Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014

ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΚΑΛΥΜΜΕΝΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΦΘΟΡΑ ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ

   sklavia_02_200Ποια είναι η κινητήρια δύναμη ενός λαού; Από πού πηγάζει η δημιουργική του δυνατότητα; Η υγεία του; Η ισορροπημένη διαβίωσή του; Η φυσιολογική του εξέλιξη; Η εξασφάλιση της συνέχειάς του; Το στέρεο και ακλόνητο πολιτιστικό και πολιτισμικό πεπρωμένο του; Ασφαλώς η ψυχή του.
Τι είναι ψυχή ενός λαού; Είναι ο χαρακτήρας του, η ιδιοσυγκρασία του. Η νοοτροπία που διαμορφώθηκε από τους προγόνους του, σε χιλιάδες χρόνια, μέσα σ’ όλο το παρελθόν του. Αυτό που λέμε το ιδιαίτερο «είναι» του. Αυτά τα στοιχεία που τον διακρίνουν από τους άλλους λαούς. Η διαφοροποίηση αυτή είναι ο κατ’ εξοχήν πλούτος της ανθρωπότητας.
Η αρετή της ανεκτικότητας – χαρακτηριστικό των πολυθεϊστικών πολιτισμών, αυτών που η μονοδιάστατη χριστιανική πανούκλα της μισαλλοδοξίας τους αποκαλεί ειρωνικά και περιφρονητικά «ειδωλολατρικούς» – είναι αυτή που σέβεται και εκτιμά την διαφορά.
Desmont-Tutu

Δεν θα πάψουμε να το λέμε: «ο πολυθεϊσμός είναι θέμα ποιοτικής κι όχι ποσοτικής φύσης».
Ποιος είναι αυτός που απεχθάνεται το διαφορετικό; Που θέλει όλους τους ανθρώπους κλεισμένους μέσα στο ίδιο μαντρί, κάτω από την επίβλεψη ενός και μοναδικού τσομπάνη; Που θέλει όλες τις ψυχές βγαλμένες από το ίδιο καλούπι; Αυτός που περνάει τα πάντα πάνω από προκρούστεια κλίνη του; Είναι χωρίς αμφιβολία ο χριστιανισμός.
Ο χριστιανισμός, αφού τέλειωσε την ισοπέδωση της Ευρώπης με τον ιουδαιοχριστιανικό της οδοστρωτήρα, ξεκίνησε το θεάρεστο (θεάρεστο μόνο στον θεό της τον Γιαχβέ, «ουκ έσοντέ σοι θεοί έτεροι πλην εμού») έργο του εκχριστιανισμού της υπολοίπου ανθρωπότητας. Για να κατορθώσει αυτό το απαίσιο έγκλημά του, έπρεπε πρώτα να γκρεμίσει, σε κάθε ξένο τόπο, οτιδήποτε θύμιζε τον εντόπιο πολιτισμό. Να ξεριζώσει κυριολεκτικά την ψυχή του δύστυχου λαού, για την σωτηρία του οποίου υποτίθεται ότι ενδιαφερόταν.
Η κακοήθεια του χριστιανισμού αυτοαποδεικνύεται από το γεγονός ότι ενώ αυτός προσπαθεί να επιβληθεί στους μη χριστιανικούς λαούς, δεν ανέχεται με τίποτε ανάλογη συμπεριφορά από την πλευρά των άλλων. Όταν συμβαίνει αυτό το τελευταίο, αντιδρά λυσσαλέα.
Δεν πρέπει να είμαστε επιεικείς με τον χριστιανισμό και τα εγκλήματά του. Κι αυτό διότι εξακολουθεί να χτικιάζει τις ψυχές μας. Διότι εξακολουθεί να εκφυλίζει τους λαούς της Αφρικής της Αμερικής και της Αυστραλίας. Η Ευρώπη εδώ και καιρό μπήκε στην διαδικασία της αποχριστιανοποίησης. Έχει υποχρέωση να προστατεύσει τους λαούς αυτούς που οι πρόγονοί της κατέστρεψαν και εκφύλισαν αλλά επί πλέον και καταλήστεψαν.
Όσο για τους χριστιανούς της Αμερικής τα αμαρτήματά που διέπραξαν κατά των Ινδιάνων και των Αφρικανών, απαιτούν τεράστιες χειρονομίες έμπρακτης μεταμέλειας. Χώρια που σε μερικές περιπτώσεις αυτό είναι αδύνατο, διότι η απανθρωπιά τους ευθύνεται για την εξαφάνιση ολόκληρων φυλών, από το πρόσωπο της γης.
Τα λόγια μας μπορεί να φαντάζουν υπερβολικά, σ’ αυτούς που αγνοούν την αμαρτωλή αυτή ιστορία. Για τον λόγο αυτό θα δώσουμε τον λόγο στον CHARLES FOUBERT , που είναι μέλος στην οργάνωση που λέγεται «ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ». Το κείμενό του, που θα παραθέσουμε, εκφωνήθηκε σε συνέδριο της οργάνωσης αυτής και είναι γραμμένο στο βιβλίο «Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ», έκδ. «Ηρόδοτος», 1987. Ο τίτλος της ομιλίας του είναι «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ». Ας τον ακούσουμε:
Παρουσιάζοντας αυτή τη μελέτη πάνω σ’ ένα θέμα τόσο πλατύ και σύνθετο, όπως εκείνο της πολιτιστικής διείσδυσης του ιμπεριαλισμού μέσα από τις χριστιανικές ιεραποστολές, θα περιοριστώ στην επισήμανση μερικών γενικών γραμμών που θ’ απαιτούσαν μια γενικότερη εμβάθυνση και μια έρευνα πιο προχωρημένη.
Αν οι ιστορικοί δεσμοί μεταξύ των ιεραποστολών και της αποικιοκρατίας είναι ολοφάνεροι και ευδιάκριτοι, οι δεσμοί μεταξύ της παρουσίασης μιας θρησκευτικής πίστης και των προτεινόμενων πολιτιστικών αξιών είναι περισσότερο λεπτοί και αναγνωρίζονται δύσκολα.
Το θείο κήρυγμα μπαίνει βαθιά στις συνειδήσεις και φέρνει μαζί του αξίες και συμπεριφορές που, πολλές φορές, δεν έχουν τίποτα το κοινό με την πίστη, αλλά διευκολύνουν την αποδοχή του κυρίαρχου συστήματος.
Για τον εντοπισμό αυτής της διάκρισης απαιτείται μια πολύ σχολαστικότερη μελέτη από αυτήν που μπόρεσα να κάνω εν όψει αυτού εδώ του συνεδρίου. Όμως αυτό που θα ήθελα να πω απ’ αυτή την έδρα δεν είναι καρπός μιας ξαφνικής έμπνευσης ή ενός αυθόρμητου αυτοσχεδιασμού. Θα περιοριστώ σε μια προσωπική εμπειρία τριών χρόνων ιεραποστολικής δράσης στις Φιλιππίνες και σε εξάχρονη έρευνα που έκανα στο διεθνές κέντρο στοιχειοθέτησης Idoc της Ρώμης.
Αντιλαμβάνομαι ότι αντί για μένα θα έπρεπε να μιλήσουν για τον πολιτιστικό ιμπεριαλισμό που ασκείται μέσα από τους ιεραποστολικούς θεσμούς όσοι υπέστησαν την επίθεση και πολλές φορές την καταστροφή του πολιτισμού τους από ιεραποστόλους που προέρχονται από χώρες της δικής μου καταγωγής.
Από την πλευρά μου λοιπόν θα εκθέσω την εμπειρία μου όπως και την αντίληψη που έχω για τον ρόλο του ιεραποστολικού θεσμού στα πλαίσια της δομής της παγκόσμιας κυριαρχίας. Θέλω να διευκρινίσω ότι θα αναλύσω τις δομές του ιεραποστολικού θεσμού καθαυτού, χωρίς να κατηγορήσω τα άτομα που τον υλοποιούν.
[Παρένθεση του αντιγράφοντος: η επιείκεια του CHARLES FOUBERT προς τους ιεραποστόλους, πράγματι μας δημιουργεί κάποια ερωτήματα αφού, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, αυτοί ευθύνονται μέχρι και για τη καταστροφή του πολιτισμού των λαών, στους οποίους μάλιστα λέει ότι επιτίθενται.
Πρόκειται ακριβώς για την αντίθετη λογική που μας παρουσιάζει το χριστιανικό ιερατείο, σε σχέση με την αξία της θρησκείας και το ήθος το δικό του. Το γεγονός ότι η μεγαλύτερη μερίδα των ιερωμένων είναι άτομα διεφθαρμένα, κι αυτό ισχύει διαχρονικά, είναι γνωστό ότι σκανδαλίζει το χριστεπώνυμο πλήρωμα. Έπρεπε λοιπόν να βρεθεί μια λύση στο πρόβλημα αυτό. Ένας θεολογικός συμβιβασμός. Βρέθηκε λοιπόν η γνωστή κουτοπόνηρη λύση που λέει ότι δεν έχει σημασία το ήθος του ιερέα για την τέλεση των μυστηρίων, διότι από την στιγμή που ο λειτουργός του υψίστου εισέλθει στο ιερό, αυτομάτως καθαγιάζεται, όσο αμαρτωλός κι αν είναι, από τον ίδιο τον θεό. Έτσι «και η πίτα μένη ολόκληρη και ο σκύλος είναι χορτάτος».
Στην περίπτωση αυτή έχουμε μια καλή θρησκεία με κακούς λειτουργούς, ενώ στην περίπτωση του CHARLES FOUBERT έχουμε έναν κακό θεσμό με καλούς λειτουργούς. Και στις δυο περιπτώσεις τίποτε δεν μπορεί να συμβεί δίχως τους ανθρώπους. Διότι και η θρησκεία και ο ιεραποστολικός θεσμός είναι δημιουργήματα ανθρώπων κι εκτός αυτών κανείς άλλος δεν είναι υπεύθυνος για οτιδήποτε. Υπεύθυνοι δεν είναι μόνον αυτοί που καθιέρωσαν μια θρησκεία ή μια ιεραποστολή αλλά, εξ ίσου, είναι κι αυτοί που υπηρετούν μια θρησκεία ή λαμβάνουν μέρος σε μια ιεραποστολή.
Ούτε πρέπει να απαλλάσσεται κανείς από τα εγκλήματά του διότι όταν τα διέπραττε, νόμιζε ότι κάνει κάτι καλό. Διότι αν έτσι έπρεπε να έχει το πράγμα, τότε και οι Ναζί θα έπρεπε να απαλλαγούν από τα εγκλήματά τους. Τότε και οι δολοφόνοι αποικιοκράτες θα έπρεπε να απαλλαγούν από τα φρικτά εγκλήματα που διέπραξαν, διότι ισχυρίζονταν ότι στο όνομα του θεού προέβαιναν στις απάνθρωπες χειρονομίες τους. Υπάρχουν όλ’ αυτά τα ντοκουμέντα γραμμένα μάλιστα με τα ίδια τους τα χέρια. Δηλαδή από πού προκύπτει η άφεση τη ευθύνης αποκλειστικά για τους ανθρώπους της χριστιανικής θρησκείας;
Θα σας το πούμε τώρα αμέσως:
«1 Όταν δε Κύριος ο Θεός σου σε εισαγάγει εις την χώραν, προς την οποίαν τώρα πορεύεσαι, δια να την κληρονομήσεις ως ιδικήν σου, και εκβάλη από εμπρός σου έθνη μεγάλα, τους Χετταίους...Ιεβουσαίους, επτά έθνη πολυαριθμότερα και ισχυρότερα από σας, 2 και θα παραδώσει αυτούς Κύριος ο Θεός σου εις τας χείρας σου, θα κτυπήσης αυτούς, θα τους εξαφανίσης τελείως, δεν θα συνάψης καμμίαν συνθήκην μαζή των και δεν θα τους λυπηθήτε καθόλου...5 Αλλά και αυτά ακόμη θα πράξης εναντίον των ειδωλολατρών αλλοεθνών: Θα κρημνίσετε τους βωμούς των, θα συντρίψετε τας ειδωλολατρικάς των στήλας, θα κατακόψετε τα ιερά δάση των και θα κάψετε εις την φωτιά τα ξυλόγλυπτα αγάλματά των. 6 Διότι συ εν αντιθέσει προς εκείνους είσαι λαός άγιος, αφιερωμένος εις τον Κύριον και Θεόν σου. Κύριος και Θεό σου σε εξέλεξεν ανάμεσα από όλα τα άλλα έθνη της γης να είσαι ιδική του εκλεκτή περιουσία... 8... αλλά διότι σας αγαπά ο Κύριος και διότι τηρεί τον όρκον, τον οποίον έδωσεν εις τους προπάτοράς σας ... Αλλά είναι και Θεός δίκαιος, ο οποίος ανταποδίδει προσωπικώς εις τους μισούντας αυτόν και αμετανοήτους κατά τα έργα αυτών και εξολοθρεύει αυτούς... 16 Συ θα απολαύσης τα λάφυρα των εθνών τα οποία ο Κύριος σου δίδει... 22 Κύριος ο Θεός σου θα καταστρέψη και θα εξαφανίση ολίγον κατ’ ολίγον τα έθνη αυτά από εμπρός σου. Δεν θα ημπορέσης και δεν πρέπει, να εξαφανίσης αυτούς ταχέως, δια να μη μείνη έρημος και ακατοίκητος η χώρα από ανθρώπους και πληθυνθούν τα άγρια θηρία εναντίον σου. 23 Αυτούς Κύριος ο Θεός σου θα τους παραδώση εις τας χείρας σου και θα καταστρέφης αυτούς ολοκληρωτικώς μέχρις ότου εξολοθρευθούν και εξαφανισθούν πλήρως. 24 Ο Θεός θα παραδώση εις τα χέρια σας τους βασιλείς των εθνών αυτών, θα τους εξοντώσετε, ώστε να χαθούν και τα ονόματα αυτών από τον τόπον, όπου εβασίλευον. Κανείς δεν θα ημπορέση να αντισταθή απέναντί σας, μέχρις ότου τους εξολοθρεύσετε όλους. 25 Τα αγάλματά τών θεών των θα τα παραδώσετε εις το πυρ, δια να καούν..
Από το βιβλίο των Αριθμών (λα΄ 7) της Βίβλου διαβάζουμε τα κατορθώματα του Ισραήλ τα οποία με την προτροπή του Γιαχβέ έπραττε: «... και απέκτειναν παν αρσενικόν και τους βασιλείς Μαδιάν απέκτειναν άμα τοις τραυματίες αυτών). Τώρα γνωρίζουμε γιατί οι χριστιανοί αποικιοκράτες και ιεραπόστολοι απαιτούν την αθωότητα και το απυρόβλητο για τα εγκλήματά τους. Η Βίβλος είναι ιερό βιβλίο των χριστιανών. Οι χριστιανοί είναι πολίτες της νέας Σιών. Τέλος παρένθεσης].
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ
α. Η εποχή των κατακτήσεων.
Είναι περιττό να επιμείνουμε στους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ τη αποικιακής εξάπλωσης και της ιεραποστολής. Μπορούμε να συζητήσουμε, ανάλογα με τις επιπτώσεις, αν οι ιεραπόστολοι προετοίμασαν την εισβολή των άλλων αποικιοκρατικών δυνάμεων ή ακολούθησαν τα ίχνη τους.
Δεν υπάρχει όμως η παραμικρή αμφιβολία ότι, στην πραγματικότητα, οι ιεραπόστολοι στάθηκαν οι πράκτορες της αποικιοκρατίας, αν και μερικοί απ’ αυτούς δεν θεωρούνται τέτοιοι. Τα ρήματα «εκπολιτίζω» και «εκχριστιανίζω» βρίσκονται, πράγματι, σ’ όλα τα κλασικά κείμενα που νομιμοποιούν την αποικιακή εξάπλωση.
Είναι όμως ενδιαφέρον να κατανοήσουμε απόλυτα την υποκειμενική συμπεριφορά του ιεραποστόλου, επειδή πρόκειται για συμπεριφορά που συνεχίστηκε αδιάκοπα μέχρι τις μέρες μας, αν και με προσαρμογές που, συχνά, αφορούν μονάχα το χρησιμοποιούμενο λεξιλόγιο.
Εκτός από την κατακτητική νοοτροπία και τη γεύση της περιπέτειας, κοινές σ’ όλους τους κατακτητές, οι ιεραπόστολοι ξεκινούσαν με την αίσθηση της πολιτιστικής τους υπεροχής, αποτέλεσμα της χριστιανικής πίστης και της πεποίθησης ότι έχουν επιλεγεί και σταλεί από «ψηλά».
Στην Ασία το δόγμα του μονοπωλίου της αλήθειας και της αποκάλυψης είναι απόλυτα ξένο για την ντόπια νοοτροπία. Για τον Ινδό, που πιστεύει ότι κάθε δρόμος της αρετής οδηγεί στο Θεό και για τον Βουδιστή, που έμαθε να τελειοποιείται σύμφωνα με το γενναιόδωρο μονοπάτι των οκτώ διακλαδώσεων, φάνηκε πάντοτε παράλογη και παράδοξη η απαίτηση των ακόλουθων οποιασδήποτε αίρεσης να είναι οι μόνοι που κατέχουν την αλήθεια καταδικάζοντας στην αιώνια τιμωρία όποιον σκεπτόταν διαφορετικά…
Το αίσθημα της πολιτιστικής ανωτερότητας εξηγεί τη συστηματική καταστροφή του πολιτισμού που προηγήθηκε της άφιξης των Ευρωπαίων. Αυτό είναι περισσότερο αληθινό για χώρες που έγιναν αποικίες των Ισπανών στη Λατινική Αμερική και τις Φιλιππίνες στην Ασία. Σ’ αυτές τις χώρες δεν μπορούμε να μιλήσουμε για διείσδυση της χριστιανικής θρησκείας μέσω κουλτούρας, αλλά για επιβολή της θρησκείας από τους κατακτητές, επιβολή βασισμένη στη στρατιωτική, πολιτική και οικονομική τους δύναμη.
Οι βαφτίσεις γίνονταν μαζικά σαν ένδειξη υποταγής στη νέα δύναμη κατοχής. Αυτή η τελευταία παραχωρούσε στους ιεραποστόλους τη γη που πατροπαράδοτα ανήκε στους χωρικούς, για ν’ ασκήσουν την εξουσία στην ύπαιθρο και στα μέρη που ήταν μακριά από τις πόλεις και τα φρούρια.
Περάσαμε έτσι από έναν πολιτισμό «κοινοτικό» σ’ ένα πολιτισμό βασισμένο σε σχέσεις αφεντικών και δούλων. Όλα όσα θύμιζαν την προηγούμενο πολιτισμό καταστρέφονταν συστηματικά σαν έργα του διαβόλου. Ενδεικτική είναι, μια αναφορά ενός Πορτογάλου κυβερνήτη του Τιμόρ, που όμως ισχύει και για όλες τις χώρες που έγιναν αποικίες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας:
«Στο Τιμόρ η θρησκευτική εκπαίδευση είναι ένα ισχυρό εκπολιτιστικό μέσο. Σ’ αυτή τη χώρα λείπουν και θα συνεχίσουν να μας λείπουν οι απαραίτητες δυνάμεις για να δαμάσουμε τον πληθυσμό. Πρέπει να χρησιμοποιούμε τα λόγια για να κατακτήσουμε όσα δεν μπορούμε να κατακτήσουμε με το σπαθί. Χάρη στη θρησκευτική εκπαίδευση ιδρύσαμε μια αποικία. Χάρη στη θρησκευτική εκπαίδευση θα τη διατηρήσουμε (…). για έναν κάτοικο του Τιμόρ το να είναι χριστιανός σημαίνει να είναι υπήκοος της Αυτού Μεγαλειότητας του βασιλιά της Πορτογαλίας. Αυτό είναι που μας ενδιαφέρει από πολιτική άποψη. Πάνω απ’ όλα – και το λέω δίχως προκατάληψη – οι θρησκευτικές μεταστροφές στο Τιμόρ έχουν μεγαλύτερη πολιτική σημασία παρά θρησκευτική».
Πράγματι, χάρη σ’ αυτές η Πορτογαλία απόκτησε νέους υπηκόους ενώ η δύναμη της εκκλησίας δεν αναπτύχθηκε αφού πρόκειται για μεταστροφές μόνο κατ’ όνομα…
Τον Ιανουάριο του 1970 μια ομάδα ανθρωπολόγων που είχαν συγκεντρωθεί στο νησί Barbados έδωσαν στη δημοσιότητα μια διακήρυξη μα την οποία κατάγγειλαν την πολιτιστική γενοκτονία των Ινδιάνων της Λατινικής Αμερικής, την ευθύνη των κυβερνήσεων και το ρόλο της ανθρωπολογίας σαν οργάνου αποικιοκρατίας.
Όσον αφορά την ευθύνη των θρησκευτικών ιεραποστολών, η διακήρυξη του Barbados εκφραζόταν μ’ αυτούς τους όρους:
«Το έργο της διάδοσης του Ευαγγελίου από τις ιεραποστολικές αποστολές στη Λατινική Αμερική ανταποκρίνεται στην αποικιοκρατική πραγματικότητα και είναι εμποτισμένο από τις αξίες της. Η ιεραποστολική παρουσία σήμαινε την επιβολή κριτηρίων και προτύπων ξένων προς τις κυριαρχούμενες ιθαγενείς κοινωνίες, κρύβοντας κάτω από το επικάλυμμα της θρησκείας την οικονομική και ανθρώπινη εκμετάλλευση των ιθαγενών πληθυσμών.
Το εθνοκεντρικό περιεχόμενο της δραστηριότητας για τη διάδοση του Ευαγγελίου αποτελεί ένα συστατικό αυτής αποικιοκρατικής ιδεολογίας και βασίζεται σε τρία σημεία: τις διακρίσεις και την εχθρότητα για τον ιθαγενή πολιτισμό που θεωρείται ειδωλολατρικός ή αιρετικός. την προσπάθεια ενοχοποίησης και υποδούλωσης των Ινδιάνων, μ’ αντάλλαγμα μελλοντικές αποζημιώσεις υπερφυσικού χαρακτήρα. τη μετατροπή των ιεραποστολών σε μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις αποικισμού που θα εξυπηρετούσαν τα κυρίαρχα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα».
Ο Βραζιλιάνος ανθρωπολόγος Darcy Ribeiro περιγράφει τη διαδικασία αφομοίωσης των ιθαγενών πληθυσμών με πολύ ρεαλιστικούς όρους:
«Πρόκειται για το μετασχηματισμό του ειδικού Ινδιάνου σε γενικό Ινδιάνο. Η διαδικασία αυτή τον απογύμνωσε από την πολιτιστική, κοινωνική και γλωσσική του οντότητα που του επέτρεπε ν’ αναγνωρίζει τον εαυτό του σαν διαφορετικό από τους άλλους Ινδιάνους και τ’ άλλα μέλη της εθνικής κοινωνίας, χωρίς, επιπλέον, να του δώσει σ’ αντάλλαγμα μια καινούργια πολιτιστική και κοινωνική ταυτότητα, εκτός από εκείνη του να είναι «ένας Ινδιάνος. Η απώλεια της πολιτιστικής ταυτότητας οδήγησε, λοιπόν, σε μια αποπροσωποποίηση που, με τη σειρά της, οδηγεί στην ανικανότητα επίγνωσης ότι είναι ένας λαός καταπιεσμένος».
Στο αίσθημα της πολιτιστικής ανωτερότητας πρέπει να προσθέσουμε το ρατσισμό. Στην Αφρική το εμπόριο των σκλάβων προηγήθηκε του αποικισμού με την κύρια έννοια του όρου και κανένας λαός δεν μπορεί να κρατάει σκλάβο κάποιον άλλο για αιώνες, χωρίς ένα αίσθημα ανωτερότητας που, με την παρουσία διαφορετικών φυλετικών χαρακτηριστικών, παίρνει το όνομα του ρατσισμού.
Μέχρι ενός βαθμού ανοχής η ίδια η χριστιανική εκκλησία συμμετείχε στο εμπόριο των σκλάβων…
Η εκκλησία έπαιζε ακόμα το ρόλο διαιτητή στο ν’ αποφασίζονται εκείνα που ήταν πολιτιστικά σωστά, χαρακτηρίζοντας τους πρωτόγονους πολιτισμούς έργα του διαβόλου και εισάγοντας μέσα από την εκπαίδευση αξίες και τρόπους ζωής εντελώς καινούργιους…
Είναι οπωσδήποτε απαραίτητο ν’ αναφερθούμε στις τωρινές σχέσεις του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού και του ιεραποστολικού θεσμού. Είμαστε διατεθειμένοι πράγματι να αποδεχθούμε τις βαριές ευθύνες των χριστιανικών ιεραποστολών της αποικιοποίησης, και ο ίδιος ο θεσμός φαίνεται άλλωστε να έχει αφομοιώσει αυτές τις κριτικές. Αλλά τόσο αυτός ο τελευταίος όσο και οι αυταρχικές κυβερνήσεις, πιστοί υπηρέτες του ιμπεριαλισμού, ελαχιστοποιούν το ρόλο του σχολείου, των μέσων μαζικής επικοινωνίας, του λεξιλογίου της πολιτιστικής κυριαρχίας που σήμερα διαιωνίζεται.
Επιβάλλεται λοιπόν να εμβαθύνουμε στο ρόλο της ιεραποστολικής παιδείας σήμερα φορέα μετάδοσης των πιο συντηρητικών δυτικών πολιτιστικών σχημάτων και ακόμα μέσο προσαρμογής των καταπιεσμένων πληθυσμών στο ίδιο το σύστημα της καταπίεσης: κοινωνική και πολιτιστική περιχαράκωση, αυτή είναι η λειτουργία των εκκλησιών σήμερα.
Οι εκκλησίες επιτυγχάνουν την περιχαράκωση των μαζών επειδή χαράζουν τις αξίες και αποτελούν χώρο νομιμοποίησης των αξιών των «εκπολιτισμένων» μελών. Απ’ αυτήν την άποψη οι εκκλησίες (υπο)βοηθούν τους άλλους θεσμούς, όπως το σχολείο, τα μέσα πληροφόρησης, για να διαδώσουν την παιδεία, την προσαρμογή στον κώδικα των κυρίαρχων αξιών του δυτικού πολιτισμού.
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι, σε πολλές περιοχές, οι επαφές μεταξύ πολιτών και πολιτικής εξουσίας γίνονται ακόμα διαμέσου των ιεραποστολών. Η βάφτιση, για παράδειγμα, είναι συχνά απαραίτητη για την απόκτηση ενός πιστοποιητικού γέννησης με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε υποχρεωτική διεργασία για την πολιτική ενσωμάτωση και σε μέσο για κοινωνικο-πολιτιστική άνοδο.
Γέννηση, μετάληψη, γάμος, θάνατος κλπ. Έχουν σχέση με την εκκλησία που τις επωμίζεται, ενώ συγχρόνως καθορίζει τις διαδικασίες τους, με τρόπο ώστε κάθε παρέκκλιση του ατόμου αναφορικά με αυτά τα θρησκευτικά έθιμα, που είναι και κοινωνικά ταυτόχρονα, να φαίνεται ύποπτη κι επικίνδυνη.
Πολλά άτομα που από καιρό έσπασαν τους δεσμούς με οποιαδήποτε θρησκευτική πίστη αναγκάζονται αργά ή γρήγορα – κάτω από την κοινωνική πίεση – να ακολουθούν θρησκευτικές τελετές…
[Παρένθεση του αντιγράφοντος: αναρωτηθήκαμε ποτέ ποιό είναι το ποσοστό των ανθρώπων που ανήκουν στη τελευταία αυτή κατηγορία που περιγράφει ο CHARLES FOUBERT; Μάλλον πρόκειται για την πλειοψηφία των Νεοελλήνων. Κι όσοι αμφισβητούν αυτό το ποσοστό, ας ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά γύρω τους για να το διαπιστώσουν, όπως διαπιστώσαμε κι εμείς που ήδη την έχουμε ρίξει, εδώ και καιρό].
Μέσα από τα κανάλια της εξουσίας η ιεραποστολική εκκλησία γίνεται θεσμός του «χριστιανικού» δυτικού κόσμου, του «ελεύθερου» κόσμου, που κινείται συντονισμένα με τους άλλους θεσμούς του, από τις πολυεθνικές μέχρι τους οργανισμούς που ρυθμίζουν τις άνισες εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στα κράτη. Χάρη στις πολυπληθείς οργανώσεις της που απλώνονται σ’ όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, ο ιεραποστολικός θεσμός χρησιμοποιεί τις ηθικές και πολιτιστικές προσβάσεις της σε μια κατεύθυνση που, αντικειμενικά, ταυτίζεται με τα συμφέροντα της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας.
Αυτή η κατάσταση πραγμάτων έχει περιγραφεί με πολλές λεπτομέρειες και με εντυπωσιακά στοιχεία σε δύο βιβλία που δημοσιεύτηκαν στην Ιταλία και αναφέρονται σε χώρες που απελευθερώθηκαν πρόσφατα από την αποικιακή ή ιμπεριαλιστική κυριαρχία:
Στο «Σταυρός και σπαθί στη Μοζαμβίκη» ο ιερέας Cesare Bertulli, που πρόσφατα σκοτώθηκε σ’ αυτοκινητικό δυστύχημα, πρώην ανώτερος βαθμοφόρος των ιεραποστολών «Λευκοί Πατέρες» στη Μοζαμβίκη, διωγμένος από τις αποικιακές πορτογαλικές αρχές το 1971, περιγράφει τη συμβίωση της εκκλησίας με τις αποικιακές αρχές στη Μοζαμβίκη.
Τελευταία, ο Βιετναμέζος ιερέας Tran Tam Tinh έδωσε στη δημοσιότητα μια παρόμοια μελέτη για την καθολική εκκλησία στο Βιετνάμ.
Και τις δύο περιπτώσεις, διαφαίνεται από την ανάγνωση, το δράμα των εθνικιστών χριστιανών και των ιεραποστόλων που διακήρυξαν, με έργα και με λόγια, τη συμπαράστασή τους στον απελευθερωτικό αγώνα των λαών, και που καταπιέστηκαν τόσο από την πολιτική εξουσία όσο κι από την εκκλησία στην οποία ανήκαν.
Να όσα γράφει ο ιερέας Tran Tam Tinh:
«Το μεγαλύτερο μέρος των πιστών ήταν αγρότες που ζούσαν σε χωριά, διαχωρισμένοι από τους ειδωλολάτρες και κάτω από την επίβλεψη επιμελητών που κρατούσαν το λαό σ’ ένα μεσαιωνικό συσκοτισμό. Αυτό το σύστημα του «γκέτο» απομόνωνε τους χριστιανούς από το υπόλοιπο του πληθυσμού, τους μεταμόρφωνε σε μια παθητική και ταυτόχρονα φανατική μάζα απορρίπτοντας ό,τι δεν είχε διδαχθεί ή εγκριθεί από την επίσημη εκκλησία.
Περισσότερο καθολικοί και από τον πάπα, δεν έχουν ούτε το δικαίωμα να διαβάσουν ένα αριστούργημα της βιετναμικής ποίησης, Kim Van Kien, ή την Αγία Γραφή, της οποίας υπήρχε μόνο μια δίγλωσση λατινοβιετναμική έκδοση, σε σχήμα πρακτικά αδύνατο να χρησιμοποιηθεί από κοινούς θνητούς. Δεν επιτρεπόταν τίποτα από την βιετναμική κουλτούρα…»… αυτά από τον CHARLES FOUBERT.
Στη συνέχει θα ακούσουμε έναν άλλο σύνεδρο, τον LELIO BASO:
Η συμβολή των θρησκευτικών αποστολών στην αποικιοκρατία είναι γνωστή. Σχεδόν πάντα ακολούθησαν τους εμπόρους και προηγήθηκαν των στρατιωτικών, ώστε σε πολλά κράτη αυτή η ακολουθία των τριών Μ – merkanti (έμποροι), missionari (ιεραπόστοοι), militari (στρατιωτικοί) – θεωρήθηκε σωστά σαν μια ενιαία μέθοδος υποδούλωσης.
Το έργο των ιεραποστόλων ήταν καταστρεπτικό κύρια γιατί εμφύτευσε στις συνειδήσεις την έννοια της ηθικής και πολιτιστικής υπεροχής της Δύσης… Ενώ όμως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Δύση είναι φορέας μιας περισσότερο προηγμένης τεχνολογίας, δεν μπορώ να καθόλου να βεβαιώσω ότι οι ηθικές αξίες της Δύσης είναι ανώτερες από εκείνες των λεγομένων «βάρβαρων» ή «άγριων» λαών, των οποίων η ηθική κληρονομιά αντίθετα πιστεύω ότι πρέπει να σωθεί, αν θέλουμε να σώσουμε τη Δύση από το κατρακύλισμα στην παρακμή και στη κρίση αξιών.
Οι ιεραποστολές όμως ανέλαβαν αυτήν ακριβώς τη καταστροφή τόσων αυθεντικών πνευματικών θησαυρών της ανθρωπότητας, μόνο και μόνο, επειδή δεν αντιγράφουν το χριστιανικό πρότυπο…
Διαβάσαμε το λοιπόν τις απόψεις κάποιων ανθρώπων που αγωνίζονται για την απελευθέρωση των λαών που βρίσκονται κάτω από πολιτικο-οικονομικό και θρησκευτικο-πολιτισμικό ζυγό.
Ένα βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι η αξιολόγηση του ειδικού αρνητικού βάρους που αναλογεί στα δυο είδη αυτών των καταναγκασμών , που επιβάλλονται στους λαούς από τους κατακτητές τους, σχετικά με το πεπρωμένο τους. Ποιος από τους δυο έχει την πρωτοκαθεδρία, στην κλίμακα των καταστροφικών συνεπειών.
Επίσης ποιες επιπτώσεις, από τους καταναγκασμούς αυτούς, εξακολουθούν να δρουν αρνητικά και σε ποιο βαθμό, ακόμα και μετά την απελευθέρωση των λαών αυτών, από τον κατακτητικό ζυγό.
Είναι γεγονός ότι η αποικιοκρατία εξέπνευσε. Τουλάχιστον φαινομενικά. Οι Άγγλοι αποχώρησαν από την Ινδία. Οι Γάλλοι από την Αλγερία. Οι Αμερικάνοι από το Βιετνάμ. Το «απαρτχάιντ» στη Νότια Αφρική φαίνεται να αποτελεί παρελθόν.
Τι απέγιναν οι Αβορίγινες της Αυστραλίας; Ουσιαστικά εξαφανίστηκαν. Μερικές χιλιάδες. κι αυτοί σε κάποια γκέτο. Οι Ινδιάνοι των Η.Π.Α.; Ολόκληρες φυλές δίχως ούτε ένα δείγμα, όπως και στην Αφρική. Και οι ελάχιστοι εναπομείναντες εκφυλισμένοι και κατεστραμμένοι από το αλκοόλ και τον μαρασμό. Αυτό λέγεται γενοκτονία. Τι απέγιναν οι Αζτέκοι; Οι Μάγια; Οι φυλές του Αμαζονίου; Ποιοι καταστρέφουν τώρα τα δάση του Αμαζονίου, το φυσικό περιβάλλον των εναπομεινάντων εκεί φυλών και επομένως και τις ίδιες αυτές φυλές, οι οποίες ζούνε εκεί χιλιάδες χρόνια;
Είναι γνωστό πλέον ότι απ’ όπου αποχώρησαν οι αποικιοκράτες, άφησαν πίσω τους τον μαρασμό και τον εκφυλισμό. Ο βαθμός αλλοτρίωσης των κατακτημένων λαών συντελέστηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε δεν υπάρχει καμμιά πιθανότητα να ορθοποδήσουν, όπως κατηγορηματικά δηλώνουν οι σχετικοί επιστήμονες που ερεύνησαν και ερευνούν το πρόβλημα αυτό.
Δεν είναι στις προθέσεις μας να επεκταθούμε στο τεράστιας σημασίας αυτό θέμα. Για όσους ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν λεπτομερώς και διεξοδικά, για τον τρόπο καταστροφής των λαών από τους ιεραποστόλους και τους συνενόχους τους αποικιοκράτες, νομίζουμε ότι αρκεί να διαβάσουν το βιβλίο που αναφέραμε («Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ», έκδ. «Ηρόδοτος», 1987). Στο βιβλίο αυτό περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια οι μέθοδοι και οι τρόποι της θανάσιμης αλλοτρίωσης και της τελικής καταστροφής των δύστυχων λαών. Μέθοδοι και τρόποι που συνεχίζουν να λειτουργούν. εξ ίσου καταστροφικά, μέχρι και σήμερα. Κι αυτό διότι οι εναπομείναντες ντόπιοι, σε κάθε περίπτωση, έχουν διαβρωθεί ολοκληρωτικά, ψυχικά και πολιτισμικά.
Όταν ένας λαός απολέσει την ψυχή του, ουσιαστικά παύει πλέον να υφίσταται. Αυτό που απομένει από έναν άψυχο λαό είναι μια καρικατούρα του πρώην εαυτού του. Ένα κενό σκήνωμα.
Η οικουμένη των ανθρώπων δεν έφτασε ακόμα σε τέτοιο ανθρωπιστικό επίπεδο, ώστε να διαθέτει νομοθεσία και δικαστήρια γι’ αυτά τα εγκλήματα, που είναι τα καταστροφικότερα εις βάρος της. Η δυνατότητά της αυτή εξαντλήθηκε στο δικαστήριο της Νυρεμβέργης. Οι περιπτώσεις των Μιλόσεβιτς και Κάρατζιτς υποδηλώνουν κατηγορηματικά την άνομη και υποκριτική της αναλγησία. Πρόκειται για όλον αυτόν τον ιουδαιοχριστιανικό κόσμο ο οποίος εγκλημάτησε και εξακολουθεί να εγκληματεί, τώρα υποχθόνια ή με το γάντι, κατά των υπολοίπων λαών, αλλά ακόμα και κατά του εαυτού του.
Η Ευρώπη μπορεί να εισήλθε στο στάδιο της αποχριστιανοποίησης, αλλά η αλλότρια αυτή θρησκεία χτίκιασε την ψυχή της σε βαθμό που κάποια μέρη της φαίνεται ότι θα παραμείνουν ανίατα. Ίσως για το ανίατο αυτό μέρος της ψυχής της, κάποιες ευγενικότερες μελλοντικές γενιές θα παράξουν καταλυτικά ιαματικά φάρμακα.
Φαίνεται ότι η μαγιά δεν καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Είδαμε την επενέργειά της στην Αναγέννηση και στον Διαφωτισμό. Την οσφραινόμαστε τώρα στην ατμόσφαιρα της Ευρώπης. Στα εργαστήρια των επιστημόνων. Στα θαύματα της ιατρικής. Στο ξεδόντιασμα του ιερατείου. Στις απόπειρες επανίδρυσης λαών, μετά από την απελευθέρωσή τους από ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Βλέπουμε, επί τέλους, εδώ και τώρα, αλλά και στον ορίζοντα περισσότερη Ιστορία.

*************************************

 Black History Month Liverpool Trip 


Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου