Υπάρχουν ιππότες τον 21ο αιώνα;
Οι πανοπλίες μας αποχαιρέτησαν μαζί με τη φεουδαρχία, όμως οι βασικές αρχές του ιπποτισμού ζουν και ας μη βασιλεύουν. Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα ιδανικό. Συνδύαζε τον αυστηρό ηθικό κώδικα συμπεριφοράς με τη μεγαλοθυμία προς τον αντίπαλο, το έλεος προς τον αδύναμο, την ευγένεια προς τις γυναίκες.
Ο μεσαιωνικός ιππότης όφειλε να είναι λύκος στον πόλεμο, αρνάκι στην ειρήνη, δίκαιος με τους άδικους, πράος με τους οργίλους, τίμιος με τους άτιμους.
Μάταια θα αναζητήσετε παρόμοια φαινόμενα σήμερα – κι αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό. Ο ιππότης δεν ήταν ξεκάρφωτος θεσμός, αποτελούσε αριστοκρατικό εξάρτημα μιας φεουδαλικής κοινωνίας, όπου όλοι ήταν εξαρτημένοι από τους ανωτέρους τους.
Υπερασπιζόταν ταπεινούς και καταφρονεμένους από το ύψος του αλόγου του ακριβώς επειδή κάποιοι είχαν αποκλειστικά δικαιώματα και κάποιοι μόνο υποχρεώσεις. Αφήστε που για να περιμένει να σωθεί το εκάστοτε εν κινδύνω θηλυκό από τον κοντινότερο πάνοπλο μαντράχαλο, εκτός από ευγένεια απαιτείται και μια γενναία δόση πατερναλισμού.
Η ισότητα των δύο φύλων, βλέπετε, είναι ασυμβίβαστη με την ιπποσύνη: ο άντρας είναι ο πολεμιστής, ταγμένος στον δημόσιο βίο, η γυναίκα η κλεισμένη στον πύργο νοικοκυρά, δούλα και κυρά ταυτόχρονα. Και μην ψάχνετε για αλλαγές, αυτή είναι η ελέω θεού τάξη πραγμάτων, εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν, αλί και τρις αλι!
Ωστόσο, λειτουργικά στοιχεία της κουλτούρας του ιπποτισμού, όπως η ευγένεια ή η ευθύτητα στις διαπροσωπικές σχέσεις, έχουν επιβιώσει μέσα από αυτό που ο Γερμανός κοινωνιολόγος Νόρμπερτ Ελίας περιγράφει ως «διαδικασία του πολιτισμού». Σήμερα που η ηθική είναι προσωπική επιλογή, όχι γενική κατηγορική προσταγή όπως στον Μεσαίωνα, είναι στο χέρι του καθενός να τα εφαρμόσει.
Πιο πρακτικό από ένα άλογο στο μπαλκόνι σας.
Οι πανοπλίες μας αποχαιρέτησαν μαζί με τη φεουδαρχία, όμως οι βασικές αρχές του ιπποτισμού ζουν και ας μη βασιλεύουν. Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα ιδανικό. Συνδύαζε τον αυστηρό ηθικό κώδικα συμπεριφοράς με τη μεγαλοθυμία προς τον αντίπαλο, το έλεος προς τον αδύναμο, την ευγένεια προς τις γυναίκες.
Ο μεσαιωνικός ιππότης όφειλε να είναι λύκος στον πόλεμο, αρνάκι στην ειρήνη, δίκαιος με τους άδικους, πράος με τους οργίλους, τίμιος με τους άτιμους.
Μάταια θα αναζητήσετε παρόμοια φαινόμενα σήμερα – κι αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό. Ο ιππότης δεν ήταν ξεκάρφωτος θεσμός, αποτελούσε αριστοκρατικό εξάρτημα μιας φεουδαλικής κοινωνίας, όπου όλοι ήταν εξαρτημένοι από τους ανωτέρους τους.
Υπερασπιζόταν ταπεινούς και καταφρονεμένους από το ύψος του αλόγου του ακριβώς επειδή κάποιοι είχαν αποκλειστικά δικαιώματα και κάποιοι μόνο υποχρεώσεις. Αφήστε που για να περιμένει να σωθεί το εκάστοτε εν κινδύνω θηλυκό από τον κοντινότερο πάνοπλο μαντράχαλο, εκτός από ευγένεια απαιτείται και μια γενναία δόση πατερναλισμού.
Η ισότητα των δύο φύλων, βλέπετε, είναι ασυμβίβαστη με την ιπποσύνη: ο άντρας είναι ο πολεμιστής, ταγμένος στον δημόσιο βίο, η γυναίκα η κλεισμένη στον πύργο νοικοκυρά, δούλα και κυρά ταυτόχρονα. Και μην ψάχνετε για αλλαγές, αυτή είναι η ελέω θεού τάξη πραγμάτων, εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν, αλί και τρις αλι!
Ωστόσο, λειτουργικά στοιχεία της κουλτούρας του ιπποτισμού, όπως η ευγένεια ή η ευθύτητα στις διαπροσωπικές σχέσεις, έχουν επιβιώσει μέσα από αυτό που ο Γερμανός κοινωνιολόγος Νόρμπερτ Ελίας περιγράφει ως «διαδικασία του πολιτισμού». Σήμερα που η ηθική είναι προσωπική επιλογή, όχι γενική κατηγορική προσταγή όπως στον Μεσαίωνα, είναι στο χέρι του καθενός να τα εφαρμόσει.
Πιο πρακτικό από ένα άλογο στο μπαλκόνι σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου