Οι Δελφικές γιορτές του Διονυσιακού κύκλου, η Χαρίλα και η Ηρωίς

Η ελληνική λέξη «Ηρωίς» (στη καθαρεύουσα), ή ηρωίδα αποτελεί το θηλυκό τύπο του ήρως ή ήρωα αντίστοιχα. Η Ηρωίς και η Χαριλά, ήταν Δελφικές γιορτές του Διονυσιακού κύκλου.

Στην αρχαιότητα με το όνομα Ηρωίς ονομάζονταν οι γυναικείες μυστηριακές εορτές των θυιάδων ιερειών της Δελφικής αλλά ίσως και των θρησκευτριών της Λέρνης και της Τροιζήνος προς τιμήν του αφυπνιζόμενου θεού Διόνυσου (Ήρωας Θεός) και της θεομητέρας Σεμέλης…

Γιορταζόταν κάθε οκτώ χρόνια, σε ανάμνηση της επαναφοράς της Σεμέλης, μητέρας του θεού, από τον Άδη. Φέρονταν ως μια βακχική μυστικιστική εορτή που τελούνταν στη περίοδο του Χειμώνα, στους Δελφούς.

Τα δε λεγόμενα στην εορτή αυτή τα γνώριζαν μόνο οι γυναίκες που συμμετείχαν. Στη γιορτή της Ηρωίδος έπαιρναν μέρος μόνο οι Θυιάδες και το περιεχόμενο των δρώμενων ήταν η αναγωγή της Σεμέλης, μητρός του Διονύσου, από τον Άδη στο πάνω κόσμο, δηλαδή την επαναφορά της από τον Άδη στη ζωή. μια αναγωγή που σύμφωνα με την παράδοση έγινε από τον ίδιο το Διόνυσο και την οδήγησε στον Όλυμπο με το όνομα Θυώνη.

Χαρίλα καλούνταν οι καθαρτικές και γονιμιακές τελετές των Δελφειέων και επίσης γιορταζόταν κάθε οκτώ χρόνια. Σχετιζόταν με την αναγέννηση της φύσης. Κατά τη διάρκεια της γιορτής μαστίγωναν μια κούκλα, την κρεμούσαν και τέλος την έθαβαν με μια θηλιά στο λαιμό. Η Χαρίλα ήταν σύμφωνα με την παράδοση ένα φτωχό και ορφανό κορίτσι. Σε εποχή λιμού πήγε στο βασιλιά των Δελφών να παρακαλέσει για τροφή. Εκείνος την έδιωξε κτυπώντας τη με το σανδάλι του. Μετά από αυτό το κορίτσι πήγε και κρεμάστηκε από τη ντροπή του. Καθώς ο λιμός συνεχιζόταν και απλώθηκε στη χώρα αρρώστια, το μαντείο διέταξε να εξιλεώσουν τον άδικο θάνατο της Χαρίλας. Αφού βρήκαν το πτώμα, τέλεσαν μία θυσία καθαρμού, την οποία τελούσαν μετά κάθε οχτώ χρόνια (άλλες πηγές μολάνε για κάθε εννέα χρόνια.)

Σύμφωνα με το τυπικό της αναπαράστασης, ο κορυφαίος θρησκευτικός αξιωματούχος υπεδύετο τον Βασιλιά και στεκόταν μπροστά από το πλήθος μοιράζοντας κριθάρι και λαχανικά σε πολίτες και ξένους. Τότε έφερναν ένα ομοίωμα της Χαρίλας και αφού την άγγιζαν όλοι, ο Βασιλιάς τη μαστίγωνε με το σανδάλι του. Κατόπιν η κορυφαία Ιέρεια των Θυιάδων έπαιρνε το ομοίωμα και το πήγαινε σε μια ρεματιά. Εκεί, αφού του έδεναν ένα σκοινί γύρω από το λαιμό του, το έθαβαν εκεί που είχαν θάψει και τη Χαρίλα.