Στα μέσα Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ οι χερσαίες δυνάμεις του Ξέρξη έφτασαν στην Αθήνα, σχεδόν ταυτόχρονα με τον Περσικό στόλο. Όταν πλησίαζαν οι Πέρσες την Αθήνα, ο Θεμιστοκλής διέδωσε την φήμη ότι ο «οίκουρος όφις», το φίδι που κατοικούσε στο Ιερό της Αθηνάς εξαφανίστηκε και αυτό ήταν σημάδι ότι η θεά εγκατέλειψε την πόλη, άρα το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι κάτοικοι της. Μετά την εντολή του Θεμιστοκλή για άμεση και υποχρεωτική αποχώρηση των πολιτών από την Αθήνα οι περισσότεροι Αθηναίοι, έστειλαν τα γυναικόπαιδα στη Σαλαμίνα και την Τροιζήνα, οι κάτοικοι της οποίας αποδείχθηκαν ιδιαίτερα φιλόξενοι. Όταν οι Πέρσες έφτασαν στην Αθήνα, αντίκρισαν μια πόλη έρημη και επιδόθηκαν σε λεηλασίες και καταστροφές.
Προσπάθησαν αρχικά να κάψουν με φλεγόμενα βέλη του ξύλινο τείχος της Ακρόπολης. Τελικά όμως, αναρριχήθηκαν στο ιερό της Αγλαύρου και αφού σκότωσαν τους υπερασπιστές του, πυρπόλησαν τα οικοδομήματα της Ακρόπολης, όπως τον ημιτελή ναό της Αθηνάς. Έκαψαν ακόμα και την «ιερά ελαία», το δέντρο που σύμφωνα με την παράδοση πρόσφερε η Αθηνά στους κατοίκους της πόλης, κατά τη φιλονικία τους για το ποιος θα γινόταν πολιούχος της. Αναγνωρίζοντας την ασέβειά του ο Ξέρξης, έστειλε μερικούς Αθηναίους την επόμενη μέρα για να προσφέρουν θυσίες. Κι αυτοί, είδαν «να έχει ξεπεταχτεί ένας βλαστός από τον καμένο κορμό αυτής της ιεράς ελαίας».
Όταν αργότερα oι Πέρσες έφυγαν ηττημένοι, οι Αθηναίοι περισυνέλεξαν όλα τα σπασμένα αγάλματα. Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι θα τα απομάκρυναν από τον βράχο ως απορρίμματα ή ως οικοδομικό υλικό (όπως θα γινόταν σήμερα), οι Αθηναίοι τα πήραν έτσι όπως ήταν σπασμένα, άνοιξαν ένα μεγάλο λάκκο πάνω στην Ακρόπολη και τα έθαψαν, όπως ακριβώς είχαν θάψει και τα αγαπημένα τους πρόσωπα που χάθηκαν στον πόλεμο.
Βλέπετε, όλα αυτά τα αγάλματα δεν ήταν απλώς διακοσμητικά στοιχεία και στολίδια, αλλά οντότητες που καθόριζαν την ίδια την ζωή τους. Άλλωστε, ανήκαν στην Θεά της σοφίας, προστάτιδα των Αθηνών, και δεν ήταν δυνατόν να τα πάνε αλλού.
Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι με τα ερείπια του κατεστραμμένου ναού κτίσανε ένα τείχος στην πλευρά του ιερού βράχου που βλέπει προς βορράν, δηλαδή προς την αγορά. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, δεν θα ήταν δυνατόν από κανέναν Αθηναίο να παραβλέψει την καταστροφή. Η τελευταία επιδεικνύεται μεγαλοπρεπώς, και είναι ορατή ακόμα και σήμερα όπου και να σταθείς. Οι επόμενες γενιές είναι υποχρεωμένες να το αντικρίζουν, να βιώνουν την καταστροφή της πόλης και να σέβονται τους προγόνους των και συνάμα να κάνουν τα πράγματα καλύτερα από αυτούς.
Πρόκειται για ένα πολύ παιδαγωγικό και συμβολικό τείχος.
Προσπάθησαν αρχικά να κάψουν με φλεγόμενα βέλη του ξύλινο τείχος της Ακρόπολης. Τελικά όμως, αναρριχήθηκαν στο ιερό της Αγλαύρου και αφού σκότωσαν τους υπερασπιστές του, πυρπόλησαν τα οικοδομήματα της Ακρόπολης, όπως τον ημιτελή ναό της Αθηνάς. Έκαψαν ακόμα και την «ιερά ελαία», το δέντρο που σύμφωνα με την παράδοση πρόσφερε η Αθηνά στους κατοίκους της πόλης, κατά τη φιλονικία τους για το ποιος θα γινόταν πολιούχος της. Αναγνωρίζοντας την ασέβειά του ο Ξέρξης, έστειλε μερικούς Αθηναίους την επόμενη μέρα για να προσφέρουν θυσίες. Κι αυτοί, είδαν «να έχει ξεπεταχτεί ένας βλαστός από τον καμένο κορμό αυτής της ιεράς ελαίας».
Όταν αργότερα oι Πέρσες έφυγαν ηττημένοι, οι Αθηναίοι περισυνέλεξαν όλα τα σπασμένα αγάλματα. Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι θα τα απομάκρυναν από τον βράχο ως απορρίμματα ή ως οικοδομικό υλικό (όπως θα γινόταν σήμερα), οι Αθηναίοι τα πήραν έτσι όπως ήταν σπασμένα, άνοιξαν ένα μεγάλο λάκκο πάνω στην Ακρόπολη και τα έθαψαν, όπως ακριβώς είχαν θάψει και τα αγαπημένα τους πρόσωπα που χάθηκαν στον πόλεμο.
Βλέπετε, όλα αυτά τα αγάλματα δεν ήταν απλώς διακοσμητικά στοιχεία και στολίδια, αλλά οντότητες που καθόριζαν την ίδια την ζωή τους. Άλλωστε, ανήκαν στην Θεά της σοφίας, προστάτιδα των Αθηνών, και δεν ήταν δυνατόν να τα πάνε αλλού.
Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι με τα ερείπια του κατεστραμμένου ναού κτίσανε ένα τείχος στην πλευρά του ιερού βράχου που βλέπει προς βορράν, δηλαδή προς την αγορά. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, δεν θα ήταν δυνατόν από κανέναν Αθηναίο να παραβλέψει την καταστροφή. Η τελευταία επιδεικνύεται μεγαλοπρεπώς, και είναι ορατή ακόμα και σήμερα όπου και να σταθείς. Οι επόμενες γενιές είναι υποχρεωμένες να το αντικρίζουν, να βιώνουν την καταστροφή της πόλης και να σέβονται τους προγόνους των και συνάμα να κάνουν τα πράγματα καλύτερα από αυτούς.
Πρόκειται για ένα πολύ παιδαγωγικό και συμβολικό τείχος.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου