Από τη Δευτέρα ως την επόμενη Δευτέρα, όλες οι δραστηριότητες είναι προκαθορισμένες

Η σημερινή κοινωνία κηρύσσει αυτό το ιδανικό της «αποατομικοποιημένης» ισότητας, επειδή την εξυπηρετεί να έχει ανθρώπινες μονάδες, ολόιδιες τη μία με την άλλη, για να τις κάνει να λειτουργούν σαν ένα μαζικό σύνολο, χωρίς εντάσεις και χωρίς τριβές` όλοι οι άνθρωποι να υπακούουν στις ίδιες διαταγές, αλλά ο καθένας να είναι πεπεισμένος πως ακολουθεί τις δικές του επιθυμίες.

Ακριβώς όπως η σύγχρονη μαζική παραγωγή απαιτεί την τυποποίηση των προϊόντων, ομοίως και η κοινωνική διαδικασία απαιτεί την τυποποίηση των ανθρώπων. Και δεν είναι παρά αυτή ακριβώς η τυποποίηση που ονομάσαμε «ισότητα».

Η ενότητα μέσω της συμμόρφωσης δεν είναι έντονη ούτε βίαιη` είναι ήρεμη, υπαγορεύεται από τη ρουτίνα, και για αυτόν ακριβώς το λόγο συχνά αποδεικνύεται ανεπαρκής να καταπραΰνει το άγχος που προκαλεί ο διαχωρισμός.

Τα φαινόμενα του αλκοολισμού, του εθισμού στα ναρκωτικά, της παθολογικής σεξουαλικότητας και των αυτοκτονιών στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες είναι συμπτώματα της αντίστοιχης αυτής αποτυχίας στο να αντλεί κανείς ασφάλεια από την ομάδα.

Ακόμη περισσότερο, η λύση αυτή – δηλαδή η ηθελημένη συμμόρφωση – αφορά κυρίως το πνεύμα και όχι το σώμα, κι έτσι μειονεκτεί σε σύγκριση με τις οργιαστικού τύπου λύσεις.

Η συμμόρφωση δεν έχει παρά ένα και μοναδικό πλεονέκτημα: είναι διαρκής και όχι σπασμωδική. Το άτομο εισάγεται στα ομαδικά πρότυπα της συμμόρφωσης στην ηλικία των τριών ή τεσσάρων ετών, και από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα δεν χάνει ποτέ την επαφή του με την ομάδα.

Ακόμη και η κηδεία του, την οποία θεωρεί ως τη στερνή του μεγάλη κοινωνική εκδήλωση, θα γίνει σε απόλυτη συμφωνία με τα καθορισμένα πρότυπα.

Παράλληλα όμως με τη συμμόρφωση ως έναν τρόπο για να ανακουφίσει κανείς την αγωνία που πηγάζει από το διαχωρισμό, υπάρχει κι ένας ακόμη παράγοντας της σύγχρονης ζωής που πρέπει να λάβουμε υπόψη: το ρόλο που παίζουν τόσο η ρουτίνα της εργασίας όσο και η ρουτίνα της αναψυχής.

Ο άνθρωπος γίνεται ένα ρομπότ με καθορισμένο ωράριο λειτουργίας, είναι πια ένα κομμάτι του εργατικού δυναμικού ή ένα τμήμα του γραφειοκρατικού μηχανισμού των υπαλλήλων και των διευθυντών.

Του αφήνουν πια ελάχιστη πρωτοβουλία, τα καθήκοντά του προσδιορίζονται με ακρίβεια από την οργάνωση της δουλειάς` η διαφορά είναι μικρή, ακόμη και ανάμεσα σε αυτούς που βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας και σε εκείνους που βρίσκονται χαμηλά.

Όλοι τους πρέπει να εκτελούν κάποια καθήκοντα προκαθορισμένα από τη γενική δομή της οργάνωσης, με προκαθορισμένη ταχύτητα και προκαθορισμένο τρόπο.

Ακόμη και τα συναισθήματα είναι προκαθορισμένα: χαρά, ανοχή, αξιοπιστία, φιλοδοξία, και μια ικανότητα να συνεννοείται κανείς με όλους τους άλλους χωρίς να δημιουργούνται τριβές.

Η διασκέδαση έχει επίσης τυποποιηθεί με παρόμοιους, αν και όχι τόσο δραστικούς τρόπους.

Τα βιβλία που διαβάζει κανείς επιλέγονται από τις λέσχες του βιβλίου ή τους βιβλιοκριτικούς, οι ταινίες από τους ιδιοκτήτες των κινηματογράφων και από τα διαφημιστικά κείμενα για τα οποία οι ίδιοι πληρώνουν.

Αλλά και όλα τα υπόλοιπα χαρακτηρίζονται από αντίστοιχη ομοιομορφία: η κυριακάτικη βόλτα με το αυτοκίνητο, η παρακολούθηση τηλεόρασης, λίγη χαρτοπαιξία και οι κοινωνικές συναθροίσεις.

Από τη γέννηση ως το θάνατο, από τη Δευτέρα ως την επόμενη Δευτέρα, από το πρωί ως το βράδυ – όλες οι δραστηριότητες είναι προκαθορισμένες και προκατασκευασμένες.

Και πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος, πιασμένος μέσα στο δίχτυ αυτό της ρουτίνας, να μη λησμονήσει τελικά πως είναι άνθρωπος, πως είναι ένα άτομο μοναδικό στο οποίο δόθηκε αυτή η μοναδική ευκαιρία να ζήσει, με τις ελπίδες και τις απογοητεύσεις αυτής της ζωής, με τη λύπη και το φόβο, με τη δίψα για αγάπη και τον τρόμο μπροστά στο μηδέν και στην απομόνωση;