Τα τελευταία χρόνια και ειδικά τα χρόνια της κρίσης, βιώσαμε και ταυτόχρονα παρατηρήσαμε γύρω μας τον επαναπροσδιορισμό του «ευ ζην», σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο.Τι σημαίνει άραγε «ευ ζην» και πόσο νόημα θα είχε ένας ακριβής ορισμός του; Δε μας λείπουν οι ορισμοί των λεξικών, οι ιστορικές αναφορές ή οι αμέτρητες εμφανίσεις του όρου αυτού σε μέσα ενημέρωσης και διαδίκτυο. Το «ευ ζην» ή “well being” (αγγλιστί) ίσως και ν’ αποτελεί τον πιο πολυφορεμένο επανεμφανιζόμενο όρο των τελευταίων δεκαετιών.. Και το “come back” του έχει, φυσικά, τη σημασία του.
Φαίνεται, ότι λίγο η ελληνική κρίση, λίγο οι παγκόσμιες εξελίξεις (οικολογία, ακτιβισμός, νέες διατροφικές τάσεις, νέες τεχνολογίες, διαδικτύωση κτλ.) αλλά και η μόδα του “new age”, μας έκαναν – σε κάποιον τουλάχιστον βαθμό – να ξανασκεφτούμε: τι έχει τελικά αξία στη ζωή, πώς θα ζήσουμε καλά ή καλύτερα; Και το σημαντικότερο ίσως: πώς και τι θα μπορούσε να είναι αυτό το «καλύτερα»;
Κάπως έτσι, όλοι άρχισαν σιγά σιγά να μιλάνε, όλο και περισσότερο, για μια «καλύτερη» ζωή, για μια αρμονικότερη, φυσικότερη, ομορφότερη και τα λοιπά, ζωή… Πολλοί άρχισαν ταυτόχρονα να προτείνουν νέους τρόπους ζωής, διατροφής και άσκησης, μεθόδους, συστήματα, θεωρήσεις και κοσμοθεωρίες, σχετικά προϊόντα ή υπηρεσίες και άλλα πολλά.
Σε όλο αυτό το «χάος», το ανακάτεμα και τη ζύμωση – που αναμφισβήτητα παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και συνεχίζει να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη -, διακρίνονται κάποια χαρακτηριστικά, τα οποία θα θέλαμε να σχολιάσουμε:
– Η κοινή αντίληψη του «ευ ζην» μας, φαίνεται ότι μετατοπίστηκε σταδιακά από μια πιο καταναλωτική-υλική διάσταση (με αποκορύφωμα τα 90s και την προ-κρίσης περίοδο) σε μια πιο «άυλη» διάσταση – με βασικό καταλύτη, φυσικά, την οικονομική κρίση. Άλλη έννοια είχε το «να ζω καλά» πριν μόλις 15 χρόνια και άλλη έχει σήμερα. Το «ευ ζην» του σήμερα περιέχει αναμφισβήτητα μια πολύ μεγαλύτερη δόση άυλων και ποιοτικών παραγόντων, ενώ η υγεία (ο σημαντικότερος, ίσως, πυλώνας του «ευ ζην») αναγνωρίζεται πλέον ευρέως και συνειδητά, ως ψυχική και σωματική, ταυτόχρονα.
– Αυτό λοιπόν που φαίνεται να συμβαίνει, είναι μια γενικότερη και συλλογική συνειδησιακή μετατόπιση προς έναν ολιστικότερο τρόπο θεώρησης των πραγμάτων. Το «ευ» της ζωής ξέφυγε από το επίπεδο του σώματος και μετακινήθηκε αρχικά σε ένα επίπεδο συναισθηματικό (με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μαζική εξάπλωση της ψυχολογίας και της ψυχανάλυσης, ειδικά κατά τις προηγούμενες δεκαετίες).
Συνέχισε, έπειτα, να διευρύνεται, αναγνωρίζοντας τον άνθρωπο ως μια πολυεπίπεδη συνειδησιακή οντότητα που μπορεί να «κινείται» σε ένα ευρύτατο φάσμα, μεταξύ του σώματος, των συναισθημάτων, των σκέψεων και του πνεύματός του. Υπάρχουν πλέον – τουλάχιστον στην αντίληψή μας – πολλοί κόσμοι ή επίπεδα, στα οποία χρειάζεται ν’ αναζητήσουμε το «ευ» και μάλιστα ένα «ευ», που φαίνεται να έγκειται τελικά σε μια καλή δυναμική ισορροπία μεταξύ των παραπάνω.
– Η αναζήτηση του «ευ ζην» δεν είναι κάτι νέο για τον άνθρωπο – αλλά μάλλον κάτι πανάρχαιο. Εκείνο που μεταβάλλεται διαρκώς είναι η αντίληψή μας γι’ αυτό, φανερώνοντάς μας νέες μορφές και τρόπους επίτευξης. Σε τελική ανάλυση, η καλυτέρευση της ζωής αποτελούσε πάντα τον άμεσο πρακτικό σκοπό του ανθρώπου, σε όλα τα πλάτη και μήκη της Γης και σε όλες της εποχές.
Ωστόσο, εφόσον το «ζην» αποτελεί την απόλυτα υποκειμενική εμπειρία κάθε ανθρώπινης ύπαρξης, καθένας μπορεί να αναζητά, να βιώνει (ή να μη βιώνει) και να αξιολογεί μόνο το δικό του «ευ». Κάθε άνθρωπος βιώνει τη ζωή – με το δικό του τρόπο. Ως εκ τούτου, οδεύει (ή δεν οδεύει) και κάποτε πλησιάζει (ή δεν πλησιάζει) το «ευ ζην» του, στο ένα ή το άλλο επίπεδο της ύπαρξης.
Αξίζει να σημειώσουμε επίσης, ότι η αναζήτηση του «ευ ζην» συγχέεται συχνά με την επίτευξη μιας κατάστασης μόνιμης θετικότητας ή ευδαιμονίας, κάτι το οποίο μπορεί να καταστεί παραπλανητικό και αντιπαραγωγικό.
«Η επιθυμία για μια περισσότερο θετική εμπειρία αποτελεί από μόνη της μια αρνητική εμπειρία, αφού προϋποθέτει ήδη την αίσθηση έλλειψής της. Και παραδόξως, η αποδοχή μιας αρνητικής εμπειρίας μπορεί να αποτελέσει μια θετική εμπειρία».
Ο θεραπευτικός και συνάμα εξελικτικός δρόμος του ανθρώπου είναι η ίδια η ζωή του και σίγουρα δεν είναι πάντα στρωμένος με ροδοπέταλα. Ευ ζην, βελτίωση της ζωής ή μια «καλή» ζωή δε σημαίνει την έλλειψη δυσκολιών ή μια παραδεισένια κατάσταση ύπαρξης. Όταν αντιλαμβανόμαστε το ευ ζην με τον τρόπο αυτό, τότε εκείνο παραμένει μια υπόσχεση κενή και ένας στόχος άνευ βαθύτερου νοήματος και ουσίας.
Το «ευ ζην» αποτελεί μια έννοια τόσο ευρεία, όσο και σχετική. Πότε μια δυναμική και πολυεπίπεδη κατάσταση ύπαρξης, όπως η ανθρώπινη ζωή, είναι καλή; Πότε βιώνεται ως καλή; Και τι συμβάλλει στο «ευ» της ζωής μας;; Ερωτήματα που καθένας μπορεί να απαντήσει μόνο για τον εαυτό του και που οφείλει ίσως να τα απαντά, ξανά και ξανά, καθώς προχωρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου