Αλλά όλα αυτά δεν έχουν τίποτα να κάνουν με την ειλικρίνεια.
Καταρχάς κανείς δεν ξέρει τί αισθάνεται αληθινά: μπορεί να αισθανθούμε ανακούφιση για το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου και να νομίζουμε ότι αισθανόμαστε λύπη, γιατί είναι αυτό που πρέπει να αισθανθούμε σε μια δεδομένη στιγμή. Οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται συμβατικά, αν και με την μεγαλύτερη ανθρώπινη ειλικρίνεια. Αλλά δεν αισθάνονται κατά κανένα τρόπο, σε κανένα βαθμό πνευματικής ειλικρίνειας, και είναι αυτό που έχει σημασία για τον ποιητή. Είναι δε τόσο αληθινό, που δεν πιστεύω ότι υπάρχουν σε όλη την μακρά ιστορία της Ποίησης περισσότεροι από τέσσερεις ή πέντε ποιητές που να έχουν πει αυτό που αισθάνονται αληθινά και όχι μόνο πραγματικά. Υπάρχουν πολύ μεγάλοι που δεν το είπαν ποτέ, που ήταν πάντα ανίκανοι να το πουν. Επιπλέον, υπάρχουν σε μερικούς ποιητές στιγμές όπου λένε αυτό που αισθάνονται. Ο Wordsworth το είπε εδώ κι εκεί.
Ο Coleridge το είπε μία ή δύο φορές. Επίσης η Μπαλάντα του γέρου Ναυτικού και το Kubla Khan είναι τα πιο ειλικρινή από όλα τα έργα του Milton, θα έλεγα και από όλο τον Shakespeare. Μια μόνο επιφύλαξη σε ό,τι αφορά τον Shakespeare: Ο Shakespeare ήταν ουσιαστικά και διαρθρωτικά προσποιητός, έτσι η σταθερή ανειλικρίνειά του καταλήγει σε μια σταθερή ειλικρίνεια. Κι αυτό είναι που κάνει το μεγαλείο του.
Όταν ένας κατώτερος ποιητής αισθάνεται, αισθάνεται σύμφωνα με μια συγγραφή υποχρεώσεων. Μπορεί να είναι ειλικρινής με τη συγκίνηση. Τί σημασία έχει αν δεν είναι με την ποίηση; Υπάρχουν ποιητές που προβάλλουν στον στίχο αυτό που αισθάνονται, αλλά δεν έχουν ποτέ αντιληφθεί ότι δεν το έχουν αισθανθεί.
Ο Camoes κλαίει για την απώλεια της «ευγενικής του ψυχής», αλλά τελικά είναι ο Πετράρχης που κλαίει.
Εάν ο Camoes είχε μιαν ειλικρινή και προσωπική συγκίνηση, θα είχε βρει νέα έκφραση, νέες λέξεις – όλα, εκτός από το σονέτο και τον δεκασύλλαβο στίχο. Αλλά όχι, πήρε το δεκασύλλαβο σονέτο όπως θα είχε πάρει το πένθος στη ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου