Το 471 π.Χ. μετά τον εξοστρακισμό του από την Αθήνα είχε καταφύγει στην αυλή του Βασιλιά της Περσίας και είχε αναδειχθεί σε έναν από τους έμπιστους συμβούλους του Ξέρξη για την προάσπιση της πατρίδας του (427).
Γι’ αυτό το λόγο κατευθύνθηκε στην Φρυγία για να συναντήσει τον Φαρνάβαζο, ο οποίος θα τον οδηγούσε με ασφάλεια στον βασιλιά και ζούσε κοντά του υπηρετώντας τον και απολαμβάνοντας τιμές (428).
Όταν όμως επιβλήθηκε στην Αθήνα το καθεστώς των Τριάκοντα (429) τυράννων τα πράγματα άλλαξαν. Οι Τριάκοντα δεν σταμάτησαν να ρωτούν να μάθουν τι έκανε ή τι σχεδίαζε ο Αλκιβιάδης. Πίστευαν ότι, αφού ο Αλκιβιάδης βρίσκεται στην ζωή, πάντα θα υποκινεί τους Αθηναίους εναντίον του ολιγαρχικού πολιτεύματος και η κυριαρχία των Λακεδαιμονίων θα είναι ανασφαλής. Γι’ αυτό μέσω του Λύσανδρου ζήτησαν από τους άρχοντες της Σπάρτης να εξοντώσουν τον Αλκιβιάδη. Και, πράγματι, οι άρχοντες της Σπάρτης, επειδή φοβήθηκαν την δυναμικότητα και την πολυπραγμοσύνη του Αλκιβιάδη αλλά και επειδή ήθελαν να ικανοποιήσουν τον Άγι, διέταξαν τον Λύσανδρο να μεταβιβάσει στον Φαρνάβαζο την επιθυμία τους για την εξόντωσή του(430).
Έτσι, ο Φαρνάβαζος ανέθεσε στον αδερφό του Βαγαίο και στο θείο του
Σουσαμίθρη να αναλάβουν τον φόνο του Αλκιβιάδη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι
τελικά ο Αλκιβιάδης δολοφονήθηκε στην Μέλισσα, μία μικρή πόλη της Φρυγίας,
όπου συζούσε με την εταίρα Τιμάνδρα. Οι δολοφόνοι του δεν τόλμησαν να μπουν
μέσα στο σπίτι όπου βρισκόταν, αλλά, αφού το περικύκλωσαν, έβαλαν φωτιά. Τότε ο Αλκιβιάδης έριξε στην φωτιά κάποια υφάσματα και στρώματα και τύλιξε στο αριστερό του χέρι τη χλαμύδα του, ενώ στο δεξί κρατούσε το ξίφος (431). Με αυτόν τον τρόπο πέρασε γρήγορα μέσα από τις φλόγες χωρίς να πάθει τίποτε και εμφανίστηκε στην είσοδο του σπιτιού. Όταν τον είδαν οι δολοφόνοι του να προβάλει ορμητικός με το σπαθί στο χέρι, το έβαλαν στα πόδια και άρχισαν να τον χτυπούν από απόσταση με βέλη και ακόντια, ώσπου έπεσε κάτω νεκρός(432). Αφού έτσι φονεύθηκε ο Αλκιβιάδης και οι δολοφόνοι αποχώρησαν, η Τιμάνδρα σήκωσε τον νεκρό, τον τύλιξε με τα φορέματά της και τον κήδεψε με λαμπρότητα και τιμές στο μέτρο που μπορούσε.
Η περιοχή του φόνου βρισκόταν υπό περσικό έλεγχο, όμως είναι άγνωστο ποιος
ευθύνεται για την δολοφονία του Αλκιβιάδη. Ίσως να είχε οργανωθεί από Αθηναίους, την Σπάρτη ή τον σατράπη Φαρνάβαζο. Όλοι αυτοί είχαν λόγους να θέλουν τον Αλκιβιάδη νεκρό. Σίγουρα πολλοί, για διάφορους λόγους, ικανοποιήθηκαν από την είδηση του θανάτου του, έστω και αν δεν συγκαταλέγονταν στους ηθικούς ή φυσικούς αυτουργούς της δολοφονίας. Βέβαια, κάποιοι άλλοι υποστήριξαν ότι ο λόγος του θανάτου του ήταν κάτι πολύ πιο ασήμαντο. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ο Αλκιβιάδης είχε αποπλανήσει μια νεαρή γυναίκα κάποιων γνωστών του, συζούσε μαζί της, και ότι τα αδέλφια της, επειδή δεν μπορούσαν να ανεχθούν την προσβολή, έβαλαν φωτιά στο σπίτι του και τον σκότωσαν την ώρα που έτρεχε να γλιτώσει ανάμεσα στις φλόγες.
Ο θάνατος του Αλκιβιάδη, αντίθετα με την ζωή του, ήταν σκοτεινός και άθλιος,
αλλά και άδοξος για έναν άνδρα με αρκετά ελαττώματα, ωστόσο και με πολλά και
σπάνια προτερήματα.
----------------------
Επεξηγηματικά σχόλια
421 Πλούτ. Αλκιβ. 37.
422 Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 9.
423 Η περιοχή της Μικράς Ασίας μεταξύ Πόντου και Προποντίδας με κατοίκους αρχαίους Θράκες από τα μέρη της Ευρώπης.
424 Γιατί οι Θράκες, όταν αντιλήφθηκαν ότι ο Αλκιβιάδης είχε έλθει με πολλά χρήματα, του έστησαν ενέδρα και, αυτά τα οποία είχε κοντά του, τα αφαίρεσαν αλλά αυτόν δεν μπόρεσαν να τον συλλάβουν (Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 9).
425 Ο Αρταξέρξης Β΄ ήταν γιος του Δαρείου Β΄, ονομαζόμενος και Μνήμων ή Αρσάκης. Βασίλευσε από το 405 ως το 362 π.Χ. και επί των ημερών του οι παρεμβάσεις στα εσωτερικά της Ελλάδας ισοδυναμούσαν με πλήρη έλεγχό της, ιδίως με την υπογραφή της Ανταλκίδειου ειρήνης του 386 π.Χ.
426 Το ίδιο είχε κατορθώσει παλαιότερα ο Θεμιστοκλής, ο νικητής της Σαλαμίνας και θεμελιωτής της αθηναϊκής θαλασσοκρατορίας.
427 Πλούτ. Αλκιβ. 37.
428 Ο Φαρνάβαζος είχε δώσει στον Αλκιβιάδη το Γρύνειο, φρούριο στην Φρυγία, από το οποίο έπαιρνε ως εισόδημα κάθε χρόνο πενήντα τάλαντα (Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 9).
429 Οι Τριάκοντα τύραννοι συνιστούσαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση τριάντα ατόμων, η οποία διαδέχτηκε την αθηναϊκή δημοκρατία μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου το 404 π.Χ. Τον τρόπο αυτό διακυβέρνησης επέβαλε στους Αθηναίους ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσανδρος μετά την παράδοση της πόλης, την οποία διαπραγματεύτηκε ένας από τους μελλοντικούς τυράννους, ο Θηραμένης. Η εκκλησία του δήμου προέβαλε αντίσταση, ωστόσο με την βοήθεια μιας σπαρτιατικής φρουράς που εγκαταστάθηκε στην πόλη οι Τριάκοντα, με τον Κριτία επικεφαλής, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου, το οποίο διατήρησε στο ακέραιο τα πολιτικά δικαιώματα μοναχά 3.000 ατόμων, μέλη της δικής τους παράταξης. Οι αντίπαλοί τους μπορούσαν να βρουν ξαφνικά τον θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Εκείνοι που αντιστάθηκαν στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων εξοντώθηκαν χωρίς οίκτο, ανάμεσά τους και ο ίδιος ο Θηραμένης που εξαναγκάστηκε να πιει κώνειο. Τον Ιανουάριο του 403 π.Χ., μετά από περίπου οκτώ μήνες στην εξουσία, οι Τριάκοντα εκδιώχθηκαν από τον Θρασύβουλο προς μεγάλη ανακούφιση των κατοίκων.
430 Πλούτ. Αλκιβ. 38.
431 Το ξίφος το άρπαξε από έναν φίλο του από την Αρκαδία, ο οποίος ουδέποτε είχε θελήσει να αποχωριστεί από τον Αλκιβιάδη, και μαζί ρίχτηκαν στη φωτιά (Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 10).
432 Οι δολοφόνοι του
ευθύνεται για την δολοφονία του Αλκιβιάδη. Ίσως να είχε οργανωθεί από Αθηναίους, την Σπάρτη ή τον σατράπη Φαρνάβαζο. Όλοι αυτοί είχαν λόγους να θέλουν τον Αλκιβιάδη νεκρό. Σίγουρα πολλοί, για διάφορους λόγους, ικανοποιήθηκαν από την είδηση του θανάτου του, έστω και αν δεν συγκαταλέγονταν στους ηθικούς ή φυσικούς αυτουργούς της δολοφονίας. Βέβαια, κάποιοι άλλοι υποστήριξαν ότι ο λόγος του θανάτου του ήταν κάτι πολύ πιο ασήμαντο. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ο Αλκιβιάδης είχε αποπλανήσει μια νεαρή γυναίκα κάποιων γνωστών του, συζούσε μαζί της, και ότι τα αδέλφια της, επειδή δεν μπορούσαν να ανεχθούν την προσβολή, έβαλαν φωτιά στο σπίτι του και τον σκότωσαν την ώρα που έτρεχε να γλιτώσει ανάμεσα στις φλόγες.
Ο θάνατος του Αλκιβιάδη, αντίθετα με την ζωή του, ήταν σκοτεινός και άθλιος,
αλλά και άδοξος για έναν άνδρα με αρκετά ελαττώματα, ωστόσο και με πολλά και
σπάνια προτερήματα.
----------------------
Επεξηγηματικά σχόλια
421 Πλούτ. Αλκιβ. 37.
422 Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 9.
423 Η περιοχή της Μικράς Ασίας μεταξύ Πόντου και Προποντίδας με κατοίκους αρχαίους Θράκες από τα μέρη της Ευρώπης.
424 Γιατί οι Θράκες, όταν αντιλήφθηκαν ότι ο Αλκιβιάδης είχε έλθει με πολλά χρήματα, του έστησαν ενέδρα και, αυτά τα οποία είχε κοντά του, τα αφαίρεσαν αλλά αυτόν δεν μπόρεσαν να τον συλλάβουν (Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 9).
425 Ο Αρταξέρξης Β΄ ήταν γιος του Δαρείου Β΄, ονομαζόμενος και Μνήμων ή Αρσάκης. Βασίλευσε από το 405 ως το 362 π.Χ. και επί των ημερών του οι παρεμβάσεις στα εσωτερικά της Ελλάδας ισοδυναμούσαν με πλήρη έλεγχό της, ιδίως με την υπογραφή της Ανταλκίδειου ειρήνης του 386 π.Χ.
426 Το ίδιο είχε κατορθώσει παλαιότερα ο Θεμιστοκλής, ο νικητής της Σαλαμίνας και θεμελιωτής της αθηναϊκής θαλασσοκρατορίας.
427 Πλούτ. Αλκιβ. 37.
428 Ο Φαρνάβαζος είχε δώσει στον Αλκιβιάδη το Γρύνειο, φρούριο στην Φρυγία, από το οποίο έπαιρνε ως εισόδημα κάθε χρόνο πενήντα τάλαντα (Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 9).
429 Οι Τριάκοντα τύραννοι συνιστούσαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση τριάντα ατόμων, η οποία διαδέχτηκε την αθηναϊκή δημοκρατία μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου το 404 π.Χ. Τον τρόπο αυτό διακυβέρνησης επέβαλε στους Αθηναίους ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσανδρος μετά την παράδοση της πόλης, την οποία διαπραγματεύτηκε ένας από τους μελλοντικούς τυράννους, ο Θηραμένης. Η εκκλησία του δήμου προέβαλε αντίσταση, ωστόσο με την βοήθεια μιας σπαρτιατικής φρουράς που εγκαταστάθηκε στην πόλη οι Τριάκοντα, με τον Κριτία επικεφαλής, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου, το οποίο διατήρησε στο ακέραιο τα πολιτικά δικαιώματα μοναχά 3.000 ατόμων, μέλη της δικής τους παράταξης. Οι αντίπαλοί τους μπορούσαν να βρουν ξαφνικά τον θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Εκείνοι που αντιστάθηκαν στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων εξοντώθηκαν χωρίς οίκτο, ανάμεσά τους και ο ίδιος ο Θηραμένης που εξαναγκάστηκε να πιει κώνειο. Τον Ιανουάριο του 403 π.Χ., μετά από περίπου οκτώ μήνες στην εξουσία, οι Τριάκοντα εκδιώχθηκαν από τον Θρασύβουλο προς μεγάλη ανακούφιση των κατοίκων.
430 Πλούτ. Αλκιβ. 38.
431 Το ξίφος το άρπαξε από έναν φίλο του από την Αρκαδία, ο οποίος ουδέποτε είχε θελήσει να αποχωριστεί από τον Αλκιβιάδη, και μαζί ρίχτηκαν στη φωτιά (Κορν. Νέπ. Βίος Αλκιβ. 10).
432 Οι δολοφόνοι του
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου