Η ασφάλεια μας μουδιάζει

Υπάρχει μια αρχαία αφρικανική παροιμία που υποστηρίζει πως η ζώνη άνεσης είναι ένα υπέροχο μέρος, μόνο που τίποτα δεν αναπτύσσεται εκεί. Διαφορετικά η περιοχή αυτή παρομοιάζεται με ένα «καλοστρωμένο πεζοδρόμιο»∙ εύκολο να το διαβεί κάποιος, αδύνατο όμως να δει λουλούδια στα βήματά του.    

Είναι αλήθεια. Το καλοστρωμένο αυτό πεζοδρόμιο, η πολλή ασφάλεια στην οποία συνήθισες να ζεις, ξυπόλητε διαβάτη, σε μουδιάζει, σε αδρανοποιεί. Κάθε μέρα τα ίδια, τα γνωστά. Σηκώνεσαι χαράματα, με το βίαιο τρόπο που μόνο ένα ξυπνητήρι υπόσχεται, με προορισμό μια ενασχόληση που δε σε ολοκληρώνει, για να γυρίσεις μετά από οκτώ ώρες ανίας σε ένα σπίτι που σε πνίγει, σε ένα σύντροφο που δεν είναι ο ιδανικός, αλλά καλύπτει τη μοναξιά σου, σε έναν εξουθενωμένο εαυτό βολεμένο στον καναπέ, σαν όγκος αδρανής. Μοιάζει καθόλου αυτό με τη ζωή που ονειρευόσουν ως παιδί; Δεν πλήττεις;

Στις πιο ανήσυχες περιόδους της ζωής μας είμαστε, ομολογουμένως, πιο δημιουργικοί και παραγωγικοί. Αυτό το μούδιασμα, η επανάπαυση, κοινώς το βόλεμα, δεσμεύει, απομακρύνει απ’ το μέγιστο δυνατό των οριζόντων που μπορείς να φτάσεις ως προσωπικότητα. Κι ενώ κάθε ημέρα είναι μια ευκαιρία να αλλάξεις αυτή την πραγματικότητα, επιλέγεις με συνοπτικές διαδικασίες ωχαδερφισμού να συμβιβαστείς, να φας μια καθημερινότητα μασημένη, γιατί μπροστά στο άγνωστο, αυτή η οικεία μετριότητα φαντάζει σαν κάτι τόσο καλό που δε θα ξαναβρείς την ευκαιρία να απολαύσεις.

Κι όμως, δεν είσαι καλά, εθελοτυφλείς! Πότε θα δεχτείς πως δεν έχουμε έρθει σ’ αυτή τη Γη, δε γεννιόμαστε, δεν έχουμε εξελιχθεί σε αυτό το βαθμό ως νοήμονα πλάσματα απλώς για να πληρώνουμε λογαριασμούς και να πεθαίνουμε; Πώς αντέχεις να ξοδεύεις τη ζωή σου έτσι; Αν αυτό που βιώνεις δε σε ενθουσιάζει, τότε τι πιο ξεκάθαρο θα σε πείσει πως είναι η λάθος επιλογή για σένα; Γιατί προσπαθείς μάταια να σιωπήσεις το φύσει ανήσυχο πνεύμα της ανθρώπινης αναγκαιότητάς σου;

Ο χρόνος σου σπαταλιέται σε κάθε άσκοπη προσπάθεια να ανταποκριθείς στις προσδοκίες ανθρώπων που δεν εκτιμάς καν ή ανθρώπων που νομίζουν ότι αγάπη είναι να σου λένε τι δεν μπορείς ή τι δεν πρέπει να κάνεις, για να προλάβουν κάθε λάθος σου. Προφανώς δε χρειάζεσαι τέτοιου είδους προστασία. Αρπάζεις μια ευκαιρία κι είτε θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα είτε όχι. Αυτό είναι ζωή και στο τέλος της θα μετανιώσεις πιο πολύ για τις στιγμές που έχασες, πάρα για αυτές που άδραξες.

Κάνε το βήμα πριν σιγουρευτείς πως είσαι έτοιμος, ώστε ακόμη κι αν δε σου βγει όπως ήθελες, η εμπειρία, με την υπόσταση ενός διδάγματος, που θα έχεις αποκομίσει να είναι από μόνη της ανεκτίμητη. Αν, λοιπόν, έχεις καταντήσει να ζεις μια ανιαρή και μίζερη ζωή επειδή άκουσες τον οποιονδήποτε που σου έλεγε πώς να την ζήσεις φυσιολογικά και με ασφάλεια, καλά να πάθεις! Τα μόνα ψάρια που πάνε με το ρεύμα είναι τα ψόφια!

Ο στόχος είναι να πεθάνεις με αναμνήσεις, όχι με όνειρα. Δεν είναι υγιές να λυπάσαι τον εαυτό σου επειδή είναι κολλημένος στο τέλμα ενός φαύλου κύκλου. Η ζωή δεν είναι κύκλος, είναι ευθεία και μέχρι να φτάσεις στο τέλος της μπορείς να αλλάζεις συνεχώς κατεύθυνση, να κάνεις ανήσυχα κι άτακτα βήματα. Κάθε στιγμή μπορείς να αποφασίσεις πως δε θα είναι αυτό το τέλος της ιστορίας σου. Μη ρίχνεις όλες τις ευθύνες στο πεπρωμένο, λοιπόν, μεμψίμοιρε διαβάτη.

«Μοίρα» είναι ένα ανύπαρκτο άλλοθι, μια επιχειρηματολογικά ανίσχυρη δικαιολογία για να περιμένεις να σου συμβούν όλα αυτά που θες και μπορείς να κατακτήσεις με αποκλειστικά δικές σου δυνάμεις, αλλά είτε βαριέσαι είτε θεωρείς ότι είναι υπερβολικά μεγάλο το ρίσκο για να επωμιστείς την ευθύνη του μόνος.

Έχεις ακούσει τη ρήση του Benjamin Franklin πως ο άνθρωπος που θυσιάζει την ελευθερία του για να του παρέχουν ασφάλεια δεν είναι άξιος ούτε της ελευθερίας, αλλά ούτε και της ασφάλειας; Για κανένα ποσοστό ασφάλειας δεν αξίζει να υποφέρεις αλυσοδεμένος μια μέτρια ρουτίνα που σκοτώνει τα όνειρά σου. Η σκέψη και μόνο ότι η ζωή τραβά το δρόμο της κι εσύ λείπεις, είναι αρκετή για να καταλάβεις πως και να θες, δεν προλαβαίνεις να λάβεις υπόψη σου τον ενδεχόμενο φόβο που ίσως νιώσεις μπροστά στο μεγαλείο της αληθινής ζωής, με όλη τη σημασία και την ενέργεια της λέξης.

Οι στιγμές που θες να βιώσεις έρχονται μέσα από απόπειρες δράσης, όχι προσευχής. Κι αν το σχέδιο α’ που είχες κατά νου δεν απέφερε αποτέλεσμα, το αλφάβητο έχει αλλά 23 γράμματα. Μην πτοηθείς ιδιαίτερα. Σε ένα κόσμο, λοιπόν, που επωφελείται απ’ τη συνθηκολόγησή σου με μια μίζερη επανάπαυση, το να αποδεσμεύσεις τον εαυτό σου από συμβιβασμούς είναι επαναστατική πράξη! Εξάλλου, έτσι πρέπει, ειδάλλως δε βλέπεις άστρα αν δε σηκώσεις κεφάλι!

Δεν είναι εύκολο, αλλά αξίζει κάθε κόπο. Αν ψάχνεις, λοιπόν, τον μοναδικό άνθρωπο που μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή, ρίξε μια ματιά στον καθρέπτη σου. Η αρχή της ζωής βρίσκεται στο τέλος της ζώνης άνεσής σου. Η συνθηκολόγηση, ο συμβιβασμός κι η υπερβολική ασφάλεια που τσιμεντώνει τα πόδια μας, τρέφονται απ’ τη δειλία και το φόβο κι απέχουν άρδην απ’ το πραγματικό νόημα της ζωής.

Επέκτεινε τα όριά σου πέρα απ’ το μούδιασμα αυτό, το μεταμφιεσμένο σε άνεση και ψευδαίσθηση ασφάλειας. Και κάθε φορά που νιώθεις ανασφαλής, θυμήσου τον John Shedd: και τα πλοία είναι ασφαλή στο λιμάνι, δε φτιάχτηκαν όμως γι’ αυτό!