ΔΗΜ 13.26–31
Η επιτυχημένη οικονομική πολιτική των προγόνων και η κακοδιαχείριση του παρόντος
Εκτός από τις προτάσεις που υπέβαλε για την καλύτερη διαχείριση των δημόσιων εσόδων της πόλης, ο ομιλητής τόνισε ότι οι σύγχρονοί του ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για την κατάκτηση αξιωμάτων και ανέτρεξε στο ένδοξο αθηναϊκό παρελθόν, οπότε τα μεγάλα στρατιωτικά κατορθώματα αποδίδονταν σε όλο τον λαό και όχι στους ηγέτες του. Επιπλέον, θύμισε ότι κάποτε τα πολιτικά δικαιώματα θεωρούνταν προνόμιο όσων είχαν γεννηθεί στην Αθήνα και δεν παραχωρούνταν στους ξένους, όσο μεγάλη κι αν ήταν η προσφορά τους.
[26] Σκέψασθε δ’ ἅ τις κεφάλαι’ ἂν ἔχοι [τῶν πραγμάτων]
εἰπεῖν τῶν τ’ ἐκείνοις πεπραγμένων καὶ τῶν ὑμῖν, ἂν ἄρ’
ὑμῶν αὐτῶν ἀλλ’ ἐκ τούτων γε δύνησθε γενέσθαι. πέντε
μὲν καὶ τετταράκοντ’ ἔτη τῶν Ἑλλήνων ἦρξαν ἑκόντων
ἐκεῖνοι, πλείω δ’ ἢ μύρια τάλαντ’ εἰς τὴν ἀκρόπολιν ἀνή-
γαγον, πολλὰ δὲ καὶ καλὰ καὶ πεζῇ καὶ ναυμαχοῦντες
ἔστησαν τρόπαια, ἐφ’ οἷς ἔτι καὶ νῦν ἡμεῖς φιλοτιμούμεθα.
καίτοι νομίζετ’ αὐτοὺς ταῦτα στῆσαι, οὐχ ἵνα θαυμάζωμεν
ἡμεῖς θεωροῦντες αὐτά, ἀλλ’ ἵνα καὶ μιμώμεθα τὰς τῶν
ἀναθέντων ἀρετάς. [27] ἐκεῖνοι μὲν δὴ ταῦτα· ἡμεῖς δ’, ὅσης
ἅπαντες ὁρᾶτ’ ἐρημίας ἐπειλημμένοι, σκέψασθ’ εἰ παρα-
πλήσια. οὐ πλείω μὲν ἢ χίλια καὶ πεντακόσια τάλαντ’
ἀνήλωται μάτην εἰς τοὺς τῶν Ἑλλήνων ἀπόρους, ἐξανήλωνται
δ’ οἵ τ’ ἴδιοι πάντες οἶκοι καὶ τὰ κοινὰ τῇ πόλει καὶ τὰ
παρὰ τῶν συμμάχων, οὓς δ’ ἐν τῷ πολέμῳ συμμάχους
ἐκτησάμεθα, οὗτοι νῦν ἐν τῇ εἰρήνῃ ἀπολώλασιν; [28] ἀλλὰ
νὴ Δία ταῦτα μόνον τότ’ εἶχε βέλτιον ἢ νῦν, τὰ δ’ ἄλλα
χεῖρον. πολλοῦ γε καὶ δεῖ, ἀλλ’ ὅ τι βούλεσθ’ ἐξετάσωμεν.
οἰκοδομήματα μέν γε καὶ κόσμον τῆς πόλεως, ἱερῶν καὶ
λιμένων καὶ τῶν ἀκολούθων τούτοις, τοιοῦτον καὶ το-
σοῦτον κατέλιπον ἐκεῖνοι ὥστε μηδενὶ τῶν ἐπιγιγνομένων
ὑπερβολὴν λελεῖφθαι, προπύλαια ταῦτα, νεώσοικοι, στοαί,
τἆλλα, οἷς ἐκεῖνοι κοσμήσαντες τὴν πόλιν ἡμῖν παρέδωκαν·
[29] τὰς δ’ ἰδίας οἰκίας τῶν ἐν δυνάμει γενομένων οὕτω μετρίας
καὶ τῷ τῆς πολιτείας ὀνόματι ἀκολούθους ὥστε τὴν Θεμι-
στοκλέους καὶ τὴν Κίμωνος καὶ τὴν Ἀριστείδου καὶ τῶν τότε
λαμπρῶν οἰκίαν, εἴ τις ἄρ’ ὑμῶν οἶδεν ὁποία ποτ’ ἐστίν,
ὁρᾷ τῆς τοῦ γείτονος οὐδὲν σεμνοτέραν οὖσαν. [30] νῦν δ’, ὦ
ἄνδρες Ἀθηναῖοι, δημοσίᾳ μὲν ἡ πόλις ἡμῶν τὰς ὁδοὺς
ἀγαπᾷ κατασκευάζουσα καὶ κρήνας καὶ κονιάματα καὶ λήρους
(καὶ οὐ τοῖς εἰσηγησαμένοις ταῦτ’ ἐπιτιμῶ, πολλοῦ γε καὶ
δέω, ἀλλ’ ὑμῖν, εἰ ταῦθ’ ἱκανὰ ὑμῖν αὐτοῖς ὑπολαμβάνετ’
εἶναι), ἰδίᾳ δ’ οἱ τῶν κοινῶν ἐπί τῳ γεγενημένοι οἱ μὲν
τῶν δημοσίων οἰκοδομημάτων σεμνοτέρας τὰς ἰδίας οἰκίας
κατεσκευάκασιν, οὐ μόνον τῶν πολλῶν ὑπερηφανωτέρας,
οἱ δὲ γῆν συνεωνημένοι γεωργοῦσιν ὅσην οὐδ’ ὄναρ ἤλπισαν
πώποτε. [31] τούτων δ’ αἴτιον ἁπάντων, ὅτι τότε μὲν ὁ δῆμος
δεσπότης ἦν καὶ κύριος ἁπάντων, καὶ ἀγαπητὸν ἦν παρ’
ἐκείνου τῶν ἄλλων ἑκάστῳ καὶ τιμῆς καὶ ἀρχῆς καὶ ἀγαθοῦ
τινὸς μεταλαμβάνειν, νῦν δὲ τοὐναντίον κύριοι μὲν τῶν
ἀγαθῶν οὗτοι, καὶ διὰ τούτων ἅπαντα πράττεται, ὁ δὲ δῆμος
ἐν ὑπηρέτου καὶ προσθήκης μέρει, καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶθ’ ἃν οὗτοι
μεταδιδῶσι λαμβάνοντες.
***
[26] Σκεφθήτε δε όσα τις εν συντομία ήθελεν είπει διά τας πράξεις των, ίνα, αφού ακούσητε και τας πράξεις εκείνων και τας ιδικάς σας, δυνηθήτε να γίνετε καλύτεροι όχι παραδειγματιζόμενοι από τας πράξεις σας βέβαια, αλλ' από τας πράξεις τούτων. Τεσσαράκοντα πέντε μεν έτη υπήρξαν άρχοντες των Ελλήνων θεληματικώς, περισσότερα δε από δέκα χιλιάδας τάλαντα συνεσώρευσαν επάνω εις την Ακρόπολιν, πολλά δε και περίλαμπρα τρόπαια έστησαν πολεμούντες κατά ξηράν και θάλασσαν, διά τα οποία και τώρα ακόμη είμεθα υπερήφανοι. Και αυτά τα τρόπαια πρέπει να νομίζετε, ότι αυτοί έστησαν όχι διά να θαυμάζωμεν ημείς παρατηρούντες αυτά, αλλά διά να μιμώμεθα τας πράξεις εκείνων που τα αφιέρωσαν.
[27] Εκείνοι μεν λοιπόν αυτά έπραξαν· ημείς δε, ενώ δεν έχομεν αντιπάλους να φοβώμεθα, σκεφθήτε, αν εκάμαμεν όμοια με εκείνους κατορθώματα. Περισσότερα μεν από χίλια πεντακόσια τάλαντα δεν έχουν εξοδευθή εις μάτην προς ενίσχυσιν των απόρων Ελλήνων, δεν έχουσι δε κατεξαντληθή και αι ιδιωτικαί οικίαι πάσαι και τα δημόσια χρήματα και αι εισφοραί των συμμάχων, όσους δε συμμάχους απεκτήσαμεν κατά τον πόλεμον, αυτοί τώρα, εν καιρώ ειρήνης δεν εχάθησαν;
[28] Αλλά μα τον Δία τότε ταύτα μόνον ήσαν καλύτερα από τώρα, τα δε άλλα χειρότερα. Πολύ απέχει τούτο της αληθείας, αλλ' ό,τι θέλετε ας εξετάσωμεν. Οικοδομήματα μεν βέβαια και στολισμόν της πόλεως και ιερών και λιμένων και παντός ό,τι εξαρτάται από αυτά τοιούτον και τοσούτον κατέλιπον εκείνοι, ώστε κανείς από τους μεταγενεστέρους να μη δυνηθή να τους περάση, δηλ. μας άφησαν αυτά τα προπύλαια, τους ναυστάθμους, τας στοάς, τα άλλα, με τα οποία εκείνοι, αφού εκόσμησαν την πόλιν, μας τα παρέδωσαν.
[29] Αι δε ιδιωτικαί οικίαι εκείνων, οι οποίοι τότε απέκτησαν δύναμιν τόσον μέτριαι και σύμφωνοι προς το όνομα της πολιτείας ήσαν, ώστε η οικία του Κίμωνος και του Αριστείδου και των ενδόξων ανδρών των χρόνων εκείνων να μη είναι όλως διόλου μεγαλυτέρα της οικίας του γείτονός του.
[30] Τώρα δε, ω άνδρες Αθηναίοι, η πόλις μεν είναι ευχαριστημένη κατασκευάζουσα με χρήματα του δημοσίου οδούς και κρήνας και μικροεπισκευάς και άλλας ανοησίας ―και δεν λέγω ταύτα διά να κατηγορήσω τους εισηγηθέντας ταύτα, πολύ απέχει τούτο, αλλά διά να κατηγορήσω σας, εάν νομίζετε, ότι αυτά είναι αρκετά εις σας―, ατομικώς δε όσοι έχουν ταχθή επί κεφαλής μιας δημοσίας περιουσίας, άλλοι μεν έχουν κατασκευάσει τας οικίας των μεγαλοπρεπεστέρας των δημοσίων οικοδομημάτων, όχι όμως μεγαλυτέρας των πολλών οικιών, άλλοι δε έχοντες αγοράσει ομού τόσην γην, όσην ουδέ εις το όνειρόν των είδον καλλιεργούν αυτήν.
[31] Όλων δε αυτών αιτία είναι ότι εις το παρελθόν ο λαός ήτο κύριος όλων και οι άλλοι όλοι ήσαν ευχαριστημένοι να επιτύχουν από αυτόν κάποιαν τιμήν ή αγαθόν ή αρχήν. Τώρα δε τουναντίον κύριοι μεν των αγαθών είναι ούτοι και διά μέσου τούτων όλα γίνονται, ο δε λαός έχει μεταπέσει εις θέσιν υπηρέτου και θεωρείται ως παράρτημα και σεις είσθε ευχαριστημένοι δι' όσα σας δίδουν και λαμβάνετε.
[26] Σκεφθήτε δε όσα τις εν συντομία ήθελεν είπει διά τας πράξεις των, ίνα, αφού ακούσητε και τας πράξεις εκείνων και τας ιδικάς σας, δυνηθήτε να γίνετε καλύτεροι όχι παραδειγματιζόμενοι από τας πράξεις σας βέβαια, αλλ' από τας πράξεις τούτων. Τεσσαράκοντα πέντε μεν έτη υπήρξαν άρχοντες των Ελλήνων θεληματικώς, περισσότερα δε από δέκα χιλιάδας τάλαντα συνεσώρευσαν επάνω εις την Ακρόπολιν, πολλά δε και περίλαμπρα τρόπαια έστησαν πολεμούντες κατά ξηράν και θάλασσαν, διά τα οποία και τώρα ακόμη είμεθα υπερήφανοι. Και αυτά τα τρόπαια πρέπει να νομίζετε, ότι αυτοί έστησαν όχι διά να θαυμάζωμεν ημείς παρατηρούντες αυτά, αλλά διά να μιμώμεθα τας πράξεις εκείνων που τα αφιέρωσαν.
[27] Εκείνοι μεν λοιπόν αυτά έπραξαν· ημείς δε, ενώ δεν έχομεν αντιπάλους να φοβώμεθα, σκεφθήτε, αν εκάμαμεν όμοια με εκείνους κατορθώματα. Περισσότερα μεν από χίλια πεντακόσια τάλαντα δεν έχουν εξοδευθή εις μάτην προς ενίσχυσιν των απόρων Ελλήνων, δεν έχουσι δε κατεξαντληθή και αι ιδιωτικαί οικίαι πάσαι και τα δημόσια χρήματα και αι εισφοραί των συμμάχων, όσους δε συμμάχους απεκτήσαμεν κατά τον πόλεμον, αυτοί τώρα, εν καιρώ ειρήνης δεν εχάθησαν;
[28] Αλλά μα τον Δία τότε ταύτα μόνον ήσαν καλύτερα από τώρα, τα δε άλλα χειρότερα. Πολύ απέχει τούτο της αληθείας, αλλ' ό,τι θέλετε ας εξετάσωμεν. Οικοδομήματα μεν βέβαια και στολισμόν της πόλεως και ιερών και λιμένων και παντός ό,τι εξαρτάται από αυτά τοιούτον και τοσούτον κατέλιπον εκείνοι, ώστε κανείς από τους μεταγενεστέρους να μη δυνηθή να τους περάση, δηλ. μας άφησαν αυτά τα προπύλαια, τους ναυστάθμους, τας στοάς, τα άλλα, με τα οποία εκείνοι, αφού εκόσμησαν την πόλιν, μας τα παρέδωσαν.
[29] Αι δε ιδιωτικαί οικίαι εκείνων, οι οποίοι τότε απέκτησαν δύναμιν τόσον μέτριαι και σύμφωνοι προς το όνομα της πολιτείας ήσαν, ώστε η οικία του Κίμωνος και του Αριστείδου και των ενδόξων ανδρών των χρόνων εκείνων να μη είναι όλως διόλου μεγαλυτέρα της οικίας του γείτονός του.
[30] Τώρα δε, ω άνδρες Αθηναίοι, η πόλις μεν είναι ευχαριστημένη κατασκευάζουσα με χρήματα του δημοσίου οδούς και κρήνας και μικροεπισκευάς και άλλας ανοησίας ―και δεν λέγω ταύτα διά να κατηγορήσω τους εισηγηθέντας ταύτα, πολύ απέχει τούτο, αλλά διά να κατηγορήσω σας, εάν νομίζετε, ότι αυτά είναι αρκετά εις σας―, ατομικώς δε όσοι έχουν ταχθή επί κεφαλής μιας δημοσίας περιουσίας, άλλοι μεν έχουν κατασκευάσει τας οικίας των μεγαλοπρεπεστέρας των δημοσίων οικοδομημάτων, όχι όμως μεγαλυτέρας των πολλών οικιών, άλλοι δε έχοντες αγοράσει ομού τόσην γην, όσην ουδέ εις το όνειρόν των είδον καλλιεργούν αυτήν.
[31] Όλων δε αυτών αιτία είναι ότι εις το παρελθόν ο λαός ήτο κύριος όλων και οι άλλοι όλοι ήσαν ευχαριστημένοι να επιτύχουν από αυτόν κάποιαν τιμήν ή αγαθόν ή αρχήν. Τώρα δε τουναντίον κύριοι μεν των αγαθών είναι ούτοι και διά μέσου τούτων όλα γίνονται, ο δε λαός έχει μεταπέσει εις θέσιν υπηρέτου και θεωρείται ως παράρτημα και σεις είσθε ευχαριστημένοι δι' όσα σας δίδουν και λαμβάνετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου