Η όλη μέθοδος που ακολουθείται προς τον επαγγελματικό προσανατολισμό, εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα ενός συστήματος που έχει δημιουργηθεί για να διατηρείται ως έχει, αγνοώντας τον Άνθρωπο, τη μοναδικότητα, την εξέλιξη (κι ας φαίνεται ότι υπηρετεί το αντίθετο).
Έτοιμες κατευθύνσεις, επαγγέλματα και τρόποι απόκτησης τίτλων προσφέρονται προς «επιλογή», ενώ στην ουσία η επιλογή είναι κατευθυνόμενη και συγκεκριμένη, από πολύ νωρίς, με πολλούς τρόπους. Ίσως ξεκινά από τα τρυφερά εκείνα χρόνια, που ακούμε για πρώτη φορά την ερώτηση, «τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;» και χαριτολογώντας, κατευθυνόμαστε είτε με την επιβεβαίωση είτε με την δυσαρέσκεια των μεγάλων. Αρχίζουμε πάντως να σκεφτόμαστε «μελλοντικά».
Όλο το κοινωικο-οικονομικο-εκπαιδευτικό σύστημα βασίζεται στις ίδιες αρχές, τις ίδιες προϋποθέσεις, τα ίδια δεδομένα, τα οποία αποδεχόμαστε, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα. Φυσικά, ακολουθούμε. Ελάχιστα, απ' όλα αυτά, αμφισβητούμε, γιατί ζούμε με την ιδέα της «ελεύθερης επιλογής». Έτσι, ένα παιδί, ακριβώς όπως εμείς πριν από αυτό, καταλήγει και βρίσκεται μπροστά σε συγκεκριμένα δεδομένα, έχοντας να επιλέξει. Τι; Και πώς;
Σύμφωνα με τα θέματα στα οποία «είναι καλός» και έχει πάρει καλούς βαθμούς; Σύμφωνα με την οικονομική δυνατότητα των γονιών του; Σύμφωνα με την ανάγκη αποδοχής και αναγνώρισής του, σε τομείς που μπορεί να αναδειχθεί η αξία του; Σύμφωνα με τις τρέχουσες ανάγκες της αγοράς; Σύμφωνα με το παιδικό του όνειρο, με τα πρότυπά του, με τις ιδέες του ή αυτές των γονιών του; Σύμφωνα με τις επιλογές των φίλων του, με τα χρόνια σπουδών, με τις εξετάσεις και τα μόρια, τις προηγούμενες επιλογές του; Με τι;
Αν και όλ’ αυτά φαίνονται να είναι λογικά και χρειάζεται να ληφθούν υπόψη, ώστε να τολμήσει ένα παιδί την «τελική» του επιλογή, τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας και ολόκληρου του συστήματος κατεύθυνσης, παραμένουν ολοφάνερα λυπητερά:
Πολλά ταλέντα πάνε χαμένα.
Έχουμε το φαινόμενο των «αιώνιων φοιτητών».
Βλέπουμε συχνά αλλαγή σπουδών ή κατεύθυνσης.
Υπάρχουν πολλοί δυσαρεστημένοι ή/και δυστυχισμένοι επαγγελματίες.
Κρυφά πάθη και ανεκπλήρωτα όνειρα στοιχειώνουν τους περισσότερους.
Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων δεν έπρεπε καν να βρίσκεται εκεί που είναι γιατί δεν «δίνουν την ψυχή τους» σε αυτό που επέλεξαν να κάνουν.
Κι όμως, συνεχίζει το σύστημα να κατευθύνει τα νέα παιδιά, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, προς τις ίδιες (ελάχιστα διαφοροποιημένες) κατευθύνσεις. Και για άλλη μια φορά, τίποτα δεν πρόκειται ν’ αλλάξει, αν δεν τολμήσει να αλλάξει ο καθένας μας, ως προς αυτό το ζήτημα. Χρειάζεται πολλά να αμφισβητηθούν…
Η διαδικασία που χρειάζεται ν ακολουθήσουμε είναι ακριβώς αντίστροφη: χρειάζεται ν’ αφαιρέσουμε αντί να προσθέσουμε, ν’ αποκαλυφθούμε αντί να κρυβόμαστε, να απαλλαγούμε αντί να συλλέγουμε, και να στρέψουμε το βλέμμα βαθιά μέσα μας αντί να ψάχνουμε όλο και πιο έξω, όλο και πιο μακριά. Η διαδικασία μοιάζει περισσότερο μ’ επιστροφή παρά με αλλαγή ή επίτευξη. Η επιλογή του «επαγγέλματος» μπορεί μόνο να ενισχύσει αυτό που είσαι και όχι να σε διαμορφώσει σε κάτι που δεν είσαι.
Και μόνο η ιδέα ότι θα επιλέξεις «επάγγελμα» για το «υπόλοιπο της ζωής σου» είναι ικανή να σε πετάξει σε ένα πεδίο τρόμου και αυτό-αμφισβήτησης. Έτσι, το «μόνο» που μένει, είναι ν’ αρχίσεις να ψάχνεις έξω από σένα, προσπαθώντας να «γίνεις», αυτό που πιστεύεις πως δεν είσαι. Μα, ο σκοπός ακριβώς, του υφιστάμενου τρόπου σκέψης είναι να ενισχύει αυτήν ακριβώς την ιδέα: Δεν είσαι. Πρέπει να γίνεις! Μόνο που δεν σου λέει ότι όσο προσπαθείς να γίνεις, τόσο λιγότερο θα είσαι.
Έτσι εσύ ονειρεύεσαι το πτυχίο, τον τίτλο, τη θέση, την οικονομική ασφάλεια, την άνεση, την ελευθερία, την αγάπη… και μόνο πολύ αργότερα, (ίσως) διαπιστώνεις ότι ήταν όλα παραισθήσεις, ήταν ψευδαισθήσεις πλούτου, που δεν σου έχουν προσφέρει, ούτε στο ελάχιστο, αυτό που ήθελες πραγματικά: να είσαι ο Εαυτός σου, να προσφέρεις από την καρδιά σου, να έχεις ηρεμία στην ψυχή σου, να βρίσκεσαι σε αρμονία με τη ζωή.
Βέβαια, τώρα είσαι νέος…
Αν και βλέπεις όλα όσα αναφέρω γύρω σου, πιστεύεις ότι ΕΣΥ θα τα κάνεις όλα διαφορετικά. Εσύ θα πετύχεις. Εσύ θα είσαι ευτυχισμένος. Εσύ θα είσαι διαφορετικός. Και δεν ξέρεις ότι έχεις με τον ίδιο τρόπο εκπαιδευτεί, με τον ίδιο νου, τον ίδιο τρόπο σκέψης που σε εμποδίζει να δεις, να συνδέσεις και να ξεφύγεις.
Γιατί, η πορεία που χρειάζεται να ακολουθήσεις είναι ακριβώς ανάποδη…
