Η μουσική είναι η “ενανθρώπιση” του συναισθήματος

Όσο μεγαλώνουμε και αντιλαμβανόμαστε τη ζωή σαν θαύμα της δημιουργίας, τόσο κατάπληκτοι μένουμε όταν ανακαλύπτουμε “λεπτομέρειες” που άλλοτε δεν δίναμε σημασία. Και όταν αναπολούμε παλιές στιγμές, νιώθουμε πολλές φορές ότι ήρθε η στιγμή να αποδώσουμε σεβασμό και θαυμασμό στη ζωή, ως δώρο θεϊκό.

Μεγάλος στην ηλικία άρχισα να ασχολούμαι με την μελέτη τις μουσικής, όμως κάθε φορά που αγγίζω τα πλήκτρα του πιάνου νιώθω δέος προς τον ήχο που βγάζει, προς τη μελωδία που προσπαθώ να παίξω και προς τον συνθέτη. Δεν ξέρω πώς ακριβώς μαθαίνεις καλύτερα μουσική, ίσως τα μαθήματα σε ένα ωδείο να είναι το σωστό, άλλα νιώθω πως όσο περισσότερο ανακαλύπτεις τον εαυτό σου, τόσο περισσότερο μαθαίνεις για τη μουσική. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ πνευματικής ζωής και μουσικής! Και μάλιστα, ταυτίζονται με ένα θαυμάσιο τρόπο…

Η πρώτη αίσθηση που αποκτά το έμβρυο είναι η ακοή!… Ο πρώτος ήχος που ακούει είναι ο χτύπος της καρδιάς! Και η καρδιά είναι το μοναδικό όργανο που… παράγει ήχο!… Τυχαία; Δε νομίζω… Υπάρχει ο ήχος της καρδιάς μας, υπάρχει μια μουσική στα ενδόμυχα της ψυχής μας που δεν μάθαμε ακόμα να την ακούμε. Όλοι μας ακολουθούμε και ζούμε με ένα ρυθμό που καθορίζει την ύπαρξη μας!

Για μένα ο ήχος είναι η “ενανθρώπιση” του συναισθήματος. Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε ως σάρκα και οστά, το άυλο της ύπαρξής μας. Όσο περισσότερο μας αρέσει μια μελωδία, τόσο καλύτερα νιώθουμε. Και όσο πιο πολύ νιώθεις, τόσο πιο πολύ χαίρεσαι για τη ζωή. Δυο πράγματα σου αποκαλύψανε την ομορφιά της ύπαρξης σου: όταν ερωτεύτηκες πρώτη φορά και ο “ήχος” της καρδιάς σου όταν ενώθηκε με την εναρμόνια μουσική του σύμπαντος! Το κελάηδισμα των πουλιών, το κύμα της θάλασσας, ο αέρας που χαϊδεύει τα φύλα κτλ.

Βασικός κανόνας για τη μουσική είναι να μάθεις πρώτα να ακούς. Το ίδιο και στην πνευματική ζωή, πρώτα ακούς, μετά προσπαθείς να εφαρμόσεις και μετά καλυτερεύεις. Όσο περισσότερο ακούς, τόσο περισσότερο μπαίνεις στο νόημα της μουσικής. Ακριβώς το ίδιο και στην πνευματική εξέλιξη, όσο περισσότερο ακούς τον εαυτό σου, τόσο περισσότερο θα τον μάθεις και θα μάθεις και τους άλλους.

Η μελέτη της μουσικής μοιάζει πολύ με την προσευχή… Χρειάζεσαι αφοσίωση, συγκέντρωση, υπομονή και επιμονή, άσκηση και επανάληψη. Ακριβώς τα ίδια δεν χρειάζεσαι και στην εξέλιξη της πνευματικής κατάστασης; Αρχίζοντας δειλά – δειλά να μελετάς, θα ανακαλύψεις μέσω του ήχου την αλήθειά σου. Αυτά που δεν μπορούσες να τα πεις, τώρα γίνανε τραγούδι, αυτά που δεν μπορούσες να τα δεις, τώρα τ’ακούς και συγκινείσαι… Όλα απλοποιούνται, όλα ομορφαίνουν, όλα συγκινούν και ταυτόχρονα θεραπεύουν!

Το πεντάγραμμο δεν μοιάζει με καρδιογράφημα; Δεν μπορείς να γράφεις μελωδία χρησιμοποιώντας μόνο μία νότα, θα ήταν μια ίσια γραμμή. Το ίδιο και το καρδιογράφημα, εάν είναι μια ίσια γραμμή σημαίνει θάνατος. Ο συνδυασμός των φθόγγων σε μια κλίμακα και η αρμονία μεταξύ τους δημιουργεί τη μελωδία. Στη ζωή πως είναι; Κοίτα πίσω λίγο και θα διαπιστώσεις πως τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνάντησες, έκαναν την καρδούλα σου να χτυπήσει με ψηλό καρδιακό παλμό ή με χαμηλό καρδιακό παλμό, σαν ένα τραγούδι που τις περισσότερες φορές αντηχούσε σε κάθε κύτταρο του σώματός σου.

Και κάτι τελευταίο… Η Σονάτα για πιάνο Νο.27 σε Μι ελάσσονα του Μπετόβεν γράφτηκε το καλοκαίρι του 1814 αφιερωμένη στον πρίγκιπα Μόριτς φον Λιχνόβσκι. Μια εξαιρετική όμορφη σύνθεση, μια από τις πιο ξεχωριστές του Μπετόβεν που αποτελείται από δύο μέρη: “Mit Lebhaftigkeit und durchaus mit Empfindung und Ausdruck» – 3/4 σε Μι ελάσσονα και “Nicht zu geschwind und sehr singbar vorgetragen” – 2/4 σε Μι μείζονα (μία τυπική εκτέλεση της σονάτας διαρκεί περίπου 14 λεπτά). Σε αυτά τα 14 λεπτά, ο συνθέτης με τον ιδιοφυέστατο τρόπο του “εξηγεί” στον πρίγκιπα (τότε ερωτευμένος σφόδρα με μια απλή θνητή κινδυνεύοντας να χάσει την διαδοχή του στο θρόνο!) τι λέει η καρδιά του στο πρώτο μέρος και τι λέει η λογική του στο δεύτερο μέρος. Προσέξτε μόνο μια “τεχνική” λεπτομέρεια: το μέτρο στο πρώτο μέρος είναι 3/4, ενώ στο δεύτερο 2/4…

Επομένως, τίθεται η ερώτηση: να ακούς το νου σου ή τη καρδιά σου; Η καρδιά χρησιμοποιεί τις νότες αρμονικά, ενώ ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις νότες ως σκέτη πληροφορία. Στο μυαλό μας το φάλτσο μπορεί να φαίνεται λογικό, στην καρδιά μας όμως, το φάλτσο είναι δυσαρμονία που χαλάει τη στιγμή.

Ο Μπετόβεν εκμυστηρεύεται: “για μένα δεν υπάρχει ευτυχία που να έρχεται από τον έξω κόσμο… οφείλω να την δημιουργήσω εγώ ο ίδιος στην ψυχή μου”! Ας κάνουμε και εμείς το ίδιο ακολουθώντας την καρδιά μας και ζώντας αρμονικά. Ο νους ακολουθεί το συναίσθημα και όχι το συναίσθημα το νου. Υπάρχει ήδη μια μελωδία της καρδιά μας, απλώς χρειαζόμαστε και μια καλή εκτέλεση. Δεν νομίζετε;