Στις στενές σχέσεις δεν χωράνε ψέματα. Μπορώ να πω την αλήθεια ή να την αποκρύψω, οι σχέσεις αυτές όμως, εξ ορισμού, δεν δέχονται την υποκρισία.
Ποια είναι όμως η διαφορά ανάμεσα στο λέω ψέματα και αποκρύπτω την αλήθεια; Το να αποκρύπτω την αλήθεια -με την έννοια ότι δεν την φανερώνω-, είναι θέμα ατομικής ελευθερίας και αποτελεί μέρος της προσωπικής μου ζωής. Το γεγονός ότι έχω με κάποιο τρίτο άτομο μια στενή σχέση, δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να κρατήσω μια γωνίτσα μόνο για μένα.
Αν έχω μια στενή σχέση με τη γυναίκα μου, είναι μέσα στη συμφωνία μας ότι δεν θα της λέω και δεν θα μου λέει ψέματα. Ας υποθέσουμε ότι βλέπω τον αδελφό μου και κάνουμε μια συζήτηση. Για κάποιο λόγο αποφασίζω να μην πω στην Π αυτά που συζητήσαμε με τον Κ γιατί υποθέτω, ας πούμε, ότι αυτό δεν θα του άρεσε. Προφανώς, είναι δικαίωμά μου να μην πω στη γυναίκα μου τι συζητήσαμε με τον αδελφό μου αν δεν Θέλω, γιατί αυτό ανήκει στη ζωή μου και σε κάθε περίπτωση στη ζωή τον αδελφού μου. Μόλις μπαίνω όμως στο σπίτι, η γυναίκα μου με ρωτάει αθώα: «Πού ήσουνα;» Αφού έχουμε κάνει συμφωνία να μη λέμε ψέματα, δεν μπορώ να της απαντήσω: «Στην τράπεζα». Της λέω, λοιπόν: «Είχα ραντεβού με τον αδελφό μου» ευχόμενος να μην κάνει άλλες ερωτήσεις. Εκείνη, όμως, στην προκειμένη περίπτωση συνεχίζει: «Α… και τι λέει ο αδελφός σου;» Δεν μπορώ να της πω: «Τίποτα» γιατί θα της έλεγα ψέματα. Δεν μπορώ και να πω: «Δεν μπορώ να σου πω» γιατί κι αυτό θα ήταν ψέμα (πράγματι, από άποψη δυνατότητας, μπορώ). Τότε, λοιπόν, τι να κάνω; Δεν θέλω να της πω τι είπαμε και δεν θέλω να της πω ψέματα. Επειδή έχω μαζί της μια στενή σχέση, έναν δεσμό που επιτρέπει να αποκρύπτω την αλήθεια αλλά να μην λέω ψέματα, της λέω απλά: «ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ». Ό,τι είπαμε με τον Κ ανήκει στην προσωπική μου ζωή κι έχω αποφασίσει να μην αποκαλύψω τι είπαμε, δεν είμαι όμως διατεθειμένος να πω ψέματα.
Δεν θα ήταν πιο εύκολο να πω ένα ψεματάκι, χωρίς ιδιαίτερη σημασία, αντί για όλη αυτή την ιστορία; Κάτι σαν: «Μου ζήτησε να μην το πω σε κανένα» ή, «Μιλάγαμε για δουλειές». Σαφώς Θα ήταν πιο εύκολο, όμως, αν και φαίνεται κάτι ασήμαντο ένα και μόνο ψεματάκι θα κατέστρεφε όλο το οικοδόμημα της στενής μας σχέσης. Αν έχεις το δικαίωμα να αποφασίζεις πότε είναι καλύτερο ένα μικρό ψέμα, τότε κι εγώ δεν θα ξέρω ποτέ αν μου λες την αλήθεια. Σ’ ένα τέτοιο επίπεδο σχέσης δεν μπορώ να ξέρω αν μου λες όλη την αλήθεια, έχω όμως τη βεβαιότητα ότι όλα όσα μου λες είναι αλήθεια.
Σχετικά με το τελευταίο θέμα, της ευθύτητας, κρατάω αυτόν τον χώρο για εκείνες τις ιδιαίτερες σχέσεις -μία ή δύο στη ζωή μας-, που δημιουργούμε μ’ έναν επιστήθιο φίλο ή φίλη. Μια σχέση όπου δεν χωράει ούτε η απόκρυψη της αλήθειας.
Όταν μιλάω για εμπιστοσύνη, με όρους οικειότητας και στενών σχέσεων, αναφέρομαι στην a priori βεβαιότητα ότι δεν μου λες ψέματα. Μπορεί να έχεις αποφασίσει να μη μου πεις κάτι, να μη μοιραστείς κάτι μαζί μου, είναι προνόμιο και δικαίωμά σου, ξέρω όμως ότι δεν πρόκειται να μου πεις ψέματα. Αυτό που αποφασίζεις να μου πεις είναι η αλήθεια, ή τουλάχιστον αυτό που ειλικρινά πιστεύεις ότι είναι αλήθεια. Μπορεί να κάνεις λάθος, όμως, δεν μου λες ψέματα.
Η εμπιστοσύνη σε μια στενή σχέση υποδηλώνει τέτοιο βαθμό ειλικρίνειας με τον άλλο, που ούτε καν διανοούμαι να του πω ψέματα.
Δεν πιστεύω ότι όλες οι σχέσεις πρέπει να γίνουν στενές, υποστηρίζω όμως, αληθινά, ότι μόνο αυτές δίνουν νόημα στον δρόμο της ζωής.
Ποια είναι όμως η διαφορά ανάμεσα στο λέω ψέματα και αποκρύπτω την αλήθεια; Το να αποκρύπτω την αλήθεια -με την έννοια ότι δεν την φανερώνω-, είναι θέμα ατομικής ελευθερίας και αποτελεί μέρος της προσωπικής μου ζωής. Το γεγονός ότι έχω με κάποιο τρίτο άτομο μια στενή σχέση, δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να κρατήσω μια γωνίτσα μόνο για μένα.
Αν έχω μια στενή σχέση με τη γυναίκα μου, είναι μέσα στη συμφωνία μας ότι δεν θα της λέω και δεν θα μου λέει ψέματα. Ας υποθέσουμε ότι βλέπω τον αδελφό μου και κάνουμε μια συζήτηση. Για κάποιο λόγο αποφασίζω να μην πω στην Π αυτά που συζητήσαμε με τον Κ γιατί υποθέτω, ας πούμε, ότι αυτό δεν θα του άρεσε. Προφανώς, είναι δικαίωμά μου να μην πω στη γυναίκα μου τι συζητήσαμε με τον αδελφό μου αν δεν Θέλω, γιατί αυτό ανήκει στη ζωή μου και σε κάθε περίπτωση στη ζωή τον αδελφού μου. Μόλις μπαίνω όμως στο σπίτι, η γυναίκα μου με ρωτάει αθώα: «Πού ήσουνα;» Αφού έχουμε κάνει συμφωνία να μη λέμε ψέματα, δεν μπορώ να της απαντήσω: «Στην τράπεζα». Της λέω, λοιπόν: «Είχα ραντεβού με τον αδελφό μου» ευχόμενος να μην κάνει άλλες ερωτήσεις. Εκείνη, όμως, στην προκειμένη περίπτωση συνεχίζει: «Α… και τι λέει ο αδελφός σου;» Δεν μπορώ να της πω: «Τίποτα» γιατί θα της έλεγα ψέματα. Δεν μπορώ και να πω: «Δεν μπορώ να σου πω» γιατί κι αυτό θα ήταν ψέμα (πράγματι, από άποψη δυνατότητας, μπορώ). Τότε, λοιπόν, τι να κάνω; Δεν θέλω να της πω τι είπαμε και δεν θέλω να της πω ψέματα. Επειδή έχω μαζί της μια στενή σχέση, έναν δεσμό που επιτρέπει να αποκρύπτω την αλήθεια αλλά να μην λέω ψέματα, της λέω απλά: «ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ». Ό,τι είπαμε με τον Κ ανήκει στην προσωπική μου ζωή κι έχω αποφασίσει να μην αποκαλύψω τι είπαμε, δεν είμαι όμως διατεθειμένος να πω ψέματα.
Δεν θα ήταν πιο εύκολο να πω ένα ψεματάκι, χωρίς ιδιαίτερη σημασία, αντί για όλη αυτή την ιστορία; Κάτι σαν: «Μου ζήτησε να μην το πω σε κανένα» ή, «Μιλάγαμε για δουλειές». Σαφώς Θα ήταν πιο εύκολο, όμως, αν και φαίνεται κάτι ασήμαντο ένα και μόνο ψεματάκι θα κατέστρεφε όλο το οικοδόμημα της στενής μας σχέσης. Αν έχεις το δικαίωμα να αποφασίζεις πότε είναι καλύτερο ένα μικρό ψέμα, τότε κι εγώ δεν θα ξέρω ποτέ αν μου λες την αλήθεια. Σ’ ένα τέτοιο επίπεδο σχέσης δεν μπορώ να ξέρω αν μου λες όλη την αλήθεια, έχω όμως τη βεβαιότητα ότι όλα όσα μου λες είναι αλήθεια.
Σχετικά με το τελευταίο θέμα, της ευθύτητας, κρατάω αυτόν τον χώρο για εκείνες τις ιδιαίτερες σχέσεις -μία ή δύο στη ζωή μας-, που δημιουργούμε μ’ έναν επιστήθιο φίλο ή φίλη. Μια σχέση όπου δεν χωράει ούτε η απόκρυψη της αλήθειας.
Όταν μιλάω για εμπιστοσύνη, με όρους οικειότητας και στενών σχέσεων, αναφέρομαι στην a priori βεβαιότητα ότι δεν μου λες ψέματα. Μπορεί να έχεις αποφασίσει να μη μου πεις κάτι, να μη μοιραστείς κάτι μαζί μου, είναι προνόμιο και δικαίωμά σου, ξέρω όμως ότι δεν πρόκειται να μου πεις ψέματα. Αυτό που αποφασίζεις να μου πεις είναι η αλήθεια, ή τουλάχιστον αυτό που ειλικρινά πιστεύεις ότι είναι αλήθεια. Μπορεί να κάνεις λάθος, όμως, δεν μου λες ψέματα.
Η εμπιστοσύνη σε μια στενή σχέση υποδηλώνει τέτοιο βαθμό ειλικρίνειας με τον άλλο, που ούτε καν διανοούμαι να του πω ψέματα.
Δεν πιστεύω ότι όλες οι σχέσεις πρέπει να γίνουν στενές, υποστηρίζω όμως, αληθινά, ότι μόνο αυτές δίνουν νόημα στον δρόμο της ζωής.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου