ΣΕΝΕΚΑΣ: Πόσο χαμένος πήγε όλος ο κόπος τους

Θέλεις τώρα να μάθεις γιατί αυτοί οι άνθρωποι υποστηρίζουν ότι δεν ζουν πολλά χρόνια; Αρκεί να προσέξεις τούτο μόνο, πόση επιθυμία έχουν να ζήσουν πολύ. Ενώ είναι υπέργηροι, ικετεύουν στις προσευχές τους να τους δοθούν λίγα ακόμα χρόνια ζωής` προσποιούνται ότι είναι νεότεροι από όσο είναι` ικανοποιούνται με ένα ψέμα, και είναι τόσο ευχαριστημένοι που εξαπατούν τον εαυτό τους., όσο θα ήταν αν, παράλληλα, εξαπατούσαν και τη μοίρα. Όταν όμως τελικά κάποια ασθένεια τους υπενθυμίσει ότι είναι θνητοί, πόσο τρομαγμένοι πεθαίνουν, καθώς νιώθουν ότι τους αποσπούν από τη ζωή και ότι δεν την εγκαταλείπουν απλώς! 

Φωνάζουν ότι στάθηκαν ανόητοι, γιατί στην πραγματικότητα δεν έζησαν, και ότι, αν καταφέρουν να ξεφύγουν από αυτή την αρρώστια, θα ζήσουν από εκεί και πέρα απολαμβάνοντας ελεύθερα το χρόνο τους. Τότε και μόνο τότε αντιλαμβάνονται πόσο μάταιο ήταν να αγωνίζονται για πράγματα που ποτέ δεν χρησιμοποίησαν, πόσο χαμένος πήγε όλος ο κόπος τους. Όσοι όμως έζησαν τη ζωή τους μακριά από τέτοιο φόρτο εργασίας για ποιο λόγο να νομίσουν ότι η ζωή τους υπήρξε σύντομη; Κανένα μέρος της δεν παραδόθηκε σε κάποιον άλλον, κανένα δεν σπαταλήθηκε εδώ και εκεί, κανένα δεν εγκαταλείφθηκε στην τύχη, κανένα δεν καταστράφηκε από αμέλεια, κανένα δεν αφαιρέθηκε από σπάταλες προσφορές, κανένα δεν παρέμεινε αχρησιμοποίητο` ολόκληρη η ζωή, για να το πω έτσι, τους αποδίδεται και πάλι. Και έτσι, όσο μικρή κι αν ήταν, υπήρξε απόλυτα ικανοποιητική` γι’ αυτό, όποτε κι αν έρθει η τελευταία του μέρα, ο σοφός άντρας δεν θα διστάσει να πάει να συναντήσει το θάνατο με βήμα σταθερό.

ΣΕΝΕΚΑΣ, Περί της συντομίας της ζωής