Οι φόβοι της απόρριψης, της κριτικής, της αποτυχίας, και γενικότερα ο φόβος των συνεπειών, είναι το αποτέλεσμα ενός νοητικού προγραμματισμού που αναπτύχθηκε στο παρελθόν, μέσα από τη σχέση δράσης-αντίδρασης: ο αυθορμητισμός που κάποτε απορρίφθηκε, η έκφραση που βρήκε αντίσταση, οι προσωπικές επιλογές που επικρίθηκαν, κ.ο.κ.Όταν φοβόμαστε τις συνέπειες φοβόμαστε την αντίδραση. Η λέξη συνέπεια είναι μια άλλη λέξη για την αντίδραση. Γι’ αυτό οι άνθρωποι που φοβούνται περισσότερο στη ζωή τους είναι αυτοί που μεγάλωσαν σε ένα περιβάλλον όπου υπήρχε συνεχής αντίδραση απέναντι σε κάτι που έκαναν – όταν εκφράζονταν με οποιονδήποτε τρόπο (συναισθηματικά, σωματικά, λεκτικά, συμπεριφορικά) έβρισκαν απέναντί τους μια προσωποποιημένη αντίδραση αντίστασης («εσύ που κάνεις αυτό, δεν είσαι σωστός, είσαι λάθος και μπορεί να τιμωρηθείς με συνέπειες»).
Οι ταυτότητες του φοβισμένου, του αμυνόμενου και του θύματος, γεννιούνται μέσα σ’ αυτές τις σχέσεις δράσης-αντίδρασης. Χωρίς αντίδραση δεν υπάρχει λόγος να δημιουργηθεί ο εαυτός που αμύνεται, που προστατεύεται και που προσπαθεί να προβλέψει τις πιθανές αντιδράσεις των άλλων για κάτι που θέλει να κάνει. Η αντίδραση είναι αυτή που πλάθει τις αντίστοιχες ταυτότητες. Χωρίς αντίδραση υπάρχει ανεμπόδιστη έκφραση και ασφαλής αυθορμητισμός, χωρίς δεύτερες σκέψεις και χωρίς άμυνες.
Η αντίδραση που προέρχεται από τους άλλους με τη μορφή της κριτικής, της απόρριψης και γενικά της αντίστασης, είναι το αντίθετο της αποδοχής. Η αντίδραση έρχεται από έναν νου που κρίνει, που αντιστέκεται και απορρίπτει. Όταν κάποιος μεγαλώνει σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι λογικό να αναπτυχθούν πολλά αντανακλαστικά (αυτόματες σκέψεις και συναισθηματικές αντιδράσεις) που θα δημιουργούν φόβο, ή ακόμα και πανικό.
Επίσης, η αντίδραση εντείνει την ψευδαίσθηση του χρόνου, γιατί αναγκάζει τον νου να δημιουργεί σκέψεις για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον, επειδή οι συνέπειες ακολουθούν, είναι το «μετά τη δράση». Γι’ αυτό και το άγχος, που είναι η έκφραση του φόβου, αφορά το μέλλον, δηλαδή δημιουργείται από τις σκέψεις για τις πιθανές συνέπειες που μπορεί να προκύψουν μελλοντικά, μετά από μια έκφραση, μια συμπεριφορά ή μια πράξη.
O νους των ανθρώπων που φοβούνται πολύ είναι συνεχώς απορροφημένος από σκέψεις για το μέλλον και δημιουργεί πιθανά σενάρια προσπαθώντας να προβλέψει τι μπορεί να πάει στραβά και τι πρέπει να γίνει για να αποφευχθούν οι συνέπειες. Αυτό ωθεί τα άτομα στον υπερβολικό έλεγχο (του εαυτού τους και των άλλων γύρω τους), από φόβο μήπως δημιουργηθεί κάποια απρόβλεπτη κατάσταση. Πέρα όμως από τα προβλήματα που δημιουργεί αυτή η στάση στις σχέσεις τους με τους συνανθρώπους τους (αφού σε κανέναν δεν αρέσει να τον ελέγχουν και να τον κρίνουν), τους εμποδίζει και να νιώθουν ασφάλεια στο παρόν, γιατί ο νους τους δεν είναι εναρμονισμένος με τις συνθήκες που επικρατούν στην πραγματικότητα. Η επίγνωση για το ποιες συνθήκες επικρατούν στο παρόν, είναι συνεχώς επισκιασμένη από την αρνητική φλυαρία του νου για το μέλλον.
Το να φέρνουμε την προσοχή μας στις εμπειρίες που έχουμε στο παρόν όσο πιο συχνά μπορούμε, μας βοηθάει να ανακόπτουμε αυτή την αυτόματη λειτουργία του νου και να χαλαρώνουμε το σύστημά μας. Επίσης, πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο φόβος είναι το αποτέλεσμα ενός αυτόματου μηχανισμού που αναπτύχθηκε ανεπίγνωστα (ασυνείδητα). Μπορούμε άνετα να σταματήσουμε να τον δικαιολογούμε και να αρχίσουμε να επαναπρογραμματίζουμε το σύστημά μας (σώμα και νου), με βάση την επίγνωση των εμπειριών μας στο παρόν, αντί της καταναγκαστικής και ανεπίγνωστης αναπαραγωγής του παρελθόντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου