Το πουλί που προσγειώνεται κάθε έξι μήνες

Πολλοί υποψιάζονταν ότι ο σκεπαρνάς, ένα πτηνό που θυμίζει πετροχελίδονο και απαντάται και στην Ελλάδα, περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στον αέρα. Μελέτη στην Ελβετία, η οποία παρακολούθησε πτηνά με συσκευές καταγραφής δεδομένων, επιβεβαιώνει τώρα ότι ο μετρ των αιθέρων περνά τουλάχιστον 200 μέρες εν πτήσει σε κάθε του εξόρμηση. «Μέχρι σήμερα, τέτοια μακροπρόθεσμη δραστηριότητα μετακινήσεων είχε παρατηρηθεί μόνο σε είδη που ζουν στη θάλασσα» σχολιάζει ο Φέλιξ Λίχτι του Ελβετικού Ορνιθολογικού Ινστιτούτου, επικεφαλής της μελέτης.

Τα άλμπατρος, για παράδειγμα, έχει διαπιστωθεί ότι πετούν αδιάκοπα γύρω από την υδρόγειο, συμπληρώνοντας το γύρο του κόσμου έως και μια φορά το εξάμηνο. Η ομάδα του Δρ Λίχτι παρουσιάζει τώρα ανάλογα ευρήματα για τον σκεπαρνά (Tachymarptis melba) στην επιθεώρηση Nature Cοmmunications. Οι ερευνητές τοποθέτησαν μικρές συσκευές καταγραφής σε τρεις σκεπαρνάδες που φώλιαζαν στις ελβετικές Άλπεις. Τα τρία πουλιά συνελήφθησαν και πάλι τον επόμενο χρόνο προκειμένου να ανακτηθούν οι μετρήσεις. Οι συσκευές παρακολούθησης, βάρους μόλις ενάμισι γραμμαρίου, κατέγραφαν αδιάκοπα την επιτάχυνση και το γεωγραφικό στίγμα των πτηνών στις 200 μέρες που μεσολάβησαν από την τοποθέτησή τους.

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι κανένας από τους τρεις σκεπαρνάδες δεν είχε πατήσει σε στερεό έδαφος κατά τη μετανάστευσή τους στην Αφρική και την επιστροφή τους στην Ευρώπη την επόμενη άνοιξη. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι στη διάρκεια των περιπλανήσεών τους οι σκεπαρνάδες τρέφονται με πλαγκτόν που αιωρείται στον αέρα και πιθανότατα κοιμούνται εν πτήσει, αν κοιμούνται καν. Ο Δρ Λίχτι επικαλείται επίσης προηγούμενες, ανεκδοτολογικές αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες οι νεαροί σκεπαρνάδες περνούν τρία χρόνια στον αέρα μέχρι να φτάσουν σε αναπαραγωγική ηλικία, οπότε προσγειώνονται για το πρώτο τους ζευγάρωμα.

Ακόμα και τότε, όμως, δεν μπορούν να κουρνιάσουν όπως άλλα πτηνά, καθώς τα πόδια τους είναι υπερβολικά μικρά και επιτρέπουν μόνο την προσκόλληση στα κάθετα βράχια όπου οι σκεπαρνάδες χτίζουν τις φωλιές τους. Περαιτέρω μελέτες θα μπορούσαν να δώσουν οριστική απάντηση για το μέγιστο χρόνο που μπορεί να περάσει στον αέρα αυτό το αεροδυναμικό πτηνό.