Γιατί κάποιοι άνθρωποι δυσκολεύονται να συγχωρήσουν τον εαυτό τους

Έχετε ποτέ «αυτομαστιγωθεί» αλύπητα επειδή κάνατε ένα λάθος; Κάποιοι άνθρωποι δυσκολεύονται εξαιρετικά να ξεχάσουν τα στραβοπατήματά τους. Αναμηρυκάζουν στο νου τους τι συνέβη και πώς θα μπορούσαν να αλλάξουν ό,τι συνέβη. Βυθίζονται στην αυστηρή αυτοκριτική τους, επιμένοντας ότι αυτή η αυτοκατηγορία θα τους κρατήσει μακριά από το να επαναλάβουν το ίδιο λάθος.

Αλλά η κριτική από μόνη της ποτέ δεν αλλάζει κάτι. Αντιθέτως, η «ριζική αποδοχή» ως μέσο εξέλιξης σε σύγκριση με το παρελθόν μπορεί να είναι η απάντηση. Κάνατε το λάθος και τίποτα δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό. Αν το αποδεχτείτε αυτό, θα σας είναι ευκολότερο να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές και να διορθώσετε τις μελλοντικές σας συμπεριφορές και θα πονάτε λιγότερο.


Η ικανότητα να συγχωρούμε τον εαυτό μας και τους άλλους, και στη συνέχεια να αλλάζουμε, είναι τουλάχιστον εν μέρει εξαρτημένο από την προσωπικότητά μας… ή σε αυτή την περίπτωση τον τύπο προσκόλλησής μας.

Ένα από τα κρίσιμα κομμάτια ενός ασφαλούς τύπου προσκόλλησης είναι η ικανότητα να αποδεχόμαστε «το καλό, το κακό και το άσχημο» μέσα μας και στους άλλους. Οι άνθρωποι με ασφαλή τύπο δεσμού θα έχουν μάθει από μικρή ηλικία ότι η διάπραξη ενός λάθος, αν και έχει τις συνέπειές της, δεν σημαίνει ότι πρέπει να ακολουθείται από ντροπή, εξευτελισμό ή ανησυχία για την αγάπη του γονέα ή φροντιστή.

Οι υγιείς ψυχικά γονείς εστιάζουν στη διόρθωση της συμπεριφοράς, όχι στην κατηγορία ή στην εστίαση σε εσωτερικές πλευρές του παιδιού. Κατ’ επέκταση, τα ενήλικα πια παιδιά βλέπουν τον εαυτό τους ως καλούς ανθρώπους που μπορεί ορισμένες φορές να εμπλέκονται σε αρνητικές συμπεριφορές.

Επειδή οι γονείς τους δεν αντιδρούν υπερβολικά, δεν πλημμυρίζονται από έντονα αρνητικά συναισθήματα, αυτοκατηγορίες ή αμυντικές τακτικές σχεδιασμένες να προκαλούν περισπασμό ή προβολή σε άλλα πρόσωπα. Όσοι έχουν ανατραφεί σε λιγότερο ασφαλή περιβάλλοντα μπορεί να:

– Επικρίνονταν για τις αρνητικές τους συμπεριφορές χωρίς διάθεση διόρθωσης

– Να γελοιοποιούνταν ή ντροπιάζονταν για τη συμπεριφορά τους σα να ήταν κάτι που πήγασε από μέσα τους

– Να βιώνουν απειλές γονικής απομόνωσης ή εγκατάλειψης

– Να μην πρόσεχε ή ασχολούταν κανείς με τους ίδιους.

Αν δεν λάβατε κάποια ανταπόκριση ή διόρθωση, είναι πιθανό να είχατε έναν αδιάφορο ή εξαιρετικά ανεκτικό γονέα. Αλλά τα παιδιά προχωρούν καλύτερα όταν υπάρχουν ξεκάθαρα δοσμένα όρια και προσδοκίες για συμπεριφορά. Όταν οι γονείς δεν υποστηρίζουν τέτοια όρια, το παιδί μπορεί να αναρωτιέται αν κάτι πάει στραβά με τα αυτά, τόσο πολύ που ο γονέας δεν νοιάζεται πια. Κατ’ επέκταση, λαμβάνουν μια έλλειψη φροντίδας και αγάπης.

Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και με έναν τιμωρητικό και αυταρχικό γονέα, καθώς το παιδί καθώς μεγαλώνει, μιμείται τις δικές του πρακτικές. Αν, λοιπόν, αυτό το παιδί, ενήλικας πια, κάνει ένα λάθος, ενεργοποιεί στο νου του τον τρόπο που τιμωρούταν από τον γονέα, το πρόσωπο αναφοράς του. Είναι ένας τρόπος ερμηνείας που επαναλαμβάνει στη ζωή του.