ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Ἑλένη (761-814)

ΕΛ. εἶἑν· τὰ μὲν δὴ δεῦρ᾽ ἀεὶ καλῶς ἔχει.
ὅπως δ᾽ ἐσώθης, ὦ τάλας, Τροίας ἄπο
κέρδος μὲν οὐδὲν εἰδέναι, πόθος δέ τις
τὰ τῶν φίλων φίλοισιν αἰσθέσθαι κακά.
765 ΜΕ. ἦ πόλλ᾽ ἀνήρου μ᾽ ἑνὶ λόγωι μιᾶι θ᾽ ὁδῶι.
τί σοι λέγοιμ᾽ ἂν τὰς ἐν Αἰγαίωι φθορὰς
τὰ Ναυπλίου τ᾽ Εὐβοικὰ πυρπολήματα
Κρήτης τε Λιβύης θ᾽ ἃς ἐπεστράφην πόλεις
σκοπιάς τε Περσέως; οὐ γὰρ ἐμπλήσαιμί σ᾽ ἂν
770 μύθοις, λέγων δ᾽ ἄν σοι κάκ᾽ ἀλγοίην ἔτι,
πάσχων τ᾽ ἔκαμνον· δὶς δὲ λυπηθεῖμεν ἄν.
ΕΛ. καὶ πλείον᾽ εἶπας ἤ σ᾽ ἀνηρόμην ἐγώ.
ἓν δ᾽ εἰπὲ τἄλλα παραλιπών· πόσον χρόνον
πόντου ᾽πὶ νώτοις ἅλιον ἐφθείρου πλάνον;
775 ΜΕ. ἐν ναυσὶν ὢν πρὸς τοῖσιν ἐν Τροίαι δέκα
ἔτεσι διῆλθον ἑπτὰ περιδρομὰς ἐτῶν.
ΕΛ. φεῦ φεῦ· μακρόν γ᾽ ἔλεξας, ὦ τάλας, χρόνον·
σωθεὶς δ᾽ ἐκεῖθεν ἐνθάδ᾽ ἦλθες ἐς σφαγάς.
ΜΕ. πῶς φήις; τί λέξεις; ὥς μ᾽ ἀπώλεσας, γύναι.
780 ΕΛ. φεῦγ᾽ ὡς τάχιστα τῆσδ᾽ ἀπαλλαχθεὶς χθονός.
θανῆι πρὸς ἀνδρὸς οὗ τάδ᾽ ἐστὶ δώματα.
ΜΕ. τί χρῆμα δράσας ἄξιον τῆς συμφορᾶς;
ΕΛ. ἥκεις ἄελπτος ἐμποδὼν ἐμοῖς γάμοις.
ΜΕ. ἦ γὰρ γαμεῖν τις τἄμ᾽ ἐβουλήθη λέχη;
785 ΕΛ. ὕβριν γ᾽ ὑβρίζων ἐς ἐμέ, κἂν ἔτλην ἐγώ.
ΜΕ. ἰδίαι σθένων τις ἢ τυραννεύων χθονός;
ΕΛ. ὃς γῆς ἀνάσσει τῆσδε Πρωτέως γόνος.
ΜΕ. τόδ᾽ ἔστ᾽ ἐκεῖν᾽ αἴνιγμ᾽ ὃ προσπόλου κλύω.
ΕΛ. ποίοις ἐπιστὰς βαρβάροις πυλώμασιν;
790 ΜΕ. τοῖσδ᾽, ἔνθεν ὥσπερ πτωχὸς ἐξηλαυνόμην.
ΕΛ. οὔ που προσήιτεις βίοτον; ὦ τάλαιν᾽ ἐγώ.
ΜΕ. τοὔργον μὲν ἦν τοῦτ᾽, ὄνομα δ᾽ οὐκ εἶχεν τόδε.
ΕΛ. πάντ᾽ οἶσθ᾽ ἄρ᾽, ὡς ἔοικας, ἀμφ᾽ ἐμῶν γάμων.
ΜΕ. οἶδ᾽· εἰ δὲ λέκτρα διέφυγες, τόδ᾽ οὐκ ἔχω.
795 ΕΛ. ἄθικτον εὐνὴν ἴσθι σοι σεσωμένην.
ΜΕ. τίς τοῦδε πειθώ; φίλα γάρ, εἰ σαφῆ λέγεις.
ΕΛ. ὁρᾶις τάφου τοῦδ᾽ ἀθλίους ἕδρας ἐμάς;
ΜΕ. ὁρῶ, τάλαινα, στιβάδας· ὧν τί σοι μέτα;
ΕΛ. ἐνταῦθα λέκτρων ἱκετεύομεν φυγάς.
800 ΜΕ. βωμοῦ σπανίζουσ᾽ ἢ νόμοισι βαρβάροις;
ΕΛ. ἐρρύεθ᾽ ἡμᾶς τοῦτ᾽ ἴσον ναοῖς θεῶν.
ΜΕ. οὐδ᾽ ἄρα πρὸς οἴκους ναυστολεῖν ‹σ᾽› ἔξεστί μοι;
ΕΛ. ξίφος μένει σε μᾶλλον ἢ τοὐμὸν λέχος.
ΜΕ. οὕτως ἂν εἴην ἀθλιώτατος βροτῶν.
805 ΕΛ. μή νυν καταιδοῦ, φεῦγε δ᾽ ἐκ τῆσδε χθονός.
ΜΕ. λιπὼν σέ; Τροίαν ἐξέπερσα σὴν χάριν.
ΕΛ. κρεῖσσον γὰρ ἤ σε τἄμ᾽ ἀποκτεῖναι λέχη.
ΜΕ. ἄνανδρά γ᾽ εἶπας Ἰλίου τ᾽ οὐκ ἄξια.
ΕΛ. οὐκ ἂν κτάνοις τύραννον, ὃ σπεύδεις ἴσως.
810 ΜΕ. οὕτω σιδήρωι τρωτὸν οὐκ ἔχει δέμας;
ΕΛ. εἴσηι· τὸ τολμᾶν δ᾽ ἀδύνατ᾽ ἀνδρὸς οὐ σοφοῦ.
ΜΕ. σιγῆι παράσχω δῆτ᾽ ἐμὰς δῆσαι χέρας;
ΕΛ. ἐς ἄπορον ἥκεις· δεῖ δὲ μηχανῆς τινος.
ΜΕ. δρῶντας γὰρ ἢ μὴ δρῶντας ἥδιον θανεῖν.

***
ΕΛΕ. Ως τώρα πάνε όλα καλά· απ᾽ την Τροία,
δύστυχε, και να μάθω πώς εσώθης,
κανένα κέρδος· όμως λαχταρούμε
ν᾽ ακούσουμε τα πάθη των δικών μας.
ΜΕΝ. Με ρώτησες πολλά μ᾽ ένα σου λόγο.
Τί να σου πω για τους χαμούς στο Αιγαίο,
κατάνακρα στην Εύβοια τις πανούργες
φωτιές του Ναύπλιου, τα γυρίσματά μου
στην Κρήτη, στη Λιβύη και στου Περσέα
τον ψηλό κάβο; Δεν θα σε χορταίναν
τα λόγια μου κι εγώ θα τυραννιόμουν
770 τα πάθη τα παλιά ιστορώντας· έτσι
διπλά θα μας βασάνιζε κι η θλίψη.
ΕΛΕ. Καλύτερα μου απάντησες παρ᾽ όσο
σ᾽ ερώτησα. Μονάχα ετούτο πες μου
κι άφησε τ᾽ άλλα· πόσα χρόνια τάχα
παράδερνες στης θάλασσας το κύμα;
ΜΕΝ. Χρόνους εφτά με τα καράβια· πρώτα
δέκα χρονιές πολέμαγα στην Τροία.
ΕΛΕ. Πόσος καιρός! Φτωχέ, εκεί πέρα εσώθης
κι ήρθες εδώ για να σε θανατώσουν.
ΜΕΝ. Τί ᾽πες; Τί λες, γυναίκα, μ᾽ αφανίζεις.
780 ΕΛΕ. Βιάσου και φύγε γρήγορα απ᾽ τη χώρα.
Θα σε σκοτώσει αυτός που ζει σ᾽ ετούτο.
ΜΕΝ. Και τί έκαμα για τέτοια μαύρη τύχη;
ΕΛΕ. Ήρθες κι ανέλπιστα τον γάμο μου εμποδίζεις.
ΜΕΝ. Θέλει κανείς το ταίρι μου δικό του;
ΕΛΕ. Με πρόσβαλε, μα υπόμεινα και τούτο.
ΜΕΝ. Άρχοντας δυνατός ή ο βασιλέας;
ΕΛΕ. Του τόπου αφέντης, τέκνο του Πρωτέα.
ΜΕΝ. Τα λόγια της γριάς αυτό εννοούσαν.
ΕΛΕ. Σε ποιάν εξώπορτα βαρβάρου εστάθης;
790 ΜΕΝ. Σ᾽ αυτήν· σα να ᾽μουνα φτωχός με διώξαν.
ΕΛΕ. Αχ! δυστυχία, ζητιάνεψες στ᾽ αλήθεια;
ΜΕΝ. Ναι· δηλαδή δεν ήταν κιόλας έτσι.
ΕΛΕ. Τότε και για τον γάμο μου έχεις μάθει.
ΜΕΝ. Ναι, μα αν τον απόφυγες δεν ξέρω.
ΕΛΕ. Ανέγγιχτη φυλάγω την τιμή μου.
ΜΕΝ. Καλά όσα λες, μα πώς να σε πιστέψω;
ΕΛΕ. Βλέπεις εδώ που κάθομαι στο μνήμα;
ΜΕΝ. Κάτι στρωσίδια, δόλια, τί τα θέλεις;
ΕΛΕ. Τον γάμο να ξεφύγω, ικέτισσα ήρθα.
800 ΜΕΝ. Βωμό δεν βρήκες ή έτσι συνηθίζουν;
ΕΛΕ. Σαν τον ναό θεού μ᾽ έχει φυλάξει.
ΜΕΝ. Και δεν μπορώ στη Σπάρτη να σε πάω;
ΕΛΕ. Σπαθί σε περιμένει αντί για μένα.
ΜΕΝ. Μα τότες είμαι ο πιο δυστυχισμένος.
ΕΛΕ. Μην ντρέπεσαι και φύγε από τη χώρα.
ΜΕΝ. Για σε πήρα την Τροία, να σ᾽ αφήσω;
ΕΛΕ. Καλύτερα παρά να σε σκοτώσουν.
ΜΕΝ. Άναντρα λόγια, ανάξια της Τρωάδας.
ΕΛΕ. Τον βασιλιά, κι ας θες, δεν θα τον σφάξεις.
810 ΜΕΝ. Τί, δεν πληγώνει ξίφος το κορμί του;
ΕΛΕ. Το αδύνατο αν ζητάς, σοφός δεν είσαι.
ΜΕΝ. Έτσι βουβός θα κάτσω να με δέσουν;
ΕΛΕ. Με δόλο ξεπερνάς τη δυσκολία.
ΜΕΝ. Κάλλιο ας χαθώ χτυπώντας τους εχθρούς μου.