Το «De Profundis» («Εκ Βαθεων») παραμένει ένα απο τα πιο συγκλονιστικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ταυτόχρονα το πιο ανθρώπινο και αληθινό έργο του Oscar Wilde.Μέσα από τα δεσμά της φυλακής ξεδιπλώνει τις πληγές της ψυχής του και μιλάει για όλα.
Για την τέχνη, την ζωή του, και πως το αντιλαμβάνεται και την σχέση του με τους ανθρώπους, για την αρχαία ελληνική τραγωδία, πως βλέπει το σύστημα της φυλακής και πως το παρελθόν του, για τους σύγχρονους Φαρισαίους που κατακλύζουν το κοινωνικό σύστημα.
«Το μεγαλύτερο ελάττωμα είναι η επιπολαιότητα. Καθετί που συνειδητοποιούμε είναι για καλό».
«Όταν πρωτομπήκα στην φυλακή μερικοί άνθρωποι με συμβούλεψαν να ξεχάσω ποιος ήμουν. Ήταν μια ολέθρια συμβουλή. Μονάχα συνειδητοποιώντας τι είμαι, βρήκα ανακούφιση στα βάσανά μου..»
«Τα μεγάλα πάθη είναι για τις μεγάλες ψυχές».
«Η τέχνη είναι σύμβολο γιατί ο άνθρωπος είναι σύμβολο».
«Φιλισταίος είναι εκείνος που συντηρεί τις δυσκίνητες, τυφλές μηχανικές δυνάμεις της κοινωνίας και που δεν είναι σε θέση ν' αναγνωρίζει τη δυναμική τους έκφραση όταν την συναντάει σε έναν άνθρωπο η ένα κίνημα».
«Ο κόσμος αγάπησε ανέκαθεν τον άγιο σαν την πλησιέστερη δυνατή προσέγγιση στην τελειότητα του Θεού. Ο άνθρωπος από κάποιο θεϊκό ένστικτο μέσα του, φαίνεται να αγάπησε πάντοτε τον αμαρτωλό σαν την πλησιέστερη δυνατή προσέγγιση στην τελειότητα του ανθρώπου.»
«Περισσότερο από κάθε άλλον ξυπνάει μέσα μας εκείνη την ροπή για το θαύμα προς το οποίο μας έλκει πάντα ο Ρομαντισμός. Η θέση του βρίσκεται ανάμεσα στους ποιητές, είδε πως με την αγάπη μπορούσε να πλησιάζει κανείς είτε την καρδιά του λεπρού, είτε τα πόδια του Θεού».
«Αυτό που απλώνεται μπροστά μου είναι το παρελθόν.
Είμαι αναγκασμένος να το κοιτάξω με διαφορετικά μάτια, να κάνω τον κόσμο να το κοιτάξει με διαφορετικά μάτια, να κάνω το Θεό να το κοιτάξει με διαφορετικά μάτια.
Αυτό δεν μπορώ να το κάνω αγνοώντας το ή θεωρώντας το ασήμαντο ή εγκωμιάζοντάς το ή αρνούμενός το.
Ο μόνος τρόπος που μπορεί να γίνει αυτό είναι να του προσδώσω μια πληρότητα, με το να το δεχτώ σαν ένα μέρος της εξέλιξης της ζωής μου και του χαρακτήρα μου, με το να σκύψω το κεφάλι σε καθετί που έχω υποφέρει.
Μήν ξεχνάς σε τί τρομερό σχολείο μαθητεύω.
Και όσο ατελής, όσο λειψός και αν είμαι, έχεις πολλά ακόμα να κερδίσεις από μένα.
Ήρθες σε μένα για να μάθεις την απόλαυση της ζωής και την απόλαυση της τέχνης. Ίσως να έχω εκλεγεί για να σου μάθω κάτι πολύ πιο υπέροχο – το νόημα της θλίψης και την ομορφιά της».
«Το βάρος της θλίψης που είχες καθήκον να μοιραστείς μαζί μου το έκανες διπλό, τον πόνο, που έπρεπε να κάνεις ό,τι μπορείς για να τον απαλύνεις, τον κέντρισες ώς την αγωνία. Δεν το έκανες σκόπιμα, το ξέρω. Ήταν απλώς εκείνο «το μοιραίο ελάττωμα στο χαρακτήρα σου, η παντελής έλλειψη φαντασίας».
Κι ωστόσο, το μόνο που μένει είναι να σε συγχωρήσω. Έτσι πρέπει να γίνει.
Δε γράφω τούτο το γράμμα με σκοπό να σταλάξω πίκρα στην καρδιά σου, αλλά να την ξεριζώσω απ' τη δική μου. Για το δικό μου και μόνο καλό πρέπει να το κάνω. Δεν μπορεί να ζεσταίνει κανείς συνέχεια στον κόρφο του μια οχιά που τρέφεται από τις ίδιες σου τις σάρκες, ούτε να ξαγρυπνά τις νύχτες για να σπέρνει αγκάθια στον κήπο της καρδιάς σου.
Δεν είναι δύσκολο, αρκεί να βοηθήσεις κι εσύ λίγο. Παλιά, σε συγχωρούσα αμέσως για όσα μου έκανες.. Μα δεν σου έκανα καλό. Για να συγχωρούμε τα αμαρτήματα των άλλων, πρέπει η δική μας ζωή να είναι καθαρή από κάθε ψεγάδι.
Τώρα που βρίσκομαι σε κατάσταση έσχατης ταπείνωσης και καταισχύνης, είναι αλλιώς. Η συγνώμη μου έχει αποφασιστική σημασία για σένα. Κάποια μέρα ίσως το καταλάβεις αυτό. Μα κι αν δεν το καταλάβεις ποτέ, ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσω εγώ είναι φανερός.
Δεν μπορώ να σ' αφήσω μια ζωή ολόκληρη να κουβαλάς στην καρδιά σου το κρίμα ότι κατέστρεψες έναν άνθρωπο σαν κι εμένα. Θα σε έσπρωχνα ίσως σε κυνική αδιαφορία ή νοσηρή μελαγχολία. Έχω την υποχρέωση να πάρω το φορτίο από σένα και να το αποθέσω στις δικές μου πλάτες.
Πρέπει να πείσω τον εαυτό μου πως εγώ ο ίδιος φταίω για το κακό που έπαθα, πως κανένας άνθρωπος σπουδαίος ή ασήμαντος δεν μπορεί να καταστραφεί από ξένο χέρι. Είμαι πρόθυμος να το παραδεχτώ, και ας μην το πιστεύει κανείς αυτή την στιγμή. Δίχως οίκτο εκτοξεύω πάνω μου την ανελέητη κατηγορία. Όσο τρομερά κι αν ήταν όσα μου έκαναν οι άνθρωποι, αυτό που κάνω ο ίδιος στον εαυτό μου είναι απείρως τρομερότερο.»
Oscar Wilde, De Profundis
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου