Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2017

Ερμή μου, χτυπούν τα δόντια μου απ’ το κρύο

Ο Ιππώνακτας γεννήθηκε στην Έφεσο. H ακμή του τοποθετείται στο β΄ μισό του 6ου αιώνα π.Χ. Εξορίστηκε από τους τυράννους Αθηναγόρα και Κωμά και κατέφυγε στις Κλαζομενές, όπου και πέρασε την υπόλοιπη ζωή του. Ο Ιππώνακτας ήταν πολύ φτωχός και συναναστρεφόταν ανθρώπους των κατώτερων στρωμάτων και ιερόδουλες. Το έργο του μας μεταφέρει σε έναν κόσμο αντι-ηρωικό και βρόμικο.

Οι αρχαίοι συγγραφείς χαρακτηρίζουν τους στίχους του «ιάμβους» (Αθήναιος). Στην πραγματικότητα ο Ιππώναξ εισήγαγε το χωλίαμβο ή σκάζοντα στίχο, όπου ο τελευταίος πόδας (ίαμβος) είναι σπονδείος ή τροχαίος. Με αυτή την καινοτομία έδινε στο στίχο ιδιαίτερο ρυθμό, κάνοντάς τον να χωλαίνει, να «κουτσαίνει» (να «σκάζει»).

Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι γραμμένο σε χωλίαμβους και φανερώνει την πλήρη ένδεια του ποιητή. Ο χαρακτήρας του είναι ειρωνικός και σαρκαστικός. Ο υπερβολικά φιλικός διάλογος του ποιητή με τον Ερμή και η ειλικρίνεια μέσα σε ένα πλαίσιο πικρής ειρωνείας δηλώνουν για πρώτη φορά στην ελληνική λογοτεχνία ένα είδος υμνητικής-επικλητικής ποίησης έξω από κάθε παράδοση.

Ερμή, Ερμή μου, γιε της Μαίας από την Κυλλήνη,
σε ικετεύω, επειδή κρυώνω και υποφέρω πάρα πολύ
και χτυπούν τα δόντια μου απ’ το κρύο...
∆ώσε στον Ιππώνακτα πανωφόρι και κοντογούνι
και σάνταλα και υποδήματα (μποτίνια) με γούνα και
εξήντα χρυσούς στατήρες από άλλους.

Ερμή, φίλ’ Ερμή, Μαιαδεύ, Κυλλήνιε,
επεύχομαί τοι, κάρτα γαρ κακώς ριγώ
και βαμβαλύζω...
∆ος χλαίναν Ιππώνακτι και κυπασσίσκον
και σαμβαλίσκα κασκερίσκα και χρυσού
στατήρας εξήκοντα τουτέρου τοίχου.

Ιππώναξ

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου