Η Ιώ ανήκει στον βασιλικό οίκο του Άργους ή της Κορίνθου, πόλεις που αναφέρονται και ως τόποι καταγωγής της.Οι μύθοι που θεωρούν ότι η γενεαλογική της ρίζα ανάγεται στο Άργος αναφέρουν πως είναι κόρη του θεού ποταμού Ίναχου.
Οι μύθοι που τη θέλουν να κατάγεται από την Κόρινθο κατονομάζουν πατέρα της τον Πειρήνα, αδελφό του Βελλεροφόντη.
Σε μια άλλη, μη διαδεδομένη εκδοχή, θεωρείται και κόρη του Προμηθέα.
Ήταν ιέρεια της Ήρας η Ιώ στο Ηραίο του Άργους και η ομορφιά της δεν ξέφυγε απ’ τη ματιά του υπέρτατου θεού του Ολύμπου!
Η ένωση του Δία με τη θνητή έγινε ύστερα από παρέμβαση των μαντείων των Δελφών και της Δωδώνης, όπου κατέφυγε ο πατέρας της Ιώς, για να του εξηγήσουν ένα όνειρο που είδε η κόρη του, που την παρακινούσε να πάει στις όχθες της λίμνης της Λέρνας και να ενωθεί με τον Δία.
Τα μαντεία χρησμοδότησαν ότι το κορίτσι έπρεπε να ακολουθήσει τις οδηγίες του ονείρου, διαφορετικά κινδύνευε ο βασιλικός οίκος από τον κεραυνό του Δία.
Η ερωτική ένωση έπεσε αμέσως στην αντίληψη της Ήρας, η οποία, μη μπορώντας επ’ ουδενί να τα βάλει με τον παντοδύναμο σύζυγό της, καταδίωξε κι αυτή τη φορά, αναμενόμενο άλλωστε, τη νέα ερωμένη του.
Ο Δίας, που πάντα ήταν προστατευτικός με τις αθώες νεαρές που αποπλανούσε, τη μεταμορφώνει σε λευκή, εξαιρετικού κάλλους αγελάδα!
Η Ήρα, παρότι θεά, εξαπατάται και ζητά αυτή τη δαμάλα να την προσφέρουν στη χάρη της.
Αφιερωμένη πια η Ιώ στη λατρεία της Ήρας, φυλάσσεται από τον Άργο με τα εκατό μάτια.
Αυτός ο φρουρός ήταν ακοίμητος και μέσα στον ύπνο του!
Την ημέρα την άφηνε ελεύθερη να βόσκει, τις νύχτες όμως την έδενε σε μια ελιά, που είχε φυτρώσει σε ένα ιερό δάσος στις Μυκήνες επιτηρώντας την αδιαλείπτως.
Ακόμα κι όταν κοιμόταν, έκλειναν μόνο τα μισά του μάτια· τα άλλα, ορθάνοιχτα, επόπτευαν.
Αναζητώντας την τροφή της η δαμάλα Ιώ, περιπλανιέται πρώτα στις Μυκήνες, μετά στην Εύβοια, πάντα με τον Άργο φρουρό της.
Απ' όπου περνούσε φύτρωναν λουλούδια.
Ο Δίας, παίρνοντας κάθε φορά τη μορφή ταύρου, συνέχιζε να συνευρίσκεται με την αγαπημένη του.
Λυπούμενος όμως για την αυστηρή της επιτήρηση, ζητά από τον Ερμή να σώσει την κοπέλα από τα μάτια του Άργου.
Ο Ερμής σκοτώνει τον Άργο.
Θέλετε με μια πέτρα που πέταξε από μακριά, θέλετε παίζοντας τον αυλό του Πάνα, θέλετε με το μαγικό ραβδί του, όπως και να 'χει, αποκοίμισε τα πενήντα μάτια που παρακολουθούσαν ξάγρυπνα, ενώ τα άλλα πενήντα κοιμόντουσαν τον φυσικό τους ύπνο.
Σε αυτή την κατάσταση φέρνοντάς τον, του αφαιρεί τη ζωή με το δρεπάνι του.
Η Ήρα χάρισε στα μάτια του ευνοούμενού της την αθανασία, τοποθετώντας αυτά στα φτερά του παγωνιού, πτηνό που είναι αφιερωμένο σ’ αυτή.
Παραλλαγή του μύθου αποδίδει στην ίδια την Ήρα τη μεταμόρφωση της Ιώς.
Το σώμα της αγελάδας αυτής ή είχε τρία χρώματα -λευκό, βιολετί και μαύρο- ή το δέρμα της άλλαζε διαδοχικά τα χρώματα.
ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ του ΑΡΓΟΥ
Ο θάνατος του Άργου δεν απαλλάσσει την Ιώ από το μαρτύριο της περιπλάνησης.
Μια βοϊδόμυγα (οίστρος), απεσταλμένη της Ήρας, κολλημένη στα πλευρά της τη βασανίζει ακατάπαυστα.
Τρελή από μανία η Ιώ άρχισε να τρέχει πέρα δώθε σε μια απέλπιδα προσπάθεια να απαλλαχτεί από τη μύγα.
Έτρεξε κατά μήκος των ακτών που ονομάστηκαν από αυτήν Ιόνιο Πέλαγος, διέσχισε τα στενά ανάμεσα σε Ευρώπη και Ασία, που κι αυτά ονομάστηκαν από αυτήν, από το πέρασμα της αγελάδας (βοός πόρος), Βόσπορος.
Περιπλανήθηκε στην Ιλλυρία, στη Σκυθία, έφτασε στην Κιμμερίδα γη (Κριμαία) και τον Καύκασο, όπου συνάντησε το δεμένο ο Προμηθέα, στην Ασία -από εκείνη λένε ότι ονομάστηκε η πόλη Ιώνη, η σημερινή Γάζα, - μέχρι που καταλήγει στην Αίγυπτο, όπου, σε ασφαλές και φιλικό περιβάλλον γι΄ αυτήν, παίρνει ξανά τη μορφή της, και γεννά τον γιο της από τον Δία, τον Έπαφο, από τον οποίο ξεκινούν οι μεγάλοι βασιλικοί οίκοι της Αιγύπτου και του Άργους.
O Έπαφος απέκτησε με τη Μέμφιδα τη Λιβύη, εκείνη τον Βήλο, ο Βήλος τον Δαναό και τον Αίγυπτο.
Άλλοι παραδίδουν ως τόπο γέννησης του Έπαφου μια σπηλιά στην Εύβοια (Στράβων)
ΝΕΑ ΕΚΔΙΚΗΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ της ΗΡΑΣ
Η Ιώ περιπλανάται εκ νέου, μέχρι να βρει τον γιο της που τον είχαν απαγάγει οι Κουρήτες ύστερα από την εντολή της Ήρας.
Θυμωμένος μαζί τους ο Δίας, τους σκοτώνει, ενώ η Ιώ τριγυρνά στη Συρία, όπου της είχαν πει πως το παιδί της το είχε η σύζυγος του Βύβλου.
Όταν τον βρήκε, ξαναγυρνά στην Αίγυπτο, παντρεύεται το βασιλιά της χώρας Τηλέγονο και βασιλεύει μαζί του.
Εκεί ίδρυσε ναό της Δήμητρας που οι Αιγύπτιοι λάτρευαν με το όνομα Ίσιδα, το ίδιο που έδιναν και στην Ιώ.
Η Ιώ πέθανε αλλά ο Δίας δεν μπορούσε να αφήσει μια του ερωμένη να χαθεί τελείως, με την οποία λεγόταν ότι απέκτησε και μια κόρη, την Κερόεσσα, μητέρα του Βύζαντα.
Γι' αυτό και την καταστέρισε.
Υπάρχει και η εκδοχή ότι πέθανε πολύ νέα (Σούδα).
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ του ΜΥΘΟΥ
Λαμβάνοντας υπόψη μας ότι οι ιέρειες της Ήρας φορούσαν προσωπεία αγελάδας (Ηρόδοτος), ίσως στο μύθο της Ιώς απαντάμε το γνωστό μοτίβο της ένωσης μιας νέας με τον υπέρτατο θεό, η οποία σε κάθε τόπο παίρνει διαφορετικά ονόματα (Ήρα, Ευρώπη, Πασιφάη, Ιώ) και αποτελεί στην ουσία μια τοπική έκφανση της ένωσης της θηλυκής θεότητας με τον Δία.
Η Ιώ δηλαδή είναι η ίδια η Ήρα.
Εξάλλου, αρκετοί μύθοι αφηγούνται την ιστορία της ένωσης ενός ταύρου με μια κόρη (Δίας/ταύρος - Ευρώπη, ταύρος - Πασιφάη), ενώ υπήρχαν και γιορτές για την ένωση του ταύρου με την αγελάδα (Βοιωτία)
Η εκδοχή του καταστερισμού της Ιώς από τον Δία οφείλεται σε πολύ παλιές παραδόσεις για τον Ήλιο και τη Σελήνη.
Το όνομά της θεωρείται ότι προέρχεται από προδωρική διάλεκτο της Αργολίδας και σημαίνει τη Σελήνη, τα τρία χρώματα της αγελάδας υποδηλώνουν τις φάσεις του φεγγαριού (αλλά και τις ηλικιακές φάσεις της γυναίκας: κόρη νύμφη, γραία).
O πανόπτης φύλακας Άργος είναι ο έναστρος ουρανός που παρακολουθεί τις μετακινήσεις της στον ουράνιο θόλο.
O κλέφτης Ερμής αυτός που αρπάζει και εξαφανίζει τη φεγγαροθεά κόρη (χάση ή έκλειψη του φεγγαριού).
Ο πυρήνας του μύθου εμπλουτίστηκε στα αρχαϊκά χρόνια με γεωγραφικά, εθνογραφικά και ιστορικά στοιχεία, - όπως οι μετακινήσεις των Δωριέων του Άργους από τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα στην Αίγυπτο και τη Λιβύη.
Αυτή η ιστορική μετακίνηση αποτυπώθηκε στις περιπλανήσεις της Ιώς, από την οποία ονομάστηκαν και περιοχές (Βόσπορος, Ιόνιο, Ιώνη) που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνδέονταν με τη μυκηναϊκή ή δωρική Αργολίδα.
Η Ιώ κι ο Δίας, φίλες και φίλοι μου, είναι μια άλλη μυθική αφήγηση, που περιγράφει μια άμεση σχέση Θεού κι ανθρώπων.
Οι Θεοί του Ολύμπου κατεβασμένοι στη Γη έχουν συμπεριφορά ανθρώπου, ενώνονται ερωτικά με θνητές ή θνητούς, δεν είναι παντογνώστες, εξαπατώνται, εκδικούνται και τα πάθη τους αποτελούν μια καλή δικαιολογία, για να απενοχοποιεί ο πρόγονός μας ανάλογες δικές του συμπεριφορές.
Χαίρεται που οι θεοί τού μοιάζουν στις αδυναμίες του, τους αναγνωρίζει όμως την ατιμωρησία.
Θεοί είναι, αθάνατοι και με ανεξιχνίαστη βούληση, αιτιολογείται η κάθε τους ενέργεια..
Ο πρόγονός μας δεν εξασφάλισε την προσωπική του ατιμωρησία.
Είναι πάντα τα λάθη του, θες μικρά, θες μεγάλα, στο έλεος του θεού του...
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου