Aνάγκη για έλεγχο

Αναγνωρίζουμε ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούν να μας ασκήσουν επιρροή. Συνήθως αυτά τα άτομα έχουν ένα είδος σοφίας στον τρόπο που κινούνται και μιλούν. Τείνουν να εκτείνονται στο χώρο, εκπέμποντας θετική αύρα και υπνωτίζοντάς μας με τον πιο μαγευτικό τρόπο. Αναγνωρίζουμε όμως και ένα άλλο είδος ατόμου με ένα λιγότερο κολακευτικό χαρακτηριστικό: το χειριστικό είδος.

Για το άτομο με αυξημένη ανάγκη για έλεγχο, το κυρίαρχο χαρακτηριστικό δεν είναι η σοφία, αλλά ο φόβος… Βρίσκεται σε πόλεμο με την πραγματικότητα που τον περιτριγυρίζει, την κοινότητά του, την οικογένεια ή το εργασιακό του περιβάλλον. Προσπαθεί συνεχώς να πιέσει και να αλλάξει αυτές τις πραγματικότητες, ώστε να γίνουν κάτι που δεν μπορούν. Ο κόσμος του γίνεται τελικά περιορισμένος, αυστηρός και μικρός. Επιπλέον, πρέπει να τονιστεί ότι η ανάγκη για έλεγχο δεν έχει να κάνει με κάποιο από τα δύο φύλα συγκεκριμένα, όπως προτείνουν τα στερεότυπα. Ας αναλύσουμε κάποια από τα πιο τυπικά χαρακτηριστικά εκείνων που ζουν με την ανάγκη να ελέγχουν.

Εμμονή με τον έλεγχο
• Ένα τέτοιο άτομο βλέπει τη ζωή σαν έναν μεγάλο αγώνα που θα χάσει, αν δεν βρίσκεται συνέχεια σε εγρήγορση.
• Θεωρεί ότι ο κόσμος είναι ένα επικίνδυνο μέρος, οπότε πρέπει να είναι συνέχεια σε επιφυλακή.
• Όλοι οι άλλοι είναι αναξιόπιστοι.
• Τα συναισθήματα είναι τρομακτικά.
• Αναμένει και επιβάλλει την εμπιστοσύνη και την πειθαρχία, όπου μπορεί να τις βρει, ακόμα και αν προέρχεται από την ίδια του την οικογένεια.
• Πολλά συμβαίνουν κρυφά και περιμένει/απαιτεί μυστικότητα από τους άλλους.

Οι άλλοι μπορεί να τον θεωρούν ως:
• έναν νταή, παρά έναν ηγέτη
• έναν κακοποιητικό γονιό, παρά ένα γονιό που νοιάζεται
• έναν δεσμοφύλακα, παρά έναν προστατευτικό γονέα
• έναν θύτη, παρά έναν σύζυγο
• έναν τύραννο ή ένα δικτάτορα, παρά έναν ισχυρό ηγέτη
• έναν μικροπρεπή τύραννο, παρά έναν εργοδότη ή προϊστάμενο
• έναν εκμεταλλευτή, παρά ένα ισότιμο μέλος της ομάδας.

Σε υπερβολικές, ακραίες περιπτώσεις, ένα άτομο εμμονικό με τον έλεγχο μπορεί να προσδιοριστεί και ως παρανοϊκό.

Η προσπάθεια ολικού ελέγχου αποτυγχάνει βέβαια, καθώς ο έλεγχος της πραγματικότητας αποτελεί ψευδαίσθηση. Το μόνο πράγμα που ίσως μπορείτε να ελέγξετε είναι ο εαυτός σας και τα συναισθήματά σας. Αν παρασύρεστε από μια έντονη ανάγκη να ελέγχετε την εξωτερική πραγματικότητα, συμπεριλαμβανομένων και των άλλων ανθρώπων, σύντομα και αναπόφευκτα θα βρεθείτε να παλεύετε ενάντια σε έναν επικίνδυνο κόσμο, που δήθεν βρίθει αναξιόπιστων ανθρώπων.

Επομένως, τι κάνετε αν βρεθείτε να ζείτε μαζί με ένα χειριστικό άτομο; Ή ακόμα χειρότερα, τι κάνετε αν συνειδητοποιήσετε ότι εσείς είστε εκείνοι που έχετε αποκτήσει εμμονή με τον έλεγχο της πραγματικότητας;

Ο εμμονικός με τον έλεγχο δεν είναι ένα ελεύθερο άτομοΈνας τέτοιος άνθρωπος δεν αποτελεί ελεύθερο υποκείμενο και αυτό πρόκειται για παράδοξο. Βρίσκεται κάτω από τον πλήρη έλεγχο της παράλογης ανάγκης του για έλεγχο. Είναι εθισμένος σε αυτόν. Οπότε, είναι υποκείμενος σε μια διπλή ψευδαίσθηση: ότι μπορεί να αλλάξει την εξωτερική πραγματικότητα και ότι νομίζει πως είναι ελεύθερος.

Αν έχετε ζήσει ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα με ένα άτομο, που έχει έντονη τάση ελέγχου, ίσως είστε και εσείς πια εθισμένοι στον έλεγχο. Μπορεί να βρίσκεστε σε πόλεμο με τη σχέση που θέλετε να αλλάξετε. Χειρίζεστε, προσαρμόζετε, καταπιέζετε συναισθήματα, αποφεύγετε συγκρούσεις με κάθε κόστος και αποκρύβετε την αλήθεια, όσο εκείνος προσπαθεί να αλλάξει τη στάση του απέναντί σας, τη συμπεριφορά και την ευτυχία του. Πώς τα πάτε λοιπόν με την αλλαγή της πραγματικότητας;

Αν δεν βρισκόσασταν σε εκείνο το παιχνίδι ελέγχου, είναι πιθανό να είχατε αποφασίσει καιρό πριν, αν θα μπορούσατε να αποδεχτείτε και να συμβιβαστείτε με τη σχέση σας, ή θα είχατε βρει τον τρόπο να την αφήσετε (γιατί δυστυχώς, μερικές φορές, το να μείνουμε μαζί με τον άλλον ασχέτως συνθηκών, είναι και αυτή μια ακραία συνέπεια της ψευδαίσθησης και εμμονής με τον έλεγχο).

Αν υποψιάζεστε ότι ελέγχεστε από μια ανάγκη για έλεγχο, τότε κάντε ό,τι χρειάζεται να κάνετε για να απελευθερώσετε τον εαυτό σας από αυτή την παράλογη ανάγκη. Γιατί, τουλάχιστον αυτή, είναι μια απόφαση στην οποία έχετε έλεγχο.