Η παλίρροια της ζωής

Ευτυχία την ονομάζει ο άνθρωπος και την ψάχνει απεγνωσμένα σε ολόκληρη τη ζωή του. Είναι όμως η αληθινή ευτυχία αυτό που αναζητάει ή ένα κατασκεύασμα του μυαλού του; Μήπως είναι ευτυχία υπό όρους; Μια ψευδαισθητική κατάσταση του επιφανειακού, του επιπόλαιου νου του και μόλις τα πράγματα πάνε αντίθετα με την επιθυμία του, μόλις αντιμετωπίσει την παραμικρή αντιξοότητα, αμέσως γυρίζει στον αντίθετο πόλο της, αυτό που ο άνθρωπος ονομάζει δυστυχία;

Όταν τώρα πιστέψει πως βρήκε την ευτυχία, προσπαθεί ο καημένος, με νύχια και με δόντια, με δρακόντεια μέτρα να την περιφρουρήσει. Χτίζει πανύψηλα τείχη γύρω της, την περιφράσσει για να την προστατεύσει απ’ τους επίδοξους ληστές της ή τους αντίξοους ανέμους που μπορούν χωρίς μεγάλη δυσκολία να ξεριζώσουν τα χάρτινα θεμέλιά της. Κι έτσι, πάντα κάτω απ’ τη δήθεν ευτυχία του θα υποβόσκει ο φόβος και η αγωνία μήπως οι όροι που την συντηρούν αιφνίδια αλλάξουν και η ευτυχία σκορπίσει στον άνεμο, αφήνοντας στη θέση της τον αντίθετο πόλο της, τη δυστυχία. Όταν όμως ζεις συνέχεια με τη φοβία της στέρησης της ευτυχίας, πως μπορείς να είσαι στ’ αλήθεια ευτυχισμένος;

Μα μήπως, ο άξιος λύπησης άνθρωπός μας, μπορεί τουλάχιστον να ζήσει την δυστυχία του ανόθευτα; Ούτε γι’ αυτό είναι ικανός. Αμέσως μόλις νοιώσει δυστυχισμένος, σε μια δραματική προσπάθεια φυγής, θέτει σε κίνηση τον αντίθετο μηχανισμό με τη μορφή της ελπίδας, της προσδοκίας και της ονειροπόλησης. Που βρίσκεται λοιπόν η αληθινή ευτυχία, μια ευτυχία ανεξάρτητη από αντιξοότητες, μια ευτυχία χωρίς όρους που να παραμένει ζωντανή ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες, που να μη μετατρέπεται με τίποτα σε δυστυχία;

Το μυστικό πάντα θα παραμένει καλά κρυμμένο περιμένοντας να μας αποκαλυφθεί κάτω από την επιφάνεια των αντιθετικών ζευγών, εκεί όπου η ευτυχία και η δυστυχία χάνουν το νόημά που τους προσδίδει ο επιπόλαιος άνθρωπος. Κάτω από την τρικυμιώδη και ευμετάβλητη επιφάνεια, πέρα από το ζευγάρι ευτυχία-δυστυχία, βρίσκεται η γαλήνη και η πληρότητα του βυθού. Τον άνθρωπο που έχει απλώσει τις ρίζες του εκεί, όποια τροπή κι αν πάρει η ζωή του, καλή ή κακή σύμφωνα με τα κριτήρια της επιφάνειας, δεν τον αγγίζει ούτε η ευτυχία, ούτε η δυστυχία. Παρατηρεί τις δραματικές αλλαγές της ζωής του γαλήνεια και με απάθεια. Έχει βιωματικά γνωρίσει ότι τίποτα επιφανειακό δεν μπορεί να προσθέσει ή να αφαιρέσει ούτε μια σταγόνα στην πληρότητα του βυθού. Το Πλήρες δεν υπόκειται ούτε σε αύξηση, ούτε σε μείωση. Η αδιάσπαστη αυτή Ευδαιμονία δεν μπορεί να έχει καμία σχέση με τις αντιθέσεις και τις μεταβολές της επιφάνειας. Είναι ίσως απαραίτητο, για να αρχίσουμε αληθινά να την αναζητούμε και να την προσεγγίσουμε, να χτυπηθούμε πρώτα αλύπητα ανάμεσα στις συμπληγάδες των αντιθέτων της επιφάνειας. 

Όλοι μας σχεδόν, έχουμε κάποιες στιγμές γευθεί ή έστω διαισθανθεί την ομορφιά αυτών των βαθύτερων στρωμάτων του Εαυτού μας. Για να μπορέσει όμως ο άνθρωπος να κρατήσει αυτά τα δώρα που προέρχονται από το άγνωστο βάθος του θα πρέπει να φροντίσει να τα δεχτεί με όσο το δυνατόν περισσότερο κενωμένο το Είναι του από εγωκεντρικές επιθυμίες. Έτσι θα μπορέσει όχι μόνον να τα απορροφήσει καλύτερα αλλά και να επιτύχει μια μόνιμη συνύπαρξη μεταξύ της επιφάνειας και του βυθού, μεταξύ του χρονικού και του Άχρονου. Κανείς δε μπορεί να προκαλέσει αυτές τις καταστάσεις και γι’ αυτό αποκαλούνται δώρα της Φύσης. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να προετοιμάσει το έδαφος για αυτές. Να κενώσει την επιφάνειά του από κάθε εγωκεντρικό ίχνος, να μείνει ήρεμος, παθητικός, ευαίσθητος και ανοιχτός σε οτιδήποτε θελήσει η Ζωή να του δωρίσει από τα βάθη του Είναι του. Δε μπορεί να κάνει τίποτα κανείς για να προσκαλέσει την ευδαιμονία της ζωής, ούτε μπορεί να κάνει κάτι για να την κρατήσει σπασμωδικά όταν αυτή αποχωρεί. Τα δώρα της ζωής επισκέπτονται και εγκαταλείπουν τον άνθρωπο, αφήνοντάς τον στην παθητική του ηρεμία και στην παρθενική κένωσή του. Μονάχα σε ένα τέτοιο κλίμα είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί πλήρως η παλίρροια της Ζωής.