Ο 1ος άθλος
Το Λιοντάρι της Νεμέας ήταν ένα τεράστιο θηρίο που τρομοκρατούσε την περιοχή καθώς κατασπάραζε ζώα και ανθρώπους. Το δέρμα του ήταν τόσο σκληρό που ήταν αδιαπέραστο από μέταλλο, ξύλο ή πέτρα.
Έτσι τα όπλα που είχαν χαρίσει οι θεοί στον Ηρακλή ήταν:
Απόλλωνας (τόξο και βέλη),
Ερμής (Ξίφος),
Αθηνά (πέπλος),
Ποσειδώνας (γοργοπόδαρα άλογα) και ο
Ήφαιστος (θώρακα),
αλλά και το ρόπαλο που ο ίδιος είχε κατασκευάσει,
δεν μπόρεσαν να του φανούν χρήσιμα στην προκειμένη περίπτωση. Έτσι ο Ηρακλής αναγκάστηκε να κυνηγήσει το Λιοντάρι μέσα στην σπηλιά που μπήκε και να παλέψει σώμα με σώμα μαζί του.
Η σπηλιά τώρα είχε δύο εισόδους. Ο Ηρακλής εντελώς αποφασισμένος να αναμετρηθεί με το Λιοντάρι, σφράγισε την μία ώστε να αποκλείσει τη διαφυγή του θηρίου καθώς εκείνος θα το κυνηγούσε.
Ερμηνεία:
Το πρώτο εμπόδιο που έχει να αντιμετωπίσει ο πνευματικός αναζητητής, εκείνος που θέλει να γνωρίσει τον εαυτό του και την Αλήθεια, είναι να παραδεχθεί ότι δεν την ξέρει.
Το Σωκρατικό «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» είναι η αναγκαία προϋπόθεση της σοφίας.
Εκείνοι που ο νους τους άνοιξε και ύστερα παγιώθηκε κι έκλεισε. (Αναφέρεται σε όλους εκείνους τους ισχυρογνώμονες και τους ειδήμονες κάθε χώρου, πολλάκις με πλούσιες γνώσεις και εμπειρία, σε εκείνους που έχουν διακριθεί, που βρίσκονται ψηλά στη ιεραρχία, ακόμη και εκείνους που για πάρα πολλά χρόνια περπατούμε στα πνευματικά μονοπάτια, μελετούμε πνευματικά βιβλία, συμμετέχουμε σε ομάδες αυτογνωσίας είτε σαν μέλη είτε σαν δάσκαλοι κλπ.).
Κι έτσι, μοιάζει σαν το χονδρό δέρμα του λιονταριού που δεν το διαπερνά τίποτα. Όποιος λοιπόν ξεκινά να ακολουθήσει τον δρόμο του ήρωα πρέπει να αρνηθεί τα πάντα για να διεκδικήσει τα πάντα. Να αδειάσει την κούπα του νου του, να κάνει χώρο μέσα του για το νέο, το διαφορετικό, αυτό που θα μπορέσει να τον διαπεράσει και να τον μεταμορφώσει.
Ανάγκη κυριαρχίας επί των ενστίκτων
Το αδιαπέραστο δέρμα του λιονταριού εκφράζει την αλαζονεία και την ακαμψία της αυθεντίας, οι οποίες δεν είναι παρά ένας βαθύς εγωισμός. Μιλώντας γενικότερα, η πρώτη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Ηρακλής είναι να κυριαρχήσει στο κομμάτι του θηριώδους εγωισμού, ο οποίος συχνά κάνει τους ανθρώπους να φέρονται σαν λιοντάρια που τρώνε σάρκες.
Είναι το είδος του εγωισμού που δεν υπολογίζει κανέναν και τίποτα. Έχει σκληρύνει τόσο που δεν τον διαπερνά τίποτα.
Το μέσον για να το νικήσει ο ήρωας είναι ένα και μοναδικό: η ρώμη του. Αυτό σημαίνει πως η δύναμη της θέλησής του είναι τόσο ισχυρή που επιδρά επί των ενστίκτων. Το λιοντάρι στραγγαλίζεται. Ο λαιμός συνδέεται με το 5ο τσάκρα, το οποίο σχετίζεται με τη θέληση και την έκφραση. Ο λαιμός που συντρίβεται συμβολίζει την υποταγή ή, για την ακρίβεια, τη συντριβή της “θέλησης” του λιονταριού μπροστά στη θέληση του Ηρακλή.
Βέβαια, το λιοντάρι, ως ά-λογο ζώο, δεν μπορεί να έχει θέληση αλλά ένστικτα. Στον πρώτο του άθλο, λοιπόν, ο Ηρακλής κατισχύει των ενστίκτων του μέσω της πανίσχυρης θέλησής του. Στην γλώσσα των συμβόλων ο λέων σχετίζεται με το 3οτσάκρα, ή ενεργειακό κέντρο, δηλαδή με το ηλιακό πλέγμα, την περιοχή πάνω από τον αφαλό, καθώς και με τα επινεφρίδια, γι’ αυτό σχετίζεται με την αδρεναλίνη, το βασικό καύσιμο του φόβου και του θυμού, που αποτελούν τις κύριες εκδηλώσεις του εγώ.
Τυφλή οργή και φόβος μπορούν να είναι απολύτως καταστροφικά και ανυπότακτα σε οποιαδήποτε απόπειρα να λειτουργήσουν λογικά. Η ανάγκη κυριαρχίας πάνω στους άλλους, η οποία σχετίζεται επίσης με τις ενέργειες του τρίτου τσάκρα, υποκρύπτει και αυτή φόβο. Αυτός είναι που υποκινεί πολλούς ανθρώπους να θέλουν να ελέγξουν και να διαφεντέψουν τους υπολοίπους.
Δεν έχει σημασία με ποιο τρόπο εκφράζεται, είτε με τη μορφή μισαλλοδοξίας ή πνευματικού φανατισμού, είτε σαν αλαζονεία της αυθεντίας ή αγένεια, είτε σαν σκληρός ανταγωνισμός ή άκαμπτος εγωισμός, είναι πάντα ο ίδιος φόβος.
Όπως έλεγε ο Επίκουρος: «Μερικοί άνθρωποι θέλησαν να γίνουν πλούσιοι και διάσημοι, νομίζοντας ότι έτσι θα προστατευτούν από τους άλλους».
Οι τάσεις κυριαρχίας και αυταρχισμού, η επίδειξη δύναμης και η κατοχή της εξουσίας μετατρέπονται συχνά σε τυφλές, άγριες δυνάμεις. Γι’ αυτό και το λιοντάρι δεν πτοείται ούτε από σίδερο, ούτε από πέτρα, ούτε από ξύλο. Στον μύθο, ακόμα και τα ίδια τα δώρα των θεών, το σιδερένιο ξίφος και τα βέλη, δεν μπορούν να διαπεράσουν τα στρώματα του φόβου και του θυμού που αντιπροσωπεύει το χοντρό δέρμα του λιονταριού.
Πρόκειται για ενέργειες πιο εκλεπτυσμένες, στις οποίες δεν ανταποκρίνονται ούτε υποτάσσονται οι ενστικτώδεις παρορμήσεις του φόβου και του θυμού.
Τα βέλη και το ξίφος, ως αντικείμενα, είναι δημιουργήματα της έλλογης σκέψης και τέχνης, δηλαδή δημιουργήματα του πολιτισμού. Σε αυτά όμως δεν υπακούει το τυφλό ένστικτο.
Το μόνο που μπορεί να κυριαρχήσει σε αυτό είναι η ρωμαλέα δύναμη της θέλησης και της πίστης. Αυτή μόνο μπορεί να «μπει στο πρόγραμμα»των αυτόματων μηχανισμών των ενστίκτων που συνδέονται με το 3ο τσάκρα και να καταπνίξει τον φόβο και τον θυμό κυριαρχώντας πάνω τους.
Έτσι ο Ηρακλής, φορώντας τη δορά του ηττημένου λιονταριού, δηλώνει ουσιαστικά την κυριαρχία του επί των δικών του θηριωδών δυνάμεων και παράλληλα την άρνηση της επιθυμίας του για κυριαρχία πάνω στους ανθρώπους.
Αυτή έχει δοθεί στον Ευρυσθέα.
Ο Ηρακλής δεν προορίζεται για άρχων του κόσμου τούτου αλλά του άλλου, καθώς και των εσωτερικών παθών του. Έτσι, όσες φορές κι αν έρθει αντιμέτωπος με τη δυνατότητα να κυριαρχήσει σε λαούς και να γίνει αυτός ο ηγέτης τους, αρνείται την εξουσία και την παραχωρεί σε άλλους.
Όταν ο Θυμός και ο Φόβος Βρυχώνται
Ο πρώτος άθλος του Ηρακλή διδάσκει στον εσωτερικό αναζητητή ότι, πριν ξεκινήσει τη δική του πορεία προσωπικών άθλων, είναι αναγκαίο να κυριαρχήσει στους φόβους του, στους συσσωρευμένους θυμούς του και στο σκληρό εγωιστικό κομμάτι του, εκείνο που θέλει να κυριαρχεί πάνω στους άλλους και έχει την αυτάρεσκη ψευδαίσθηση ότι «ξέρει».
Ο Ηρακλής πνίγει το λιοντάρι, όμως για εμάς το ζητούμενο δεν είναι να πνίξουμε τον φόβο και το θυμό καταπιέζοντας αυτά τα συναισθήματα, αλλά να έχουμε μια τόσο ισχυρή πίστη και θέληση ώστε να κυριαρχήσουμε σε αυτά.
Αν αυτό συμβεί, τότε η εκρηκτική δύναμη της αδρεναλίνης που ξοδεύεται στην οργή και στην επίθεση τίθεται πλέον στην υπηρεσία μας ως μηχανισμός προστασίας.
Αυτό είναι το νόημα της λεοντής – πανοπλίας που φορά ο Ηρακλής.
Στον μύθο, ούτε ο ήρωας, ούτε κανένας άλλος, καταφέρνει να νικήσει το λιοντάρι με οποιοδήποτε όπλο. Το όπλο, όποιο κι αν επιλεγόταν, θα ήταν ένα διάμεσο ανάμεσα στο λιοντάρι και στον κυνηγό του.
Όμως αυτή η μάχη δεν κερδίζεται με διάμεσα, δεν μπορεί να γίνει από απόσταση. Ένα όπλο πάντα θα άφηνε κάποια απόσταση ανάμεσα στους δυο. Όποιος θέλει να το νικήσει πρέπει να πάει κοντά του με γυμνά χέρια, να το αγκαλιάσει, σώμα με σώμα να αναμετρηθεί μαζί του. Χρειάζεται να βρεθεί ο ήρωας πραγματικά κοντά στον αντίπαλό του. Ο Ηρακλής το δηλώνει αυτό τη στιγμή που φράζει το ένα από τα δυο ανοίγματα της σπηλιάς. Δεν θέλει το λιοντάρι να διαφύγει, επειδή έχει αποφασίσει να αναμετρηθεί μαζί του πάση θυσία.
Η απόφαση αυτή καταδεικνύει το μέγεθος της αποφασιστικότητάς του. Ήταν τόσο ακατάβλητη που ο Ηρακλής δεν ήθελε να ρισκάρει. Έτσι, αναζήτησε τρόπο να αποκλείσει το ενδεχόμενο να φοβηθεί το λιοντάρι και να θελήσει να διαφύγει.
Σε εσωτερικό επίπεδο, αυτό δείχνει τον αναζητητή που γνωρίζει πως το λιοντάρι του ενστικτώδους φόβου, του θυμού και του θηριώδους εγωισμού συχνά ξεγλιστρά από τη συνείδηση (από το δεύτερο άνοιγμα της σπηλιάς). Εκείνος, όμως, που έχει αποφασίσει να προχωρήσει θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει κατά πρόσωπο ό,τι κι αν είναι αυτό που τον τρομάζει, τον θυμώνει και θεριεύει τον εγωισμό του.
Αλλά πρώτα θα πρέπει να παραδεχτεί την ύπαρξή του. Να μην θελήσει να ξεγλιστρήσει με δικαιολογίες και υπεκφυγές –κατάσταση που συμβολίζεται από το διπλό άνοιγμα της σπηλιάς. Αυτό δεν είναι πάντα τόσο εύκολο, επειδή αποφεύγουμε να παραδεχθούμε τις μικρότητες, τη σκληρότητα και τη θηριωδία μας. Ύστερα, θα χρειαστεί να αναλάβουμε την ευθύνη γι’ αυτά και να αποδεχθούμε μαζί τις συνέπειες.
Κοιτώντας Κατάματα τον Φόβο
«Αν κοιτάξεις τον φόβο κατάματα, ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει», λέει ένας ποιητής.
Το πρώτο αναγκαίο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε και να αποδεχθούμε τα αρνητικά συναισθήματα.
Όταν μας κυριεύει ο φόβος ή ο πόνος που γεννά τον θυμό, αντί να προσπαθούμε να διαφύγουμε από αυτά τα συναισθήματα ή να επιδιώκουμε να τα μεταμφιέσουμε σε κάτι άλλο, ακόμη και να τα μετατρέψουμε σε επίθεση, ας πούμε μέσα μας:
«Νιώθω το συναίσθημά μου. Μένω με αυτό.
Το συνειδητοποιώ. Δεν επιχειρώ να το αναλύσω, να το αλλάξω, να το δικαιολογήσω ή να αποδράσω από αυτό».
Η ανάλυση ή η επεξήγηση είναι εκ του μακρόθεν χειρισμοί—δηλαδή η διανοητική επεξεργασία –και αντιπροσωπεύονται από τα όπλα που από απόσταση προσπαθούν μάταια να νικήσουν το λιοντάρι.
Η απόδραση αντιπροσωπεύεται από το δεύτερο άνοιγμα της σπηλιάς απ’ όπου εκείνο μπορούσε να διαφύγει.
Αντίθετα, το «νιώθω το συναίσθημά μου, μένω με αυτό», εκφράζεται με το αγκάλιασμα με γυμνά χέρια του θηρίου από τον Ηρακλή.
Όταν αυτό συμβεί γίνεται μια ακαριαία μεταβολή.
Δεν αφανίζεται κανένας από τον πόνο ή τον φόβο, αλλά βιώνει μια εμπειρία δύναμης.
Με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζει ο αναζητητής πως αυτή η πηγή του φόβου ή του πόνου του βρισκόταν μέσα στον ίδιο.
Έτσι σιγά- σιγά η συνείδηση κατανοεί πως το εξωτερικό περιβάλλον δεν μπορεί στην πραγματικότητα να τον βλάψει.
Αυτή η επίγνωση συμβολίζεται από την λεοντή την οποία φέρει πλέον ως ένδυμα ο Ηρακλής, δηλώνοντας την κατάκτηση της επίγνωσης ότι οποιεσδήποτε εξωτερικές επιθέσεις δεν τον απειλούν πλέον αφού κατέβαλε τον ισχυρότερο αντίπαλο: τον ίδιο τον φόβο του.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου