Τα πάντα ρει, είπε ο φιλόσοφος Ηράκλειτος, θέλοντας να δηλώσει πως όλα τα πράγματα στον κόσμο είναι ρευστά, κινούνται, αλλάζουν.Η αλλαγή, είτε μέσα από ευχάριστα γεγονότα όπως ο γάμος, η επανένωση ενός ζευγαριού, η εγκυμοσύνη, η συνταξιοδότηση, η εργασιακή επανάκαμψη ή προαγωγή, η επιτυχία σε εξετάσεις κ.α., είτε μέσα από δυσάρεστα γεγονότα όπως το διαζύγιο, ο θάνατος, ένα προσωπικό ατύχημα ή αρρώστια, απόλυση από εργασία, εξόφληση δανείου, μικροδιαφορές με τον νόμο κ.α., πολλές φορές αποδιοργανώνει το άτομο γιατί είναι μια συνθήκη που επιφέρει πολλές απώλειες.
Παραδείγματος χάριν όταν ένα άτομο χάσει την δουλειά του και αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα έρχεται σε επαφή όχι μόνο με την απώλεια της εργασία του αλλά και με τον τρόπο που συνήθιζε να είναι σε αυτή την συνθήκη ( δευτερογενής απώλεια).
Τι συμβαίνει όμως όταν ο άνθρωπος παγιδεύεται & χάνεται μέσα στην αλλαγή;
Όταν το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με κάποια αλλαγή στη προσπάθεια του να την διαχειριστεί, πολλές φορές εμμένει στο παρελθόν με την έννοια ότι παγιδεύεται σε στερεοτυπικές συμπεριφορές, κλισέ ( πρέπει να είμαι ή δεν πρέπει να είμαι, πρέπει να συμπεριφέρομαι με αυτόν ή τον άλλο τρόπο) συμπεριφορές που έχει μάθει να χρησιμοποιεί στο παρελθόν και κάποιες από αυτές αποτέλεσαν τρόποι επιβίωσης στις συνθήκες του περιβάλλοντος του, όπως επίσης κατευθύνεται προς το μέλλον. Συγκεκριμένα, όταν το άτομο αναλώνεται σε σκέψεις όπως « τι θα γίνει;», «πώς θα είναι;» , «και εάν συμβεί αυτό;» και όλο αυτό του δημιουργεί φόβο και άγχος.
Ο Fritz Perls, ένας από τους ιδρυτές της ψυχοθεραπείας Gestalt, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά πως το άγχος αποτελεί το κενό ανάμεσα στο τώρα και το μετά. Κάθε φορά που εγκαταλείπουμε την πραγματικότητα της στιγμής και ασχολούμαστε με το μέλλον, βιώνουμε άγχος.
Επίσης, είναι σημαντικό να διευκρινίσω σε αυτό το σημείο ότι ο φόβος που αναφέρω παραπάνω δεν είναι ο φόβος που μας προστατεύει (π.χ. με απέλυσαν από την εργασία μου και ανησυχώ πόσα χρήματα θα ξοδέψω και μπαίνω σε μια διαδικασία να είμαι προσεκτικός ως προς την διαχείριση των χρημάτων που ήδη έχω από φόβο να μην τα ξοδέψω όλα) αλλά ο φόβος που μας εγκλωβίζει ή μας περιορίζει και συμβαίνει ακριβώς γιατί πηγαίνω στο να ελέγξω το μέλλον αντί να σταθώ να δω τι μου συμβαίνει στο εδώ και τώρα.
Εάν μπορούσα να το αποδώσω με μια εικόνα θα έλεγα πως ένας άνθρωπος βρίσκεται σε ένα δωμάτιο σκοτεινό κρατώντας ένα φακό στο χέρι και πότε κινεί το φακό πέφτοντας το φως του μπροστά από αυτόν- που αντικατοπτρίζει το μέλλον- πότε πίσω από αυτόν που αντικατοπτρίζει το παρελθόν. Χρησιμοποιώντας λοιπόν με αυτόν τον τρόπο τον φακό, δεν βλέπει τον ίδιο, χάνει την αίσθηση του εαυτού του.
Έτσι λοιπόν βρίσκεται σε μια κατάσταση ανισορροπίας πηγαίνοντας πίσω – μπροστά, πράγμα που προκαλεί έντονη ταλαιπωρία και κούραση για το ίδιο το άτομο και παράλληλα το εμποδίζει να μένει στο κέντρο του με την έννοια ότι δεν μπορεί να βιώσει το παρόν και να αναγνωρίσει τι χρειάζεται και ποιες είναι διαθέσιμες πηγές ή οι πόροι που υπάρχουν γύρω του για να καλύψει την ανάγκη του.
Πως λοιπόν μπορώ να βιώσω την αλλαγή νιώθοντας ασφάλεια;
Μένοντας λοιπόν στο παρόν, στο κέντρο μου, σε αυτό που μου συμβαίνει στο εδώ και τώρα όπως αναφέρω και παραπάνω, μπορώ να δω ποιος είμαι, σε τι συνθήκη βρίσκομαι ,να διερευνήσω τις διαθέσιμες πηγές στήριξης που έχω στο παρόν, και να βρω νέους τρόπους να καλύψω την ανάγκη μου γι αυτή την δεδομένη κατάσταση.
Να προσαρμοστώ δηλαδή δημιουργικά στην εκάστοτε συνθήκη. Όλη αυτή η διαδικασία βέβαια γίνεται μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις, δεν γίνεται αυτόματα από το άτομο. Άλλωστε το άτομο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την παρουσία και την σχέση με τους άλλους ανθρώπους. Η επαφή και το μοίρασμα με ανθρώπους από το περιβάλλον μου(οικογένεια, φίλοι, συνάδελφοι) με βοηθά να ανακαλύψω καινούργιους τρόπους για να ανταποκριθώ στην ανάγκη μου που αναδύεται στη εκάστοτε συνθήκη.
Παράλληλα, μπορώ να αξιοποιήσω την γνώση του παρελθόντος που έχει αφομοιωθεί μέσα από προσωπικά μου βιώματα, από πράγματα που έχω διαβάσει κ.α. Αυτή την γνώση μπορώ να την φέρω στο παρόν και να την μεταβολίσω στο σήμερα. Λίγες φορές αυτή η γνώση του παρελθόντος μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτούσια καθώς η κάθε συνθήκη είναι διαφορετική ακόμα και εάν κάνουμε λόγο για ένα ίδιο γεγονός (π.χ. μια φυσική απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή ο ερχομός ενός καινούργιου μέλους στην οικογένεια). Ετσι επηρεαζόμαστε και αντιδράμε με ένα διαφορετικό τρόπο κάθε φορά, είναι αλλωστε λογικό καθώς οσο μεγαλώνουμε αλλάζει η προσωπική μας ταυτότητα . Μέσα λοιπόν από αυτόν τον μεταβολισμό πιστεύω πως αναπόφευκτα έρχεται η προσωπική διερεύνηση και ανάπτυξη του καθενός από εμάς.
Είναι λοιπόν στο χέρι μας να δούμε την αλλαγή ως μέσο εξέλιξης ή ως ένα πρόβλημα για να λυθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου