Όλοι μπορεί να έχουμε κάποιες φορές συμπεριφερθεί με επιθετικό ή παθητικό τρόπο σε κάποια σχέση ή συναναστροφή. Η υιοθέτηση όμως μιας επιθετικής ή παθητικής συμπεριφοράς ως τρόπος αλληλεπίδρασης με τους άλλους, ως τρόπος βίωσης της ζωής μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην προσωπική, επαγγελματική και κοινωνική μας ζωή.
Η διεκδικητικότητα θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο μέσος δρόμος μεταξύ παθητικής και επιθετικής συμπεριφοράς. Η διεκδικητικότητα είναι μια δεξιότητα η οποία μαθαίνεται και έτσι ένα μη διεκδικητικό ή επιθετικό άτομο μπορεί να εξελιχθεί σε ένα διεκδικητικό άτομο αλλάζοντας σε σημαντικό βαθμό την ζωή του.
Ποια χαρακτηριστικά παρουσιάζει ένα μη διεκδικητικό, ένα επιθετικό και ένα διεκδικητικό άτομο;
Ένα μη διεκδικητικό άτομο συχνά παρουσιάζει δυσκολία στο να υπερασπιστεί τον εαυτό του, τα δικαιώματα και τα αιτήματά του. Παρουσιάζειέντονο άγχος και αμηχανία στην προσπάθεια να διεκδικήσει και συχνά μπορεί να συμπεριφέρεται απολογητικά ακόμη και όταν δεν έχει σφάλει. Η συμπεριφορά αυτή έχει πολλές φορές αποτέλεσμα να γίνεται το «θύμα» των άλλων. Η μη διεκδικητική συμπεριφορά μπορεί να οφείλεται στην ύπαρξη χαμηλής αυτοεκτίμησης και έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων, η υιοθέτηση όμως μιας μη διεκδικητικής συμπεριφοράς μπορεί να μειώσει ακόμη περισσότερο την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση του ατόμου, να δημιουργήσει αισθήματα αναξιότητας και να θέσει το άτομο σε έναν φαύλο κύκλο αυτό-υποτίμησης και παθητικής συμπεριφοράς.
Ένα επιθετικό άτομο θα προσπαθήσει να ικανοποιήσει τα αιτήματα του ή να υπερασπιστεί τα δικαιώματα του πολλές φορές σε βάρος της αξιοπρέπειας ή των δικαιωμάτων των άλλων ανθρώπων. Συχνά δεν λαμβάνει υπόψη τα συναισθήματα και τις απόψεις των άλλων, μπορεί να συμπεριφέρεται με έναν προσβλητικό ή και βίαιο τρόπο απέναντι στους άλλους, να θέλει να κυριαρχεί σε συζητήσεις, να επιβάλλει αιτήματα και να ασκεί έντονη αρνητική κριτική παρουσία ή απουσία των συνομιλητών του. Η συμπεριφορά αυτή έχει ως αποτέλεσμα οι άλλοι να αντιδρούν παθητικά ή το ίδιο επιθετικά, το οποίο δεν βοηθά στην αρμονική συνύπαρξη και συνεργασία.
Ένα διεκδικητικό άτομο εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του με έναν ευθύ και ειλικρινή τρόπο, λαμβάνει υπόψη και σέβεται τα συναισθήματα και τις απόψεις των άλλων. Παίρνει αποφάσεις που αφορούν την ζωή του, αναγνωρίζει την ανάγκη για βοήθεια και την ζητά. Έχει τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να υπερασπιστεί τον εαυτό του από την εκμετάλλευση των άλλων, να θέσει και να ζητήσει την ικανοποίηση των αιτημάτων του χωρίς ιδιαίτερο άγχος ή ενοχή, με ευγένεια και σεβασμό προς τους άλλους, χωρίς να καταπατά τα δικαιώματα τους.
Δέκα συμβουλές για μια πιο διεκδικητική συμπεριφορά
1. Πρώτα από όλα θα ήταν καλό να επιθυμείτε να αλλάξετε συμπεριφορά, να μάθετε τι είναι αυτό που θέλετε να αλλάξετε και να το προσπαθείτε καθημερινά, αποδεχόμενοι ότι δεν θα αλλάξετε μέσα σε μια μέρα.
2. Έπειτα ξεκινήστε από μια εύκολη κατάσταση ή συναναστροφή, θέστε μικρούς στόχους και αφού πετύχετε τον στόχο, προχωρήστε στον επόμενο, πιο δύσκολο για εσάς. Σκεφτείτε ότι ανεβαίνετε μια σκάλα, δεν μπορείτε να ανεβείτε από το πρώτο σκαλί κατευθείαν στο τελευταίο.
3. Αναγνωρίστε τα προσωπικά σας όρια και θέστε τα στην αρχή της συναναστροφής. Μάθετε πρώτα να βάζετε όρια στον εαυτό σας. Αν δεν μπορούμε να βάλουμε όρια σε εμάς, δεν θα μπορέσουμε να βάλουμε στους άλλους. Μάθετε να λέτε όχι.
4. Εκτιμήστε και σεβαστείτε τον εαυτό σας και τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεστε. Οι αρνητικές στάσεις απέναντι στον εαυτό μας, τους άλλους ανθρώπους και την ζωή δεν μας βοηθάνε να είμαστε διεκδικητικοί.
5. Μειώστε το άγχος που ίσως νιώθετε πριν την συναναστροφή. Έχετε καλή στάση σώματος στεκούμενοι απέναντι από το άτομο στο οποίο απευθύνεστε, κρατήστε μια καλή βλεμματική επαφή, έναν σταθερό, καθαρό λόγο και έναν τόνο φωνής ανάλογο της κατάστασης.
6. Εκφράστε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τα αιτήματα σας αυθόρμητα, με ειλικρίνεια και ευθύτητα. Μην υποθέτετε ότι οι άλλοι θα καταλάβουν από μόνοι τους τι είναι αυτό που σκεφτόσαστε, αισθανόσαστε και έχετε ανάγκη. Μην χρησιμοποιείτε πλάγιους, πονηρούς, με υπονοούμενα τρόπους έκφρασης.
7. Είναι καλό να κάνετε χρήση του πρώτου προσώπου, αντί του δευτέρου, εκφράζοντας εσάς, τι είναι αυτό που δεν σας αρέσει, ποιο είναι αυτό που επιθυμείτε, που θέτετε το όριο σας και όχι λέγοντας στον άλλο πώς να συμπεριφέρεται. Συχνά όταν απευθυνόμαστε στο δεύτερο πρόσωπο, το άτομο στο οποίο απευθυνόμαστε μπορεί να νιώσει ότι δέχεται επίθεση, παρότι μπορεί να μην συμβαίνει αυτό από την μεριά μας, να νιώσει την ανάγκη να αμυνθεί και ίσως να επιτεθεί. Έτσι είναι καλό να αναφερόμαστε στην συμπεριφορά, «δεν μου αρέσει αυτή η συμπεριφορά..» αντί για «δεν πρέπει να συμπεριφέρεσαι κατά αυτόν τον τρόπο...».
8. Αν δεχθείτε κάποια επίθεση δηλώστε άμεσα στον επιτιθέμενο ότι δεν επιτρέπετε την κακομεταχείριση. Αγνοήστε το όποιο συναισθηματικό περιεχόμενο της επίθεσης, εστιάστε στο πρόβλημα και τις λύσεις αυτού. Η διεκδικητική συμπεριφορά, οι προσπάθειες να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα είναι καλό να απευθύνονται στο πρόβλημα και όχι στο να αντιμετωπίσουμε ένα δύσκολο άτομο με στόχο να υπάρξει νικητής.
9. Υπάρχουν περιπτώσεις που η συζήτηση λόγω της έντονης συναισθηματικής κατάστασης ή της μη καταλληλότητας του χρόνου και του χώρου δεν βοηθά. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ίσως προτιμότερο να το αφήσετε προσωρινά και να αναζητήσετε μια λύση αργότερα πιο ψύχραιμα και οργανωμένα.
10. Στην προσπάθεια να γίνετε πιο διεκδικητικοί, όταν προηγουμένως δεν ήσασταν, μπορεί να δεχθείτε ειρωνικές ή και επιθετικές συμπεριφορές από τους άλλους. Είναι καλό να μην αφήσετε την συμπεριφορά αυτή να σταματήσει την προσπάθεια να διεκδικείτε το καλύτερο για εσάς, τις συναναστροφές και την ζωή σας.
Είναι σημαντικό να δεχτείτε ότι παρά τις προσπάθειές δεν είναι δυνατόν να πετύχετε πάντα αυτό που επιθυμείτε, να γνωρίζετε ότι δεν υπάρχουν τέλειες και εύκολες λύσεις για κάθε περίπτωση και δεν μπορείτε να είσαστε σε όλους αρεστοί. Μπορείτε όμως πάντα να διεκδικήσετε μια καλύτερη ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου