Ο ευτυχισμένος άνθρωπος είναι πολύ ικανοποιημένος με το παρόν για να σκεφτεί το μέλλον

Τι είναι εκείνο που μας κάνει να μας αρέσει κάτι και να το απολαμβάνουμε τόσο πολύ που να ξεχνάμε κάθε μας έγνοια; Ποιες είναι οι στιγμές που οι άνθρωποι είμαστε πιο ευτυχισμένοι;

Αυτά αναρωτήθηκε ο Μιχάι Τσίκζεντμιχαϊ και μελέτησε σε βάθος την κατάσταση στην οποία μπαίνουμε οι άνθρωποι όταν είμαστε απολύτως βυθισμένοι σε μια ασχολία. Την ονόμασε κατάσταση ροής, flow  στα αγγλικά, και την όρισε ως εξής: «Η ηδονή, η απόλαυση, η δημιουργικότητα και η διαδικασία κατά την οποία βρισκόμαστε τελείως βυθισμένοι στη ζωή».

Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να επικεντρωθούμε στην αύξηση του χρόνου που περνάμε κάνοντας δραστηριότητες που θα μας  βάλουν σε κατάσταση ροής, αντί να αφηνόμαστε να μας παρασέρνουν δραστηριότητες που θα μας δώσουν μια άμεση ευχαρίστηση, όπως το υπερβολικό φαγητό, η χρήση ουσιών και η κατάχρηση αλκοόλ ή η καταβρόχθιση σοκολάτας μπροστά στην τηλεόραση.

Όπως διδάσκει ο συγγραφέας της Ροής: «Ροή είναι η κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι μπαίνουν όταν είναι βυθισμένοι σε μια δραστηριότητα και δεν τους ενδιαφέρει τίποτε άλλο. Η εμπειρία αυτή καθαυτή είναι τόσο ευχάριστη, που οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να την κάνουν ακόμα κι αν χρειαστεί να θυσιάσουν άλλες πλευρές της ζωής τους μόνο και μόνο για να κάνουν αυτή».

Και δεν είναι μόνο τα δημιουργικά επαγγέλματα, τα οποία απαιτούν μεγάλες δόσεις συγκέντρωσης, αυτά που ενεργοποιούν την ικανότητα ροής. Ο περισσότεροι αθλητές, οι σκακιστές ή οι μηχανικοί περνούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους σε δραστηριότητες που τους βάζουν σε κατάσταση ροής.

Σύμφωνα με τις μελέτες του Τσίχζεντμιχαϊ, όταν ένας σκακιστής μπαίνει σε «ροή», νιώθει το ίδιο με έναν μαθηματικό που προσπαθεί να λύσει κάποιο πρόβλημα ή με έναν χειρουργό σε ώρα επέμβασης. Ο συγκεκριμένος καθηγητής ψυχολογίας ανέλυσε δεδομένα ανθρώπων που ζούσαν σε διαφορετικά μέρη του κόσμου και με διαφορετικούς πολιτισμούς και ανακάλυψε ότι η εμπειρία της ροής είναι ίδια για κάθε άνθρωπο, οποιουδήποτε πολιτισμού και οποιασδήποτε ηλικίας.

Στη Νέα Υόρκη ή στην Οκινάουα, όλοι ανακαλύπτουμε τις δικές μας καταστάσεις ροής με τον ίδιο τρόπο. Τι συμβαίνει στη συνείδησή μας όταν είμαστε σε αυτή την κατάσταση;

Ρέοντας, επικεντρωνόμαστε σε μία πολύ συγκεκριμένη ασχολία και δεν αφήνουμε να μας περισπάσει τίποτε άλλο. Η συνείδησή μας είναι «σε τάξη». Το αντίθετο συμβαίνει όταν προσπαθούμε να καταπιαστούμε με κάτι και το μυαλό μας αφαιρείται  γιατί σκεφτόμαστε άλλα πράγματα.

«Ο ευτυχισμένος άνθρωπος είναι πολύ ικανοποιημένος με το παρόν για να σκεφτεί το μέλλον»  Άλμπερτ Αϊνστάιν

Το τελευταίο που έγραψε ο Αϊνστάιν, ακριβώς πριν κλείσει τα μάτια του για πάντα, ήταν άλλη μία εξίσωση στην προσπάθειά του να ενοποιήσει όλες τις δυνάμεις του σύμπαντος. Πέθανε χάνοντας αυτό που τον πάθιαζε. Αν δε γινόταν φυσικός, ο Αϊνστάιν διαβεβαίωνε πως θα ήταν ευτυχισμένος αν αφιερωνόταν στη μουσική. ‘Όταν δεν ήταν συγκεντρωμένος στη φυσική και στα μαθηματικά, χαιρόταν να παίζει βιολί. Το να ρέει δουλεύοντας τις εξισώσεις του ή παίζοντας βιολί του  έδινε μεγάλη ευτυχία.

Πολλοί από τους καλλιτέχνες μπορεί να φαίνονται ευέξαπτοι ή ερημίτες, αλλά το μόνο που κάνουν είναι να προστατεύουν τον χρόνο της ευτυχίας τους, κάποιες φορές θυσιάζοντας άλλες πλευρές της ζωής. Είναι παραδείγματα outliers (εξαιρέσεων) που εφαρμόζουν τη ροή στον ακραίο τρόπο ζωής τους.

Ένα παράδειγμα από τέτοιους ερημίτες είναι ο Χαρούκι Μουρακάμι. Απ’ ό,τι λένε είναι πολύ δύσκολο να τον πλησιάσεις. Έχει μόνο έναν πολύ στενό κύκλο φίλων στην Ιαπωνία. Εμφανίστηκε δημόσια μόνο μία φορά έπειτα από κάμποσα χρόνια.

Οι καλλιτέχνες ξέρουν πόσο σημαντικό πράγμα είναι η διαφύλαξη του χώρου τους, του περιβάλλοντός τους, το να είναι απαλλαγμένοι από περισπασμούς.

ΙΚΙΓΚΑΙ, ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑΑ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ