Το να μάθεις να τολμάς σημαίνει να μάθεις να μην τολμάς τα πάντα, αλλά μόνο όταν είναι απαραίτητο

Γνωρίζουμε την περίφημη φράση του Λίνα Βεντούρα στην ταινία Ο Γορίλας Εκδικείται: «Οι ηλίθιοι τολμούν τα πάντα, από αυτό τους αναγνωρίζουμε». Τολμούν τα πάντα διότι δεν ξέρουν τίποτα ή όχι πολλά. Στερούνται την εμπειρία, την ικανότητα. Επιπλέον, η τόλμη τους είναι πραγματικά τόλμη: Μάλλον δεν είναι. Δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν το ρίσκο που αναλαμβάνουν.

Το να μάθεις να τολμάς σημαίνει να μάθεις να μην τολμάς τα πάντα, να τολμάς όταν είναι απαραίτητο, όταν η ανάγκη της δράσης απαιτεί αυτό το άλμα πέρα απ’ ό,τι γνωρίζουμε. Έτσι, μπορούμε να αντιληφθούμε το άλλο νόημα του στίχου του Ρενέ Σαρ: «Επίβαλλε την ευκαιρία σου, αγκάλιασε την ευτυχία σου και πήγαινε προς το ρίσκο σου».

«Αγκάλιασε την ευτυχία σου»: απόλαυσε να κάνει ό,τι ξέρεις να κάνει, να μένεις στη ζώνη άνεσής σου, να μένεις εκεί όσο καιρό θα χρειαστεί. «Και πήγαινε προς το ρίσκο σου»: για βρεις στη συνέχεια τη δύναμη, όταν θα είναι απαραίτητο, να ρισκάρεις. Μόνο η ικανότητα καθιστά δυνατή τη χάρη του «μη ικανού». Θα πρέπει να το θυμόμαστε κάθε φορά που νιώθουμε να μας εγκαταλείπει το θάρρος μας.

Τολμήστε να μάθετε τον εαυτό σας, επίσης, θαυμάζοντας το θάρρος των άλλων. Μας καθησυχάζει, μας αποδεικνύει ότι είναι δυνατόν να πετύχουμε να γίνουμε ο εαυτός μας. Αυτό είναι που εμφύσησαν στον Πάμπλο Πικάσο τα παραδείγματα του Ντιέγο Βελάσκες ή του Πολ Σεζάν, αυτό που ο Ζορζ Μπρασάν βρήκε στον Σαρλ Τρενέ ή η Μπαμπαρά στην Εντίθ Πιαφ της έδωσε φτερά. Λαμβάνοντας υπόψη τη μοναδικότητα της δημιουργού του τραγουδιού La vie en rose, μέτρησε τη δική της ικανότητα του να γίνει ο εαυτός της.

Ο Σαρλ Τρενέ είχε γνήσιες ποιητικές φιλοδοξίες και είχε επηρεαστεί από τους εξελιγμένους αμερικανικούς ρυθμούς της τζαζ. Το παράδειγμά του έδειξε στον Ζορζ Μπρασάν ότι ήταν δυνατόν να κάνει δημοφιλή τραγούδια χωρίς να μειώσει τις απαιτήσεις του. Ο Πικάσο θαύμαζε ιδιαίτερα τον Βελάσκες, Ανδαλουσιανούς σαν κι αυτόν, είχε εντυπωσιαστεί από τα παιχνίδια των βλεμμάτων και το βάθος, τη δεξιοτεχνία με την οποία μετέτρεπε κάποιους πίνακες, όπως το Οι Δεσποινίδες επί των Τιμών (Λας Μενίνας), σε γνήσια σπαζοκεφαλιά.

Ο Πικάσο έκανες αυτές τις επιδράσεις ένα από τα κλειδιά στα έργα του. Παρήγαγε πενήτων οχτώ παραλλαγές του Οι Δεσποινίδες επί των Τιμών και απεικονίζεται, στην τελευταία, στον καθρέφτη στο κέντρο, ο ίδιος αντί για τον Βελάσκες. Οι μεγαλύτεροι τολμηροί είναι μεγάλοι θαυμαστές. Θαυμάζουν πάντα στους άλλους τη μοναδικότητά τους. Έτσι δεν την αντιγράφουν. Οι άλλοι τους συναρπάζουν επειδή είναι αμίμητοι. Αλλά εμπνέονται από αυτούς. Αυτή είναι η πανέμορφη αρετή του παραδειγματισμού, που δεν πρέπει να τον εννοήσουμε με έναν μιμητικό τρόπο.