Ο ΗΡΩΪΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ

<Ο Άγις της Σπάρτης μπροστά από τα τείχη της Μεγαλόπολης 

" Ω ξείν, αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε
κείμεθα τοις κοίνων ρήμασι πειθόμενοι".
Σιμωνίδης

Το επίγραμμα αυτό του Σιμωνίδη μπορούσε επίσης κάλλιστα να γραφτεί και για τον Άγι Γ΄τον Βασιλιά της Σπάρτης αφού και εκείνος σκοτώθηκε ηρωϊκά:Σπάρτας άξιος μησάμενος... αφού πρώτα άξια για την Σπάρτη κατόρθωσε!!!

Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την καταστροφή και την ισοπέδωση της Θήβας, την σφαγή, την υποδούλωση και την πώληση, όσων εκ των Θηβαίων γλύτωσαν από την σφαγή, ως δούλων από τους Μακεδόνες του Αλεξάνδρου [1], οι μόνοι που είχαν το θάρρος να εξεγερθούν εναντίον της Μακεδονίας ήταν οι Σπαρτιάτες. Ο Βασιλιάς της Σπάρτης Άγις Γ΄επεδίωξε να τεθεί επικεφαλής του αντιμακεδονικού αγώνα και πέτυχε να συνασπίσει τους δυσαρεστημένους Έλληνες"συμφρονήσαι περί της ελευθερίας", εκτός των Αθηναίων που παρέμειναν ουδέτεροι, απαθείς, δεν κινήθηκαν και κράτησαν τις 100 τριήρεις που είχαν στην Μουνιχία και σ΄άλλα λιμάνια. Στην μάχη όμως της Μεγαλόπολης, τον Ιανουάριο του 330 π.Χ, ο Αντιβασιλέας και τοποτηρητής του Αλεξάνδρου στην Μακεδονία, Αντίπατρος συνέτριψε τους Σπαρτιάτες και τους συμμάχους τους και ο ίδιος ο Βασιλιάς της Σπάρτης Άγις Γ΄ σκοτώθηκε ηρωϊκά μαχόμενος. 

καθοπλισθείς και εις γόνυ διαναστάς ημύνατο
Γράφει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης για τον ηρωϊκό θάνατο του Άγιδος Γ΄:

Ο θάνατος όμως του Άγιδος ήταν ιδιαίτερα χαρακτηριστικός ως γεγονός [Ίδιον δε τι συνέβη και περί την του Άγιδος τελευτήν γενέσθαι]. Μετά από τον λαμπρό αγώνα που έδωσε με τους Μακεδόνες και τα πολλά τραύματα που δέχθηκε κατάστηθα, μια ομάδα Σπαρτιατών οπλιτών τον πήρε για να τον μεταφέρει στην Σπάρτη. Τους πρόλαβαν όμως οι Μακεδόνες και αφού δεν είχαν καμιά ελπίδα σωτηρίας ο Άγις πρόσταξε τους στρατιώτες που ήταν μαζί του να φύγουν για να σωθούν γιατί τους χρειάζεται και τους έχει ανάγκη η πατρίδα […και διασώζειν αυτούς εις την πατρίδαν χρείαν]. Ο ίδιος όμως πήρε τα όπλα του και πεσμένος στα γόνατα [ …και εις γόνυ διαναστάς αμύνατο] λόγω των τραυμάτων του αμυνόταν και αντιμετώπιζε τους [Μακεδόνες] [πολεμίους] μερικούς από τους οποίους [και όσους τον πλησίαζαν από κοντά] σκότωσε. Τελικά [και αφού δεν μπορούσαν να τον πλησιάσουν στα κοντινά] σκοτώθηκε και ο ίδιος από μακριά χτυπημένος με ακόντια [=προφανώς από ιππείς], μετά από Βασιλεία εννέα ετών [338-330 π.Χ].[ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ ΧΙΙΙ 63,4]

Οι απώλειες και για τις δύο πλευρές στην μάχη αυτή της Μεγαλόπολης ήταν τεράστιες. Οι Σπαρτιάτες και οι σύμμαχοι τους έχασαν πάνω από 5.300 πολεμιστές και οι Μακεδόνες πάνω από 3.500 χιλιάδες [Διόδωρος Σικελιώτης ΧΙΙΙ 63,3]. Ο Αλέξανδρος σε καμιά μάχη του στην Ασία δεν είχε παρόμοιες και τόσες μεγάλες απώλειες.
ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ ΧΙΙΙ 63-4:

 " Ίδιον δε τι συνέβη και περί την του Άγιδος τελευτήν τελέσθαι αγωνισάμενος γαρ λαμπρώς και πολλοίς τραύμασιν εναντίοις περιπεσών υπό των στρατιωτών εις Σπάρτην απεκομίζετο περικατάληπτος δε γενόμενος και τα καθ΄εαυτόν απογνούς τοις μεν άλλοις στρατιώταις προσέταξεν απιέναι τη ταχίστην και διασώζειν αυτούς εις την της πατρίδος χρείαν, αυτός δε καθοπλισθείς και εις γόνυ διαναστάς ημύνατο τους πολεμίους και τινάς καταβαλών και συνακοντισθείς κατέστρεψε τον βίον, άρξας έτη εννέα".

Μετά τον θάνατο του Άγιδος, ο Αντίπατρος αφού κατάλαβε την Σπάρτη, πήρε μαζί του ως ομήρους 50 επιφανείς ευγενείς Σπαρτιάτες και τους παρέπεμψε για την τιμωρία τους στο Συνέδριο της Κορίνθου. Οι σύνεδροι όμως προτίμησαν να τους κρίνει ο ίδιος ο Αλέξανδρος και τους έστειλαν σ΄ αυτόν που τότε βρισκόταν στην Περσέπολη. Ποια ήταν η τύχη όλων των Σπαρτιατών ομήρων παραμένει άγνωστη. Ο Αλέξανδρος υποχρέωσε τους ηττημένους Σπαρτιάτες να γίνουν μέλη της Συμμαχίας της Κορίνθου.

Υπάρχει και η πληροφορία, πως όταν έφθασε το μήνυμα της ήττας του Άγιδος στον Αλέξανδρο, αυτός είπε στον Ηφαιστίωνα: "Φαίνεται πως ενώ εμείς κατακτούσαμε την Ανατολή, στην Αρκαδία έγινε κάποια βατραχομυομαχία...." [Τα βατράχια ήταν οι Μακεδόνες και τα ποντίκια οι Σπαρτιάτες και οι λοιποί Έλληνες σύμμαχοί τους......]. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ-Εκδοτική Αθηνών.

"Η Ελλάς φαινόταν τώρα πολύ μικρή και πολύ μακρινή για τον Αλέξανδρο" σημειώνει με αυτήν την ευκαιρία ο R. Burn.
------------
[1]Ο Πλούταρχος γράφει πως ο Αλέξανδρος έκανε δούλους 30.000 Θηβαίους [Αλέξανδρος ΙΙ] και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης προσθέτει σ΄αυτό ότι τους πούλησε για 440 αργυρά τάλαντα [ΧVII,14,4] και με αυτά εξόφλησε το μεγαλύτερο μέρος των οφειλομένων μισθών του στρατού του που έφθαναν τα 500 αργυρά τάλαντα.
---------------------
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
ΑΡΡΙΑΝΟΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ
ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ-Βιβλίο 13
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-ΚΑΙΣΑΡ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ-ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ
JOHANN GUSTAV DROUSEN: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
Β. ΓΚΑΦΟΥΡΟΦ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΑΚΕΔΩΝ
N.G.L. HAMMOD: ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
TEODOR BIRD: ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ROBERT BURN: ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ