν δικαιολόγησαν την πράξη του. Η φωτογραφία έκανε τον γύρο του κόσμου και γρήγορα έγινε το σύμβολο της βαρβαρότητας του Πολέμου στο Βιετνάμ. Προκάλεσε ανεπανόρθωτη ζημιά στην εικόνα των Αμερικανών, που είχαν αναλάβει το κύριο βάρος διεξαγωγής του πολέμου στο πλευρό των συμμάχων τους Νοτιοβιετναμέζων εναντίον των κομμουνιστών της Βορείου Κορέας και των ομοϊδεατών τους Βιετκόνγκ στο Νότιο Βιετνάμ.
Πολλοί χαρακτήρισαν έγκλημα πολέμου την πράξη του Λόαν, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης περί αιχμαλώτων. Κάποιοι άλλοι αντέταξαν ότι ο Λεμ δεν μπορούσε να θεωρηθεί αιχμάλωτος επειδή δεν ήταν και ως εκ τούτου δεν μπορούσε να εφαρμοσθεί η Σύμβαση της Γενεύης στην περίπτωσή του. Ο φωτογράφος Έντι Άνταμς δοξάστηκε και το 1969 τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για το καλύτερο φωτορεπορτάζ.
Αργότερα, όμως, δήλωσε ότι λυπήθηκε για τον αντίκτυπο που είχε η φωτογραφία του και υπερασπίστηκε τον εκτελεστή στρατηγό. Σε μια επιστολή του στο περιοδικό TIME έγραφε: «Ο στρατηγός σκότωσε ένα Βιετκόνγκ κι εγώ τον σκότωσα με τη φωτογραφική μου μηχανή. Οι φωτογραφίες είναι το πιο ισχυρό όπλο στον κόσμο. Οι άνθρωποι τις πιστεύουν, αλλά οι φωτογράφοι συχνά ψεύδονται, έστω και χωρίς δόλο. Οι φωτογραφίες λένε συχνά τη μισή αλήθεια, όπως και στην περίπτωση του Λόαν».
Πολλοί από τους παριστάμενους δημοσιογράφους επιβεβαίωσαν τα λεγόμενα του Λόαν, αλλά δεν δικαιολόγησαν την πράξη του. Η φωτογραφία έκανε τον γύρο του κόσμου και γρήγορα έγινε το σύμβολο της βαρβαρότητας του Πολέμου στο Βιετνάμ. Προκάλεσε ανεπανόρθωτη ζημιά στην εικόνα των Αμερικανών, που είχαν αναλάβει το κύριο βάρος διεξαγωγής του πολέμου στο πλευρό των συμμάχων τους Νοτιοβιετναμέζων εναντίον των κομμουνιστών της Βορείου Κορέας και των ομοϊδεατών τους Βιετκόνγκ στο Νότιο Βιετνάμ.
Πολλοί χαρακτήρισαν έγκλημα πολέμου την πράξη του Λόαν, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης περί αιχμαλώτων. Κάποιοι άλλοι αντέταξαν ότι ο Λεμ δεν μπορούσε να θεωρηθεί αιχμάλωτος επειδή δεν ήταν και ως εκ τούτου δεν μπορούσε να εφαρμοσθεί η Σύμβαση της Γενεύης στην περίπτωσή του. Ο φωτογράφος Έντι Άνταμς δοξάστηκε και το 1969 τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για το καλύτερο φωτορεπορτάζ.
Αργότερα, όμως, δήλωσε ότι λυπήθηκε για τον αντίκτυπο που είχε η φωτογραφία του και υπερασπίστηκε τον εκτελεστή στρατηγό. Σε μια επιστολή του στο περιοδικό TIME έγραφε: «Ο στρατηγός σκότωσε ένα Βιετκόνγκ κι εγώ τον σκότωσα με τη φωτογραφική μου μηχανή. Οι φωτογραφίες είναι το πιο ισχυρό όπλο στον κόσμο. Οι άνθρωποι τις πιστεύουν, αλλά οι φωτογράφοι συχνά ψεύδονται, έστω και χωρίς δόλο. Οι φωτογραφίες λένε συχνά τη μισή αλήθεια, όπως και στην περίπτωση του Λόαν».
Ο στρατηγός Λόαν πέθανε εξόριστος στις ΗΠΑ το 1998 και ο Άνταμς τον χαρακτήρισε «ήρωα ενός δίκαιου σκοπού».
Γιατί Ηττήθηκε η Αμερική
Πριν από 30 χρόνια και ενώ οι τελευταίοι Αμερικανοί στρατιώτες αποχωρούσαν από το Βιετνάμ ηττημένοι, ο τότε διοικητής της CIA είπε: «Νομίζω ότι κάναμε ένα βασικό λάθος σε αυτόν το πόλεμο, τον θεωρήσαμε μόνο δουλειά του στρατού.» Αυτά τα λόγια αποδεικνύουν ότι η πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη στην ανθρώπινη ιστορία ταπεινώθηκε από την αποφασιστικότητα, την εφευρετικότητα και την γενναιότητα ενός ολόκληρου λαού που πάλευε για το δικαίωμα να ορίζει τη μοίρα του.
Ένας Λαός που Έμαθε να Πολεμάει για τα Δικαιώματα του
Οι Βιετναμέζοι είχαν ήδη θητεία 30 χρόνων στον αγώνα ενάντια στους Γάλλους, τους Ιάπωνες και τους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές. Ολόκληρη η Ινδοκίνα ήταν αποικία των Γάλλων μέχρι το 1942. Κατά τη διάρκεια του β΄ παγκοσμίου πολέμου, το Βιετνάμ το κατέλαβαν οι Ιάπωνες. Την ίδια περίοδο, μόνο το Κομμουνιστικό Κόμμα οργάνωσε αντάρτικο ενάντια στους Ιάπωνες, με ιδιαίτερη απήχηση στο βορρά.
Η ήττα του Άξονα με το τέλος του πολέμου έδωσε τη δυνατότητα στους Κομμουνιστές να πάρουν τη πρωτοβουλία ανακηρύσσοντας το 1945 και πριν εισβάλλουν ξανά οι Γάλλοι, τη «Δημοκρατία του Βιετνάμ» Ωστόσο, παρά τη μαχητικότητα και την απήχηση που είχε στον Βιετναμικό λαό, η ηγεσία του ΚΚ διέπραξε τραγικά πολιτικά λάθη.
Η Εγκληματική Πολιτική του Στάλιν
Ήδη πριν το τέλος του πολέμου, η ηγεσία του ΚΚ είχε αποδεχτεί την παρουσία Άγγλων και Αμερικάνων ιμπεριαλιστών μέσα στο έδαφος τους με τους οποίους και συνεργάζονταν ενάντια στον κοινό εχθρό, τους Γιαπωνέζους. Δυστυχώς, και μετά το τέλος του παγκόσμιου πολέμου τα Κομμουνιστικά κόμματα, αντί να παλέψουν για τη δημιουργία μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους ιμπεριαλιστές για να χτίσουν, όπως πίστευαν, ένα δημοκρατικό καθεστώς, μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού. Ένα καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην Ελλάδα.
Δεν πρόκειται βέβαια για απλή σύμπτωση. Η πολιτική του Στάλιν μετά και τη συμφωνία της Γιάλτας, άφηνε την Ινδοκίνα στη Δυτική σφαίρα επιρροής. Για να αντιμετωπίσει όμως τα λαϊκά κινήματα που αναπτύσσονταν και να τα αφοπλίσει πολιτικά, η σταλινική γραφειοκρατία προέτρεπε τα εθνικά ΚΚ να συνεργάζονται με αστούς και τους ιμπεριαλιστές μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες!!! Έτσι σαν αποτέλεσμα αυτής της ωρίμανσης(;;!!) τον Μάρτη του ’46 και μετά από διαπραγματεύσεις, οι Γάλλοι αναγνώρισαν το ελεύθερο, αλλά όχι ανεξάρτητο, Βιετνάμ στον βορρά και οι Κομμουνιστές, με ηγέτη τον Χο Τσι Μινχ, δέχτηκαν τη φιλική παρουσία Γαλλικών στρατευμάτων (!!!;;;) στο νότο. Τέτοιες φιλίες, ως γνωστόν, δεν έχουν πιθανότητες να κρατήσουν.
Όταν οι Γάλλοι μπόρεσαν να μεταφέρουν σημαντικά στρατεύματα στον νότο επετέθηκαν στον βορρά και κατάλαβαν και το βόρειο Βιετνάμ, εκδιώκοντας τους κομμουνιστές που αναγκάστηκαν να αποσυρθούνε στα βουνά του κεντρικού Βιετνάμ και να αρχίσουν ξανά από την αρχή τον ανταρτοπόλεμο.
Το Αντιπολεμικό Κίνημα στις ΗΠΑ
Στην αρχή φυσικά η πλειονότητα των Αμερικανών ήταν υπέρ του πολέμου, αφού ο στόχος του ήταν «η υπεράσπιση της δημοκρατίας από τον κομμουνισμό». Ωστόσο, όπως και τώρα με τον πόλεμο στο Ιράκ, η πραγματικότητα αποδείχτηκε στη συνέχεια πολύ διαφορετική. Όταν η αμερικάνικη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία συνειδητοποίησε ότι ήταν αδύνατο να νικήσει μόνο με τους μαζικούς βομβαρδισμούς του βόρειου Βιετνάμ , αναγκάστηκε να στείλει συμβατικό στρατό.
Μέχρι το 1969 550.000 Αμερικανοί στρατιώτες είχαν εμπλακεί σε πολεμικές επιχειρήσεις. Επρόκειτο για νέα παιδιά ηλικίας μέχρι 21 ετών και στη πλειοψηφία τους ήταν φτωχοί μαύροι και λευκοί, που δεν μπορούσαν να φοιτήσουν σε κολέγια για να πάρουν απαλλαγή.
Όταν όμως οι σάκοι με τα πτώματα των Αμερικανών στρατιωτών άρχιζαν να πληθαίνουν, τότε άρχιζε να βαθαίνει και η διάλυση της Αμερικάνικης στρατιωτικής μηχανής. Μέχρι το 1972 είχαν εμφανιστεί φαινόμενα ανταρσίας στο στράτευμα, τα ναρκωτικά έδιναν και έπαιρναν, ενώ μισητοί αξιωματικοί, έφταναν να επικηρύσσονται από τους ίδιους τους φαντάρους. Την ίδια ώρα, στο εσωτερικό των ΗΠΑ υπήρχαν σημαντικές εξελίξεις.
Είχαν ξεκινήσει οι μαζικοί αγώνες του μαύρου πληθυσμού για πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, που βρήκαν συμπαράσταση στο σύνολο της νεολαίας. Οι φοιτητές μπήκαν μπροστά σε ένα κίνημα που σταδιακά άρχιζε να αγκαλιάζει ολόκληρη την αμερικάνικη κοινωνία. Στις 5/10/1969 36 εκατομμύρια Αμερικάνοι συμμετείχαν σε τουλάχιστον μία αντιπολεμική δράση μέσα στις ΗΠΑ.
Το αντιπολεμικό στοιχείο ήταν μόνο η αιχμή του δόρατος. Μια γενικευμένη διάθεση ριζοσπαστικοποίησης είχε αρχίσει να εξαπλώνεται που δημιούργησε συνθήκες έκρηξης μέσα στην Αμερικάνικη κοινωνία. 6 χρόνια μετά και μέσα σε συνθήκες κλιμακούμενης πολιτικής κρίσης, οι ΗΠΑ, στις 30 Απριλίου 1975, αποχωρούν ηττημένες και ο πόλεμος τελειώνει με την παράδοση και της κυβέρνησης του Ν. Βιετνάμ.
Το Βιετνάμ 30 Χρόνια Μετά
Ο αγώνας του Βιετναμέζικου λαού υπήρξε πραγματικά μεγαλειώδης. Η σημαντικότερη παρακαταθήκη που άφησε ήταν το ότι σύντριψε την πεποίθηση πως ο καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός είναι αήττητοι. Η κατάργηση του καπιταλισμού υπήρξε ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός για τον βιετναμέζικο λαό (οι αναλφάβητοι μειώθηκαν στο 90% και η παιδική θνησιμότητα έπεσε σε πολύ μικρά ποσοστά, το βιοτικό επίπεδο ανέβηκε).
Είναι σημαντικά στοιχεία που πρέπει κανείς να συγκρίνει με τη πλειοψηφία των χωρών στην Ασία τις οποίες ο καπιταλισμός έχει κυριολεκτικά διαλύσει, με απίστευτη ανέχεια, εγκληματικότητα, πορνεία. Πριν από μια εβδομάδα έκανε το γύρο του κόσμου η εικόνα της μάνας από το Μπαγκλαντές που θέλει να πουλήσει το μάτι της για να ζήσει το παιδί της!!! Και δεν είναι εξαίρεση. Την ίδια ώρα φάνηκαν και στο Βιετνάμ τα όρια του Σταλινισμού, αφού η γραφειοκρατική κλίκα που διοικούσε δεν είχε επαφή με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και αντιμετώπιζε με σκληρές τιμωρίες ή και θάνατο την οποιαδήποτε κριτική.
Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ οι πόρτες του Βιετνάμ άνοιξαν και επίσημα στο ξένο κεφάλαιο και 30 χρόνια μετά το Αμερικανικό δολάριο είναι το κυρίαρχο νόμισμα. Η Σιγκαπούρη μπορεί να φαντάζει σαν υπόδειγμα για την κυβερνητική κλίκα του Βιετνάμ, όμως για τη πλειοψηφία του λάου, τα πράγματα έχουν αρχίσει να σκληραίνουν, όταν, για παράδειγμα, δουλεύουν 12 ώρες την ημέρα για 12 δολάρια το μήνα και την ίδια ώρα τα κέρδη των επιχειρήσεων φεύγουν στο εξωτερικό.
Η όποια ανάπτυξη του ΑΕΠ δεν θα φτάσει για να ισοσταθμίσει τις απώλειες στις στοιχειώδεις κοινωνικές παροχές (υγεία, παιδεία, κοινωνική ασφάλιση) που κυριολεκτικά διαλύονται. Ήδη πάνω από το μισό του πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχιας. Οι μαχητικές όμως παραδόσεις αυτού του λαού δεν πρόκειται να ξεχαστούν και νέοι αγώνες θα υπάρξουν στο μέλλον. Ο άγριος καπιταλισμός θα είναι τώρα το σχολείο που θα εκπαιδευτούν οι νέοι αγωνιστές για να χτίσουν μια γνήσια επαναστατική ηγεσία και μια πραγματική σοσιαλιστική κοινωνία.
Η Ανείπωτη Αγριότητα του Πολέμου
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, όποτε γίνεται ιστορική αναδρομή στα αίτια, τα αποτελέσματα και τα γεγονότα ενός πολέμου, ότι πίσω από τις αναλύσεις και τα στοιχεία βρίσκονται αμέτρητες χαμένες ζωές, στιγματισμένες συνειδήσεις, φρίκη και κτηνωδία. 2.122.244 νεκροί, 10 εκατ. πρόσφυγες, 900.000 ορφανά. 8 εκατομμύρια τόνοι εκρηκτικής ύλης έπεσαν στο Βιετνάμ. 4 φορές περισσότερες από ότι σε όλη τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου.
Τα Χριστούγεννα του 1972, 100.000 βόμβες σχεδόν έσβησαν από το χάρτη, το Ανόι και τη Χαιφόνγκ. 2 εκατομμύρια Βιετναμέζοι έχασαν τη ζωή τους και παρά το γεγονός ότι η Αμερικάνικη στρατιωτική μηχανή είχε βάλει στόχο να αφανίσει ολόκληρες περιοχές, βρήκαν τρόπο να αντισταθούν. Σχεδόν κάθε τετραγωνικό μέτρο βομβαρδίστηκε, στο Βιν Λιν στο κεντρικό Βιετνάμ, με μισό εκατομμύριο βόμβες. Ο λαός του Βιν Λιν, έσκαψε στοές μέσα στις οποίες οργάνωσε τη ζωή του από την αρχή. 70.000 βιετναμέζοι έζησαν σε αυτές τις απίστευτες συνθήκες για 4 χρόνια. Νέα μωρά γεννιόντουσαν, φτιάχτηκαν σχολεία και νοσοκομεία.
Στο Βιετνάμ έπεσαν 46 εκ. λίτρα χημικών που άφησαν 70.000 διανοητικά και σωματικά ανάπηρους. Τα αποτελέσματα αυτού του αργού θανάτου θα είναι ορατά για 100 χρόνια. Όμως ο λαός του Βιετνάμ ήταν αποφασισμένος να νικήσει.
Τερματισμός του Πολέμου
Στο Βιετνάμ έπεσαν 46 εκ. λίτρα χημικών που άφησαν 70.000 διανοητικά και σωματικά ανάπηρους. Τα αποτελέσματα αυτού του αργού θανάτου θα είναι ορατά για 100 χρόνια. Όμως ο λαός του Βιετνάμ ήταν αποφασισμένος να νικήσει.
Τερματισμός του Πολέμου
Το σχέδιο της «Βιετναμοποίησης», όπως ονομάστηκε, προέβλεπε την απεμπλοκή των Αμερικανών με την σταδιακή αποχώρηση των στρατευμάτων τους αφήνοντας τον πόλεμο στο έδαφος στο στρατό του Ν. Βιετνάμ, αλλά και την αύξηση των αεροπορικών επιχειρήσεων για διατήρηση της ισορροπίας. Στα χρόνια του Νίξον ο πόλεμος επεκτάθηκε στα γειτονικά Λάος και Καμπότζη, παραβιάζοντας τα διεθνή δικαιώματα αυτών των χωρών, με μυστικές επιδρομές που σκοπό είχαν να καταστρέψουν τα καταφύγια των κομμουνιστών αλλά και να αποκόψουν τις οδούς ανεφοδιασμού τους.
Οι εντατικοί βομβαρδισμοί και η επέμβαση στην Καμπότζη τον Απρίλιο 1970 ξεσήκωσε μεγάλες διαδηλώσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ κατά τις οποίες σκοτώθηκαν και φοιτητές από την εθνοφρουρά. Το σχέδιο της Βιετναμοποίησης του Νίξον σταμάτησε προσωρινά την κριτική, καθώς αποσύρονταν τα Αμερικανικά στρατεύματα. Οι εκτεταμένοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί όμως δημιούργησαν κύμα διαμαρτυρίας.
Οι συγκρούσεις εντάθηκαν τον Δεκέμβριο του 1972, όταν ο Νίξον εξαπέλυσε μία σειρά αεροπορικών βομβαρδισμών εναντίον στόχων σε μεγάλες πόλεις στο Β. Βιετνάμ. Αυτές οι επιθέσεις, γνωστές σαν "Βομβαρδισμοί των Χριστουγέννων", καταδικάστηκαν άμεσα από την διεθνή κοινότητα και οδήγησαν τον Νίξον στην αναθεώρηση της τακτικής των διαπραγματεύσεων. Η υπόθεση πόλεμος στο Βιετνάμ έπρεπε να κλείσει οριστικά γιατί είχε τεράστιο πολιτικό και οικονομικό κόστος για τις ΗΠΑ. Στις 23 Ιανουαρίου 1973 μονογράφηκε το τελικό προσχέδιο της συμφωνίας ειρήνης τερματίζοντας τις εχθροπραξίες μεταξύ ΗΠΑ και Β. Βιετνάμ. Η συμφωνία ειρήνης του Παρισιού δεν τερμάτισε τις συγκρούσεις στην περιοχή καθώς το καθεστώς της Σαϊγκόν συνέχισε να μάχεται τις κομμουνιστικές δυνάμεις.
Το 1975 ο τελευταίος Αμερικάνος στρατιώτης αποχωρεί από το Βιετνάμ καθώς στις 30 Απριλίου 1975 καταλαμβάνεται η Σαϊγκόν.
Διαπιστώσεις - Συμπεράσματα
Ο πόλεμος του Βιετνάμ κατά τα έτη 1965-1973, ήταν ένας ανταρτοπόλεμος σoβιετo-κινεζικής εμπνεύσεως όσον αφορά την τακτική και τις μεθόδους διεξαγωγής του εκ μέρους των Βιετκόνγκ. Από μέρος των Αμερικανικών στρατευμάτων, καθώς και των Κυβερνητικών, η αντιμετώπιση του πολέμου υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη και ανεπιτυχής. Οι παραπάνω είχαν μεγάλες απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό, καθώς δεν είχαν την κατάλληλη δομή ώστε να αντιμετωπίσουν τους αντάρτες.
Οι ΗΠΑ υιοθέτησαν αμυντική στρατηγική που περιόριζε τις χερσαίες επιχειρήσεις στο χώρο του Ν. Βιετνάμ και επέτρεπε αεροπορικούς βοµβαρδισµούς στο χώρο του Β. Βιετνάμ. Η στρατηγική αυτή, καθορίσθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζόνσον και απέβλεπε έμμεσα στην αποφυγή κλιμακώσεως του πολέμου στην νοτιοανατολική Ασία, µε την εμπλοκή σε αυτόν και της Κομμουνιστικής Κίνας.
Στον πόλεμο του Βιετνάμ δεν υπήρχε γραμμή μετώπου και γι’ αυτό ήταν διαφορετικός από άλλους πολέμους. Τα κυβερνητικά και συμμαχικά στρατεύματα δεν είχαν την εμπειρία και την εκπαίδευση παρά τον υπέρτερο τεχνολογικά εξοπλισμό τους να αντιμετωπίσουν τον εχθρό τύπου Βιετκόνγκ.
Οι μαζικές αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα γιατί οι Βιετκόνγκ δε διέθεταν τρωτές γραμμές συγκοινωνιών ή μεγάλες εγκαταστάσεις Διοικητικής Μέριμνας και επιπλέον η πυκνή ζούγκλα δεν επέτρεπε τον εντοπισμό στόχων για την αεροπορία. Οι Αμερικανικές δυνάμεις δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν επιχειρήσεις τέτοιου είδους με εκπαίδευση σε συμβατικό πόλεμο και έτσι τα αποτελέσματα υπήρξαν οδυνηρά γι’ αυτές.
Ο πρόεδρος Τζόνσον δεν κινητοποίησε την αμερικανική κοινωνία υπέρ του πολέμου.
Ο πρόεδρος Τζόνσον δεν κινητοποίησε την αμερικανική κοινωνία υπέρ του πολέμου.
Ποτέ δεν ζήτησε κήρυξη του πολέμου από το Κογκρέσο (αρκούμενος στο «ψήφισμα του κόλπου Τόνκιν» του 1964) και ενέπλεξε τις ΗΠΑ στον μεγαλύτερο πολεμικό τους αγώνα μετά το 1945. Αναλύοντας το σύμφωνα με τη θεωρία της τριάδας του Κλάουζεβιτς, διαπιστώνουμε ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη κινητοποίησης της αμερικανικής κοινωνίας, που είναι το ένα από τα τρία στοιχεία της τριάδας του πολέμου (κυβέρνηση - ένοπλες δυνάμεις - λαός).
Δεύτερος πολιτικός παράγοντας, που συνέβαλε στην αποτυχία της αμερικανικής επέμβασης, ήταν οι αδυναμίες του νοτιοβιετναµέζικου κράτους. Η διείσδυση των Βιετκόνγκ στην κοινωνία του Νότιου Βιετνάμ διευκολύνθηκε από την ανικανότητα των κυβερνήσεών του να τη συσπειρώσουν και να δημιουργήσουν αξιόπιστο πόλο για τον βιετναμέζικο εθνικισμό ενάντια στον Χο Τσι Μινχ. Η Αµερικανοποίηση του πολέμου κατά την περίοδο 1965-8 κλόνισε την εσωτερική νοµιµοποίηση της ηγεσίας του Ν. Βιετνάμ.
Ο Χο Τσι Μινχ, απεναντίας, έχαιρε μεγάλης εσωτερικής νοµιµοποίησης ως ο ηγέτης του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και κατόρθωσε έτσι να κινητοποιήσει την κοινωνία του Β. Βιετνάμ καθώς και μεγάλων τμημάτων του Ν. Βιετνάμ παρά τις αυξανόμενες θυσίες που υφίσταντο. Η αποτυχία της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, αποδεικνύει περίτρανα ότι στη διεθνή πολιτική οι υλικοί συντελεστές ισχύος (ΑΕΠ, ένοπλες δυνάμεις) δεν αποτελούν πάντοτε τον καθοριστικό παράγοντα των διεθνών εξελίξεων. Στην περίπτωση του Βιετνάμ η συντριπτική ασυμμετρία υπέρ των ΗΠΑ σε υλικούς συντελεστές ισχύος υπεραντισταθµίσθηκε από δύο διαφορετικές ασυµµετρίες.
• Το Β. Βιετνάμ πολεμούσε για την εθνική ενοποίησή του, γεγονός που αποτελεί την πλέον νοµιµοποιηµένη αιτία για τις θυσίες του πολέμου, όσο μαζικές και αν είναι. Οι ΗΠΑ, απεναντίας, πολεμούσαν για µία άκρως ιδεολογική και παγκοσµιοποιηµένη εκδοχή της στρατηγικής της ανάσχεσης, σύμφωνα µε την οποία απαραίτητη για τη διαφύλαξη της αποτρεπτικής αξιοπιστίας της ήταν η αντίσταση σε κάθε τοπικό κομουνιστικό κίνημα ακόμα και στις πιο ασήμαντες γεωπολιτικά περιοχές του πλανήτη. Με τη συσσώρευση των θυσιών της και χωρίς ορατή προοπτική μιας νικηφόρας έκβασης στον πόλεμο η αμερικανική κοινωνία κατέληξε -ορθά- στο συμπέρασμα ότι δεν διακυβεύονταν σημαντικά αμερικανικά εθνικά συμφέροντα ικανά να δικαιολογήσουν τις απώλειές της.
• Υπήρχε ασυµµετρία στην αποτελεσματικότητα της στρατηγικής των δύο αντιπάλων. Το Β. Βιετνάμ τελειοποίησε τις μεθόδους του ανταρτοπόλεμου, που κατείχε από την εποχή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα ενάντια στη γαλλική αποικιοκρατία. Οι ΗΠΑ δεν κατόρθωσαν να αναπτύξουν στρατηγική ικανή να πλήξει το κέντρο βάρους του αντιπάλου ή να αποδιοργανώσει τη δική του στρατηγική. Αντίθετα, κατέληξαν να χρησιμοποιούν τα άφθονα υλικά μέσα τους µε εξαιρετικά αναποτελεσματικό τρόπο στα πλαίσια της στρατηγικής της φθοράς, γεγονός που πρόδιδε
Η κατασπατάληση και η υπερβολή στη χρήση της αμερικανικής υπεροπλίας χωρίς αποφασιστικό στρατηγικό αποτέλεσμα ήταν εκπληκτική. Στην τριετία 1965-7 η αμερικανική αεροπορία έριξε περισσότερες βόμβες στο Βιετνάμ από όσες είχε ρίξει σε όλα τα θέατρα των επιχειρήσεων κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το κόστος του Βιετνάμ για τις ΗΠΑ ήταν μεγάλο. Οι αμερικανικές απώλειες στο σύνολο του πολέμου, ανήλθαν στους 58.000 νεκρούς, ενώ πάνω από 8.000 αμερικάνικα αεροσκάφη καταρρίφθηκαν.
Ο πόλεμος οδήγησε στην αύξηση του αντιαµερικανισµού παγκοσμίως. Επιπλέον επέτρεψε στη Σοβιετική Ένωση να υλοποιήσει φιλόδοξα προγράμματα ανάπτυξης των πυρηνικών της εξοπλισμών, ενόσω οι ΗΠΑ ήταν απορροφημένες στο Βιετνάμ, µε αποτέλεσμα να φτάσει την πυρηνική ισοπαλία στα τέλη της δεκαετίας του '60. Το Βιετνάμ συνέβαλε επίσης στην κρίση της αμερικανικής εσωτερικής πολιτικής, που ξέσπασε στα μέσα της δεκαετίας του '60 και αποκορυφώθηκε το 1968.
Εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι δεν υπάρχει σαφές συμπέρασμα για τον νικητή και τον ηττημένο στον πόλεμο του Βιετνάμ ούτε μπορεί να στοιχειοθετηθεί επαρκώς για το ποιος είναι ο νικητής και ποιος ο ηττημένος. Η μελέτη των στατιστικών στοιχείων του πολέμου δείχνουν διαφορετική εικόνα από αυτή που συνήθως παρουσιάζεται.
Εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι δεν υπάρχει σαφές συμπέρασμα για τον νικητή και τον ηττημένο στον πόλεμο του Βιετνάμ ούτε μπορεί να στοιχειοθετηθεί επαρκώς για το ποιος είναι ο νικητής και ποιος ο ηττημένος. Η μελέτη των στατιστικών στοιχείων του πολέμου δείχνουν διαφορετική εικόνα από αυτή που συνήθως παρουσιάζεται.
Με την συμφωνία του Παρισιού το 1975 οι ΗΠΑ αποχωρούν από το Βιετνάμ και το νότιο Βιετνάμ αφήνεται στους Βιετκόνγκ. Αυτή η συμφωνία δείχνει οτι οι ΗΠΑ έκριναν οτι η στρατιωτική εμπλοκή τους στο Βιετνάμ ελάμβανε τέλος και ότι προφανώς είχε εκπληρώσει τους σκοπούς της. Η υπογραφή μιας συμφωνίας τέλους εχθροπραξιών δεν στοιχειοθετεί σε καμία περίπτωση ήττα των ΗΠΑ. Αυτό αποδεικνύεται και από τα στατιστικά στοιχεία του πολέμου τα οποία είναι συντριπτικά εναντίον των Βιετκόγκ. Οι απώλειες των Βιετκόγκ ήταν τεράστιες: Πάνω από ένα εκατομμύριο νεκροί στρατιώτες και τεράστιες καταστροφές σε όλη την χώρα.
Η σφοδρότητα και η καταστρεπτικότητα των αεροπορικών βομβαρδισμών της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ είναι το χαρακτηριστικό αυτού του πολέμου. Η πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ με τους σφοδρούς βομβαρδισμούς που ισοπέδωνε ολόκληρες γεωγραφικές περιοχές λύγισε τον τεράστιο στρατό των Βιετκόνγκ ο οποίος υποστηριζόταν με όλα τα μέσα από την Σοβιετική Ένωση και την Κίνα και άλλες κομμουνιστικές χώρες. Όχι μόνο τον λύγισε αλλά σε όλη την διάρκεια της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει καμία στρατιωτική επιχείρηση ικανή να αλλάξει τον πόλεμο.
Απο την άλλη πλευρά οι απώλειες των ΗΠΑ σε έμψυχο υλικό ήταν ελάχιστες σε σχέση με τον αντίπαλο. Για τους σκοπούς της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ στο Βιετνάμ ακόμα και σήμερα υπάρχει έντονος προβληματισμός και ιστορικοί μελετητές της περιόδου εκείνης εκφράζουν διαφορετικές απόψεις. Άλλοι Σύμμαχοι των Δύο ήταν η Κίνα για τον Βορρά και η Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Νότια Κορέα για τον Νότο.
Χρονολόγιο
- 1930 Ο Χο Τσι Μινχ ιδρύει το Ινδοκινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΙΚΚ).
- 1941 Το ΙΚΚ συγκροτεί την αντάρτικη δύναμη Βιετ Μινχ, που μάχεται εναντίον της ιαπωνικής εισβολής στη διάρκεια του Β` Παγκόσμιου Πολέμου.
- 1945 Οι Βιετ Μινχ καταλαμβάνουν την εξουσία. Ο Χο Τσι Μινχ ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του Βιετνάμ.
- 1946 Οι γαλλικές δυνάμεις επιτίθενται στους Βιετ Μινχ στη Χαϊφόνγκ. Εναρξη του πολέμου εναντίον της αποικιακής δύναμης.
- 1950 Η Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ αναγνωρίζεται από την Κίνα και τη Σοβιετική Ενωση.
- 1954 Επίθεση των Βιετ Μινχ στο απομακρυσμένο φυλάκιο της Ντεν Μπιεν. Η πολιορκία διαρκεί δύο μήνες. Η γαλλική κυβέρνηση συμφωνεί να αρχίσουν ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη. Στη Διάσκεψη της Γενεύης, το Βιετνάμ χωρίζεται σε Βόρειο και Νότιο, με σύνορο τον 17ο παράλληλο.
- 1956 Ο Νοτιοκορεάτης Πρόεδρος Ντιεμ αρχίζει εκστρατεία εναντίον των αντιφρονούντων.
- 1957 Εντείνεται η πάλη του Κομμουνιστικού Κόμματος και στο νότο.
- 1960 Η αμερικανική βοήθεια στον Ντιεμ αυξάνεται εκθετικά.
- 1961 Ο Πρόεδρος Κένεντι εγκρίνει την έναρξη του «μυστικού πολέμου» στο Βιετνάμ.
- 1962 Οι Αμερικανοί «στρατιωτικοί σύμβουλοι» στο Νότιο Βιετνάμ αυξάνονται σε 12.000.
- 1963 Οι Βιετ Κονγκ, το κομμουνιστικό αντάρτικο που επιχειρεί στο Νότιο Βιετνάμ, νικούν σε μάχες μονάδες του νοτιοβιετναμέζικου στρατού. Ο Ντιεμ ανατρέπεται.
- 1964 Αμερικανικό καταδρομικό «δέχεται επίθεση» από βορειοβιετναμέζικα περιπολικά στο Τονκίν. Είναι η αφορμή που ζητά η Ουάσιγκτον για να μπει και επίσημα στον πόλεμο. Αρχίζουν προσχεδιασμένοι βομβαρδισμοί στο βορρά.
- 1965 200.000 μάχιμοι στρατιώτες των ΗΠΑ φθάνουν στο Νότιο Βιετνάμ.
- 1966 Οι δυνάμεις των ΗΠΑ αυξάνονται σε 400.000 και ξεπερνούν τους 500.000 τον επόμενο χρόνο.
- 1968 Επίθεση Τετ: Συντονισμένη επιχείρηση των Βιετ Κονγκ και του στρατού του Βόρειου Βιετνάμ εναντίον αμερικανικών θέσεων. Σφαγή στο Μάι Λάι: 500 πολίτες πέφτουν θύματα της αμερικανικής θηριωδίας.
- 1969 Θάνατος του Χο Τσι Μινχ. Ο Πρόεδρος Νίξον αρχίζει να μειώνει τον αριθμό των δυνάμεων των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, λόγω (και) της έντονης εσωτερικής αντίθεσης στον πόλεμο.
- 1970 Ο Χένρι Κίσινγκερ και ο Λε Ντουκ Θα αρχίζουν συνομιλίες στο Παρίσι.
- 1973 Συμφωνία εκεχειρίας στο Παρίσι. Οι ΗΠΑ ολοκληρώνουν την «αποχώρηση» των δυνάμεών τους το Μάρτη.
- 1975 Δυνάμεις του Βόρειου Βιετνάμ κινούνται στο νότιο τμήμα της χώρας και το καταλαμβάνουν. Ο Πρόεδρος Ντουόνγκ Βαν Μινχ παραδίδεται.
- 1976 Ανακηρύσσεται η Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ. Η Σαϊγκόν μετονομάζεται σε πόλη Χο Τσι Μινχ.
- 1979 Πόλεμος με την Καμπότζη, ανατροπή των Ερυθρών Χμερ. Κινεζικά στρατεύματα περνούν τα σύνορα του Βιετνάμ και οι δύο πλευρές εμπλέκονται σε εχθροπραξίες.
- 1986 Ο Νγιεν Βαν Λινχ αναδεικνύεται ηγέτης του κόμματος και αρχίζει πολιτική οικονομικών ανοιγμάτων.
- 1989 Απόσυρση των δυνάμεων του Βιετνάμ από την Καμπότζη.
- 1992 Εγκρίνεται νέο Σύνταγμα που κατοχυρώνει ευρύτερες οικονομικές ελευθερίες. Το Κομμουνιστικό Κόμμα παραμένει ηγετική δύναμη στην κοινωνία του Βιετνάμ.
- 1994 Οι ΗΠΑ αίρουν το εμπάργκο που διήρκεσε 30 χρόνια.
- 1995 Το Βιετνάμ και οι ΗΠΑ αποκαθιστούν τις διπλωματικές τους σχέσεις. Το Βιετνάμ γίνεται μέλος της ASEAN.
- 1998 Η ασιατική οικονομική κρίση πλήττει και το Βιετνάμ.
- 2000 Επίσημη επίσκεψη του Μπιλ Κλίντον. Ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ υπόσχεται βοήθεια στην αποναρκοθέτηση και τον καθαρισμό από βλήματα και βόμβες που δεν έχουν εκραγεί και έχουν κοστίσει από το τέλος του πολέμου πάνω από 40.000 ζωές.
- 2001 Συμφωνία εμπορίου ΗΠΑ - Βιετνάμ εξομαλύνει το μεταξύ τους εμπορικό καθεστώς.
- 2002 Η Ρωσία αποχωρεί από τη ναυτική βάση στην ακτή Καμ Ρανχ.
- 2003 Πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ επισκέπτεται το Βιετνάμ και ελλιμενίζεται στην πόλη Χο Τσι Μινχ για πρώτη φορά από το 1975.
- 2004 Επανέναρξη των εμπορικών αεροπορικών πτήσεων από τις ΗΠΑ στο Βιετνάμ από τη λήξη του πολέμου.
Φωτογραφικό Υλικό
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου