Aνορεξία: Αντίδραση των εφήβων στην έλλειψη μητρικής αγάπης;

Οι έφηβοι όταν δεν τρέφονται από τη μητέρα συναισθηματικά, επιλέγουν να μην τρέφονται ούτε σωματικά. Η νέα κοπέλα επιθυμεί να παραμείνει παιδί και υιοθετεί μια σειρά ακραίων διατροφικών συνηθειών λόγω της διαρκούς επιθυμίας να είναι λεπτή και να μη γίνει κι αυτή γυναίκα με καμπύλες. Δεν επιθυμεί το παιδικό σώμα να μετατραπεί βαθμιαία σε σώμα ενηλίκου, με προεξέχοντα τα χαρακτηριστικά του φύλλου, ενώ η αποδοχή αυτών των αλλαγών θα προϋπόθετε ψυχική λειτουργία. Οι διαταραχές της διατροφής που εμφανίζονται κυρίως στην εφηβεία και συνήθως στα κορίτσια, στρέφονται εναντίων του ίδιου του σώματος και υποδηλώνουν μια απόπειρα να παρεμποδιστεί η έκφραση της σεξουαλικότητας.

Ίσως γι’ αυτό ένα από τα χαρακτηριστικά της ανορεξίας είναι η αμηνόρροια, η άρνηση δηλαδή αυτού που θα τις κάνει μητέρες κάποια στιγμή , επειδή έχουν ασυνείδητα στο πίσω μέρος του μυαλού τους ότι έτσι θα παχύνουν και θα αλλοιωθεί η εικόνα του σώματός τους. Επομένως η αναζήτηση της βαθύτερης έννοιας του προβλήματος πρέπει να προσεγγιστεί και στις πραγματικές σχέσεις μεταξύ κόρης και μητέρας, κόρης και τροφής. Γι’ αυτό η φράση «αν είχα καλή σχέση με το σώμα, δεν θα αδυνάτιζα» μπορεί να μεταφραστεί σ’ ένα βαθύτερο επίπεδο ότι «αν είχα καλή σχέση με τους άλλους δεν θα αδυνάτιζα».

Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή με ισχυρό ψυχολογικό υπόβαθρο. Οι επιπτώσεις της είναι πολύ βλαβερές όμως συχνά δεν διαγιγνώσκεται προτού το άτομο φτάσει σε πολύ σοβαρή κατάσταση. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που νοσούν είναι έφηβοι και ιδιαίτερα κορίτσια ηλικίας 11-20 ετών. Πώς μπορεί το άμεσο περιβάλλον αυτών των ατόμων, και ιδιαίτερα οι γονείς, να αντιληφθούν τα πρώιμα συμπτώματα αυτής της ύπουλης ασθένειας προτού το άτομο χρειαστεί βοήθεια από ειδικούς;
Καταρχήν θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ως νευρική ανορεξία θεωρείται η νόσος που πληροί κάποια συγκεκριμένα κριτήρια που έχουν οριστεί από τον Αμερικάνικο Σύλλογο Ψυχιάτρων και είναι τα εξής:

Κριτήρια Νευρικής Ανορεξίας

Α. Το άτομο αρνείται να διατηρήσει το σωματικό του βάρος στα επίπεδα του κατώτερου φυσιολογικού για την ηλικία και το ύψος του (το φυσιολογικό βάρος για έφηβους καθορίζεται σύμφωνα με τις καμπύλες ανάπτυξης).
Β. Το άτομο βιώνει εμμονή για την τροφή και έντονο φόβο για την αύξηση του βάρους του, το οποίο και καθορίζει απόλυτα τον τρόπο που αξιολογεί τη ζωή του
Γ. Το άτομο αρνείται τη σοβαρότητα του υπάρχοντος χαμηλού σωματικού βάρους, πιστεύει δηλαδή ότι το βάρος του είναι υψηλότερο του φυσιολογικού (κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται ως «διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος»).
Δ. Απουσία εμμήνου ρύσης για τουλάχιστον 3 διαδοχικούς κύκλους  (αμηνόρροια).

Παράλληλα όμως υπάρχουν και άτυπες μορφές της νόσου όπου δεν πληρούνται όλα τα κριτήρια, για παράδειγμα το άτομο έχει τα 3 πρώτα κριτήρια αλλά η έμμηνος ρύση δεν έχει διακοπεί ή το άτομο πληροί όλα τα κριτήρια αλλά το βάρος του είναι σε φυσιολογικά επίπεδα (προσπαθεί όμως να το μειώσει). Πάντως ακόμα και τα άτομα με τις άτυπες μορφές νευρικής ανορεξίας βιώνουν στον ίδιο βαθμό το ψυχολογικό στρες με τα άτομα που πληρούν ακριβώς τα κριτήρια.

Οι περιπτώσεις εφήβων που έχουν όλα τα κριτήρια για νευρική ανορεξία έχουν συχνότητα 0,5-1%, όμως οι περιπτώσεις άτυπων μορφών μπορεί να φτάσουν και το 20% του εφηβικού πληθυσμού, ποσοστό τρομακτικά υψηλό.