Πώς μπορείς εσύ να αλλάξεις τον άλλο; Έχει ποτέ κανείς αλλάξει τον άλλο;

Ζεις μέσα από τη συνήθεια. Αυτό σημαίνει ότι η συνήθεια ζει βασικά μέσα από σένα.

Η συνήθεια επαναλαμβάνεται, διαιωνίζεται, παίρνοντας ενέργεια από σένα. Σιγά – σιγά, η συνήθεια θα γίνει ο κύριος κι εσύ θα είσαι απλώς ένας υπηρέτης, μια σκιά. Η συνήθεια θα δίνει την εντολή κι εσύ θα είσαι απλώς υπάκουος υπηρέτης.

Όταν είσαι θυμωμένος, νομίζεις ότι εσύ το κάνεις. Το εκλογικεύεις και λες ότι η περίσταση αυτό απαιτούσε: “Έπρεπε να θυμώσω, αλλιώς το παιδί μου θα έβγαινε από το σωστό δρόμο. Αν δεν θύμωνα, τότε τα πράγματα στο γραφείο θα ήταν σκέτο χάος. Οι υπάλληλοι δεν ακούνε. Έπρεπε να θυμώσω για να τους κουμαντάρω. Για να βάλω τη γυναίκα μου στη θέση της, έπρεπε να θυμώσω”.

Αυτές είναι εκλογικεύσεις. Μ’ αυτόν τον τρόπο, συνεχίζεις να κοροϊδεύεις τον εαυτό σου, ότι εσύ είσαι το αφεντικό. Δεν είσαι όμως.

Ο θυμός βγαίνει από το παρελθόν. Κι όταν έρχεται ο θυμός, εσύ προσπαθείς να βρεις μια δικαιολογία. Οι ψυχολόγοι έχουν πειραματιστεί κι έχουν καταλήξει στα ίδια συμπεράσματα με αυτά της ανατολικής εσωτερικής ψυχολογίας:

Ο άνθρωπος είναι θύμα, δεν είναι κύριος.

Οι ψυχολόγοι έχουν βάλει ανθρώπους σε πλήρη απομόνωση, παρέχοντάς τους κάθε δυνατή άνεση. Δεν είχαν καμία επαφή με άλλους ανθρώπους. Δεν αντιμετώπιζαν απολύτως κανένα πρόβλημα και δεν ήταν αναγκασμένοι να εργάζονται. Οι ίδιες συνήθειες όμως συνεχιζόταν. Ένα πρωί, χωρίς κανένα λόγο, αφού οτιδήποτε ήθελαν τους το παρείχαν, οπότε δεν υπήρχε αφορμή για να θυμώσουν, ξαφνικά εμφανιζόταν θυμός.

Βρίσκεται μέσα σου.

Μερικές φορές εμφανίζεται ξαφνική λύπη, χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος.

Και μερικές φορές αισθάνεται κανείς ευτυχισμένος, γεμάτος ευφορία, εκστατικός.

Αν αποκοπείς από όλες τις κοινωνικές σχέσεις, μείνεις απομονωμένος και σου παρέχεται πλήρης άνεση σε οτιδήποτε χρειάζεσαι, εσύ θα συνεχίσεις να έχεις όλες τις διαθέσεις που έχεις και μέσα στις σχέσεις.

Αυτό σημαίνει ότι οι διαθέσεις έρχονται από μέσα σου κι εσύ τις φορτώνεις στους άλλους.
Αυτό είναι απλώς εκλογίκευση.

Νιώθεις καλά, νιώθεις άσχημα κι αυτά τα συναισθήματα αναβλύζουν από μέσα σου, από το παρελθόν σου. Κανένας άλλος δεν είναι υπεύθυνος, εκτός από σένα. Κανένας δεν μπορεί να σε κάνει θυμωμένο και κανένας δεν μπορεί να σε κάνει ευτυχισμένο.

Εσύ γίνεσαι ευτυχισμένος από μόνος σου κι εσύ γίνεσαι λυπημένος από μόνος σου.

Αν δεν το αντιληφθείς αυτό, θα παραμείνεις για πάντα σκλάβος.

Γίνεσαι κύριος του εαυτού σου μόνο όταν αντιλαμβάνεσαι: “Εγώ είμαι υπεύθυνος για οτιδήποτε μου συμβαίνει. Οτιδήποτε συμβαίνει, χωρίς καμία εξαίρεση, είμαι εγώ υπεύθυνος”.

Ο καθένας είναι υπεύθυνος, απόλυτα υπεύθυνος για το είναι του και για την συμπεριφορά του. Στην αρχή, αυτό θα σου προκαλέσει κατάθλιψη – το ότι είσαι εσύ υπεύθυνος – επειδή πάντοτε θεωρούσες ότι εσύ θέλεις να είσαι ευτυχισμένος, οπότε πώς είναι δυνατόν να είσαι εσύ υπεύθυνος για τη δυστυχία σου; Εσύ πάντοτε επιθυμούσες την ευδαιμονία, οπότε πώς είναι δυνατόν να θυμώνεις από μόνος σου;

Κι έτσι, ρίχνεις την ευθύνη στον άλλο.

Αν συνεχίσεις να ρίχνεις την ευθύνη στον άλλο, να θυμάσαι ότι εσύ θα παραμένεις πάντοτε σκλάβος, επειδή κανένας δεν μπορεί να αλλάξει τον άλλο. Πώς μπορείς εσύ να αλλάξεις τον άλλο; Έχει ποτέ κανείς αλλάξει τον άλλο;

Μια από τις πιο ανεκπλήρωτες επιθυμίες στον κόσμο είναι το να αλλάξεις τον άλλο. Κανένας ποτέ δεν το έχει κάνει αυτό. Αυτό είναι απλώς ανέφικτο! Μπορείς να συνεχίσεις να ρίχνεις την ευθύνη στον άλλο, δεν μπορείς όμως να τον αλλάξεις.

Και επειδή ρίχνεις την ευθύνη στον άλλο, δεν θα δεις ποτέ ότι η βασική ευθύνη είναι δική σου.
Η βασική αλλαγή χρειάζεται να γίνει μέσα σου.

Μ’ αυτό τον τρόπο παγιδεύεσαι: Αν αρχίσεις να σκέφτεσαι ότι εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες σου τις πράξεις, για όλες σου τις διαθέσεις, στην αρχή θα σε πιάσει κατάθλιψη. Αν όμως μπορέσεις να περάσεις μέσα από αυτή την κατάθλιψη, σύντομα θα νιώσεις ανάλαφρος, επειδή τώρα έχεις ελευθερωθεί από τον άλλο.

Τώρα μπορείς να δουλέψεις από μόνος σου. Μπορείς να ελευθερωθείς, μπορείς να είσαι ευτυχισμένος.

Ακόμη κι αν ολόκληρος ο κόσμος είναι δυστυχισμένος, αυτό δεν έχει καμία διαφορά.

Και η πρώτη ελευθερία είναι το ότι σταματάς να ρίχνεις την ευθύνη στον άλλο.

Η πρώτη ελευθερία είναι το ότι γνωρίζεις ότι εσύ είσαι υπεύθυνος.

Τότε, πολλά πράγματα γίνονται αμέσως εφικτά.