Όσο πιο ελεύθερη και δίκαιη μια κοινωνία, τόσο λιγότερο πιθανό οι πολίτες να καίγονταν, να θανατώνονταν, να εκτελούνταν, σύμφωνα με νέες ανθρωπολογικές έρευνες.Η τελετουργία της ανθρώπινης θυσίας έπαιζε σημαντικό ρόλο στην κατασκευή και στην επικράτηση των στρωματοποιημένων κοινωνιών.
Ανθρωπολογική έκθεση από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, δείχνει ότι όσο πιο ισότιμη η κοινωνία, τόσο λιγότερο πιθανό θα ήταν κάποιοι άνθρωποι να επιλεγούν να πεθάνουν γι αυτό. Όσο πιο σκληρές και στρωματοποιημένες, τόσο πιο πιθανό κάποιος από τις χαμηλότερες τάξεις να επιλεγόταν ως εξιλαστήριο θύμα,
Ανέλυσαν δεδομένα και παρατηρήσεις από 93 παραδοσιακές κουλτούρες που άκμασαν από την Ταϊβάν μέχρι τη Μαδαγασκάρη, από τη Νέα Ζηλανδία μέχρι τη Χαβάη και το Νησί του Πάσχα, για να επιβεβαιώσουν την υπόθεση ότι η ανθρώπινη θυσία «σταθεροποίησε την κοινωνική διαστρωμάτωση και προώθησε μια στροφή σε πιο αυστηρά και οριοθετημένα ταξικά συστήματα».
Και προσθέτουν, όπως δημοσιεύτηκε στην Nature «Ενώ οι εξελικτικές θεωρίες της θρησκείας επικεντρώθηκαν στην λειτουργία των προ-κοινωνικών και ηθικών πεποιθήσεων, τα αποτελέσματά, μας αποκαλύπτουν έναν πιο σκοτεινό σύνδεσμο μεταξύ των θρησκειών και την εξέλιξη της σύγχρονης ιεραρχικής κοινωνίας.»
Ο Joseph Watts από το Πανεπιστήμιο του Όκλαντ και οι συνεργάτες του αναγνωρίζουν ότι η ανθρώπινη θυσία πρωταγωνίστησε σε πολλές πρώιμες ανθρώπινες κοινωνίες: γερμανικές, αραβικές, τουρκικές, Inuit, της Αφρικής, Κινέζικες, Ιαπωνικές, και στη Βόρεια, Κεντρική και Νότια Αμερική. Αλλά στα αρχαιολογικά αρχεία δεν μπορούν να διακρίνουν πάντα την διαφορά ανάμεσα σε μια τελετουργική ανθρωποθυσία και οποιοδήποτε άλλο βίαιο θάνατο.
Έτσι επικεντρώθηκαν σε αυτό που ονομάζουμε αυστρονησιακούς πολιτισμούς γιατί ήταν καλά μελετημένοι, και έχουν κοινή προέλευση. Οι κουλτούρες αυτές εξαπλώθηκαν από την προγονική πατρίδα της Ταϊβάν, σε ένα ευρύ φάσμα περιβάλλοντων, από μικροσκοπικές ατόλλες μέχρι ηπείρους, και εξελίχθηκαν από μικρές, ισότιμες, οικογενειακές καλλιέργειες και σε ιδιαίτερα σύνθετες πολιτικές δομές, που περιλαμβάνουν περισσότερο από το μισό του κόσμου.
Οι θρησκευτικές δοξασίες ήταν ποικίλες, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι, η πρακτική της ανθρωποθυσίας έχει καταγραφεί στο 43% αυτών, ήταν δηλαδή ευρέως διαδεδομένη. Έτσι ήταν και οι μέθοδοι της θυσίας. Περιλάμβαναν «κάψιμο, πνιγμό, στραγγαλισμό, ταφή, κόψιμο σε κομμάτια, καθώς επίσης και το να περάσει ο βασανισμένος από τη στέγη ενός σπιτιού και στη συνέχεια να αποκεφαλιστεί.»
Υπήρχε επίσης πολύ έντονη σχέση ανάμεσα στην θρησκευτική και πολιτική εξουσία. «Για παράδειγμα, στην Πολυνησία, πίστευαν συχνά ότι οι αρχηγοί κατάγονταν από τους θεούς. Οι ανθρωποθυσίες ήταν γενικά ενορχηστρωμένες από την κοινωνική ελίτ όπως τους αρχηγούς, τους παπάδες, και τα θύματα επιλέγονταν πάντα από ομάδες από κατώτερα κοινωνικά στρώματα, όπως σκλάβοι οι αιχμάλωτοι», δήλωσε ο Watts.
«Σε αυτή τη μελέτη, δεν εξετάσαμε τα απομεινάρια της ανθρώπινης θυσίας στις σύγχρονες κοινωνίες, αν και αυτό είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση.»
Αναγνώρισαν 20 διαφορετικές ισότιμες, ελεύθερες κοινωνίες, και ανακάλυψαν ότι η ανθρώπινη θυσία υπήρχε ως πρακτική μόνο σε πέντε από αυτές. Αναγνώρισαν 27 αυστηρές ιεραρχικές κοινωνίες, και βρήκαν ότι 18 από αυτές εξαρτώνταν από τις τελετουργικές ανθρώπινες θυσίες. Αλλά παρόλο που η έρευνα αναμφίβολα έχει αντίκτυπο και για νεότερα πολιτικά συστήματα, μιλάμε για πολύ παλιές κοινωνίες.
«Για να αναγνωριστεί ένας θάνατος ως ανθρώπινη θυσία, πρέπει να του δοθούν κίνητρα θρησκευτικά», λέει ο Watts. «Ενώ η ανθρώπινη θυσία δεν χρησιμοποιείται για τον έλεγχο στις σύγχρονες κοινωνίες, η θρησκεία γενικότερα θα μπορούσε ακόμα να εξυπηρετήσει αυτή τη λειτουργία. Η μελέτη μας δείχνει πόσο ευάλωτη είναι η θρησκεία στην εκμετάλλευση από την κοινωνική ελίτ και μπορεί να γίνει ένα εργαλείο για την οικοδόμηση και τη διατήρηση κοινωνικού ελέγχου. Η χρήση των ανθρωποθυσιών ως μέσο διατήρησης του κοινωνικού ελέγχου, είναι ένα αποτρόπαιο παράδειγμα του πόσο μακριά μπορεί να πάει αυτό.»
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου