ΕλεφαντουργίαΗ ελεφαντουργία είναι μια τέχνη που ανθεί ιδιαίτερα μετά τον 14ο αι. π.Χ. Αφορά τη μικρογλυπτική κατεργασία οστών και χαυλιοδόντων ελέφαντα και ιπποπόταμου, οι οποίοι εισάγονταν, προφανώς, από τη Συρία ή την Αφρική. Τα ελεφαντουργήματα ήταν στην αρχή ενθέματα, μύκητες ξιφών, αλλά και ολόκληρα αντικείμενα, χτένια και πυξίδες. Στα χρόνια της ακμής κατασκευάζονται ανεξάρτητα ή ένθετα σε μεγαλύτερα, αντικείμενα που αναπαριστούν μεγάλη ποικιλία θεμάτων από μικροσκοπικά κεφάλια πολεμιστών (εικ. 6.35), ένθετα ίσως σε κάποια ξύλινα έπιπλα, μέχρι μυθικά και πραγματικά ζώα, αλλά και μέλη επίπλων ή καλλωπιστικών σκευών (π.χ. χτένια (εικ. 6.36), λαβές καθρεφτών κ.ά.). Υπάρχουν, όμως, και αξιοσημείωτα ολόγλυφα έργα όπως η περίφημη «τριάδα» με τις δυο καθιστές θεές και το όρθιο αγόρι (1400-1200 π.Χ.) που βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Κοσμηματοτεχνία
Τα μυκηναϊκά κοσμήματα κατασκευάζονται από ευγενή μέταλλα (μέχρι τον 14ο αι. π.Χ. τα περισσότερα) και από ημιπολύτιμους λίθους, από υαλόμαζα, αλλά και από εισαγόμενα από την Ανατολή υλικά όπως ο λαζουρίτης λίθος (lapis lazuli), η φαγεντιανή και τα ρυτά. Υπήρχαν ακόμη αγγεία από αυγά στρουθοκαμήλου (εικ. 6.37). Τα κοσμήματα προέρχονται, κυρίως, από τάφους με τους κάθετους λακκοειδείς των ταφικών περιβόλων των Μυκηνών να έχουν δώσει τα περισσότερα δείγματα και σε αυτήν την κατηγορία. Πρόκειται, κυρίως, για χρυσές ταινίες και διαδήματα (εικ. 6.39), περόνες με χρυσές ή από ορεία κρύσταλλο κεφαλές, σκουλαρίκια, δαχτυλίδια και περιβραχιόνια, περιδέραια με χάντρες από διάφορα υλικά (χρυσό, ήλεκτρο, διάφορους λίθους) και σε διάφορα γεωμετρικά, ως επί το πλείστον, σχήματα, αλλά και σε απομιμήσεις φυτών και ζώων ή και τυπικών διακοσμητικών μυκηναϊκών θεμάτων όπως η οκτώσχημη ασπίδα. Η κοκκίδωση, η συρματοτεχνική και η συγκολλητική είναι οι κυριότερες τεχνικές της χρυσοχοΐας.
Στα ομηρικά έπη είναι πολύ συχνές οι αναφορές στην ενασχόληση των γυναικών με την υφαντουργία. Αρκεί να αναφερθεί η Οδύσσεια και ο περίφημος πέπλος της Πηνελόπης που έραβε και ξήλωνε με σκοπό να παραπλανήσει τους μνηστήρες και να καθυστερήσει τον γάμο της με έναν από αυτούς. Η υφαντική ήταν ασχολία των αριστοκρατισσών και περιλάμβανε προφανώς την κατασκευή όλων των απαραίτητων ρούχων ενός ομηρικού νοικοκυριού.
Το ύφασμα δεν διατηρείται, συνήθως, στον χρόνο και έτσι είναι πολύ σπάνια τα ανάλογα αρχαιολογικά ευρήματα. Μυκηναϊκά υφάσματα, εκτός από ένα κατάλοιπο, που μπορεί να είναι και σάβανο νεκρού, από τους ταφικούς περιβόλους των Μυκηνών δεν έχουν διασωθεί. Μπορεί, όμως, να συγκεντρωθούν πληροφορίες, έμμεσα, από τρεις πηγές. Στις αρχαιολογικές ανασκαφές εντοπίζονται πολυάριθμα πήλινα υφαντικά βάρη, κάποτε μάλιστα και διακοσμημένα, σφοντύλια από τις ρόκες και αγνύθες από τους αργαλειούς. Στις τοιχογραφίες, επίσης, απεικονίζονται μυκηναϊκές ενδυμασίες, που, όσο και αν μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν πλήρως την πραγματικότητα και να υπακούουν σε καλλιτεχνικές ανησυχίες, δίνουν μια εικόνα για τη μόδα που ακολουθούσε η ανώτερη πιθανόν κοινωνική τάξη.
Στις πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής, τέλος, από την Πύλο και από την Κνωσό υπάρχουν αναφορές για την υφαντική τέχνη που ξεκινούν από την κουρά των προβάτων, που πρέπει να γίνεται, μάλιστα, από τις γυναίκες και φτάνει μέχρι την παράθεση ονομάτων για την εριουργία και τις υφάντρες. Όπως, επίσης, συνάγεται από τις ίδιες πινακίδες η όλη διαδικασία και τέχνη βρίσκεται υπό την επίβλεψη και την οργάνωση των ανακτόρων.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου