Το διαστημικό σκάφος Αγγελιαφόρος αποκαλύπτει τον Ερμή

Πεδιάδες στερεοποιημένης λάβας με έκταση 30 φορές μεγαλύτερη της Ελλάδας· θειάφι πασπαλισμένο στην επιφάνεια σαν άχνη ζάχαρη· και σκοτεινοί κρατήρες που ίσως κρύβουν πάγο νερού κάτω από το τραχύ, καψαλισμένο τοπίο. Τα δεδομένα που μεταδίδει το Messenger, το πρώτο σκάφος που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Ερμή, αποκαλύπτουν τον ασυνήθιστο χαρακτήρα ενός μικρού και καυτού κόσμου.

Ο κρατήρας Ντεγκά του Ερμή σε ανάλυση 90 μέτρων ανά εικονοστοιχείο. Στον πυθμένα του διακρίνονται υλικά που είχαν λιώσει κατά την πρόσκρουση

Από τις 17 Μαρτίου 2011, οπότε τέθηκε σε τροχιά, το διαστημικό σκάφος της NASA έχει ήδη μεταδώσει 20.000 εικόνες, με την προοπτική να φωτογραφήσει τελικά κάθε τετραγωνικό εκατοστό του πλανήτη.

Το Messenger είναι η πρώτη αποστολή που επισκέπτεται τον Ερμή εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Το μοναδικό άλλο σκάφος που έχει εξετάσει από απόσταση τον Ερμή ήταν το Mariner 10 της NASA, το οποίο πέρασε τρεις φορές από κοντά του το 1974 και το 1975 και χαρτογράφησε μόλις το 45% της επιφάνειας.

«Πολλές από τις ιδέες που είχαμε για τον Ερμή ήταν ελλιπείς, κακοσχηματισμένες. Θα πρέπει τώρα να απορρίψουμε πολλές από αυτές καθώς δεχόμαστε τα πρώτα τροχιακά δεδομένα» σχολίασε ο Σον Σόλομον, ερευνητές του Ιδρύματος Carnegie της Ουάσινγκτον και επιστημονικός υπεύθυνος του Messenger.

Κοντά στο βόρειο πόλο του Ερμή εντοπίστηκαν τεράστιες, επίπεδες εκτάσεις ηφαιστειακών αποθέσεων, συνολικής επιφάνειας τεσσάρων εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν τη θεωρία για την ηφαιστειακή δραστηριότητα που διαμόρφωσε την επιφάνεια του πλανήτη για μεγάλο μέρος της ιστορίας του.

Το φασματόμετρο ακτίνων-Χ του σκάφους διαψεύδει τη θεωρία ότι ο Ερμής μοιάζει με τη Σελήνη -τα δομικά υλικά του έχουν διαφορετική σύσταση από τα πετρώματα του φεγγαριού, τα οποία είναι πλούσια σε ορυκτά που ονομάζονται άστριοι.

Το ίδιο όργανο κατέγραψε μεγάλες ποσότητες θείου στην επιφάνεια, παρατήρηση που ίσως βοηθήσει στην κατανόηση της γεωλογικής ιστορίας και της ηφαιστειακής δραστηριότητας του πλανήτη.

Το αλτίμετρο-λέιζερ του Messenger χαρτογραφεί το ανάγλυφο της επιφάνειας, έχοντας ολοκληρώσει μέχρι στιγμής δύο εκατομμύρια μετρήσεις. Μέχρι στιγμής, η μεγαλύτερη υψομετρική διαφορά που έχει μετρηθεί είναι εννέα χιλιόμετρα.

Το αλτίμετρο σαρώνει και τους κρατήρες όπου πιστεύεται ότι μπορεί να υπάρχει παγωμένο νερό. Δεδομένου ότι ο Ερμής είναι ο πλησιέστερος στον Ήλιο πλανήτης, η θερμοκρασία στην επιφάνειά του ξεπερνά τους 450 βαθμούς, αρκετή για να λιώσει μολύβι. Ωστόσο τα πρώτα δεδομένα του Messenger υποδεικνύουν ότι ορισμένοι κρατήρες έχουν τόσο μεγάλο βάθος ώστε ο πυθμένας τους παραμένει στο αιώνιο σκοτάδι. Εκεί ίσως είναι δυνατό να υπάρχουν πάγοι νερού και άλλων υλικών.

Το Messenger αποκαλύπτει επίσης ότι το μαγνητικό πεδίο του Ερμή δεν είναι μια μικρογραφία του γήινου πεδίου (ο Ερμής και η Γη είναι οι μόνοι βραχώδεις πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος που διαθέτουν μαγνητικό πεδίο). Το πεδίο του Ερμή είναι ασυνήθιστα ασύμμετρο, έτσι ώστε ο μαγνητικός ισημερινός να βρίσκεται πολύ πιο βόρεια από τον γεωγραφικό ισημερινό.

Οι επιστήμονες της αποστολής δεν μπορούν ακόμα να συνδυάσουν αυτά τα στοιχεία σε μια συνεκτική θεωρία για την ιστορία του μικρού πλανήτη.

Η εικόνα όμως θα καθαρίσει τα επόμενα χρόνια, δεδομένου ότι το Messenger έχει ολοκληρώσει μόλις το ένα τέταρτο της ονομαστικής αποστολής του, με διάρκεια τουλάχιστον ενός έτους.

«Τα καλύτερα δεν έχουν έρθει ακόμα» σχολίασαν οι ερευνητές στην παρουσίαση.