Κοιτούσαν αφ’ υψηλού τις λαοθάλασσες των πιστών και μπορεί να έκαναν καμιά μελέτη για το εξελικτικό στάδιο της κοινωνίας που είχε στο επίκεντρο των αντιλήψεών της το θείο. Η πίστη, αν και διαδεδομένη, δεν ήταν γι’ αυτούς παρά μία ψευδής αντίληψη και οι τελετουργίες της δεν διέφεραν από την καθημερινή συνήθεια δισεκατομμυρίων ανθρώπων να ρίχνουν το πρωί μια ματιά στα ζώδια. Οι λίγες απόπειρες εισβολής των θεϊκών «εξηγήσεων» στις επιστήμες αντιμετωπιζόταν με σηκωμένο το φρύδι και την ιστορική ρήση του Λαπλάς: «Ο Θεός είναι μια παράμετρος που δεν χρειάστηκε στις εξισώσεις μου». Αυτή η κατάσταση ήταν περισσότερο απόρροια ενός ιστορικού συμβιβασμού, ο οποίος σιωπηρά είχε επέλθει στη Δύση.
Μετά από αιώνες θρησκευτικών πολέμων, διώξεων και σφαγών, οι κληρονόμοι του Διαφωτισμού συμβιβάστηκαν με αντίτιμο την ελευθερία τους. Δεν ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο, τους αρκούσε που τους επετράπη να κάνουν τη δουλειά τους. Τα πανεπιστήμια γίνονταν οάσεις ελευθερίας κι εξάλλου υπήρχε πολύς φυσικός κόσμος να ασχοληθούν για να μπλέξουν στον λαβύρινθο του μεταφυσικού. Υπήρξαν, βέβαια, διαπρύσιοι κήρυκες του αθεϊσμού, όπως ο μαθηματικός Μπέρναρντ Ράσελ ή ο φυσικός Αλμπερτ Αϊνστάιν, αλλά τα φιλοσοφικά τους δοκίμια γίνονταν κτήμα μόνον ενός μικρού κύκλου εγγραμμάτων και η πολυπλοκότητα του στοχασμού τους οριακά μπορούσε να επηρεάσει την τεράστια πελατεία κάθε θρησκευτικού δόγματος. Γενικώς, πάντως, στη Δύση η θρησκεία έγινε θέμα ταμπού. Ενώ οι άθεοι τη θεωρούσαν μια ιδεολογία σαν όλες τις άλλες, απέφευγαν να κριτικάρουν τα δόγματά της.Και ύστερα ήλθε η 11η Σεπτεμβρίου…Ο ιστορικός συμβιβασμός της Δύσης διερράγη από την επίθεση που έγινε στο όνομα του Ισλάμ και από τους πολέμους του «σταυροφόρου» Μπους, ο οποίος, αν θυμάστε, συνομιλούσε με το Θεό. Ενάντια στις κραυγές και στους εκφοβισμούς των θρησκόληπτων κάθε δόγματος, μια μικρή ομάδα διανοουμένων αρχίζουν να υψώνουν τη φωνή τους στις αγγλοσαξονικές χώρες. Ο Τύπος τούς ονόμασε «τέσσερις ιππότες του νέου αθεϊσμού», σε αντιστοιχία με τους τέσσερις αγγέλους της Αποκάλυψης. Είναι ο Ρίτσαρντ Ντόουκινς, ο θεωρητικός της θεωρίας της εξέλιξης και συγγραφέας του βιβλίου «Το εγωιστικό Γονίδιο», ο Ντάνιελ Ντένετ, φιλόσοφος που ανακηρύχθηκε, το 2004, «ουμανιστής της χρονιάς», ο φιλόσοφος και συγγραφέας Σαμ Χάρις και ο Χίτσενς: «Και οι τρεις συνάδελφοί μου έχουν γράψει πολλά βιβλία, ασκώντας ριζική κριτική στη θρησκεία. Τους κάλεσα σπίτι μου και γίναμε επισήμως «οι τέσσερις ιππότες του αθεϊσμού», γιατί θεωρούμε πως πρέπει να δώσουμε τέλος στην επικράτηση του Θεού στον πλανήτη», λέει ο συγγραφέας στην εφημερίδα «Λιμπερασιόν».
Η «αθεϊστική αντίδραση» ξεκίνησε στη Βρετανία με πρωτοβουλία της δημοσιογράφου Αριάν Σερίν. Αυτό που τα αμερικανικά ΜΜΕ ονομάζουν «επιστροφή των άθεων». Με ένα έξυπνο σλόγκαν («Μάλλον δεν υπάρχει Θεός. Σταματήστε να ανησυχείτε, λοιπόν, και ζήστε τη ζωή σας») και με αρκετά ισχυρή χρηματική υποστήριξη (οι κάθε είδους δωρεές ξεπέρασαν τις 150.000 λίρες), κατέκτησε τις δημόσιες συγκοινωνίες σε πλείστες όσες πόλεις ανά τη Γηραιά Αλβιώνα.
Μετά τη Βρετανία τη σκυτάλη πήρε η Βαρκελώνη. Θα είναι η πρώτη πόλη της καθολικής Ισπανίας, η οποία θα αντιγράψει την αμφιλεγόμενη βρετανική αθεϊστική εκστρατεία. Η Μαδρίτη, η Βαλένθια και άλλες πόλεις αναμένεται να ακολουθήσουν. Οι διοργανωτές λένε ότι με το 20% των Ισπανών να δηλώνει ότι δεν πιστεύει στον Θεό, είναι καιρός ο αθεϊσμός να γίνει ορατό φαινόμενο. «Είναι καιρός, όσοι δεν πιστεύουν να αποκαλύψουν εαυτούς και να υποστηρίξουν με υπερηφάνεια τις δικές τους πεποιθήσεις», ανακοίνωσε ο σύλλογος αθεϊστών της Καταλωνίας.
Η εκστρατεία προκάλεσε την αντίδραση της καθολικής αρχιεπισκοπής στη Βαρκελώνη. «Η πίστη στον Θεό δεν είναι πηγή ανησυχίας ούτε εμπόδιο να απολαύσεις τη ζωή», αναφέρει σε ανακοίνωσή της. Συντηρητικοί αξιωματούχοι στη Μαδρίτη και τη Βαλένθια δέχονται πιέσεις από καθολικούς παράγοντες να εμποδίσουν τη διάδοση των αθεϊστικών μηνυμάτων στους δρόμους τους. Η προώθηση της εκστρατείας και σε άλλες ισπανικές πόλεις ενδεχομένως να εξαρτηθεί από το πολιτικό χρώμα των δήμων, που είναι ιδιοκτήτες ή συνιδιοκτήτες των αστικών λεωφορείων.
Η αθεϊστική εκστρατεία κάνει την εμφάνισή της τη στιγμή που η Καθολική Εκκλησία της Ισπανίας εμπλέκεται όλο και περισσότερο στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Μετά την εναντίωσή της σε νόμους της σοσιαλιστικής κυβέρνησης Θαπατέρο, που επιτρέπουν τον γάμο ομοφυλοφίλων, απλοποιούν τη διαδικασία έκδοσης διαζυγίου και μειώνουν τη σημασία της θρησκευτικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία, αγωνίζεται εναντίον της αλλαγής της νομοθεσίας για τις εκτρώσεις στην Ισπανία. Παρότι ισχύει ο διαχωρισμός κράτους – εκκλησίας, η Καθολική Εκκλησία χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση.
Την ίδια εκστρατεία προσπάθησαν να τη μιμηθούν οι αθεϊστές και στην Ιταλία. Προσπάθησαν, αλλά… δεν τα κατάφεραν! Δεν τους έλειψαν ούτε η χρηματική υποστήριξη (συγκέντρωσαν 15.000 ευρώ), ούτε το ευρηματικό σύνθημα («Η κακή είδηση είναι ότι δεν υπάρχει θεός. Η καλή, ότι δεν τον έχεις ανάγκη»).
Είχαν, μάλιστα, ορίσει ως πρώτη ημέρα κυκλοφορίας των «αθεολεωφορείων» την 4η Φεβρουαρίου, στην πόλη της Γένοβας. Παρ’ ότι, όμως, η δήμαρχος Μάρτα Βιτσέντζι τοποθετήθηκε ευμενώς απέναντι στην πρωτοβουλία, η εταιρεία IGP Decaux, που ελέγχει τις διαφημίσεις στα λεωφορεία της Γένοβας, υποχώρησε στις πιέσεις των φανατικών καθολικών. Επεσε, λοιπόν, απαγόρευση και η καμπάνια της οργάνωσης UAAR («Ενωση Αθέων, Αγνωστικιστών και Ορθολογιστών») δεν εμφανίστηκε ποτέ στην Ιταλία.
Κανένα πρόβλημα, απαντά η UAAR! Μαζεύουμε ακόμη περισσότερα λεφτά και επανερχόμαστε με ένα εντελώς αισιόδοξο σύνθημα: «Η καλή είδηση είναι ότι υπάρχουν εκατομμύρια άθεοι στην Ιταλία. Η ακόμη καλύτερη, ότι πιστεύουν στην ελευθερία της έκφρασης». Αυτό, τουλάχιστον, θα είναι δύσκολο να τους το απορρίψουν…
Και στο Χάλιφαξ του Καναδά έπεσε πάντως βαρύς ο πέλεκυς: Η οργάνωση «Humanist Canada» ήθελε να τοποθετήσει στα λεωφορεία το σλόγκαν «Μπορείς να είσαι καλός χωρίς τον Θεό», αλλά οι τοπικές αρχές έκριναν μάλλον εμπρηστική τη φράση. Και απάντησαν με ένα βροντερό «όχι».
Χίτσενς: Ένας μαχητικός άθεος
Συγγραφέας και δημοσιογράφος, ο Βρετανός Κρίστοφερ Χίτσενς, που ζει και εργάζεται στις ΗΠΑ, είναι ένας μαχητικός άθεος.
Το βιβλίο του, που έχει υπότιτλο «Πώς η θρησκεία διαβρώνει τα πάντα», έχει ήδη γίνει μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ. Έξυπνο, γραμμένο με χιούμορ, τεκμηριωμένο, με βαθιές αναλύσεις κειμένων του Κορανίου, της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, έγινε ανάρπαστο. Ο Χίτσενς δεν αφήνει κανένα χώρο για συμβιβασμούς και βάλλει κατά του Θεού με όλους τους τρόπους. Γιατί τόσο μίσος; «Γιατί, για μένα, δεν υπάρχουν ημίμετρα· η θρησκεία είναι η χειρότερη επινόηση του ανθρώπου», απαντά. «Είμαι μανιώδης άθεος κι αυτό το βιβλίο μου είναι το βιβλίο μιας ολόκληρης ζωής».
Τι ακριβώς λέει ο Χίτσενς στο βιβλίο του; Επαναλαμβάνει πως η θρησκεία είναι βάρβαρη και βίαιη, πως είναι ένα δηλητήριο και υπενθυμίζει πως το Κοράνι δικαιολογεί ακόμη και τη σκλαβιά. Θεωρεί το θρησκευόμενο άτομο, παρανοϊκό και για παράδειγμα αναφέρει πως, στη Νιγηρία, οι μουσουλμάνοι αρμόδιοι απαγόρευσαν στους πιστούς να εμβολιάζουν τα παιδιά τους κατά της πολιομυελίτιδας γιατί δήθεν το εμβόλιο ήταν ένα όπλο των Αμερικανών με το οποίο θα στείρωνε τους αληθινούς πιστούς. Επίσης, καταλογίζει στους θρησκευόμενους τον πόλεμο που κάνουν κατά του ανθρώπινου σώματος και του σεξ. «Αναθρεμμένοι να περιφρονούν τη μητέρα και τις αδελφές τους, οι φανατικοί μουσουλμάνοι ενηλικιώνονται χωρίς ποτέ να έχουν κάνει μια συζήτηση, χωρίς να έχουν μια κανονική σχέση με μια γυναίκα». Η σεξουαλική εμμονή των θρησκειών εκνευρίζει πολύ τον συγγραφέα: «Το Κοράνι -λέει στο περιοδικό «Μαριάν»- με κάνει να γελάω με όλες αυτές τις ατελείωτες σεξουαλικές απαγορεύσεις αλλά και την υπόσχεσή του για ένα άγριο όργιο στη μέλλουσα ζωή».
Ορισμένοι ωστόσο βλέπουν κάποια από τα επιχειρήματα του Χίτσενς με κριτική ματιά. Σύμφωνα με αυτούς, ο Βρετανός συγγραφέας έχει εμμονή με την κυριολεκτική ερμηνεία των ιερών κειμένων που χρησιμοποιούν οι φανατικοί. Λησμονεί τους μετριοπαθείς και δεν λαμβάνει υπόψη του τη γνώμη των λαών. «Ολοι οι μύθοι της δημιουργίας του κόσμου είναι ψεύτικοι», γράφει ο Χίτσενς, ο οποίος πιστεύει στην αιώνια σύγκρουση μεταξύ επιστήμης και θρησκείας και αυτό γιατί, όπως πολλοί από τους συμπατριώτες του, εξακολουθεί να ερμηνεύει κατά λέξη τα θρησκευτικά κείμενα και αρνείται τον χαρακτήρα του μύθου και των συμβόλων που περιλαμβάνουν. Έτσι, αυτός ο αθεϊστικός πόλεμος, άλλοτε ευχάριστος και άλλοτε απογοητευτικός, έχει ως αποτέλεσμα να παραχωρεί στη θρησκεία μια ηγεμονία που στην πραγματικότητα δεν έχει.
Τι ζητά τελικά ο Χίτσενς; Μα να τον αφήσουν ήσυχο, αυτό τον έντιμο άνθρωπο και ορθολογιστή, όπως ο ίδιος χαρακτηρίζεται, γιατί «οι φανατικοί θρησκευόμενοι δεν ησυχάζουν αν δεν καταφέρουν να γονατίσουν όλο τον κόσμο».
Βιβλιογραφία
-Sam Harris, «Επιστολή προς ένα Χριστιανικό έθνος», εκδ. Κέδρος
-Michel Onfray, «Πραγματεία περί αθεολογίας», εκδ. Εξάντας
-Bernarnd Russell, «Κείμενα για την θρησκεία», εκδ. Scripta
Richard Dawkins, Η περί Θεού αυταπάτη, εκδ. Κάτοπτρο
Cristopher Hichens, Ο Θεός δεν είναι μeγάλος, εκδ. Scrpta
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου