Πολλές φορές θυμώνουμε, λυπούμαστε, αγχωνόμαστε ή καταθλιβόμαστε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις ή ανακαλούμε περιστατικά που κολυμπούν στον ωκεανό του μυαλού μας. Βλέπουμε την κατάσταση ή την οραματιζόμαστε και αμέσως οδηγούμαστε σε μία από τις αναφερόμενες αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις.Όμως, είναι δυνατό να υπάρχουν και άλλα πράγματα που παρεμβάλλονται μεταξύ του αρχικού ερεθίσματος και του τελικού αποτελέσματος; Πράγματα τα οποία δεν αντιλαμβανόμαστε αλλά υποδαυλίζουν τη συμπεριφορά μας;
Είναι δυνατό, αφού καμιά φορά η διαδικασία της σκέψης μοιάζει με ένα σιρκουί ταχύτητας... Μετά το σήμα της εκκίνησης – που προκαλεί το αρχικό ερέθισμα – η σκέψη μας ταξιδεύει με την φόρα δρομέα ταχύτητας για να φτάσει στον τερματισμό που την περιμένει η συμπεριφορά μας. Η ιδιαιτερότητα είναι ότι η αρχική σκέψη δεν είναι και αυτή που τερματίζει! Για να γίνει περισσότερο κατανοητό ας χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα επάνω στον παραλληλισμό μας.
Πολλές φορές τυχαίνει να καλούμε κάποιον στο τηλέφωνο και να μην απαντά. Υπάρχουν περιπτώσεις που αυτό μας οδηγεί στη θλίψη και έτσι το συναίσθημά μας θεωρεί υπεύθυνο για τη δημιουργία του το γεγονός ότι ο άλλος δεν απάντησε στην κλήση μας. Είναι, όμως, αλήθεια ότι η μη ανταπόκριση του άλλου ευθύνεται για το ότι εμείς στενοχωρηθήκαμε; Ας επιστρέψουμε στην αρχική μας αλληγορία και ας ξεκινήσουμε να ενστερνιζόμαστε το εξής. Αν και μπορεί να νομίζουμε ότι η σκέψη είναι ένας σπρίντερ που εκείνος διανύει όλη τη διαδρομή και καταλήγει στο τέλος της κάνουμε λάθος... Βλέπετε, η σκέψη μας είναι σκυταλοδρόμος!
Αυτό σημαίνει ότι η σκέψη που ξεκινά μετά το προσφερόμενο ερέθισμα (στην περίπτωσή μας το ότι ο άλλος δεν απάντησε στην κλήση μας) δίνει τη σκυτάλη σε μία άλλη, ενδιάμεση, η οποία με τη σειρά της περνάει τη σκυτάλη σε μία τρίτη και ούτω καθεξής μέχρι η τελευταία που την παραλαμβάνει να φτάσει στον τερματισμό. Αυτές οι ενδιάμεσες σκέψεις που με τον παραλογισμό τους μας οδηγούν – στην περίπτωσή μας – να στενοχωριόμαστε ονομάζονται παράλογα πιστεύω! Και γιατί δεν τις αντιλαμβανόμαστε ρωτάτε; Μα, είπαμε στην αρχή... Οι σκέψεις – αν και σκυταλοδρόμοι – τρέχουν με την ταχύτητα του ασυνειδήτου, δηλαδή γρήγορα σαν δρομείς ταχύτητας!
Πως εντοπίζουμε, λοιπόν, τα παράλογα πιστεύω; Αυτό, είναι μία διαδικασία τόσο εύκολη όσο και νευραλγική. Για να το πετύχουμε, όμως, απευθύνουμε τέσσερεις κατηγορίες ερωτήσεων σε εμάς. Πόσες απαιτήσεις έχουμε από τον κόσμο; Πόσο καταστροφικά βιώνουμε τις δύσκολες καταστάσεις; Πόσο αντέχουμε να ματαιωνόμαστε και πόσο υποτιμούμε τον εαυτό μας ή τους άλλους; Για να επιστρέψουμε στο παράδειγμα με την ατυχή κλήση ας υποθέσουμε ότι κάποιος φέρει την πεποίθηση πως ο άλλος πρέπει να σηκώσει το τηλέφωνο εφόσον τον κάλεσε. Ας μπούμε, λοιπόν, πλασματικά στο μυαλό του και – ράβοντας τις κατηγορίες των ερωτημάτων – ας ακολουθήσουμε τον κυκεώνα των σκέψεών του μέχρι να εντοπίσουμε όλα τα παράλογα πιστεύω. Αυτές, θα στοιχίζονται κάπως έτσι...
"Δεν σήκωσε το τηλέφωνο γιατί με αγνοεί... και δεν πρέπει να με αγνοούν γιατί δεν αντέχω να είμαι αόρατος στους άλλους... καθώς δεν είμαι ικανός να επιζήσω από κάτι τέτοιο και, αυτομάτως, καταστρέφεται ο κόσμος μου!"
Οι λέξεις που είναι με τα, έντονα, πλάγια γράμματα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος των, ενδιάμεσων, παράλογων πιστεύω. Αυτές, που παραλαμβάνουν την σκυτάλη της αρχικής σκέψης και οδηγούν στο αρνητικό συναίσθημα του τέλους. Χρησιμοποιώντας την κριτική μας ικανότητα αλλά και εγκαλώντας αποδείξεις να στηρίξουν ή να καταρρίψουν τα παράλογα πιστεύω μας μπορούμε – μετά βεβαιότητας – να οδηγηθούμε σε θετικότερα συναισθηματικά αποτελέσματα.
Από την άνωθεν περιγραφή, το πρώτο πράγμα που συμπεραίνεται είναι ότι δεν είναι η ίδια η πράξη που δημιουργεί τη θλίψη όσο ο συμβολισμός της πράξης αυτής. Για τον φανταστικό πρωταγωνιστή του παραδείγματός μας το να μην απαντήσει κάποιος την κλήση του σημαίνει ότι είναι αόρατος για τους άλλους... Ότι τον αγνοούν και αυτό είναι καταστροφικό για εκείνον! Πότε, όμως, μπολιάστηκε η πεποίθηση αυτή στο ασυνείδητό του; Πολύ πιθανό στην πρώιμη, παιδική του ηλικία να είχε νιώσει παραγκωνισμένος όταν προσπάθησε να συμμετέχει σε συζητήσεις, να τον μείωσαν οι συνομιλητές του ή να τον αγνόησαν οδηγώντας τον να νιώσει "αόρατος" και μόνος.
Αυτό το αποτέλεσμα, λοιπόν, κυοφορήθηκε από τη συνείδησή του και γεννήθηκε ως ασυνείδητο, παράλογο, πιστεύω που νοτίζει την ερμηνεία κάθε ανάλογης πράξης του. Σκεφτείτε το πιστεύω, αυτό, ως το βαγόνι ενός τρένου κατάμεστο από κόσμο που εμποδίζει τη σκέψη να το διαβεί, της κλείνει το δρόμο ενώ ταυτόχρονα ξεστομίζει αρνητικούς χαρακτηρισμούς για εκείνη... Φαντάζεστε – μόνο – πόση δύναμη χρειάζεται η σκέψη να καταβάλει για να διασχίσει, αυτό, το βαγόνι χωρίς να κουβαλήσει την "ηχώ" αυτής της ματαιωτικής εμπειρίας.
Όλη η παραπάνω διαδικασία μπορεί να εκποιείται ακαριαία αλλά η διάρκειά της είναι μεγάλη στην ψυχοσύνθεσή μας αλλά και στις σχέσεις μας με τους άλλους. Κάθε φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία νευραλγική κατάσταση ή μία "δύσκολη" σκέψη είναι πολύ εύκολο να "επιβιβαστούμε" σε εκείνο το τρένο που ταξιδεύει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και είναι γεμάτο με κατάμεστα βαγόνια που δυσκολεύουν το ταξίδι μας. Ας προσπαθήσουμε να κρατήσουμε στο νου μας αυτό... Όσο δύσκολο κι αν είναι να κοιτάξουμε τις πεποιθήσεις μας και να δούμε την ερμηνεία που τους έχουμε δώσει πάντα είναι πιο δύσκολο να δούμε μέσα από την πούλβερη που αφήνουν πίσω τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου