ΔΗΜ 8.48–51
Επιβάλλεται να προλάβουν οι Αθηναίοι την περαιτέρω ενίσχυση της μακεδονικής δύναμης
Ο ρήτορας αποκάλυψε τους αληθινούς στόχους του Φιλίππου και επανέλαβε τις προτάσεις του για διατήρηση και ενίσχυση του στρατεύματος του Διοπείθη (βλ. και ΔΗΜ 8.13–18).
[48] Εἰ δέ τῳ δοκεῖ ταῦτα καὶ δαπάνης μεγάλης καὶ πόνων
πολλῶν καὶ πραγματείας εἶναι, καὶ μάλ’ ὀρθῶς δοκεῖ· ἀλλ’
ἐὰν λογίσηται τὰ τῇ πόλει μετὰ ταῦτα γενησόμενα, ἂν ταῦτα
μὴ ’θέλῃ, εὑρήσει λυσιτελοῦν τὸ ἑκόντας ποιεῖν τὰ δέοντα.
[49] εἰ μὲν γάρ ἐστί τις ἐγγυητὴς θεῶν (οὐ γὰρ ἀνθρώπων γ’
οὐδεὶς ἂν γένοιτ’ ἀξιόχρεως τηλικούτου πράγματος) ὡς, ἐὰν
ἄγηθ’ ἡσυχίαν καὶ ἅπαντα προῆσθε, οὐκ ἐπ’ αὐτοὺς ὑμᾶς
τελευτῶν ἐκεῖνος ἥξει, αἰσχρὸν μὲν νὴ τὸν Δία καὶ πάντας
θεοὺς καὶ ἀνάξιον ὑμῶν καὶ τῶν ὑπαρχόντων τῇ πόλει καὶ
πεπραγμένων τοῖς προγόνοις, τῆς ἰδίας ἕνεκα ῥᾳθυμίας τοὺς
ἄλλους πάντας Ἕλληνας εἰς δουλείαν προέσθαι, καὶ ἔγωγ’
αὐτὸς μὲν τεθνάναι μᾶλλον ἂν ἢ ταῦτ’ εἰρηκέναι βουλοίμην· οὐ
μὴν ἀλλ’ εἴ τις ἄλλος λέγει καὶ ὑμᾶς πείθει, ἔστω, μὴ ἀμύνεσθε,
ἅπαντα πρόεσθε. [50] εἰ δὲ μηδενὶ τοῦτο δοκεῖ, τοὐναντίον δὲ
πρόϊσμεν ἅπαντες, ὅτι ὅσῳ ἂν πλειόνων ἐάσωμεν ἐκεῖνον
γενέσθαι κύριον, τοσούτῳ χαλεπωτέρῳ καὶ ἰσχυροτέρῳ χρη-
σόμεθ’ ἐχθρῷ, ποῖ ἀναδυόμεθα; ἢ τί μέλλομεν; ἢ πότ’, ὦ
ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τὰ δέοντα ποιεῖν ἐθελήσομεν; [51] ὅταν νὴ
Δί’ ἀναγκαῖον ᾖ. ἀλλ’ ἣν μὲν ἄν τις ἐλευθέρων ἀνθρώπων
ἀνάγκην εἴποι, οὐ μόνον ἤδη πάρεστιν, ἀλλὰ καὶ πάλαι
παρελήλυθε, τὴν δὲ τῶν δούλων ἀπεύχεσθαι δήπου μὴ
γενέσθαι δεῖ. διαφέρει δὲ τί; ὅτι ἐστὶν ἐλευθέρῳ μὲν
ἀνθρώπῳ μεγίστη ἀνάγκη ἡ ὑπὲρ τῶν γιγνομένων αἰσχύνη,
καὶ μείζω ταύτης οὐκ οἶδ’ ἥντιν’ ἂν εἴποιμεν· δούλῳ δὲ
πληγαὶ καὶ ὁ τοῦ σώματος αἰκισμός, ἃ μήτε γένοιτο οὔτε
λέγειν ἄξιον.
***
[48] Εάν δε νομίζη τις ότι όλα αυτά χρειάζονται δαπάνας μεγάλας και κόπους πολλούς και εργασίαν επίμονον, έχει βεβαίως πολύ δίκαιον. Αλλ' εάν όμως υπολογίση τις, τι θα κοστίση βραδύτερον εις την πόλιν η παράλειψις αυτών, θα εύρη ότι πολύ συμφερώτερον είναι να κάμωμεν εκουσίως από τώρα ό,τι επιβάλλεται. [49] Υπάρχει άρα γε θεός τις διατεθειμένος να εγγυηθή ―διότι άνθρωπος βέβαια ουδείς υπάρχει τόσον αξιόχρεως― ότι, εάν σεις ζήτε εν ησυχία και εγκαταλείψετε τα πάντα, δεν θα έλθη εν τέλει να σας επιτεθή και εδώ ακόμη; Και αν η εγγύησις αυτή σας εδίδετο, και πάλιν, μα τον Δία και όλους τους θεούς, θα ήτο αίσχος και ανάξιον υμών και της δυνάμεως του κράτους και των κατορθωμάτων των προγόνων σας να θυσιάσετε την ελευθερίαν όλων των Ελλήνων χάρις εις την ιδικήν σας νωχέλειαν· εγώ τουλάχιστον θα προτιμούσα να αποθάνω μάλλον παρά να σας συστήσω τέτοιο πράγμα. Εάν όμως άλλος τις σας το προτείνη και σας πείση, έστω, μη αμύνεσθε, εγκαταλείψατε τα πάντα. [50] Εάν όμως ουδείς πιστεύη εις τα ανωτέρω, τουναντίον δε πάντες προβλέπωμεν ότι όσον περισσοτέρας κατακτήσεις του επιτρέψωμεν να κάμη, τόσον δυσκολώτερος και ισχυρότερος αντίπαλος θα καταστή, μέχρι ποίου σημείου θα υποχωρούμεν; Και πότε, ω πολίται Αθηναίοι, θα θελήσωμεν να κάμωμεν το καθήκον μας; [51] Όταν, μα τον θεόν, θα παραστή ανάγκη. Αλλ' εάν πρόκειται περί ανάγκης την οποίαν δυνάμεθα να καλέσωμεν ανάγκην ελευθέρων ανθρώπων, η τοιαύτη ανάγκη όχι μόνον έχει ήδη παρουσιασθή, αλλά και προ πολλού έχει περάσει· εάν δε πρόκειται περί ανάγκης δούλων, ας ευχώμεθα να μη παρουσιασθή ποτέ. Και τι διαφέρει η μία ανάγκη της άλλης; Ότι εις τον ελεύθερον άνθρωπον μεγίστη ανάγκη είναι το αίσθημα της τιμής· δεν γνωρίζω άλλην μεγαλυτέραν· διά δε τον δούλον ανάγκην αποτελούν τα κτυπήματα και αι κακώσεις του σώματος· ας μη τα αναφέρωμεν καν.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου