Υπάρχει νόημα στην τέχνη;

Η Τέχνη και ο Έρωτας είναι ίσως τα τελευταία οχυρά που αντιστέκονται στην εκλογίκευση και την ισοπεδωτική μανία του σύγχρονου πολιτισμού. Η χρησιμότητα της Τέχνης, είναι ότι δεν έχει καμία απολύτως χρησιμότητα! Με την έννοια ότι δεν είναι ένα χρηστικό προϊόν που μας προσφέρει ή εξυπηρετεί μια πρακτική ή υλική ανάγκη. Η Τέχνη ουσιαστικά εξυπηρετεί την ανάγκη έκφρασης του ανθρώπου. 
Σύμφωνα και με την αριστοτέλεια οπτική σκοπός της τέχνης είναι να αποδώσει την εσωτερική σημασία των πραγμάτων κι όχι την εξωτερική τους εμφάνιση. Ο άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του και μέσα του μέσω της πνευματικής αναζήτησης και της δημιουργίας, περνώντας μέσα από το φίλτρο της προσωπικής εμπειρίας, αλλά και των συμβάντων της καθημερινής ζωής ή του κόσμου. Βέβαια σημαντικοί παράγοντες στην καλλιτεχνική δημιουργία είναι οι ιστορικές συνθήκες και το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται ένας δημιουργός. Τα αρχέτυπα και τα σύμβολα παίζουν σπουδαίο ρόλο στην έκφραση.
Κατά τον Freud ο περιορισμός της libido (της σεξουαλικής ενέργειας) δημιουργεί πολιτισμό. Η Τέχνη εμπεριέχει πάντα τον παρατηρητή και το αντικείμενο. Ο παρατηρητής κρίνει το έργο τέχνης είτε αυτό είναι ένα γλυπτό, είτε κάποιος πίνακας ή οτιδήποτε άλλο. Τέχνη θα μπορούσαμε να περιγράψουμε κάθε δημιουργική προσπάθεια αποτύπωσης του πνευματικού κόσμου στον υλικό. Πέρα από την αναπαράσταση της πραγματικότητας (αντικειμενικής ή υποκειμενικής), η Τέχνη δεν εκτιμάται μόνο από το περιεχόμενό της αλλά και από την μορφή της, από το αισθητικό του πράγματος. Πολλοί άνθρωποι ταυτίζουν την αισθητική με το όμορφο. Στην πραγματικότητα η αισθητική είναι ένα φιλοσοφικό παρακλάδι που αναζητά το “ωραίο” αλλά και την αλληλεπίδρασή μας ερχόμενοι σ’ επαφή με τα πράγματα.
Πολλές φορές έχουν γίνει συζητήσεις για το τι καθιστά μια δημιουργία “έργο τέχνης”. Υπάρχουν αισθητικές αξίες σε κλίμακα ιεραρχίας ή είναι όλες ισότιμες; Μπορεί κάποιος να μιλήσει αντικειμενικά για το τι είναι έργο τέχνης και γιατί είναι καλύτερο από κάποιο άλλο; Κατά την γνώμη μου η αντικειμενικότητα κι η υποκειμενικότητα είναι ρευστές έννοιες σε αυτό το ζήτημα. Υπάρχουν διαθέσεις κι όχι οδηγός για το τι μας αρέσει ή θα πρέπει να μας αρέσει. Θεωρώ ότι στην Τέχνη δεν μπορεί να μιλήσει κανείς με επιστημονικά κριτήρια για να δικαιολογήσει τις προτιμήσεις του. Ας πούμε αν βάλουμε σε κάποιον ν’ ακούσει Τσιτσάνη και Μότσαρτ χωρίς να έχει επαφή με κανέναν από τους δύο, ποιον θα θεωρήσει καλλιτέχνη και γιατί; Πέρα όλων αυτών, ας λάβουμε υπόψη πως κάποιοι διαχωρίζουν την Τέχνη σε αυτή του Συστήματος και σε αυτήν που κινείται εκτός αυτού και προσπαθεί να επεκτείνει τα όριά της, το λεγόμενο underground.
Τι έχει μεγαλύτερη αξία στην Τέχνη; Η αισθητική-ορατή-υλική μορφή της ή το συμβολικό-μη υλικό περιεχόμενό της; Στην σύγχρονη εποχή πολλοί μεταμοντέρνοι δημιουργοί προβαίνουν σε στείρες προσπάθειες καταναγκαστικής “πρωτοτυπίας” και με επιχειρήματα προσπαθούν να αναβαθμίσουν κάθε τεχνούργημά τους σε “έργο τέχνης”.
Μήπως τελικά όλα είναι Τέχνη; Κι αν όλα είναι Τέχνη, τότε μήπως τίποτα δεν είναι Τέχνη; Ας πούμε μπορεί να θεωρώ έργο τέχνης ένα γκράφιτι, ένα γλυπτό από καθημερινά αντικείμενα, ένα κόμικ ή ένα υπέροχα μαγειρεμένο και στολισμένο γεύμα. Ίσως γι’ αυτό ξεπήδησε ο “ιδιαίτερος” κλάδος των κριτικών τέχνης. Για να μας πει δογματικά τι είναι Τέχνη και τι είναι ωραίο, ίσως ακόμη επειδή οι σύγχρονοι καλλιτέχνες δεν στηρίζουν τις δημιουργίες τους σε κάποιο θεωρητικό υπόβαθρο. Πέρα όλων αυτών, υπάρχουν όρια στην Τέχνη; Στην έκφραση; Κατά την γνώμη μου όχι. Και δεν πρέπει να υπάρχουν. Ακόμη κι όταν ένα έργο είναι ορατό σε μεγάλο κοινό δεν χρειάζεται να έχει όρια.
Η Τέχνη χρειάζεται να υποστηρίζει την ελευθερία στην έκφραση, να μας γλιτώνει από την αλλοτρίωση της καθημερινότητας, να είναι εκείνο το εκστατικό συναίσθημα δημιουργίας, η λύτρωση των συναισθημάτων και η δικαίωση των σκέψεων. Η απόδραση από τους κανόνες της καθημερινής ζωής, το άγγιγμα του άυλου, το χτίσιμο της πραγματικότητας με μη συμβατικούς όρους, μακρυά από την πεζότητα. Αυτό το τελευταίο μοιάζει ως το νόημα της Τέχνης.
Η Τέχνη για την Τέχνη. Η ίδια η ανάγκη του ανθρώπου να ξεπεράσει τον εαυτό του.