Δεν χρωστάς σε κανέναν

Όποιος λαχταράει πόλεμο, παλεύει κάθε μέρα με τον εαυτό του. Δικαίωμά του και καλά κάνει, αν αυτό επιθυμεί. Ελεύθεροι άνθρωποι είμαστε. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως αν αρέσκεται στο να βάζει κι άλλους στο «παιχνίδι» του, οι όποιοι άλλοι θα βαρούν προσοχή και θα χορεύουν στο χορό του. Αλίμονο σε όποιον δεν το καταλάβει αυτό.

Πολλοί έχουν την εντύπωση πως όλο και κάτι τους «χρωστάς». Για κάτι μικρό, ή κάτι μεγάλο. Για ίσως «πολλά», ποτέ όμως λίγα. Αυτό, γιατί ο κόσμος μας όσο «ελεύθερος» κι αν θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι και αποτοξινωμένος από ταμπού και «ταμπέλες» μάστιγες, δε γνωρίζει τη γλώσσα της ανιδιοτέλειας.

Αν όχι όλοι, οι περισσότεροι, «δίνουν», έχοντας πάντοτε στο μυαλό κάτι να πάρουν. Υποσυνείδητα συμβαίνει αυτό, καταγεγραμμένο στο DNA μας είναι. Πώς όταν ήμασταν μικρά παιδιά και γράφαμε μια γεμάτη φαντασία έκθεση ο μπαμπάς έφερνε σπίτι σοκολάτες, ή όταν αντίστροφα κάναμε μια ζημιά, απαγορευόταν να φάμε γλυκό; Κάπως έτσι.

Ανέκαθεν φαινομενικά «χρωστούσαμε». Αν κάναμε καλό, παίρναμε «επιβράβευση». Αν κάναμε κακό, μας αφαιρούνταν το δικαίωμα στην απόλαυση. Χρωστούσαμε «συγνώμη», «απολογία» και «την επόμενη φορά δε θα το ξανακάνω μαμά!» με περίλυπο ύφος κι ας ήμασταν μόλις εφτά.

Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι συνηθίσαμε να κάνουμε «καλές πράξεις» γιατί τις αισθανόμαστε σαν «χρέος» με άμεσο στόχο την επιβράβευση, γιατί «τι θα πει ο κόσμος» και άλλα τέτοια γραφικά, ειδάλλως τιμωρία. Βουτιά στην ανασφάλεια, με το ένα πόδι σηκωμένο, κοιτώντας τον καθρέφτη μας αυτή τη φορά όχι με περίλυπο, αλλά με πραγματικά λυπημένο ύφος.

Και τα παιδιά του κάποτε, παιδιά βασανισμένα και εγκλωβισμένα σε καθωσπρεπισμούς μεγάλωσαν… Ωρίμασαν. Και με τη σειρά τους έγιναν ώριμοι, χειριστικοί δυνάστες που όλοι ξαφνικά τους χρωστούν. Τα παιδιά τους, οι φίλοι τους, ο σύντροφός τους, ο συνάδελφός τους, ακόμα και ο περιπτεράς απέναντι.

Αυτά τα πλέον «μεγάλα παιδιά», λυπάμαι, μα δεν έχουν άλλοθι τα όποια παιδικά ψυχικά τραύματα κουβαλούν και όχι, δε μπορούν να τα προστάζουν σε κουβέντες του στιλ «Έτσι έμαθα, έτσι ξέρω». Υποτιμούν οι ίδιοι πρώτα τον εαυτό τους, έχοντας πάντα στο μυαλό ότι κανείς δε μυρίζεται την αδυναμία τους.

Θα σου πω ένα μυστικό: Δεν τους συμπονώ. Τους λυπάμαι. Ταυτόχρονα, τους ευχαριστώ. Μου δίδαξαν ότι δε τους χρωστάω ακριβώς για όλα όσα σου γράφω τόση ώρα. Για ό,τι κι αν είσαι, ό,τι κι αν έγινες στην πορεία, όπου κι αν βρέθηκες, να νιώθεις ευγνωμοσύνη. Σίγουρα έπαιξαν το ρόλο τους άνθρωποι, τύχη και καταστάσεις. Όμως, όλα αρχίζουν και τελειώνουν με σένα.

Εσένα κουβαλάς. Εσένα ορίζεις. Αν χρωστάς σε κάποιον, είναι στον εαυτό σου, που ακόμα κι αν «έμπλεξες» με ένα κάρο ανθρώπους βαμπίρ, τοξικούς και δηλητηριώδεις, έμαθες από αυτούς και επέλεξες τις αποστάσεις, τα όρια, τη ψυχική σου υγεία και βεβαίως τους «δικούς σου ανθρώπους», τα αληθινά στηρίγματα, την αγάπη, την ουσία, την επαφή.

Δεν χρωστάς σε κανέναν. Και μη χορεύεις στο χορό κανενός, αν δεν το επιλέξεις ο ίδιος. Πάντα, αν όχι όλοι, οι περισσότεροι θα περιμένουν κάτι, θα σου πετάνε στα μούτρα τη «βοήθειά» τους, την «καλοσύνη», την «υπομονή» τους που εσύ πρέπει να σεβαστείς.

Μάντεψε όμως: Εδώ δεν έχει «πρέπει». Αυτά κερδίζονται. Και για όσους εξακολουθούν το μοτίβο «μου χρωστάς», προσοχή. Πόσα «μου χρωστάς» μπορείς να πάρεις μαζί σου.