Αξιαγάπητα ζώα αδυσώπητοι κανίβαλοι

Το ζωικό βασίλειο στην πιο μοχθηρή και ανηλεή όρεξή του!

Όσο κι αν στην ανθρώπινη επικράτεια είναι καταδικαστέος, φαίνεται ότι ο κανιβαλισμός αποτελεί στη φύση αναπόσπαστο τμήμα της αέναης τροφικής αναζήτησης.
Και γιατί να αφήσεις δηλαδή να χαθεί πολύτιμο κρεατάκι; Μπορεί κάποτε να ανήκε στον καλύτερό σου φίλο, ακόμα και στο παιδί σου, πλέον όμως είναι τροφή ζηλευτή, κι αυτό ακριβώς είναι το μοτίβο που κυβερνά τη σκληρή ζωή στην άγρια φύση!
Κι έτσι αξιολάτρευτα ζώα που μοιάζουν να έχουν ξεπηδήσει από τις σελίδες παιδικού βιβλίου μετατρέπονται σε αιμοσταγείς κανίβαλους, τρώγοντας ζωντανούς τους ομοειδείς τους.
Αφήνοντας λοιπόν την ασφαλή επικράτεια των ανθρώπινων τροφικών περιπετειών, ας δούμε πώς ικανοποιεί την ακόρεστη πείνα του το ζωικό βασίλειο που δεν έχει κανένα πρόβλημα να γεύεται τις σάρκες του.

Κουνέλια. Τα κουνέλια είναι γνωστά για την απαράμιλλη ικανότητά τους στην τεκνοποιία και είναι ακριβώς αυτό το εξελικτικό χαρακτηριστικό που τα μετατρέπει όχι μόνο σε κανίβαλους, αλλά και παιδοκτόνους! Κι αυτό γιατί η Νο 1 εξελικτική παρενέργεια της ευκολίας με την οποία γεννοβολάνε είναι ότι δεν δίνουν δεκάρα για το μεγάλωμα των παιδιών τους: αν κρίνουν ότι κάτι θα πάει στραβά με τα κουνελάκια, ότι θα πεθάνουν δηλαδή ούτως ή άλλως, τα θεωρούν ξεγραμμένα, καθώς η επόμενη φουρνιά απογόνων καραδοκεί στη γωνιά. Κι έτσι τα κουνέλια θα κατασπαράξουν τα νεογνά τους, αν αυτό κριθεί απαραίτητο, για να ανακτήσουν τμήμα της ενέργειάς τους που έχει χαθεί στα γεννητούρια.
Το εντυπωσιακό όμως είναι εδώ οι λόγοι για τους οποίους κρίνεται αναγκαίο το φάγωμα των νεογνών! Και ναι, δεν παίρνει πολύ στα κουνέλια να καταβροχθίσουν τα μικρά τους: ένα λίγο δυνατότερο γαύγισμα σκύλου, η παρουσία ενός ξένου, η έλλειψη τροφής, ακόμα και οι δυνατοί κρότοι είναι επαρκείς αιτίες για να φαγωθούν τα μωρά! Λες και ψάχνουν αφορμές οι γονείς.

Μπονόμπο. Μπορεί οι αξιαγάπητοι πίθηκοι να θεωρούνται οι κοντινότεροι συγγενείς μας στο ζωικό βασίλειο, το σόι ωστόσο δεν το διαλέγεις! Είναι μάλιστα ο αλτρουισμός και η ανιδιοτέλεια που δείχνουν στα μέλη της φυλής τους που κάνει τον κανιβαλισμό τους ακόμα πιο περίεργο, καθώς είναι πάντα πρόθυμοι να δώσουν μια χείρα βοηθείας όπου χρειάζεται. Είναι όμως εξίσου καταφερτζήδες και στην κοινωνικά οργανωμένη παιδοκτονία!
Το κάνουν μάλιστα και όταν κυνηγούν άλλα είδη πιθήκων, υφαρπάζοντας συνήθως τα μωρά τους, αν και δεν περιορίζουν την παιδοφαγία τους μόνο εκτός είδους: ομάδα πιθήκων που παρακολουθούν στενά ερευνητές το έχει κάνει συχνά. Στο πιο πρόσφατο επεισόδιο, μια μητέρα κουβαλούσε το νεκρό παιδί της για μια ολόκληρη μέρα στην αγκαλιά της και όταν οι υπόλοιποι μπονόμπο κουράστηκαν από τα καμώματα της μάνας(!), άρπαξαν το νεκρό μικρό, το διαμέλισαν και το έφαγαν μπροστά στα μάτια της.

Πολικές αρκούδες. Τουλάχιστον οι μπονόμπο περιμένουν να πεθάνει το παιδί πριν το κατασπαράξουν! Γιατί υπάρχουν και χειρότερα. Η πολική αρκούδα, για παράδειγμα, που μην έχοντας την πολυτέλεια του χρόνου, καθώς πρέπει να παχύνει στο άψε-σβήσε, όχι μόνο επιδίδεται σε κανιβαλιστικές τελετές, αλλά είναι τα μεγάλα αρσενικά που βάζουν στο στόχαστρο τους νεαρούς απογόνους τους.
Παρά το γεγονός μάλιστα ότι ο κανιβαλισμός είναι καλά ριζωμένος στη ζωή της πολικής αρκούδας, οι ερευνητές παρατηρούν μεγάλη αύξηση των σχετικών περιστατικών τα τελευταία χρόνια, απότοκο κι αυτό της κλιματικής αλλαγής και των καταστροφών του φυσικού περιβάλλοντός της. Όσο πιο δύσκολη γίνεται για τη λευκή αρκούδα η εξεύρεση τροφής (φώκιας κυρίως), τόσο πιθανότερο είναι να στραφεί σε εναλλακτικές πηγές επιβίωσης, όπως τον κανιβαλισμό. Τίποτα δεν είναι ασφαλές όταν η πολική αρκούδα πεινάει.

Θαλάσσια λιοντάρια. Τουλάχιστον οι πολικές αρκούδες έχουν το άλλοθι της επιβίωσης! Τι να πεις όμως για τα θαλάσσια λιοντάρια, που φαίνεται να το κάνουν για να γλιτώσουν από την πλήξη και την ανία! Η συμμορία λοιπών των αρσενικών της αγέλης συνηθίζει να αρπάζει τα μωρά από την αγκαλιά των μικρότερων και πιο αδύναμων θηλυκών και να τα παρασύρει στα ανοιχτά νερά των ωκεανών, όπου τα διαμελίζει κατόπιν και τα τρώει ζωντανά!
Οι επιστήμονες δεν έχουν καν ιδέα γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό και η θεωρία της ανίας/πλήξης είναι μία από τις σοβαρότερες εξηγητικές προσπάθειες του αλλόκοτου αυτού κανιβαλιστικού φαινομένου! Άλλες πάλι θεωρίες μετατρέπουν τα μικρά σε σνακ υψηλής διατροφικής περιεκτικότητας, στα οποία δεν μπορούν να αντισταθούν οι πατεράδες, και υπάρχουν τέλος και φωνές που υποστηρίζουν ότι το σκότωμα των παιδιών γίνεται για λόγους ελέγχου του πληθυσμού της αποικίας αλλά και μείωσης του μελλοντικού ανταγωνισμού, με τον κανιβαλισμό να έρχεται εκ των υστέρων για να μην πάει χαμένη όλη αυτή η τροφή.

Σαλιγκάρια. Τα σαλιγκάρια, οι γλυκούληδες αυτοί του κόσμου των γαστερόποδων, είναι στην ουσία επιθετικότατοι και σκληροπυρηνικοί κανίβαλοι! Το μοτίβο και παλιό είναι και συχνά καταγραμμένο: τα μεγαλύτερα μέλη των διάφορων ειδών του σαλιγκαριού κυνηγούν και τρώνε τελικά τους πιο αδύνατους και αδύναμους φίλους τους, μην αφήνοντας κοκαλάκι.
Το είδος μάλιστα των σαλιγκαριών-λύκων εφορμά στα πάντα, ακόμα και στα αυγά του είδους του, κατασπαράσσοντας χωρίς έλεος ό,τι βρεθεί στο διάβα του. Ο ικανότατος αυτός θηρευτής ξεκινά εξάλλου από νωρίς την καριέρα του: από τη στιγμή που θα γεννηθεί, θα καταβροχθίσει τα άλλα μικρά, ακόμα και τα αυγά που δεν έχουν σπάσει ακόμα. Η κανιβαλιστική αυτή αιμοβορία του σαλιγκαριού-λύκου έχει χαρακτηριστεί επιστημονικώς ως «σούπερ αλλόκοτη»!

Σκίουροι. Είναι πράγματι δύσκολο να βρεθεί ζώο που να νοιάζεται λιγότερο για την τύχη των παιδιών του από τον αξιολάτρευτο σκίουρο. Αυτό έχει ενδεχομένως να κάνει με το γεγονός ότι τα νεογνά βρίσκονται στον πάτο της τροφικής αλυσίδας και δεν έχουν πολλές ελπίδες να μακροημερεύσουν: ένα ελάχιστο ποσοστό θα φτάσει στην ενηλικίωση, καθώς η συντριπτική πλειονότητα θα πέσουν θύματα των καιρικών φαινομένων, της λιμοκτονίας και των θηρευτών, στους οποίους περιλαμβάνονται φυσικά και οι γονείς τους!
Κι έτσι οι ενήλικοι δεν χρειάζονται και καμιά σοβαρή δικαιολογία για να μετατρέψουν τη φαμίλια τους σε δείπνο. Είναι μάλιστα σύνηθες σε μια οικογένεια που θα χάσει τα μικρά της να τραφεί με τα νεογνά άλλων μελών της αποικίας, σε έναν ατέλειωτο κύκλο αίματος και βεντέτας! Πώς επιβιώνουν οι σκίουροι, είναι μάλλον εξελικτικό μυστικό!

Χταπόδια. Η ανεπτυγμένη νοημοσύνη και τα μάτια που τα βλέπουν όλα δεν αποτρέπουν τα χταπόδια από τον σεξουαλικό κανιβαλισμό! Το κάνουν βέβαια και όταν πεινάνε, απλά-απλά, οι ερευνητές όμως έμειναν άφωνοι το 2007 όταν παρατήρησαν θηλυκό που κατασπάραξε το αρσενικό μετά το ζευγάρωμα.
Ήταν η πρώτη φορά που εντοπίστηκε το χαρακτηριστικό αυτό κάποιων ειδών χταποδιού, με τις αναφορές των επιστημόνων να μοιάζουν με ανατριχιαστικές περιγραφές serial killer! Το θηλυκό έπνιξε το αρσενικό, το έσυρε στη φωλιά του και το έφαγε στη διάρκεια δύο ημερών, κυνηγώντας ταυτοχρόνως και ένα ακόμα αρσενικό που μαγνητίστηκε από τα θέλγητρά της. Ή βρήκαμε την πρώτη κατά συρροή δολοφόνο χταποδίνα ή κάτι άλλο συμβαίνει.

Κότες. Ο κανιβαλισμός στα κοτόπουλα αποτελεί μεγάλο θέμα στα κοτέτσια και τις πτηνοτροφικές μονάδες, ιδιαίτερα εκεί που ο χώρος διαβίωσης των πτηνών είναι ιδιαιτέρως στενόχωρος. Το πράγμα ξεκινά μάλιστα όσο πιο αθώα παίρνει: οι κότες τσιμπολογούν για τροφή εδώ κι εκεί και κάποιες φορές ραμφίζονται μεταξύ τους. Το αδιάφορο αυτό τσιμπολόγημα αφήνει συχνά το θύμα ματωμένο και ο θύτης αποφασίζει ξαφνικά ότι του αρέσει η γεύση του αίματος!
Σύντομα κι άλλες κότες θα σπεύσουν να δοκιμάσουν τον κόκκινο χυμό από το ανοιχτό τραύμα και ο κανιβαλισμός έχει έτσι στηθεί σε όλη του τη ζοφερή μεγαλοπρέπεια. Κάθε προσπάθεια μάλιστα του θύματος να αντισταθεί, θα φέρει μεγαλύτερη αναστάτωση και περισσότερο κόσμο στο σκηνικό, με το πράγμα να επιδεινώνεται άρδην…

Γυρίνοι. Με όλα αυτά τα ενήλικα ζώα να τρέφονται με τα μικρά τους, γιατί να μην το κάνουν δηλαδή και τα μωρά μεταξύ τους; Ο κανιβαλισμός είναι για τους γυρίνους ο στάνταρ τρόπος εξεύρεσης τροφής και μόλις ένα μικρό ποσοστό τους θα φτάσει στην ενηλικίωση, καθώς οι περισσότεροι θα γίνουν τροφή για τα πιο επιθετικά μωρά.
Υπάρχουν βέβαια και είδη γυρίνων, όπως του φρύνου για παράδειγμα, που αναγνωρίζουν τα αδελφάκια τους, αφήνοντάς τα έτσι εκτός των μασελών τους. Υπάρχουν τόσα εκατομμύρια εξάλλου γυρίνοι, μωρά άλλων ειδών δηλαδή, γιατί να τρέφεσαι με την οικογένειά σου; Η ταχύτατη ανάπτυξη των γυρίνων, που συνδέεται με την επιβίωσή τους, απαιτεί τεράστια ενεργειακά ποσά, τα οποία αν δεν στα δώσουν οι δικοί σου άνθρωποι, τότε ποιοι θα το κάνουν;

Σουρικάτες. Το αξιολάτρευτο αυτό είδος μαγκούστας συνεργάζεται ιδανικά, μεγαλώνει τα παιδιά του σε οικογένειες και άλλα τέτοια υπέροχα, αν και οι κανιβαλιστικές πρακτικές του είναι φυσικά λιγότερο υπέροχες. Το πρόβλημα εδώ είναι η έλλειψη τροφής για την επιβίωση όλων των μικρών και οι μητέρες κάνουν ό,τι μπορούν για να εξασφαλίσουν τη μακροημέρευση των δικών τους τέκνων.
Το πρώτο που θα κάνει λοιπόν η εγκυμονούσα θηλυκή είναι να σκοτώσει κάθε μικρό που θα βρει στην περιοχή της, κατασπαράσσοντάς τα εκ των υστέρων, καθώς το κρεατάκι τους παραείναι πολύτιμο για να χαθεί. Το κυρίαρχο θηλυκό θα κάνει κατόπιν άλλο ένα βήμα: θα διώξει προσωρινά όλα τα άλλα θηλυκά της αποικίας, για να τα αποτρέψει έτσι από το να κυοφορήσουν. Οι σουρικάτες όμως δεν κρατούν κακία: μπορεί να έχασαν τα δικά τους παιδιά και να εξορίστηκαν προσωρινά από την αποικία, όταν ωστόσο γεννήσει η παιδοκτόνος, εκείνες επιστρέφουν και μεγαλώνουν όλες μαζί τα παιδιά της! Ούτε γάτα ούτε ζημιά δηλαδή.