ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ 24/7/1923 (ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ - ΜΕΡΟΣ Γ')

ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ 24/7/1923 ΜΕΡΟΣ Γ'

V. ΣΥΜΒΑΣΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ, Η ΓΑΛΛΙΑ, Η ΙΤΑΛΙΑ, Η ΙΑΠΩΝΙΑ, Η ΕΛΛΑΣ, Η ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΤΟ ΣΕΡΒΟ‐ΚΡΟΑΤΟ‐ΣΛΟΒΕΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ

αφʹ ενός

ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ

αφʹ ετέρου

Διαπνεόμενοι υπό της επιθυμίας όπως καθορίσωσι τας οικονομικάς αυτών σχέσεις επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου και υπό τους προσφορότερους όρους προς ενθάρρυσιν του εμπορίου και διευκόλυνσην των συναλλαγών,

Απεφάσισαν να συνομολογήσωσιν επί τούτω Σύμβασιν και διώρισαν ως Πληρεξουσίους αυτών:

• Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΕΡΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΤΩΝ ΙΝΔΙΩΝ:

Τον Εντιμότατον Sir Horace George Montagu RUMBOLD, Baronet, G.C.M.G., Ύπατον Αρμοστήν εν Κωνσταντινουπόλει∙

• Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ:

Τον Μέραρχον Στρατηγόν x. Maurice PELLE, Πρεσβευτήν της Γαλλίας, Ύπατον Αρμοστήν της Δημοκρατίας εν Ανατολή, Ανώτερον Ταξιάρχην Τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής

• Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ:

Τον έντιμον Μαρκήσιον Camille GARRONI, Γερουσιαστήν του Βασίλειου, Πρεσβευτήν της Ιταλίας, Ύπατον Αρμοστήν εν Κωνσταντινουπόλει, Μεγαλόσταυρον των Ταγμάτων των Αγίων Μαυρικίου και Λαζάρου και του Στέμματος της Ιταλίας∙

Τον Κύριον Jules Cesar MONTAGNA, Έκτακτον Αποσταλμένον και Πληρεξούσιον Υπουργόν εν Αθήναις, Ταξιάρχην του Τάγματος των Αγ. Μαυρικίου και Λαζάρου, Ανώτερον Ταξιάρχην του Στέμματος της Ιταλίας∙

• Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ:

Τον Κύριον Kentaro OTCHIAI, Jusammi, Μέλος πρώτης τάξεως του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, Έκτακτον και Πληρεξούσιον Πρεσβευτήν εν Ρώμη∙

• Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ:

Τον Κύριον Ελευθέριον Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΝ, Πρώην Πρόεδρον του Υπουργικού Συμβουλίου, Μεγαλόσταυρον του Τάγματος του Σωτήρος∙
Τον Κύριον Δημήτριον ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΝ, Πληρεξούσιον Υπουργόν εν Λονδίνω, Ταξιάρχην του Τάγματος του Σωτήρος∙

• Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ:

Τον Κύριον Constantin I. DIAMANDY, Πληρεξούσιον Υπουργόν∙
Τον Κύριον Constanlin CONTZESCO Πληρεξούσιον Υπουργόν∙

• Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ, ΤΩΝ ΚΡΟΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΛΟΒΕΝΩΝ:

Τον Δρα Miloutine YOVANOVITCH, Έκτακτον Απεσταλμένον και Πληρεξούσισν Υπουργόν εν Βέρνη∙

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ:

Τον ISMET Pacha, Υπουργόν επί των Εξωτερικών, Βουλευτήν Αδριανουπόλεως∙ Τον Δρα RIZA NOUR Bey Υπουργόν της Υγιεινής και Κοινωνικής Περιθάλψεως, Βουλευτήν Σινώπης∙
Τον HASSAN Bey, πρώην Υπουργόν, Βουλευτήν Τραπεζούντας‐

ΟΙΤΙΝΕΣ, επιδείξαντες αλλήλοις τα πληρεξούσια αυτών έγγραφα, ευρεθέντα εν πλήρει τάξει και κατά τους απαιτούμενους τύπους, συνεφώνησαν επί των ακολούθων όρων:

ΤΜΗΜΑ Αʹ

ʹΑρθρον 1.

Άμα τη ενάρξει της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, το κατά την 1ην Σεπτεμβρίου 1916 τεθέν εν ισχύει ειδικόν οθωμανικόν δασμολόγιον θέλει εφαρμοσθή επί των παραγομένων εις τα εδάφη των λοιπών συμβαλλομένων Χωρών ή εξ αυτών προερχομένων φυσικών ή βιομηχανικών προϊόντων κατά την εισαγωγήν αυτών εν Τουρκία.

Άρθρον 2.

Τα εις τουρκικόν χαρτονόμισμα εισπραττόμενα τέλη του οθωμανικού δασμολογίου της 1ης Σεπτεμβρίου 1916 θα υποβάλλωνται εις συντελεστάς ανατιμήσεως κατά περιόδους ρυθμιζόμενους συμφώνως προς την τιμήν του συναλλάγματος, κατά τους κάτωθι καθοριζομένους όρους:

Ως τοιούτοι συντελεσταί θέλουσι ληφθή οι ισχύοντες κατά την 1ην Μαρτίου 1923. Ουχʹ ήττον, τα εν τω πίνακι του Παραρτήματος Ι απαριθμούμενα είδη, θα υποβάλλωνται εις τον συντελεστήν 9.

Οι ανωτέρω αναφερόμενοι συντελεσταί θα προσαρμόζωνται προς την τιμήν του συναλλάγματος κατά τους επομένους κανόνας:

Δεδομένου ότι οι εν λόγω συντελεσταί έχουσιν ορισθή καθʹ ον χρόνον η αγγλική λίρα ετιμάτο 745 χάρτινα γρόσια, εάν, κατά τον προ της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως μήνα, η τουρκική λίρα ήθελεν ανατιμηθή, κατά μέσον όρον, πλέον των 30% εν σχέσει προς την ανωτέρω τιμήν, οι συντελεσταί 12 και 9 θέλουσιν ελαττωθή κατʹ αναλογίαν προς την μέσην τιμήν του αυτού μηνός∙ ο ούτω κανονιζόμενος συντελεστής θα παραμείνη εν ισχύι κατά την επομένην τριμηνίαν, άμα τη λήξει της οποίας, θέλει ούτος εκ νέου προσαρμοσθή, εάν συντρέχη περίπτωσις, προς την μέσην τιμήν συναλλάγματος του τελευταίου μηνός.

Ωσαύτως, εάν, κατά τον προ της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως μήνα, η τουρκική λίρα υποτιμηθή, κατά μέσον όρον, πλέον των 30% εν σχέσει προς την αρχικήν τιμήν των 745 γροσιών κατά αγγλικήν λίραν, οι συντελεσταί 12 και 9 δύνονται να αυξηθώσι κατʹ αναλογίαν προς την μέσην τιμήν του αυτού μηνός∙ ο ούτω κανονιζόμενος συντελεστής θα παραμείνη εν ισχύι κατά την επομένην τριμηνίαν, άμα τη λήξει της οποίας, θέλει ούτος εκ νέου προσαρμοσθή, εάν συντρέχη λόγος, προς την μέσην τιμήν συναλλάγματος του τελευταίου μηνός.

Ο συντελεστής 5 δύναται να αυξηθή εν περιπτώσει υποτιμήσεως της τουρκικής λίρας, υφʹ ους όρους και οι συντελεσταί 12 και 9, αλλʹ εν περιπτώσει υποτιμήσεως της τουρκικής λίρας, θέλει ελαττωθή αφʹ ης στιγμής η αγγλική λίρα ετιμάτο ολιγώτερον των 5 χαρτίνων τουρκικών λιρών.

Εν περιπτώσει νομισματικής μεταρρυθμίσεως, οι διάφοροι ως άνω καθορισθέντες συντελεσταί θέλουσι τροποποιηθή, αναλόγως της διαφοράς μεταξύ του νέου και του παλαιού νομίσματος, και κατά τρόπον ώστε να μη μεταβληθή η επίπτωσις των τελωνειακών δασμών.

Άρθρον 3.

Η Τουρκία αναλαμβάνει την υποχρέωσιν όπως, άμα τη ενάρξει της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, καταργήση και μη επαναφέρη κατά την διάρκειαν αυτής πάσαν απαγόρευσιν εισαγωγής ή εξαγωγής, πλην εκείνων αίτινες θα απέβαινον αναγκαίαι προς:

1ον) Εξοικονόμησιν των απαραιτήτων πόρων προς διατροφήν του λαού και προστασίαν της οικονομικής δράσεως του Έθνους∙

2ον) Περιφρούρησιν της ασφαλείας του Κράτους∙

3ον) Προφύλαξιν των ανθρώπων, ζώων και φυτών από των λοιμωδών νόσων, επιζωοτιών και επιφυτειών

4ον) Παρακώλυσιν της χρήσεως του οπίου και λοιπών δηλητηριωδών

5ον) Απαγόρευσιν της εισαγωγής αλκοολικών προϊόντων, ων η χρήσις απαγορεύεται εν Τουρκία∙

6ον) Παρεμπόδισιν της εξαγωγής χρυσών νομισμάτων ή μεταλλικού χρυσού∙

7ον) Ίδρυσιν ή διατήρησιν μονοπωλίων του Κράτους.

Υπό τον όρον ακριβοδικαίας αμοιβαιότητος παρεχομένης παρʹ εκάστης των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων, συμφώνως προς την νομοθεσίαν αυτής, η Τουρκία αναλαμβάνει την υποχρέωσιν όπως εφαρμόζη, άνευ ουδεμιάς διακρίσεως, τας απαγορεύσεις ταύτας, εν η δε περιπτώσει ήθελεν επιτρέψει εξαιρέσεις ή χορηγήσει αδείας ως προς τα απηγορευμένα προϊόντα, όπως μη ευνοή το εμπόριον όμοιας συμβαλλομένης Δυνάμεως ή οιασδήποτε Δυνάμεως επί βλάβη του εμπορίου ετέρας συμβαλλομένης Δυνάμεως.

Άρθρον 4.

Υπό τον όρον αμοιβαιότητος, ουδείς φόρος καταναλώσεως (droit de consommation ou dʹaccise) θα επιβάλληται εν Τουρκία επί των εμπορευμάτων των παραγομένων εν ταις λοιπαίς συμβαλλομέναις Χώραις ή προερχομένων εξ αυτών πέραν του εισπραττομένου επί των εν Τουρκία παραγομένων ομοίων ή παρεμφερών ειδών.

Εκτός τούτου, η Τουρκία δύναται να εξακολουθή εισπράττουσα, δια τα εν τω πίνακι του Παραρτήματος II απαριθμούμενα προϊόντα, τα εν αυτώ οριζόμενα δικαιώματα καταναλώσεως, υπό τους αυτούς όρους ισότητας μεταξύ των υπηκόων αυτής και των υπηκόων των λοιπών συμβαλλομένων Χωρών.

Υπό τον όρον αμοιβαιότητας, τα διαπύλια τέλη ή παν άλλο τέλος εισπραττόμενον υπό των τοπικών Αρχών, εφʹ όσον μεν πρόκειται περί ειδών παραγομένων εν Τουρκία, θα επιβάλλωνται άνευ διακρίσεως μεταξύ των τουρκικών προϊόντων και των παραγομένων εν ταις λοιπαίς συμβαλλομέναις Χώραις ή εξ αυτών προερχομένων, εφʹ όσον δε πρόκειται περί ειδών μη παραγομένων εν Τουρκία, θα επιβάλλονται ωσαύτως, άνευ ουδεμιάς διακρίσεως, εφʹ όλων των ομοίων ή παρεμφερών ξένων προϊόντων, οιοσδήποτε και αν ή ο τόπος της παραγωγής ή προελεύσεως αυτών.

Άρθρον 5.

Υπό τον όρον ακριβοδικαίας αμοιβαιότητας παρεχομένης εις την Τουρκίαν παρʹ εκάστης των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων, συμφώνως προς την νομοθεσίαν αυτής, παν τέλος εξαγωγής, όπερ η Τουρκία έχει τυχόν επιβάλλει ή ήθελεν επιβάλλει εφʹ οιουδήποτε φυσικού ή βιομηχανικού προϊόντος, θα εφαρμόζηται εξ ίσου ως προς πάσαν χωράν διʹ ην προορίζεται το εν λόγω προϊόν, μη επιτρεπομένης, οπωσδήποτε, διακρίσεως τίνος επί ζημία του εμπορίου μιας οιασδήποτε των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων.

Άρθρον 6.

Η Τουρκία θέλει χορηγήσει εις τας λοιπάς συμβαλλομένας Δυνάμεις το ευεργέτημα παντός ευνοϊκωτέρου όρου, ον ήθελε παραχωρήσει, ως προς τα εν τοις άρθροις 1‐5 αναφερόμενα θέματα, εις πάσαν άλλην χωράν, εξαιρέσει όμως των ειδικών πλεονεκτημάτων, άτινα ήθελε χορηγήσει, ως προς τα δασμολόγια ή παν άλλο εν γένει εμπορικόν είδος, εις οιονδήποτε εκ των αποσπωμένων εξ αυτής εδαφών δυνάμει της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης, ή εις όμορόν τι Κράτος χάριν του συνοριακού εμπορίου.

Άρθρον 7.

Η Τουρκία και αι1 λοιπαί συμβαλλόμεναι Δυνάμεις δύνανται να απαιτήσωσιν αμοιβαίως παρά του εισαγωγέως, προς απόδειξιν της χώρας προελεύσεως των εισαγομένων προϊόντων, την προσαγωγή επισήμου πιστοποιητικού βεβαιούντος, ότι το εισαγόμενον είδος είναι εγχώριον προϊόν ή κατασκεύασμα της ειρημένης χώρας, ή ότι δέον να θεωρήται ως τοιούτον, ως εκ της μεταβολής ην υπέστη εν τη χώρα ταύτη.

Τα πιστοποιητικά προελεύσεως, συντασσόμενα κατά το συνημμένον τω παρόντι Τμήματι υπʹ αριθ. III υπόδειγμα, θα εκδίδωνται είτε υπό του Υπουργείου του Εμπορίου ή της Γεωργίας, είτε υπό του Εμπορικού Επιμελητηρίου, εις το οποίον υπάγεται ο αποστολεύς, είτε υφʹ οιουδήποτε άλλου οργάνου ή σωματείου όπερ η χώρα του προορισμού ήθελεν αποδεχθή. Τα εν λόγω πιστοποιητικά θα επικυρώνται υπό διπλωματικού ή προξενικού αντιπροσώπου της χώρας του προορισμού.

Τα ταχυδρομικά δέματα θα απαλλάσσωνται του πιστοποιητικού προελεύσεως, όταν η χώρα του προορισμού αναγνωρίση ότι δεν πρόκειται περί αποστολής εμπορικής φύσεως.

Άρθρον 8.

Εν πάση περιπτώσει, ουδεμία των συμβαλλομένων Δυνάμεων δύναται να επικαλεσθή το ευεργέτημα των διατάξεων του παρόντος Τμήματος, εφʹ όσον δεν παρέχει προς την Τουρκίαν, καθʹ όλην τη διάρκειαν της Συμβάσεως, όρους εξ ίσου ευνοϊκούς προς τους υπʹ αυτής παρεχομένους εις πάσαν άλλην ξένην χωράν.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΝ 9 ΥΠΑΓΟΜΕΝΩΝ ΕΙΔΩΝ

Αριθμοί Δασμολογίου

65 ................ Γεώμηλα.

69 ................ Πορτοκάλια.

121 .............. Σακχαρώδεις σκευασίαι.

130 .............. Μεταλλικά ύδατα.

178 .............. Δέρματα βερνικωτά (λουστρίνια).

180 .............. Δέρματα χοίρου.

185‐187‐188 .... Υποδήματα.

192 ................ Χειρόκτια.

200‐201 ......... Μηλωταί (γουναρικά) ακατέργαστοι ή κατειργασμέναι.

217‐218 ......…. Έπιπλα.

273‐274—275 ..... Κεντήματα, τρίχαπτα και ταινίαι βαμβακεροί.

302 ................ Γνάφαλα μετάξης.

305 ................ Γάζα κ.λπ.

306 ................ Τούλλιον εκ μετάξης κλπ.

308 ................ Μετάξινα υφάσματα.

311‐312 ......... Οθόναι εκ μετάξης.

314 ................ Ταινιοπλέγματα εκ μετάξης.

324 ................ Σάλια και μάλλιναι ζώναι.

339 ................ Ενδύματα.

348 ................ Αλεξήλια, Αλεξίβροχα κλπ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II.

ΦΟΡΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΩΣ

Τέϊον ....................................... 40 γρόσια κατά χιλιόγραμμο”

Καφές ...................................... 20 ” ”

Πετρέλαιον ..........................….. 6 ” ”

Όρυζα ...................................... 10 ” ”

Μαργαρίνη, ελαιομαργαρίνη και λοιπά ζωικά λιπάσματα 80 ” ”

Κηρία εκ στεαρίνης ............................ 30 ” ”

Σάπων κοινός ................................. 5 ” ”

Σάκκοι καινουργείς και μεταχειρισμένοι ............. 5 ” ”

Καρυκεύματα ................................. 30 ” ”

Πυρεία ...................................... 1/2 γρόσιον το κυτίον 60 πυρείων

Πυρεία κήρινα ................................ 1 γρόσιον το κυτίον 60 πυρείων

Σιγαρόχαρτον ................................. 1 γρόσιον τα 50 φύλλα.

Αναπτήρες ................................... 25 γρόσια έκαστος.

Σάκχαρις .................................... 15 γρόσια κατά χιλιόγραμμον.

Διπυρίται ....................................

Σοκολάτα .................................... υποκείμενα εις φόρον καταναλώσεως

Συμπεπυκνωμένον γάλα ......................... αναλόγως της ποσότητος της

Είδη ζαχαροπλαστικής και αμυλοσάκχαρον .......... (περιεχόμενης ζακχάρεως.

Ποτά μη αλκοολικά, αεριούχα και λεμονάδες .........

Πάντα τα λοιπά ζακχαρώδη προϊόντα ..............

Τουμβεκίον .................................. 40 γρόσια κατά χιλιόγραμμο ” ”

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III.

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ

Ημείς (αρχή εκδίδουσα το πιστοποιητικόν) (1) πιστοποιυούμεν ότι:

Παραγωγός ή βιομήχανος,

Ο κ. ....................... { Παραγωγός ή βιομήχανος, Πληρεξούσιος του κ………….. κατοίκου……………………….

Έμπορος επιτηδευματίας,

κάτοικος ........................................ εδήλωσιν ενώπιον ημών,

υπευθύνως, ότι τα κάτωθι σημειούμενα εμπορεύματα είναι προελεύσεως ή κατασκευής (τουρκικής ή ......................................................),

συμφώνως προς τα αξιόπιστα έγγραφα τα προσαχθέντα ημίν παρά του αποστολέως (3). Τα εμπορεύματα ταύτα αποστέλλονται εις ....... επί παρακαταθήκη προς πώλησιν

παρά τω κ. .................. εμπόρω ή βιομηχάνω εις ..................

δια (ξηράς ή δια πλοίου ..........................................).

Βεβαιώ τʹ ανωτέρω υπευθύνως, τη .....................

(Υπογραφή του δηλούντος

Βεβαίουται παρʹ ημών (αρχή εκδίδουσα το πιστοποιητικόν), πιστοποιούντων προσέτι ότι η πώλησις των ως άνω σημειουμένων εμπορευμάτων συνωμολογήθη πράγματι εν τη χώρα ταύτη.

(Ημερομηνία και υπογραφή της εκδιδούσης το πιστοποιητικό αρχής)

Εθεωρήθη εν τω Προξενείω διʹ επικύρωσιν του γνησίου της παρούσης υπογραφής.

(Ημερομηνία, υπογραφή και σφραγίς του Προξενείου).

(1) Τα πιστοποιητικά θα εκδίδονται είτε παρά του Υπουργείου του Εμπορίου ή της Γεωργίας, είτε παρά του Εμπορικού Επιμελητηρίου εις το οποίον υπάγεται ο αποστολεύς, είτε παρά παντός άλλου οργάνου ή σωματείου εγκρινομένου υπό της χώρας του προορισμού∙

(2) Διαγράφονται αι περιτταί μνείαι.

(3) Οσάκις ο λαμβάνων το πιστοποιητικόν είναι ο παραγωγός ή ο βιομήχανος ή ο πληρεξούσιος αυτών, η φράσις ʺΣυμφώνως προς τα αξιόπιστα έγγραφα τα προσαχθέντα ημίν παρά του αποστολέωςʺ θα διαγράφηται.

ΤΜΗΜΑ Βʹ

Άρθρον 9.

Υπό τον όρον της αμοιβαιότητος, η Τουρκία υποχρεούται να εξασφάλιση εις τα πλοία των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων το αυτό καθεστώς, εις ό υπάγονται τα ίδια αυτής πλοία ή καθεστώς ευνοϊκώτερον εκείνου, εις ό υπάγονται ή ήθελον τυχόν υπαχθή τα πλοία πάσης άλλης Δυνάμεως.

Η Τουρκία διατηρεί έναντι εκάστης των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων και, αντιστοίχως, εκάστη τούτων έναντι της Τουρκίας, το δικαίωμα όπως επιφυλάσση εις την σημαίαν αυτής την αλιείαν, την θαλασσίαν ακτοπλοΐαν ήτοι την δια θαλάσσης μεταφοράν των επιβιβαζομένων εν τινί λιμένι του εδάφους αυτής εμπορευμάτων και επιβατών, των κατευθυνομένων προς άλλον λιμένα του αυτού εδάφους, και τας λιμενικός υπηρεσίας, ήτοι την ρυμούλκησιν, πλοηγίαν και πάσης φύσεως εσωτερικήν υπηρεσίαν.

Άρθρον 10.

Υπό την επιφύλαξιν των εν τω προηγουμένω άρθρω προβλεπομένων εξαιρέσεων ως προς την αλιείαν, την θαλασσίαν ακτοπλοΐαν και τας λιμενικάς υπηρεσίας, η Τουρκία αφʹ ενός, και εκάστη των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων αφʹ ετέρου, θέλουσιν αμοιβαίως εξασφαλίσει εις τα πλοία αυτών το αυτό καθεστώς προς το των ιθαγενών πλοίων, καθʹ όσον αφορά το δικαίωμα εισαγωγής παντός είδους εμπορευμάτων ή μεταφοράς των εκ της χώρας αυτών προερχομένων ή προς αυτήν κατευθυνόμενων επιβατών, και την παροχήν πάσης ευκολίας κατά την στάθμευσιν, φόρτωσιν και εκφόρτωσιν των πλοίων εις τους λιμένας, δεξαμενάς, προκυμαίας και όρμους.

Υπό τον αυτόν όρον αμοιβαιότητας, θα υφίσταται ωσαύτως απόλυτος ισότης ως προς τα επί των πλοίων εισπραττόμενα παντός είδους δικαιώματα και τέλη, οία τα υγειονομικά, τα λιμενικά, τα τέλη προκυμαίας, αγκυροβολίας, πλοηγίας, καθάρσεως, τα φαρικά και λοιπά παρόμοια τέλη, τα εισπραττόμενα εν ονόματι ή υπέρ της Κυβερνήσεως, των δημοσίων υπαλλήλων, ιδιωτών, συνεταιρισμών ή παντός είδους ιδρυμάτων.

Η Τουρκία υποχρεούται ωσαύτως, επʹ αμοιβαιότητι, όπως μη επιβαρύνη τα εισαγόμενα ή εξαγόμενα εμπορεύματα διʹ ουδενός διαφορικού ή προσθέτου τέλους ή αυξήσεως τινός, οιασδήποτε φύσεως ή ονομασίας, λόγω της σημαίας του εισάγοντος ή εξάγοντος το εμπόρευμα πλοίου, του λιμένος της αφίξεως ή αναχωρήσεως, του πλου του πλοίου ή των σταθμεύσεων αυτού, των δικαιωμάτων και τελών των επιβαλλομένων επί των εισαγομένων ή εξαγομένων εμπορευμάτων καθοριζομένων αποκλειστικώς εκ του τόπου της παραγωγής και προελεύσεως ή προορισμού αυτών και εφαρμοζομένων εξ ίσου ως προς πάσας τας λοιπάς συμβαλλομένας Δυνάμεις, συμφώνως προς τας διατάξεις του Τμήματος Αʹ.

Άρθρον 11.

Πάντα τα σχετικά προς τα πλοία και ατμόπλοια, τα φορτία και τους επιβάτας αυτών πιστοποιητικά ή έγγραφα, τα αναγνωρισθέντα προ του πολέμου υπό της Τουρκίας ως έγκυρα ή δυνάμενα μεταγενεστέρως να αναγνωρισθώσιν ως τοιαύτα υπό των κυριωτέρων ναυτικών Κρατών, θέλουσιν αναγνωρισθή υπό της Τουρκίας, όσον αφορά τα πλοία των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων, ως έγκυρα και ισοδύναμα προς τα αντίστοιχα πιστοποιητικά, τα χορηγούμενα εις τουρκικά πλοία και ατμόπλοια.

Αι διατάξεις αύται θα ώσιν έγκυροι, εφʹ όσον τα παρά της Τουρκίας εις τα τουρκικά πλοία και ατμόπλοια χορηγούμενα πιστοποιητικά και έγγραφα, υπό συνθήκας ανάλογους προς τας ισχύουσας εν ταις κυριωτέραις ναυτικαίς χώραις, θεωρούνται υπό των λοιπών συμβαλλομένων Μερών ως ισοδύναμα προς τα παρʹ αυτών εκδιδόμενα τοιαύτα.

ΤΜΗΜΑ Γʹ

Άρθρον 12.

Υπό τον όρον αμοιβαιότητος, η Τουρκία υποχρεούται να λαμβάνη πάντα τα νομοθετικά ή διοικητικά μέτρα και επιτρέπη πάσαν προς την δικαιοσύνην προσφυγήν προς προστασίαν των φυσικών ή βιομηχανικών προϊόντων οιασδήποτε των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων από πάσης μορφής αθεμίτου ανταγωνισμού εν ταις εμπορικαίς συναλλαγαίς.

Η Τουρκία υποχρεούται ωσαύτως, υπό τον όρον αμοιβαιότητος, να καταστέλλη και απαγορεύη, δια προσηκόντων μέτρων, την εισαγωγήν, ως και την εν τω εσωτερικώ κατασκευήν, κυκλοφορίαν, πώλησιν και προσφοράν προς πώλησιν παντός προϊόντος ή εμπορεύματος φέροντος επʹ αυτού τούτου ή επί της συνήθους αυτού συσκευασίας ή του εξωτερικού περικαλύμματος αυτού σήματα, ονόματα, επιγραφάς ή σημεία οιαδήποτε συνεπαγόμενα αμέσως ή εμμέσως, ψευδείς ενδείξεις περί της προελεύσεως, του είδους, της φύσεως ή περί των ιδιαιτέρων ιδιοτήτων του εν λόγω προϊόντος ή εμπορεύματος.

Άρθρον 13.

Υπό τον όρον της αμοιβαιότητος, η Τουρκία υποχρεούται να συμμορφούται προς τους ισχύοντας εν ετέρα συμβαλλομένη Χώρα και αρμοδίως ανακοινουμένους αυτή νόμους, ως και προς τας συμφώνως τοις νόμοις τούτοις λαμβανομένας διοικητικάς ή δικαστικάς αποφάσεις, διʹ ων καθορίζεται η διακανονίζεται το δικαίωμα της περιφερειακής ονομασίας των προϊόντων, άτινα έλκουσι τας ιδιαιτέρας αυτών ιδιότητας εκ του εδάφους ή του κλίματος, ή οι όροι υφʹ ους δύναται να επιτραπή η χρήσις περιφερειακής τίνος ονομασίας. Η παρά τους προειρημένους νόμους ή αποφάσεις εισαγωγή, εξαγωγή, ως και η κατασκευή, κυκλοφορία, πώλησις η προσφορά προς πώλησιν προϊόντων ή εμπορευμάτων φερόντων περιφερειακάς ονομασίας, θέλουσιν απαγορευθή υπό της Τουρκίας και κατασταλή δια των εν τω άρθρω 12 οριζομένων μέτρων.

Άρθρον 14.

Η Τουρκία, υποχρεούται, προς της παρελεύσεως δώδεκα μηνών από της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως:

1ον) Να προσχώρηση, κατά τους κεκανονισμένους τύπους, εις την από 20 Μαρτίου 1883 Διεθνή Σύμβασιν των Παρισίων περί προστασίας της βιομηχανικής ιδιοκτησίας, την αναθεωρηθείσαν εν Βασιγκτώνι την 2αν Ιουνίου 1911.

2ον) Να προσχώρηση ωσαύτως εις την από 9 Σεπτεμβρίου 1886 Διεθνή Σύμβασιν της Βέρνης περί προστασίας των πνευματικών και καλλιτεχνικών έργων, την αναθεωρηθείσαν εν Βερολίνω την 13ην Νοεμβρίου 1908, ως και εις το από 20 Μαρτίου 1914 πρόσθετον Πρωτόκολλον της Βέρνης περί προστασίας των πνευματικών και καλλιτεχνικών έργων.

Αι υπογράψασαι την παρούσαν Σύμβασιν λοιπαί Δυνάμεις δεν θέλουσιν αντιταχθή, διαρκούσης της παρούσης Συμβάσεως, κατά της επιφυλάξεως ην η Τουρκία δηλοί ότι διατυπώνει ως προς τας διατάξεις των προαναφερομένων Συμβάσεων και Πρωτοκόλλου των αφορωσών το δικαίωμα μεταφράσεως εις την τουρκικήν γλώσσαν, εάν εντός ενός έτους από της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, και αι λοιπαί συνυπογράψασαι τας Συμβάσεις ταύτας και Πρωτόκολλον Δυνάμεις ουδεμίαν εγείρωσιν αντίρρησιν κατά της εν λόγω επιφυλάξεως.

Εν η περιπτώσει αι υπογράψασαι την παρούσαν Σύμβασιν Δυνάμεις δεν θα ηδύναντο να διατηρήσωσι την συναίνεσίν των επί της τουρκικής επιφυλάξεως περί του δικαιώματος μεταφράσεως, η Τουρκία θέλει απαλλαγή της υποχρεώσεως όπως διατηρήση την προσχώρησιν αυτής εις τας προειρημένας Συμβάσεις και Πρωτόκολλον.

3ον) Νʹ αναγνώριση και προστατεύση προ της λήξεως της αυτής προθεσμίας, διά πραγματικής νομοθεσίας, συμφώνως προς τας αρχάς των ειρημένων Συμβάσεων, την βιομηχανικήν, πνευματικήν και καλλιτεχνικήν ιδιοκτησίαν των υπηκόων των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων.

Άρθρον 15.

Ιδιαίτεραι συμβάσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων χωρών θέλουσι κανονίση παν ζήτημα αφορών τα αρχεία, βιβλία και σχέδια τα αναφερόμενα εις την υπηρεσίαν της βιομηχανικής και καλλιτεχνικής ιδιοκτησίας, ως και την ενδεχομένην διαβίβασιν ή ανακοίνωσιν αυτών δια των υπηρεσιών της Τουρκίας προς τας υπηρεσίας των Κρατών υπέρ ων αποσπώνται εδάφη εκ της Τουρκίας.

ΓΕΝΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρον 16.

Αι συμβαλλόμεναι Δυνάμεις επιφυλάσσονται το δικαίωμα όπως δηλώσωσι κατά την έναρξιν της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, ότι αι διατάξεις αυτής δεν θέλουσιν εφαρμοστή επί του όλου ή μέρους των Κτήσεων αυτών (Dominions), των εχουσών αυτόνομον κυβέρνησιν, των αποικιών αυτών, προτεκτοράτων, κτήσεων ή υπερθαλασσίων εδαφών, των υπαγομένων υπό την κυριαρχίαν ή εξουσίαν αυτών, αλλʹ εν τοιαύτη περιπτώσει, η Τουρκία θα απαλλαγή των εκ της παρούσης Συμβάσεως απορρεουσών διʹ αυτήν υποχρεώσεων έναντι των ειρημένων Κτήσεων (Dominions), αποικιών, προτεκτοράτων, κτήσεων και εδαφών.

Ουχʹ ήττον, αι ειρημέναι Δυνάμεις δύνανται να προσχωρήσωσι βραδύτερον, εν ονόματι πάσης Κτήσεως (Dominion), εχούσης αυτόνομον κυβέρνησιν, αποικίας, προτεκτοράτου, κτήσεως ή εδάφους, άτινα είχον τυχόν αποκλείση δια προηγουμένης δηλώσεως κατά τας διατάξεις της παρούσης Συμβάσεως.

Άρθρον 17.

Τα εκ της Λιβύης προερχόμενα ή διʹ αυτήν προοριζόμενα εμπορεύματα και προϊόντα θα υποβάλλωνται εν Τουρκία εις το αυτό καθεστώς εις ό και τα ιταλικά εμπορεύματα και προϊόντα.

Τα εκ της Τουρκίας προερχόμενα ή διʹ αυτήν προοριζόμενα εμπορεύματα και προϊόντα θα απολαύωσιν εν Λιβύη του καθεστώτος της μάλλον ευνοούμενης ξένης χώρας.

Άρθρον 18.

Η παρούσα Σύμβασις συνομολογείται δια πέντε έτη.

Όσον αφορά το Τμήμα Αʹ, η Τουρκία αφʹ ενός, η Ελλάς, η Ρουμανία και το Σερβο‐Κροατο‐Σλοβενικόν Κράτος αφʹ ετέρου, αναγνωρίζουσαι την ανάγκην καθορισμού εντός βραχυτέρας προθεσμίας νέου καθεστώτος δια τας εμπορικάς αυτών συναλαγάς, συμφωνούσιν όπως αναγνωρίσωσιν αμοιβαίως το δικαίωμα καταγγελίας της παρούσης Συμβάσεως εν πάση στιγμή μετά την λήξιν της πρώτης τριακονταμήνου χρονικής περιόδου, της ειρημένης Συμβάσεως λήγουσης έξι μήνας μετά την καταγγελίαν.

Η Τουρκία αφʹ ενός, και έκαστον των λοιπών συμβαλλομένων Μερών αφʹ ετέρου, υποχρεούνται όπως, εν πάση στιγμή κατά την διάρκειαν των ως άνω οριζομένων δια την εφαρμογήν της Συμβάσεως χρονικών περιόδων και ευθύς ως διατυπωθή προς αυτά σχετική αίτησις, διαξαγάγωσι συντόνους διαπραγματεύσεις προς συνομολόγησιν νέων εμπορικών συνθηκών, αίτινες δέον να περατωθώσι προ της παρελεύσεως των ειρημένων χρονικών περιόδων.

Εάν αι εν λόγω διαπραγματεύσεις δεν καταλήξωσιν εις αποτέλεσμα προ της παρελεύσεως των ως άνω προβλεπομένων προθεσμιών, έκαστος των Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών θα δύναται να αναλάβη την ελευθερίαν ενεργείας αυτού.

Άρθρον 19.

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΥΜΒΑΣΙΣ επικυρωθήσεται.

Αι επικυρώσεις κατατεθήσονται εν Παρισίοις, ως οιόντε τάχιον.

Άρξεται ισχύουσα υφʹ ους όρους και η υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκη Ειρήνης.

ΠΡΟΣ ΠΙΣΤΩΣΙΝ ΤΟΥΤΩΝ, οι ανωτέρω μνημονευόμενοι Πληρεξούσιοι υπέγραψαν την παρούσαν Σύμβασιν.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάνη, τη 24η Ιουλίου 1923, εις εν και μόνον αντίτυπον, όπερ κατατεθήσεται εν τοις αρχείοις της Κυβερνήσεως της Γαλλικής Δημοκρατίας, ήτις θέλει επιδώσει επίσημον αυτού αντίγραφαν προς εκάστην των υπογραψασών Δυνάμεων.

Horace RUMBOLD
 PELLE 

GARRONI 

G.C. MONTAGNA 

Κ. OTCHIAI 

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ 

Δ.ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ 

Const. DIAMANDY 

Const. CONTZESCO

Μ. ISMET 

Dr. RIZA NOUR 

HASSAN

VI. ΣΥΜΒΑΣΙΣ ΠΕΡΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ

ΚΑΙ ΠΡΩΤΌΚΟΛΛΟΝ ΥΠΟΓΡΑΦΕΝΤΑ ΤΗ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1923

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ συνεφώνησαν επί των ακολούθων όρων.

Άρθρον 1.

Από της 1ης Μαΐου 1923, θέλει διενεργηθή η υποχρεωτική ανταλλαγή των Τούρκων υπηκόων, ελληνικού ορθοδόξου θρησκεύματος, των εγκατεστημένων επί των τουρκικών εδαφών, και των Ελλήνων υπηκόων, μουσουλμανικού θρησκεύματος, των εγκατεστημένων επί των ελληνικών εδαφών.

Τα πρόσωπα ταύτα δεν θα δύνανται να έλθωσιν ίνα εγκατασταθώσιν εκ νέου εν Τουρκία ή αντιστοίχως εν Ελλάδι, άνευ της αδείας της Τουρκικής Κυβερνήσεως ή αντιστοίχως της Ελληνικής Κυβερνήσεως.

Άρθρον 2.

Δεν θα περιληφθώσιν εις την εν τω πρώτω άρθρω προβλεπομένην ανταλλαγήν:

α) Οι Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως∙

β) Οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης.

Θέλουσι θεωρηθή ως Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, πάντες οι Έλληνες οι εγκατεστημένοι ήδη προς της 30ης Οκτωβρίου 1918, εν τη περιφέρεια της Νομαρχίας Κωνσταντινουπόλεως, ως αύτη καθορίζεται δια του νόμου του 1912.

Θέλουσι θεωρηθή ως μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης, πάντες οι Μουσουλμάνοι οι εγκατεστημένοι εν τη περιοχή ανατολικώς της μεθορίου γραμμής της καθορισθείσης τω 1913 δια της Συνθήκης του Βουκουρεστίου.

Άρθρον 3.

Οι Έλληνες και οι Μουσουλμάνοι, οι εγκαταλείψαντες ήδη από της 18ης Οκτωβρίου 1912 τα εδάφη, ων οι ʹΈλληνες και τούρκοι κάτοικοι θέλουσιν αμοιβαίως ανταλλαγή, θα θεωρηθώσι περιλαμβανόμενοι εν τη ανταλλαγή τη προβλεπομένη εν τω 1 άρθρω.

Η έκφρασις “μετανάστης” εν τη παρούση Συμβάσει, περιλαμβάνει πάντα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα τα μέλλοντα να μεταναστεύσωσιν ή έχοντα μεταναστεύσει από της 18ης Οκτωβρίου 1912.

Άρθρον 4.

Πάντες οι ικανοί άρρενες (hommes valides), οι ανήκοντες εις τον ελληνικόν πληθυσμόν, ων αι οικογένειαι εγκατέλειψαν ήδη το τουρκικόν έδαφος, οι κρατούμενοι νυν εν Τουρκία, θα αποτελέσωσι το πρώτον τμήμα εξ Ελλήνων οίτινες θα σταλώσιν εις Ελλάδα συμφώνως τη παρούση Συμβάσει.

Άρθρον 5.

Υπό την επιφύλαξιν των διατάξεων των άρθρων 9 και 10 της παρούσης Συμβάσεως, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας και αι απαιτήσεις των εν Τουρκία Ελλήνων ή των εν Ελλάδι Μουσουλμάνων, ουδόλως θέλουσι θιγή συνεπεία της γενησομένης δυνάμει της παρούσης Συμβάσεως ανταλλαγής.

Άρθρον 6.

Ουδέν κώλυμα θέλει παρεμβληθή, διʹ οιανδήποτε αίτιαν, ως προς την αναχώρησιν προσώπων ανηκόντων εις τους ανταλλακτέους πληθυσμούς. Εν περιπτώσει τελεσιδίκου καταδίκης εις επανορθωτικήν ποινήν και εν περιπτώσει μη οριστικής καταδίκης ή ποινικής διώξεως κατά μετανάστου, ο τελευταίος ούτος θέλει παραδοθή υπό των Αρχών της διωκούσης χώρας, εις τας Αρχάς της εις ην μεταβαίνει χώρας, ίνα εκτίση την ποινήν του ή δικασθή.

Άρθρον 7.

Οι μετανάσται θέλουσιν αποβάλει την ιθαγένειαν της εγκαταλειπομένης παρʹ αυτών χώρας και αποκτήσει την της χώρας προς ην κατευθύνονται, άμα τη αφίξει των εις το έδαφος ταύτης.

Οι μετανάσται, οι εγκαταλείψαντες ήδη την μεν ή την ετέραν των δύο χωρών και μη αποκτήσαντες εισέτι την νέον αυτών υπηκοότητα, θέλουσιν αποκτήσει την υπηκοότητα ταύτην κατά την χρονολογίαν της υπογραφής της παρούσης Συμβάσεως.

Άρθρον 8.

Οι μετανάσται θα ώσιν ελεύθεροι να συναποκομίσωσιν ή να μεταφέρωσι την πάσης φύσεως κινητήν αυτών περιουσίαν χωρίς δια τον λόγον τούτον να τοις επιβληθή τέλος τι εξαγωγικόν ή εισαγωγικόν ούτε άλλος τις φόρος.

Ομοίως τα μέλη πάσης κοινότητος (περιλαμβανομένου του προσωπικού των τεμενών (τζαμιών), μοναστηριών (τεκκέ), ιερατικών σχολών (μεδρεσέ), εκκλησιών, μοναστηρίων, σχολείων, νοσοκομείων, εταιρειών, συνεταιρισμών και νομικών προσώπων ή άλλων ιδρυμάτων οιασδήποτε φύσεως), ήτις θέλει εγκαταλείψει το έδαφος ενός των συμβαλλομένων Κρατών, δυνάμει της παρούσης Συμβάσεως, θα έχωσι το δικαίωμα να συναποκομίσωσιν ελευθέρως ή να μεταφέρωσι την εις την εαυτών κοινότητα ανήκουσαν κινητήν αυτών περιουσίαν.

Υπό των Αρχών των δύο χωρών θέλει παρασχεθή πάσα ευκολία μεταφοράς, τη συστάσει της Μικτής Επιτροπής, της προβλεπομένης υπό του άρθρου 11.

Οι μετανάσται οίτινες δεν ήθελον δυνηθή να συναποκομίσωσι πάσαν ή μέρος της κινητής αυτών περιουσίας δύνανται νʹ αφήσωσι ταύτην επί τόπου. Εν τη περιπτώσει ταύτη, αι τοπικαί αρχαί υποχρεούνται να καθορίσωσι, παρισταμένου και του μετανάστου, την άξιον της παρʹ αυτών εγκαταλειπομένης κινητής περιουσίας. Τα πρωτόκολλα, περιέχοντα τον κατάλογον και την άξιον της υπό του μετανάστου εγκαταλειπομένης κινητής περιουσίας, θα συντάσσωνται εις 4 αντίτυπα, ων το εν θα φυλάσσηται παρά των τοπικών Αρχών, το δεύτερον θα παραδίδηται εις την εν τω άρθρον 11 προβλεπομένην Μικτήν επιτροπήν ίνα χρησιμεύση ως βάσις δια την εν τω άρθρω 9 προβλεπομένην εκκαθάρισιν, το τρίτον αντίτυπον θα παραδίδηται εις την Κυβέρνησιν της εις ην μεταναστεύει χώρας και το τέταρτον εις τον μετανάστην.

Άρθρον 9.

Η ακίνητος αγροτική ή αστική περιουσία, η ανήκουσα εις τους μετανάστας, εις τας εν τω άρθρω 9 αναφερομένας κοινότητας, ως και η παρά των μεταναστών ή των κοινοτήτων εγκαταλειπομένη κινητή περιουσία, θέλουσιν εκκαθαρισθή συμφώνως προς τας κατωτέρω διατάξεις υπό των μικτών επιτροπών των προβλεπομένων εν άρθρω 11.

Αι περιουσίαι, αι κείμεναι εις τα εδάφη τα υπαγόμενα εις την υποχρεωτικήν ανταλλαγήν, ανήκουσαι δε εις εκκλησιαστικά ή εις ευαγή καθιδρύματα κοινοτήτων εγκατεστημένων εις έδαφος μη υπαγόμενον εις την ανταλλαγήν, ανήκουσαι δε εις εκκλησιαστικά ή εις ευαγή καθιδρύματα κοινοτήτων εγατεστημένων εις έδαφος μη υπαγόμενον εις την ανταλλαγήν, θέλουσιν ομοίως εκκαθαρισθή υπό τους αυτούς όρους.

Άρθρον 10.

Η εκκαθάρισις της κινητής και ακινήτου περιουσίας της ανηκούσης εις πρόσωπα εγκαταλείψαντα ήδη τα εδάφη των Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών, θεωρούμενα δε δυνάμει του άρθρου 3 της παρούσης Συμβάσεως ως υπαγόμενα εις την ανταλλαγήν των πληθυσμών, θέλει συντελεσθή συμφώνως προς το άρθρον 9 και ανεξαρτήτως παντός μέτρου οιουδήποτε χαρακτήρας, όπερ, συμφώνως προς τους νόμους ή άλλα διοικητικά μέτρα πάσης φύσεως, θεσπισθέντα από της 18ης Οκτωβρίου 1912 εν Ελλάδι ή εν Τουρκία ή καθʹ οιονδήποτε άλλον τρόπον, έσχεν ως αποτέλεσμα οιονδήποτε περιορισμόν του δικαιώματος της ιδιοκτησίας επί της περιουσίας ταύτης, οίον κατάσχεσις, αναγκαστική πώλησις και άλλα.

Εν περιπτώσει καθʹ ην εις τας εν τω παρόντι ή εν τω άρθρω αναφερομένας περιουσίας είχεν επιβληθή μέτρον τοιαύτης φύσεως, η αξία τούτων θέλει καθορισθή υπό της εν τω άρθρω 9 προβλεπομένης Επιτροπής, ως εάν δεν είχον εφαρμοσθή τα εν λόγω μέτρα.

Όσον αφορά τας απαλλοτριωθείσας περιουσίας, η Μικτή Επιτροπή θέλει προβή εις νέαν εκτίμησιν των από της 18 Οκτωβρίου 1912 απαλλοτριωθεισών τούτων περιουσιών, αίτινες ανήκον εις πρόσωπα υποκείμενα εις την ανταλλαγήν των δύο χωρών και αίτινες κείνται εις τα υποκείμενα εις ανταλλαγήν εδάφη. Η Επιτροπή θα καθορίση υπέρ των ιδιοκτητών αντιστάθμισμα προς επανόρθωσιν της ζημίας, ην θέλει βεβαιώσει.

Το ποσόν του αντισταθμίσματος τούτου θέλει αχθή εις πίστωσιν των ιδιοκτητών τούτων και εις χρέωσιν της Κυβερνήσεως επί του εδάφους της οποίας ευρίσκονται τα απαλλοτριωθέντα ακίνητα. Εις ην περίπτωσιν τα εν τοις άρθροις 8 και 9 αναφερόμενα πρόσωπα δεν ήθελον εισπράξει το εισόδημα των περιουσιών της καρπώσεως, των οποίων είχον κατά τον ένα ή τον άλλον τρόπον στερηθή, η ανταπόδοσις της αξίας των εισοδημάτων θέλει τοις εξασφαλισθή επί τη βάσει της μέσης προπολεμικής αποδόσεως, καθʹ όν τρόπον θέλει ορίσει η Μικτή Επιτροπή.

Η εν τω άρθρω 11 προβλεπομένη Μικτή Επιτροπή κατά την εκκαθάρισιν των εν Ελλάδι περιουσιών των Βακουφιών και των εκείθεν απορρεόντων δικαιωμάτων και συμφερόντων ως και των αναλόγων ιδρυμάτων των ανηκόντων εις Έλληνας εν Τουρκία θέλει εμπνευσθή εκ των καθιερωθεισών αρχών εις τας προηγούμενας Συνθήκας, όπως εξασφάλιση πλήρως τα δικαιώματα και συμφέροντα των ιδρυμάτων τούτων και των ιδιωτών των εχόντων σχετικά συμφέροντα.

Η εν τω άρθρω 11 προβλεπομένη Μικτή Επιτροπή θέλει εφαρμόσει τας διατάξεις ταύτας.

Άρθρον 11.

Εντός προθεσμίας ενός μηνός από της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, θέλει ιδρυθή Μικτή Επιτροπή εδρεύουσα εν Τουρκία ή εν Ελλάδι και συνισταμένη εκ τεσσάρων μελών διʹ έκαστον των Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών, και εκ τριών μελών εκλεγομένων υπό του Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών μεταξύ των υπηκόων των Δυνάμεων των μη μετασχουσών εις τον πόλεμον του 1914‐1918. Η προεδρεία της Επιτροπής θέλει ασκηθή διαδοχικώς υφʹ ενός εκ των ουδετέρων τριών τούτων μελών.

Η Μικτή Επιτροπή θα έχη το δικαίωμα να συνιστά, εις ους ήθελεν εγκρίνει τόπους, Υποεπιτροπάς εργαζομένας υπό τας διαταγάς της. Εκάστη τούτων θʹ αποτελήται εξ ενός Τούρκου, ενός Έλληνος ως μελών και ενός Προέδρου ουδετέρου, υποδειχθησομένου υπό της Μικτής Επιτροπής. Η Μικτή Επιτροπή θα καθορίση την εις τας Υποεπιτροπάς ανατεθησομένην εξουσίαν.

Άρθρον 12.

Η Μικτή Επιτροπή θέλει ασκεί την επιτήρησιν και διευκολύνει την υπό της παρούσης Συμβάσεως προβλεπομένην μετανάστευσιν και προβαίνει εις την υπό των άρθρων 9 και 10 εκκαθάρισιν της κινητής και ακινήτου περιουσίας.

θέλει ορίζει τον τρόπον της μεταναστεύσεως και της ως άνω οριζόμενης εκκαθαρίσεως.

Εν γένει η Μικτή Επιτροπή θα δύναται να λαμβάνη πάντα τα κατάλληλα μέτρα προς εκτέλεσιν της παρούσης Συμβάσεως και θα λύη παν εκ της Συμβάσεως ταύτης αναφυόμενον ζήτημα.

Αι αποφάσεις της Μικτής Επιτροπής θα λαμβάνωνται κατά πλειονοψηφίαν. Πάσα διαφορά αφορώσα τας υπό εκκαθάρισιν περιουσίας, δικαιώματα και συμφέροντα θέλει κανονίζηται οριστικώς υπʹ αυτής.

Άρθρον 13.

Η Μικτή Επιτροπή θα έχη παν δικαίωμα όπως διατάξη την ενέργειαν εκτιμήσεως της κινητής και ακινήτου περιουσίας της εκκαθαρισθησομένης δυνάμει της παρούσης Συμβάσεως, αφού εξετάση τους ενδιαφερομένους ή αφού αρμοδίως καλέση αυτούς προς εξέτασιν.

Ως βάσις εκτιμήσεως των υπό εκκαθάρισιν περιουσιών θέλει ληφθή η εις χρυσόν αξία των.

Άρθρον 14.

Η Επιτροπή θέλει παραδώσει εις τον ενδιαφερόμενον ιδιοκτήτην δήλωσιν αναγράφουσαν το εις αυτόν οφειλόμενον ποσόν εκ της στερήσεως της περιουσίας του, ήτις περιουσία θέλει παραμείνη εις την διάθεσιν της Κυβερνήσεως επί του εδάφους της οποίας αύτη κείται.

Τα επί τη βάσει των ειρημένων δηλώσεων οφειλόμενα ποσά θʹ αποτελέσωσιν οφειλήν της Κυβερνήσεως της χώρας, εις ην θα ενεργηθή η εκκαθάρισις, έναντι της Κυβερνήσεως της χώρας, εις ην ανήκει ο μετανάστης. Ούτος δικαιούται κατʹ αρχήν να λάβη εν τη χώρα, ένθα μεταναστεύει και δια τα ποσά άτινα τω οφείλονται, περιουσίαν ίσης αξίας και της αυτής φύσεως οία η παρʹ αυτού εγκαταλειφθείσα.

Κατά εξ μήνας θέλει καταρτίζηται λογαριασμός των παρά των οικείων Κυβερνήσεων οφειλομένων ποσών, επί τη βάσει των ως άνω εκδιδομένων δηλώσεων.

Κατά την γενικήν εκκαθάρισιν, εάν υφίσταται ισοτιμία μεταξύ των αμοιβαίως οφειλομένων ποσών, οι σχετικοί λογαριασμοί θέλουσι συμψηφισθή. Εάν η μία των Κυβερνήσεων είναι οφειλέτις έναντι της ετέρας μετά τον γενόμενον συμψηφισμόν, το χρεωστικόν υπόλοιπον θέλει καταβληθή τοις μετρητοίς. Εάν η οφειλέτις Κυβέρνησις ζήτηση προθεσμίας δια την καταβολήν ταύτην, η Επιτροπή δύναται να τη παράσχη ταύτας, υπό τον όρον όπως το οφειλόμενον ποσόν πληρωθή το πολύ εις τρεις ετησίας δόσεις. Η Επιτροπή θέλει ορίζει τους πληρωτέους τόκους κατά τας προθεσμίας ταύτας.

Εάν το πληρωτέον ποσόν είναι αρκούντως σημαντικόν και απαιτεί μακροτέρας προθεσμίας, η οφειλέτις Κυβέρνησις θα πληρώσει τοις μετρητοίς ποσόν καθοριστέον υπό της Μικτής Επιτροπής μέχρι 20% επί του συνόλου του οφειλομένου ποσού και θα εκδώση δια το υπόλοιπον ομολογίας δανείου αποφέρουσας τόκον καθορισθησόμενον υπό της Μικτής Επιτροπής και εξοφλητέας εις διάστημα είκοσι ετών κατά μέγιστον όριον. Δια την υπηρεσίαν του δανείου τούτου η οφειλέτις Κυβέρνησις θα διάθεση εγγυήσεις εγκρινομένας υπό της Επιτροπής.

Η διαχείρισις των εγγυήσεων τούτων ως και η είσπραξις των προσόδων αυτών θέλει ενεργείται εν Ελλάδι υπό της Διεθνούς Επιτροπής και εν Κων/πόλει υπό του Συμβουλίου του Δημοσίου Χρέους. Εν περιπτώσει ασυμφωνίας όσον αφορά τας εγγυήσεις ταύτας, ο καθορισμός τούτων ανατίθεται εις το Συμβούλιον της Κοινωνίας των Εθνών.

Άρθρον 15.

Προς διευκόλυνσιν της μεταναστεύσεως τα ενδιαφερόμενα Κράτη θέλουσι προκαταβάλει χρηματικά ποσά εις την Μικτήν Επιτροπή, κατά τους παρʹ αυτής ορισθησομένους όρους.

Άρθρον 16.

Αι Κυβερνήσεις της Τουρκίας και της Ελλάδος θέλουσι συμφωνήσει μετά της εν τω 11 άρθρω προβλεπομένης Μικτής Επιτροπής επί παντός ζητήματος αφορώντος τας γενησομένας γνωστοποιήσεις εις τα πρόσωπα, άτινα δέον να εγκαταλείψωσι τα εδάφη των δυνάμει της παρούσης Συμβάσεως και τους λιμένας εις ους τα εν λόγω πρόσωπα θέλουσι κατευθυνθή, όπως μεταφερθώσιν εις τας χώρας του προορισμού των.

Τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη αναλαμβάνουσιν αμοιβαίως την υποχρέωσιν, όπως ουδεμία άμεσος ή έμμεσος πίεσις ασκηθή επί των μελλόντων να ανταλλαγώσι πληθυσμών ίνα εξαναγκασθώσι να εγκαταλείψωσι τας εστίας των ή αποξενωθώσι της περιουσίας των προ της οριζομένης προθεσμίας δια την αναχώρησίν των. Αναλαμβάνουσιν ομοίως την υποχρέωσιν, όπως μη υποβάλωσι τους εγκαταλείψαντας ή μέλλοντας να εγκαταλείψωσι την χωράν μετανάστας εις ουδένα φόρον ή τέλος έκτακτον.

Ουδέν εμπόδιον θέλει παρεμβληθή δια την παρά των κατοίκων, των δυνάμει του άρθρου 2 εξαιρουμένων της ανταλλαγής περιοχών, ελεύθεραν άσκησιν του δικαιώματος αυτών όπως παραμείνωσιν έχει ή επιστρέψωσιν και απολαμβάνωσιν απωλύτως της ελευθερίας των και των δικαιωμάτων αυτών ιδιοκτησίας εν Τουρκία και εν Ελλάδι. Η διάταξις αύτη δεν θέλει προβληθή ως λόγος παρεμποδίσεως της ελευθέρας αποξενώσεως της περιουσίας της ανηκούσης εις τους κατοίκους των ειρημένων περιοχών των εξαιρουμένων της ανταλλαγής ως και της εκουσίας αναχωρήσεως εκείνων εκ των κατοίκων τούτων, οίτινες επιθυμούσι να εγκαταλείψωσι την Τουρκίαν ή την Ελλάδα.

Άρθρον 17.

Αι δαπάναι της συντηρήσεως και λειτουργίας της Μιτής Επιτροπής και των οργάνων αυτής θέλουσιν επιβαρύνει κατά την ορισθησομένην υπό της Επιτροπής αναλογίαν τας ενδιαφερομένας Κυβερνήσεις.

Άρθρον 18.

Τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη υποχρεούνται να επιφέρωσιν εις την οικείαν αυτών νομοθεσίαν τας τυχόν αναγκαίας τροποποιήσεις προς εκτέλεσιν της παρούσης Συμβάσεως.

Άρθρον 19.

Η παρούσα Σύμβασις θα έχη το αυτό κύρος και την αυτήν ισχύν έναντι των ώδε Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών, ωσεί περιελαμβάνετο αύτη εν τη Συνθήκη Ειρήνης, ήτις θέλει συναφθή μετά της Τουρκίας. Η ισχύς ταύτης άρξεται αμέσως μετά την επιχύρωσιν της ειρημένης Συνθήκης παρά των δυο υψηλών Συμβαλλομένων Μερών.

ΠΡΟΣ ΠΙΣΤΩΣΙΝ ΤΟΥΤΩΝ, οι υπογεγραμμένοι Πληρεξούσιοι, ων τα πληρεξούσια έγγραφα ευρέθησαν εν πλήρει τάξει και κατά τους απαιτουμένους τύπους, υπέγραψαν την παρούσαν Σύμβασιν.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 30ή Ιανουαρίου 1923. εις τρία αντίτυπα, ων το εν θέλει επιδοθή εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν, το έτερον εις την Κυβέρνησιν της Μεγάλης Εθνοσυνελεύσεως της Τουρκίας και το τρίτον θέλει κατατεθή εις τα αρχεία της Κυβερνήσεως της Γαλλικής Δημοκρατίας, ήτις θέλει επιδώσει επίσημα αυτού αντίγραφα εις τας λοιπάς Δυνάμεις αίτινες θα υπογράψωσι την Συνθήκην Ειρήνης μετά της Τουρκίας.

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

M. ISΜΕΤ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΙ, δεόντως εξουσιοδοτημένοι, δηλούσιν ότι η Τουρκική Κυβέρνησις, χωρίς νʹ αναμείνη την έναρξιν της ισχύος της υπό σημερινήν χρονολογίαν μετά της Ελλάδος συναφθείσης Συμβάσεως περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών, και κατʹ εξαίρεσιν του άρθρου 1 της Συμβάσεως ταύτης, θέλει απελευθερώσει, άμα τη υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης, τους ικανούς άρρενας (homines valides) περί ων προνοεί το άρθρον 4 της ρηθείσης Συμβάσεως και εξασφαλίσει την αναχώρησίν των.

ΕΓΕΝΕΤΟ εις τριπλούν εν Λωζάννη, την τριακοστήν Ιανουαρίου του χιλιοστού εννιακοσιοστού εικοστού τρίτου έτους.

Μ. ΙSMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

VII. ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΕΡΙ ΑΠΟΔΟΣΕΩΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΤΩΝ ΑΙΧΜΑΛΩΤΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1923

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΙ, ενεργούντες δυνάμει των πληρεξουσίων αυτών εγγράφων, ευρεθέντων εν πλήρει τάξει και κατά τους απαιτουμένους τύπους, συνεφώνησαν επί των ακολούθων διατάξεων, επί τω τέλει της εξασφαλίσεως της αμοιβαίας αποδόσεως των κατακρατουμένων ήδη εν Ελλάδι και Τουρκία πολιτικών και της ανταλλαγής των αιχμαλώτων πολέμου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Αʹ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ

Άρθρον 1.

Οι όμηροι και οι πολιτικοί αιχμάλωτοι Τούρκοι, οι ήδη κατακρατούμενοι εν Ελλάδι, θα παλινοστήσωσι τη μερίμνη της Ελληνικής Κυβερνήσεως, ήτις κατʹ αρχήν θέλει μεταφέρη εις μεν την Σμύρνην, τα εξ Ανατολίας καταγόμενα πρόσωπα, εις δε την Κωνσταντινούπολιν τα καταγόμενα εκ Θράκης.

Η απόδοσις, λογιζόμενη από της εν Ελλάδι επιβιβάσεως, θέλει αρχίσει κατʹ αρχήν επτά ημέρας μετά την υπογραφήν της παρούσης Συμφωνίας. Δέον δε να έχη περατωθή:

α) Εντός προθεσμίας μη υπερβαινούσης δύο εβδομάδας, ως προς τα πρόσωπα τα σημειούμενα εν τοις χορηγηθείσι υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως καταλόγοις∙

β) Εντός δε της βραχυτέρας προθεσμίας, ως προς τα αναζητητέα πρόσωπα, τα σημειούμενα εν τοις υπό της Τουρκικής Κυβερνήσεως χορηγηθείσι καταλόγοις.

Άρθρον 2.

Οι όμηροι και πολιτικοί αιχμάλωτοι ʹΈλληνες, οι τυχόν κατακρατούμενοι υπό των Τούρκων, θέλουσι συγκεντρωθή εν Σμύρνη ή εν Κωνσταντινουπόλει, τη μερίμνη της Τουρκικής Κυβερνήσεως, κατά τρόπον ώστε η μεν παλινόστησις αυτών να δύναται να λαβή χωράν ευθύς μετά την των τούρκων πολιτικών ομήρων, των αναφερομένων εν τω εδαφίω α) του άρθρου 1, η δε παλινόστησις των αναζητητέων προσώπων, ως οίον τε τάχιον.

Άρθρον 3.

Οι κατάλογοι της παλινοστήσεως, οι παραδοθέντες αμοιβαίως υπό της Ελληνικής και τουρκικής Κυβερνήσεως, θέλουσι συμπληρωθή βραδύτερον.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Βʹ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ

Άρθρον 4.

Ευθύς ως καταστή δυνατόν μετά την ημέραν της αποδόσεως υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως εις την Τουρκικήν των τούρκων πολιτικών ομήρων, των αναφερομένων εν τω εδαφίω α) του άρθρου 1, και εντός προθεσμίας μη υπερβαινούσης δέκα πέντε ημέρας από της ημέρας ταύτης, η Ελλάς θέλει αποδώσει εις την Τουρκίαν και μεταφέρει εις Σμύρνην, εφάπαξ, το σύνολον των αιχμαλώτων πολέμου ους κατακρατεί.

Η Τουρκία θέλει αποδώσει είτα εις την Ελλάδα ίσον αριθμόν ελλήνων αιχμαλώτων πολέμου, αξιωματικόν προς αξιωματικόν, στρατιώτην προς στρατιώτην. Οι αιχμάλωτοι ούτοι θέλουσι συγκεντρωθή υπό της Τουρκικής Κυβερνήσεως εν δέοντι χρόνω και καταλλήλω τόπω, ούτως ώστε να καταστή δυνατή η παλινόστησις αυτών κατά την επιστροφήν των ελληνικών πλοίων, άτινα μετέφεραν τους τούρκους αιχμαλώτους πολέμου.

Οι λοιποί έλληνες αιχμάλωτοι πολέμου θα παλινοστήσωσι τη μερίμνη της Τουρκίας, άμα τη υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης και εντός τριών εβδομάδων από της υπογραφής ταύτης.

Άρθρον 5.

Η Ελληνική και η Τουρκική Κυβέρνησις συμφωνούσιν όπως, επί σκοπώ κατευνασμού, επεκτείνωσιν αμοιβαίως το ευεργέτημα της αμνηστείας εις πάντας τους υπʹ αυτών κατακρατουμένους αιχμαλώτους πολέμου και πολιτικούς, εις τε τους υποκειμένους ή καταδικασθέντας εις ποινάς δια κακουργήματα ή πλημμελήματα κοινού δικαίου, ως και εις τους υποκειμένους εις τιμωρίας ή τιμωρηθέντας διʹ αντιπειθαρχικά παραπτώματα. Αι δύο Κυβερνήσεις συμφωνούσι να επαναφέρωσιν αυτούς εις τας πατρίδας των, αδιακρίτως και χωρίς να ληφθή υπʹ όψιν η λήξις της ποινής ή της αρξαμένης διαδικασίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γʹ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Άρθρον 6.

Διεθνής Επιτροπή, περιλαμβάνουσα τρεις αντιπροσώπους των Εταιρειών του Ερυθρού Σταυρού, υπηκόους των μη συμμετασχόντων του πολέμου του 1914‐1918 Κρατών και ένα αντιπρόσωπον εκάστης των Κυβερνήσεων της Ελλάδος και της Τουρκίας, θα αναλάβη να διευθύνη τας εργασίας τας αφορώσας την απόδοσιν των ομήρων και πολιτικών αιχμαλώτων ως και την ανταλλαγήν των αιχμαλώτων πολέμου, υπό τους όρους τους προβλεπόμενους εν τοις άνω Κεφαλαίου Αʹ και Βʹ. Η Επιτροπή αύτη θα καθορίση τον τρόπον των εργασιών τούτων και θα επίβλεψη την εκτέλεσιν αυτών, θα αναλάβη ιδία όπως:

α) Παραλάβη παρά των ελληνικών και τουρκικών Αρχών, εις τα σημεία της επιβιβάσεως, τους προς παλινόστησιν ομήρους και αιχμαλώτους, εξελέγξη τον αριθμόν και την ταυτότητα αυτών, και διενεργήση την παράδοσιν των ομήρων και αιχμαλώτων τούτων εις τας τουρκικάς και ελληνικάς Αρχάς, εις τα σημεία της αποβιβάσεως∙

β) Κανονίση, από κοινού μετά της Ελληνικής και Τουρκικής Κυβερνήσεως, την μεταφοράν από των λιμένων της επιβιβάσεως των προς παλινόστησιν τούρκων και ελλήνων ομήρων και αιχμαλώτων. Η Ελληνική Κυβέρνησις θα παράσχη επί τούτω τα αναγκαιούντα θαλάσσια μεταφορικά μέσα∙

γ) Προβή, εν συνεργασία μετά των Κυβερνήσεων και Αρχών της Ελλάδος και της Τουρκίας, εις πάσας τας αναγκαίας ερεύνας και ανακρίσεις προς εξακρίβωσιν της τύχης των πολιτικών ομήρων και αιχμαλώτων πολέμου των ζητουμένων υπό της μιας ή της ετέρας των Κυβερνήσεων τούτων και μη παραδοθέντων εισέτι.

Αι ενδιαφερόμεναι Κυβερνήσεις υποχρεούνται να παράσχωσιν εις την Επιτροπήν προς τον σκοπόν τούτον πάσαν την συνδρομήν αυτών ως και πάσαν ευκολίαν.

Άρθρον 7.

Τα έξοδα συντηρήσεως και λειτουργίας της Επιτροπής θα βαρύνωσιν εξ ίσου την Ελληνικήν και την Τουρκικήν Κυβέρνησιν.

Η παρούσα Συμφωνία άρξεται αμέσως ισχύουσα.

ΕΓΕΝΕΤΟ εις τριπλούν εν Λωζάννη, την τριακοστήν Ιανουαρίου του χιλιοστού εννεακοσιοστού εικοστού τρίτου έτους.

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Μ. ΙSMET

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

VIII. ΔΗΛΩΣΙΣ ΠΕΡΙ AMNHΣTEIAΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΝΤΑ ΤΗ 24Η ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Των υπογραψασών την υπό σημερινήν ημερομηνίαν Συνθήκην Ειρήνης Δυνάμεων διαπνεόμενων εξ ίσου υπό της επιθυμίας όπως ρίψωσιν εις λήθην τα γεγονότα, άτινα διετάραξαν την ειρήνην εν Ανατολή.

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, ενεργούντες δυνάμει των πληρεξουσίων αυτών, συνεφώνησαν όπως προβώσιν εις την επομένην δήλωσιν:

1. Ουδείς κατοικών ή κατοικήσας εν Τουρκία και, αντιστοίχως, ουδείς κατοικών ή κατοικήσας εν Ελλάδι, θέλει ενοχληθή ή κακοποιηθή εν Τουρκία και, αντιστοίχως, εν Ελλάδι, υφʹ οιανδήποτε πρόφασιν, λόγω της στρατιωτικής ή πολιτικής αυτού διαγωγής, ή λόγω οιασδήποτε βοηθείας, παρασχεθείσης τυχόν εις ξένην τινά Δύναμιν, εκ των υπογραψασών την υπό σημερινήν ημερομηνίαν Συνθήκην Ειρήνης, ή εις τους υπηκόους αυτής, μεταξύ της 1ης Αυγούστου 1914 και της 20ης Νοεμβρίου 1922.

2. Ουδείς των κατοίκων των εκ της Τουρκίας αποσπώμενων εδαφών δυνάμει της ρηθείσης περί Ειρήνης Συνθήκης θέλει ωσαύτως ενοχληθή ή κακοποιηθή, είτε λόγω της δυσμενούς ή ευμενούς προς την Τουρκίαν πολιτικής ή στρατιωτικής διαγωγής αυτού, κατά την μεταξύ της 1ης Αυγούστου 1914 και 20ης Νοεμβρίου 1922 χρονικήν περίοδον, είτε λόγω του διακανονισμού της υπηκοότητας αυτού δυνάμει της αυτής Συνθήκης.

3. Πλήρης και τελεία αμνηστεία θέλει αμοιβαίως χορηγηθή υπό της Τουρκικής και της Ελληνικής Κυβερνήσεως δια παν διαπραχθέν κατά την αυτήν χρονικήν περίοδον κακούργημα ή πλημμέλημα προφανώς συναφές προς πολιτικά γεγονότα λαβόντα χώραν διαρκούσης της περιόδου ταύτης.

4. Οι υπήκοοι τούρκοι και αντιστοίχως, οι υπήκοοι των λοιπών Δυνάμεων των υπογραψασών την υπό σημερινήν ημερομηνίαν Συνθήκην Ειρήνης, οίτινες έχουσι τυχόν συλληφθή, καταδιωχθή ή καταδικασθή παρά των Αρχών των ειρημένων Δυνάμεων, ή, αντιστοίχως, παρά των τουρκικών Αρχών, δια λόγους πολιτικής ή στρατιωτικής φύσεως προγενεστέρους της 20ης Νοεμβρίου 1922, επί εδάφους παραμένοντος τουρκικού δυνάμει της ειρημένης περί Ειρήνης Συνθήκης, θέλουσιν επωφεληθή της αμνηστείας, εάν δε κατακρατώντας θέλουσι παράδοθή εις τας Αρχάς των Κρατών των οποίων τυγχάνουσιν υπήκοοι.

Η διάταξις αύτη εφαρμόζεται ωσαύτως επί των τούρκων υπηκόων των συλληφθέντων, καταδιωχθέντων ή καταδικασθέντων υπό των Αρχών των Δυνάμεων αίτινες κατείχαν μέρος του ως άνω εδάφους, και διʹ αδίκημα έτι κοινού δικαίου διαπραχθέν προ της ειρημένης ημερομηνίας, έστω και αν ούτοι μετεφέρθησαν εκτός της Τουρκίας, εξαιρέσει εκείνων, οίτινες εγένοντο ένοχοι πράξεως επενεγκούσης θάνατον ή βαρύν τραυματισμόν εναντίον μέλους τινός των στρατευμάτων κατοχής.

5. Πάσα εκ του λόγου τούτου απαγγελθείσα καταδίκη θέλει ακυρωθή, πάσα δε εκκρεμής καταδίωξις θέλει παύσει.

6. Η Τουρκική Κυβέρνησις, συμμεριζομένη τον προς γενικήν ειρήνευσιν πόθον υφʹ ου διαπνέονται πάσαι αι Δυνάμεις, διαδηλοί την πρόθεσιν αυτής όπως μη αμφισβήτηση τας υπό την αιγίδα των Συμμάχων γενόμενος ενεργείας, κατά την μεταξύ της 20ης Οκτωβρίου 1918 και 20ης Νοεμβρίου 1922 χρονικήν περίοδον, προς αποκατάστασιν των διασπαρεισών λόγω του πολέμου οικογενειών και απόδοσιν εις τους νομίμους δικαιούχους των περιουσιών αυτών.

Ουχʹ ήττον, η πρόθεσις αύτη δεν αποκλείει το ενδεχόμενον της αναθεωρήσεως των ως άνω ενεργειών, εάν τούτο αιτηθή υπό των ενδιαφερομένων. Αι σχετικοί προς τα πρόσωπα και τας περιουσίας απαιτήσεις θέλουσιν εξετασθή υπό Επιτροπής, συγκειμένης εξ ενός αντιπροσώπου της Ερυθράς Ημισελήνου και ενός αντιπροσώπου του Ερυθρού Σταυρού. Εν περιπτώσει διαφωνίας, οι αντιπρόσωποι ούτοι θέλουσιν εκλέξει επιδιαιτητήν∙ μη επερχόμενης δε συμφωνίας επί της εκλογής αυτού, ο εν λόγω επιδιαιτητής διορισθήσεται υπό του Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών.

7. Η Βρεττανική, η Γαλλική και η Ιταλική Κυβέρνησις, αναγνωρίζουσαι το λυσιτελές του κατευναστικού μέτρου, του προβλεπομένου εν τω άρθρω 5 της από 30 Ιανουαρίου 1923 μεταξύ της Ελληνικής και της Τουρκικής Κυβερνήσεως Συμφωνίας περί αποδόσεως των πολιτικών κρατουμένων και ανταλλαγής των αιχμαλώτων πολέμου, δηλούσιν ότι είναι διατεθειμένοι να αποδεχθώσιν, επʹ αμοιβαιότητι εκ μέρους της Τουρκικής Κυβερνήσεως, τας αυτάς διατάξεις υπέρ των τυχόν κατακρατουμένων εισέτι τούρκων αιχμαλώτων πολέμου και πολιτών εξαιρέσει εκείνων, οίτινες διέπραξαν κακουργήματα και πλημμελήματα κοινού δικαίου μετά την 20ήν Νοεμβρίου 1922.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Horace RUMBOLD

PELLE

GARRONI

G. C. MONTAGNA

Κ. OTCHIAI

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Const. DIAMANDY

Const. CONTZESCO

Μ. ISMET

Dr.RIZA NOUR

HASSAN

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ

Συμφωνείται ότι, παρά την 1ην παράγραφον της περί αμνηστείας Δηλώσεως, η Τουρκική Κυβέρνησις επιφυλάσσεται το δικαίωμα να απαγόρευση την εν Τουρκία διαμονήν και μετάβασιν εις 150 πρόσωπα, περιλαμβανόμενα εις την κατηγορίαν των αναφερομένων εν τη ειρημένη παραγράφω ατόμων. Κατά συνέπειαν, η Τουρκική Κυβέρνησις θα δύναται να απέλαση του εδάφους της, εκ των εν λόγω προσώπων, τα νυν τυχόν ευρισκόμενα εν αυτώ και νʹ απαγόρευση την επιστροφήν των εν τω εξωτερικώ διαμενόντων.

Τα ονόματα των προσώπων τούτων θα επισυναφθώσιν εις την προκήρυξιν αμνηστείας, ήτις θέλει δημοσιευθή παρά της ειρημένης Κυβερνήσεως κατά την έναρξιν της ισχύος της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης προς εφαρμογήν της ειρημένης Δηλώσεως, διʹ ό,τι αφορά την Κυβέρνησιν ταύτην. Προς τούτοις συμφωνείται, ότι, εν ή περιπτώσει η Τουρκική Κυβέρνησις ήθελεν αποφασίση, καθʹ ην εξεδήλωσε πρόθεσιν, όπως τα ειρημένα πρόσωπα προβώσιν εις την εκκαθάρισιν των εν Τουρκία κτημάτων και της λοιπής περιουσίας αυτών, θέλει παρασχεθή αυτοίς εννεάμηνος προθεσμία από της ημερομηνίας της ως άνω προκηρύξεως προς πραγματοποίησιν της εκκαθαρίσεως ταύτης κατʹ αρέσκειαν αυτών και ότι εν περιπτώσει εκκαθαρίσεως εκ μέρους της Τουρκικής Κυβερνήσεως μετά την πάροδον της προθεσμίας ταύτης, το προϊόν αυτής θέλει εξ ολοκλήρου καταβληθή εις τα εν λόγω πρόσωπα.

Συμφωνείται, ωσαύτως, ότι η 1η παράγραφος της περί αμνηστείας Δηλώσεως ουδαμώς θίγει το δικαίωμα της Ελληνικής Κυβερνήσεως όπως καταδίωξη τους μη μουσουλμάνους υπηκόους αυτής, τους νυν ή προγενεστέρως ανήκοντας εις τον στρατόν της, δια πράξεις αποτελούσας παράλειψιν των στρατιωτικών αυτών καθηκόντων κατά την διάρκειαν των μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας εχθροπραξιών.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Horace RUMBOLD

PELLE

GARRONI

G. C. MONTAGNA

Κ. OTCHIAI

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Const. DIAMANDY

Const. CONTZESCO

Μ. ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

IX. ΔΗΛΩΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΩΝ ΚΤΗΜΑΤΩΝ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, ενεργούντες δυνάμει των πληρεξουσίων αυτών, δηλούσιν, εν ονόματι της Ελληνικής Κυβερνήσεως, ότι τα δικαιώματα ιδιοκτησίας των Μουσουλμάνων, οίτινες δεν αναφέρονται εν ταις διατάξεσι της Συμβάσεως περί ανταλαγής των πληθυσμών της υπογραφείσης εν Λωζάννη την 30ήν Ιανουαρίου 1923, και οίτινες εγκατέλειψαν την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της νήσου Κρήτης, προ της 18ης Οκτωβρίου 1912η διέμειναν πάντοτε εκτός της Ελλάδος, δεν θέλουσι θιγή. Οι Μουσουλμάνοι ούτοι θα διατηρήσωσι το δικαίωμα της ελευθέρας διαθέσεως των ιδιοκτησιών αυτών.

Πάσαι αι διατάξεις και τα μέτρα άτινα τυχόν ελήφθησαν ή εφηρμόσθησαν εξαιρετικώς επί των περιουσιών των εν λόγω Μουσουλμάνων, θέλουσιν αρθή. Εν η περιπτώσει οι πρόσοδοι των περιουσιών τούτων εισεπράχθησαν υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως ή των ελληνικών Αρχών, χωρίς να αποδοθώσι μέχρι σήμερον ή να αποτελέσωσιν αντικείμενον ιδιαιτέρων συμφωνιών μεταξύ της Κυβερνήσεως και των ενδιαφερομένων, θέλουσι καταβληθή εις τους ιδιόκτητος.

Πάσα απαίτησις αφορώσα τας εν λόγω προσόδους, ως και πάσα τοιαύτη ερειδομένη εις ισχυρισμόν των εν λόγω προσώπων ότι εζημιώθησαν ως προς τα δικαιώματα των εκ της ανίσου εφαρμογής των γενικής φύσεως μέτρων θέλει κριθή υπό της προβλεπομένης εν τη προμνησθείση Συμβάσει Επιτροπής, υπό τον όρον όμως όπως αϊ απαιτήσεις αύται διατυπωθώσιν εντός προθεσμίας εξ μηνών από της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης. Αι ειρημέναι απαιτήσεις θα εξετασθώσιν επειγόντως υπό της Επιτροπής, εις τρόπον ώστε να καταστή δυνατή η έκδοσις αποφάσεως επʹ αυτών εντός ενός έτους το βραδύτερον από της ενάρξεως της ισχύος της ειρημένης Συνθήκης.

Λαμβανομένων υπʹ όψιν των πρακτικών δυσχερειών, αίτινες ενδέχεται να αναφυώσι δια τα ως άνω αναφερόμενα πρόσωπα, λόγω της απουσίας των, εν σχέσει προς το δικαίωμα της ελευθέρας διαθέσεως των περιουσιών αυτών, η Ελληνική Κυβέρνησις δέχεται όπως τα πρόσωπα ταύτα επωφελώνται, εάν επιθυμώσι, των υπηρεσιών της προειρημένης Μικτής Επιτροπής προς απαλλοτρίωσιν των ιδιοκτησιών αυτών. Εννοείται ότι εν τοιαύτη περιπτώσει η επέμβασις της Μικτής Επιτροπής δεν συνεπάγεται ουδεμίαν υποχρέωσιν της Ελληνικής Κυβερνήσεως όπως αγοράση τας εν λόγω ιδιοκτησίας και ότι έργον της Επιτροπής θα περιορισθή εις το να διευκολύνη την απαλλοτρίωσιν.

Η παρούσα Δήλωσις γίνεται υπό τον όρον αμοιβαιότητας υπέρ των Ελλήνων ιδιοκτητών, οίτινες εγκατέλειψαν την Τουρκίαν προ της 18ης Οκτωβρίου 1912, ή κατώκουν πάντοτε εκτός της Τουρκίας.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ.ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Χ. ΔΗΛΩΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, ενεργούντες δυνάμει των πληρεξουσίων αυτών, δηλούσιν ότι η Τουρκική Κυβέρνηση θέλει διορίση δια μίαν πενταετίαν τρεις Ευρωπαίους ειδικούς ιατρούς, ως Συμβούλους της Υγειονομικής Διοικήσεως των συνόρων. Οι ιατροί ούτοι θα θεωρώνται ως υπάλληλοι τούρκοι, εξαρτώμενοι εκ του Υπουργού της Υγείας, θα εκλέγωνται υπό της ειρημένης Κυβερνήσεως εκ καταλόγου εξ ονομάτων, καταρτιζομένου εκ συμφώνου υπό της Επιτροπής Υγιεινής της Κοινωνίας των Εθνών και του Διεθνούς Γραφείου Δημοσίας Υγιεινής. Αι αποδοχαί ως και οι λοιποί όροι της υπηρεσίας αυτών θα καθορισθώσιν από κοινού μεταξύ της ειρημένης Κυβερνήσεως και των προειρημένων δυο διεθνών Οργανισμών.

Η Τουρκική Υγειονομική Διοίκησις θέλει καταρτίσει, τη συνδρομή των τριών ως άνω Ευρωπαίων Συμβούλων, κανονισμόν καθορίζοντα την διοργάνωσιν της υγειονομικής υπηρεσίας των παραλίων και συνόρων της Τουρκίας. Ο κανονισμός ούτος θέλει προσαρμοσθή προς τας διατάξεις των διεθνών υγειονομικών Συμβάσεων, όσον αφορά δε τα Στενά, προς τας διατάξεις της υπογραφείσης σήμερον Συμβάσεως περί του καθεστώτος των Στενών.

Το προϊόν των υπό της Τουρκικής Διοικήσεως εισπραττομένων υγειονομικών τελών θα διατίθεται αποκλειστικώς δια τας ανάγκας της υγειονομικής υπηρεσίας της Τουρκίας και θα εγγράφηται εις συμπληρωματικόν προϋπολογισμόν, συνταθησόμενον επί τούτω τη μερίμνη του Υπουργείου της Υγείας.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

XI. ΔΗΛΩΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Η Τουρκική Αντιπροσωπεία έσχεν ήδη την ευκαιρίαν να γνωστοποίηση ότι η Κυβέρνησις της Μεγάλης Εθνοσυνελεύσεως της Τουρκίας είναι εις θέσιν να εξασφαλίση εις τους ξένους, ενώπιον των Τουρκικών Δικαστηρίων, πάσαν εγγύησιν καλής δικαιοσύνης και ότι δύναται να επαγρυπνή επʹ αυτών εν τη πλήρει ενασκήσει της κυριαρχίας της και άνευ ουδεμιάς ξένης επεμβάσεως, Ουχʹ ήττον όμως είναι διατεθειμένη να προβή εις ερεύνας και μελέτας προς εισαγωγήν των μεταρρυθμίσεων, ας η πρόοδος των ηθών και του πολιτισμού επιβάλλει.

Εν τω πνεύματι τούτω οι ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, ενεργούντες δυνάμει των πληρεξουσίων αυτών, προβαίνουσιν εις την επομένην δήλωσιν:

1. Η Τουρκική Κυβέρνησις προτίθεται να προσλάβη αμέσως εις την υπηρεσίαν της, διʹ ην χρονικήν περίοδον ήθελε κρίνει αναγκαίαν, πάντως όμως ουχί κατωτέραν των πέντε ετών. Ευρωπαίους νομικούς Συμβούλους, ους θα εκλέξη εκ καταλόγου καταρτιζομένου υπό του Διαρκούς Δικαστηρίου Διεθνούς Δικαιοσύνης της Χάγης μεταξύ των νομομαθών, υπηκόων των μη μετασχουσών του πολέμου 1914‐1918 χωρών, οίτινες θα προσληφθώσιν ως τούρκοι δημόσιοι υπάλληλοι.

2. Οι νομικοί ούτοι Σύμβουλοι θα εξαρτώνται εκ του Υπουργείου της Δικαιοσύνης και θα εδρεύωσιν, οι μεν εν τη πόλει της Κωνσταντινουπόλεως, οι δε εν τη πόλει της Σμύρνης, θα μετέχωσι των εργασιών των νομοθετικών επιτροπών και θα ώσιν επιφορτισμένοι να παρακολουθώσι, χωρίς να αναμιγνύωνται εις την εξάσκησιν των καθηκόντων των δικαστών, την λειτουργίαν των πολιτικών, εμπορικών και ποινικών δικαστηρίων, και διαβιβάζωσιν εις τον Υπουργόν της Δικαιοσύνης πάσαν έκθεσιν κριθησομένην αναγκαίαν∙

Θα είναι εντεταλμένοι να δέχωνται πάσαν καταγγελίαν ήτις ήθελε τυχόν προκύψει είτε εκ της απονομής της αστικής, εμπορικής ή ποινικής δικαιοσύνης, είτε εκ της εκτελέσεως των ποινών, είτε εκ της εφαρμογής των νόμων, υποχρεούμενοι να φέρωσι ταύτην εις γνώσιν του Υπουργού της Δικαιοσύνης προς εξασφάλισιν της αυστηράς τηρήσεως της τουρκικής νομοθεσίας.

Θα είναι ωσαύτως εντεταλμένοι να δέχωνται τας καταγγελίας αίτινες δυνατόν να προκύψωσιν εκ των κατʹ οίκον επισκέψεων, ερευνών ή συλλήψεων, των μέτρων τούτων, άμα τη λήψει των, εν ταις δικαστικαίς περιφερείαις Κωνσταντινουπόλεως και Σμύρνης, φερομένων εις γνώσιν του νομικού Συμβούλου δια του επιτοπίου αντιπροσώπου του Υπουργού της Δικαιοσύνης∙ ο λειτουργός ούτος θα δύναται, εν τοιαύτη περιπτώσει, να επικοινωνή απʹ ευθείας μετά του νομικού Συμβούλου.

3. Επί πλημμελημάτων, δέον πάντοτε να απαγγέλληται η επί εγγυήσει απόλυσις, εκτός αν η δημοσία ασφάλεια ήθελεν εκ τούτου διατρέξει κίνδυνον ή εάν η προσωρινή απόλυσις ήθελε παρακωλύσει την καλήν πορείαν της ανακρίσεως της υποθέσεως.

4. Εν ταις αστικαίς ή εμπορικαίς υποθέσεσιν επιτρέπεται παν συνυποσχετικόν ή πάσα διαιτητική ρήτρα, οι δε επʹ αυτών εκδιδόμεναι διαιτητικαί αποφάσεις θα εκτελώνται κατόπιν θεωρήσεως του Προέδρου των Πρωτοδικών, μη δυναμένου να αρνηθή την θεώρησιν αυτού, ειμή μόνον αν η απόφασις αντίκειται εις την δημόσιον τάξιν.

5. Η παρούσα Δήλωσις θα ισχύη επί πέντε έτη. ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

XII. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΠΕΡΙ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΝ ΤΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΔΗΛΩΣΙΣ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Της ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, της ΓΑΛΛΙΑΣ, της ΙΤΑΛΙΑΣ, της ΕΛΛΑΔΟΣ, της ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ, του ΣΕΡΒΟ‐ΚΡΟΑΤΟ‐ΣΛΟΒΕΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ και της ΤΟΥΡΚΙΑΣ αγομένων εκ της επιθυμίας όπως διακανονίσωσιν από κοινού τα ζητήματα τα αφορώντα εις παραχωρήσεις τινάς γενομένας εν τη Οθωμανική Αυτοκρατορία.

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, δεόντως εξουσιοδοτημένοι, συμφωνούσιν επί των ακολούθων διατάξεων:
ΤΜΗΜΑ Αʹ

Άρθρον 1.

Διατηρούνται εν ισχύι τα συμβόλαια παραχωρήσεων και αι μεταγενέστεραι σχετικαί συμφωνίαι, τα δεόντως συνομολογηθέντα, προ της 29ης Οκτωβρίου 1914, μεταξύ της Οθωμανικής Κυβερνήσεως ή τοπικής τινός Αρχής αφʹ ενός, και των υπηκόων (συμπεριλαμβανομένων και των εταιρειών) των συμβαλλομένων Δυνάμεων, εκτός της Τουρκίας, αφʹ ετέρου.

Άρθρον 2.

Ι. Τη αιτήσει της Τουρκικής Κυβερνήσεως, θʹ ανασταλώσιν αι πράξεις αι προβλεπόμεναι εν τοις συνομολογηθείσι συμβολαίοις μεταξύ της Οθωμανικής Κυβερνήσεως και του Sir W.G. Armstrong Whitworth and Co Limited et Vickers Limited κατά τα έτη 1913 και 1914, αναφορικώς προς την σύστασιν και την παραχώρησιν της συνενδιαφερομένης Οθωμανικής Αυτοκρατορικής Εταιρείας των δεξαμενών, ναυστάθμων και ναυπηγείων.

Μεταξύ των δύο μερών διεξαχθήσονται διαπραγματεύσεις αποσκοπούσαι εις την τροποποίησιν των όρων των συμβάσεων τούτων ή εις νέαν παραχώρησιν έχουσαν ως αντικείμενον επιχείρησιν θεωρουμένην ως ίσης σπουδαιότητας.

Εν η περιπτώσει, εντός εξ μηνών από της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν ημερομηνίαν Συνθήκης Ειρήνης, δεν ήθελεν επέλθει συμφωνία μεταξύ της Τουρκικής Κυβερνήσεως και των εν λόγω εταιρειών, είτε περί τροποποιήσεως των όρων των ειρημένων συμβάσεων, είτε περί νέας παραχωρήσεως, αι προαναφερόμεναι εταιρείαι θα έχωσι το δικαίωμα να αναθέσωσιν εις τους συμφώνως τω άρθρω 5 διοριζομένους πραγματογνώμονας τον καθορισμόν των όρων της νέας παραχωρήσεως, ήτις γενήσεται ως αντιστάθμισμα της διαλύσεως των παλαιών συμβάσεων.

Εννοείται, όμως, ότι, εν η περιπτώσει οι υπό των πραγματογνωμόνων καθορισθησόμενοι δια την νέον παραχώρησην όροι δεν ήθελαν θεώρηση συμφέροντες υπό του ενός ή του άλλου των μερών, η Τουρκική Κυβέρνησις υποχρεούται όπως καταβάλη εις τας ειρημένας εταιρείας πάσαν αποζημίωσιν κριθησομένην υπό των πραγματογνωμόνων ως δικαίαν δια την πραγματικήν ζημίαν ην αύται υπέστησαν λόγω της διαλύσεως της παλαιάς αυτών παραχωρήσεως.

II. Εν η περιπτώσει, εντός εξ μηνών από της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν ημερομηνίαν Συνθήκης Ειρήνης, η Γενική Διεύθυνσις των Σιδηροδρόμων δεν ήθελεν ανακτήσει, εξ οιουδήποτε λόγου, την γενομένην αυτή τω 1914 παραχώρησιν κατασκευής και εκμεταλλεύσεως των σιδηροδρόμων Σαμψούντος ‐ Σιβάς, η Τουρκική Κυβέρνησις υποχρεούται τη αιτήσει της εταιρείας, να ποιήσηται νέαν προς ταύτην παραχώρησιν ως αντιστάθμισμα. Εν περιπτώσει διαφωνίας ως προς την ισοτιμίαν του αντισταθμίσματος τούτου, οι διοριζόμενοι συμφώνως τω άρθρω 5 πραγματογνώμονες θα καθορίσωσι, προς επίτευξιν της ισοτιμίας ταύτης, την έκτασιν και τους όρους εκμεταλλεύσεως της νέας ταύτης παραχωρήσεως.

Εννοείται ότι, εάν η Γενική Διεύθυνσις επανακτήσηται την παραχώρησιν Σαμψούντος ‐Σιβάς, η παραχώρησις αύτη θέλει διαρρυθμισθή κατά την υπό του άρθρου 5 προβλεπομένην διαδικασίαν πραγματογνωμοσύνης. Εν περιπτώσει αντισταθμίσεως δια νέας παραχωρήσεως, το δικαίωμα διαρρυθμίσεως ληφθήσεται ωσαύτως υπʹ όψιν.

Εν η περιπτώσει οι υπό των πραγματογνωμόνων καθορισθησόμενοι όροι της νέας παραχωρήσεως δεν ήθελον θεωρηθή συμφέροντες υπό του ενός ή του άλλου των μερών, η Τουρκική Κυβέρνησις υποχρεούται όπως καταβάλη εις την Εταιρείαν πάσαν αποζημίωσιν κριθησομένην υπό των πραγματογνωμόνων ως δικαίαν διʹ ας υπέστη πραγματικάς ζημίας εκ της ακυρώσεως της παραχωρήσεως του σιδηροδρόμου Σαμψούντος ‐ Σιβάς και δια τας δαπανάς αίτινες εγένοντο υπό της Εταιρείας δια τα επί τόπου έργα μελέτης των λοιπών τμημάτων του δικτύου του Ευξείνου Πόντου.

Η Τουρκία θα απαλλαγή τελείως πάσης υποχρεώσεως προς την Εταιρείαν, είτε δια της αποδόσεως αυτή της παραχωρήσεως Σαμψούντος ‐ Σιβάς, είτε δια νέας παραχωρήσεως, είτε τέλος δια της καταβολής της αποζημιώσεως, υπό τους άνω προβλεπομένους όρους.

Άρθρον 3.

Τα κατόπιν διακανονισμού των λογαριασμών περιερχόμενα ποσά εις το Κράτος ή εις τους δικαιούχους των εν τοις άρθροις 1 και 2 αναφερομένων συμβολαίων και συμφωνιών, λόγω χρησιμοποιήσεως υπό του Κράτους, επί του σημερινού εδάφους αυτού, της ιδιοκτησίας ή των υπηρεσιών των ειρημένων δικαιούχων, θα πληρώνωνται συμφώνως προς τα υφιστάμενα συμβόλαια ή συμφωνίας, ή ελλείψει συμβολαίων ή συμφωνιών, κατά την υπό του παρόντος Πρωτοκόλλου προβλεπομένην διαδικασίαν πραγματογνωμοσύνης.

Άρθρον 4.

Υπό την επιφύλαξιν των διατάξεων του άρθρου 6, οι εν τω άρθρω 1 αναφερόμενοι όροι των συμβολαίων και μεταγενεστέρων συμφωνιών θα προσαρμοσθώσιν, από κοινού και ως προς τα δύο μέρη, προς τους νέους οικονομικούς όρους.

Άρθρον 5.

Ελλείψει συμφωνίας εντός ενός έτους από της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης, τα ενδιαφερόμενα μέρη θα αποδεχθώσιν, ως προς τον δικανονισμόν των λογαριασμών και την διαρρύθμισιν των παραχωρήσεων, τας αποφάσεις αίτινες θέλουσι θεωρηθή ως συμφέρουσαι και δίκαιαι υπό δύο πραγματογνωμόνων, διορισθησομένων υπό των μερών εντός δύο μηνών από της λήξεως της ως άνω προβλεπομένης ετησίας προθεσμίας.

Εν περιπτώσει διαφωνίας, οι πραγμαγνώμονες ούτοι θα υποβάλωσι την διαφοράν εις τρίτον πραγματογνώμονα, διοριζόμενον, εντός δύο μηνών, υπό της Τουρκικής Κυβερνήσεως μεταξύ τριών προσώπων, υπηκόων των μη μετασχουσών του πολέμου του 1914‐1918 χωρών, εκ καταλόγου καταρτισθησομένου υπό του Υπουργού των Δημοσίων Έργων της Ελβετικής Ομοσπονδίας.

Άρθρον 6.

Οι δικαιούχοι των εν τω άρθρω 1 αναφερομένων συμβολαίων παραχωρήσεων, ων δεν εγενέτο κατά την ημέραν ταύτην έναρξις εκτελέσεως, δεν θα δύνανται να επικαλεσθώσι τας περί διαρρυθμίσεως διατάξεις του παρόντος Πρωτοκόλλου. Τα συμβόλαια ταύτα θα διαλύωνται, τη αιτήσει του υπέρ ου η παραχώρησις, υποβαλλομένη εντός εξ μηνών από της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης. Εν τοιαύτη περιπτώσει, ο υπέρ ου η παραχώρησις δικαιούται ενδεχομένως δια τα έργα μελέτης εις αποζημίωσιν, οίαν, ελλείψει συμφωνίας μεταξύ των μερών, ήθελον κρίνει δικαίαν οι εν των παρόντι Πρωτοκόλλω προβλεπόμενοι πραγματογνώμονες.

Άρθρον 7.

Αι από της 30ης Οκτωβρίου 1918 μέχρι της 1ης Νοεμβρίου 1922 επελθούσαι συμφωνίαι μεταξύ της Οθωμανικής Κυβερνήσεως και των δικαιούχων των εν τω άρθρω 1 αναφερομένων συμβολαίων και παραχωρήσεων, ως και τα συνεπαγόμενα μεταβίβασιν παραχωρήσεως συμβόλαια, τα συνομολογηθέντα κατά την περίοδον ταύτην μεταξύ ιδιωτών, θέλουσι παραμείνει εν ισχύι, μέχρις ου τύχωσι της εγκρίσεως της Τουρκικής Κυβερνήσεως.

Εν η περιπτώσει δεν δοθή η έγκρισις αύτη, θα χορηγηθή εις τους υπέρ ων η παραχώρησις, εάν συντρέχη λόγος, αποζημίωσις, δια την ζημίαν ην πραγματικώς υπέστησαν, καθορισθησομένη υπό των κατά τους όρους του άρθρου 5 διοριζομένων πραγματογνωμόνων. Η διάταξις αύτη δεν θίγει το υπό του παρόντος Πρωτοκόλλου προβλεπόμενον δικαίωμα διαρρυθμίσεως των προ της 29ης Οκτωβρίου 1914 συμβολαίων.

Άρθρον 8.

Αι διατάξεις του παρόντος Πρωτοκόλλου δεν εφαρμόζονται επί των συμφωνιών των συναφθεισών μετά την 25ην Απριλίου 1920 μεταξύ της Κυβερνήσεως της Μεγάλης Εθνοσυνελεύσεως της Τουρκίας και των υπέρ ων η παραχώρησις.

ΤΜΗΜΑ Βʹ

Άρθρον 9.

Εις τα αποσπώμενα εκ της Τουρκίας εδάφη, δυνάμει της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης, το διάδοχον Κράτος υποκαθίσταται πλήρως εις τα δικαιώματα και τας υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι των υπηκόων των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων και των εταιρειών, εν αις προέχουσι τα κεφάλαια των υπηκόων των ειρημένων Δυνάμεων, δικαιούχων συμβολαίων παραχωρήσεων, συναφθέντων προ της 29ης Οκτωβρίου 1914 μετά της Οθωμανικής Κυβερνήσεως ή πάσης τοπικής οθωμανικής Αρχής.

Το αυτό θέλει εφαρμοσθή εις τα αποσπασθέντα εκ της Τουρκίας εδάφη συνεπεία των Βαλκανικών πολέμων, όσον αφορά τα συμβόλαια παραχωρήσεων, τα συναφθέντα μετά της Οθωμανικής Κυβερνήσεως ή πάσης τοπικής οθωμανικής Αρχής προ της ενάρξεως της ισχύος της Συνθήκης διʹ ης συνωμολογήθη η μεταβίβασις του εδάφους. Η υποκατάστασις αύτη θα ισχύη από της ενάρξεως της ισχύος της Συνθήκης διʹ ης συνωμολογήθη η μεταβίβασις του εδάφους, εξαιρέσει των δια της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης αποσπώμενων εδαφών, εφʹ ων η υποκατάστασις θα ισχύη από της 30ής Οκτωβρίου 1918.

Άρθρον 10.

Αι διατάξεις του Τμήματος Αʹ του παρόντος Πρωτοκόλλου, εξαιρέσει των άρθρων 7 και 8, θα εφαρμόζονται επί των συμβολαίων περί ων προβλέπει το άρθρον 9. Επί των αποσπωμένων εδαφών, το άρθρον 3 θα εφαρμόζηται μόνον εν η περιπτώσει η ιδιοκτησία ή οι υπηρεσίαι των υπέρ ων η παραχώρησις εχρησιμοποιήθησαν τυχόν υπό του Κράτους του ασκούντος την εξουσίαν επί των εδαφών τούτων.

Άρθρον 11.

Πάσα εταιρεία, εν η προέχουσι τα συμφέροντα των υπηκόων των συμβαλλομένων Δυνάμεων πλην της Τουρκίας, συστηθείσα συμφώνως προς τον οθωμανικόν νόμον και λειτουργούσα εις τα από της Τουρκίας αποσπασθέντα εδάφη, είτε συνεπεία των Βαλκανικών πολέμων, είτε δυνάμει της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης, θα έχη το δικαίωμα, επί πέντε έτη από της ενάρξεως της ισχύος της ειρημένης Συνθήκης, να μεταβίβαση την περιουσίαν, τα δικαιώματα και συμφέροντα αυτής εις πάσαν άλλην εταιρείαν, συστηθείσαν συμφώνως προς τον νόμον είτε του Κράτους του ασκούντος την εξουσίαν επί του εν λόγω εδάφους, είτε μιας των συμβαλλομένων Δυνάμεων, πλην της Τουρκίας, ης οι υπήκοοι ασκούσι τον έλεγχον επί της προκατόχου εταιρείας.

Η εταιρεία, εις ην έχουσι μεταβιβασθή η περιουσία, τα δικαιώματα και συμφέροντα, θα απολαύη των αυτών δικαιωμάτων και προνομιών ως απήλαυεν η προκάτοχος εταιρεία, ως και των απονεμομένων αυτή τοιούτων υπό των διατάξεων του παρόντος Πρωτοκόλλου.

Άρθρον 12.

Αι διατάξεις του άρθου 11 δεν εφαρμόζονται επί των εταιρειών εκδοχέων παραχωρήσεως δημοσίων υπηρεσιών, ων μέρος της εκματαλλεύσεως παραμένει επί τουρκικού εδάφους. Ουχʹ ήττον, ως προς τα τμήματα της εκματαλλεύσεως αυτών τα κείμενα εκτός της Τουρκίας, οι ρηθείσαι εταφείαι δύνανται να επωφεληθώσι των διατάξεων των άρθρων 11 και 13, μεταβιβάζουσαι τα εν λόγω τμήματα εις νέαν εταιρείαν.

Άρθρον 13.

Αι εταιρείαι, εις ας θέλουσι μεταβιβασθή, δυνάμει του άρθρου 11, περιουσίαι, δικαιώματα και συμφέροντα οθωμανικών εταιρειών, δεν θα υποβάλλωνται επί των από της Τουρκίας αποσπώμενων εδαφών εις ουδέν ειδικόν τέλος λόγω της μεταβιβάσεως ταύτης ή της συστάσεως αυτών επί των τέλει της τοιαύτης μεταβιβάσεως, εφʹ όσον τούτο δεν προσκρούει εις ισχύουσας διεθνείς συμβάσεις. Το αυτό θέλει εφαρμοσθή επί του εδάφους της συμβαλλομένης Δυνάμεως, ης την ιθαγένειαν απέκτησαν αι εταιρίαι αύται, εκτός αν η Δύναμις αύτη αντιταχθή εις τούτο δυνάμει της ιδίας αυτής νομοθεσίας. ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Horace RUMBOLD

PELLΕ

GARRONI

G. C. MONTAGNA

K. OTCHIAI

E.K. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Const. DIAMANDY

Const. CONTZESCO

M. ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

ΔΗΛΩΣΙΣ

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, δεόντως εξουσιοδοτημένοι, δηλούσιν ότι η Τουρκική Κυβέρνησις αναλαμβάνει την υποχρέωσιν, όπως εφαρμόση τας διατάξεις του Τμήματος Αʹ του υπό σημερινήν χρονολογίαν Πρωτοκόλλου περί παραχωρήσεων τινών εν τη Οθωμανική Αυτοκρατορία, επί των Οθωμανικών Εταιρειών, εφʹ ων προείχαν, κατά την 1ην Αυγούστου 1914, τα κεφάλαια των υπηκόων των λοιπών Δυνάμεων των συναψασών το ειρημένον Πρωτόκολλον.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

XIII. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ

ΕΙΣ ΤΙΝΑΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝ ΛΩΖΑΝΝΗ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΟΥΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΕΝ ΣΧΕΣΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΙΝ ΤΑΥΤΗΝ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΝΤΑ ΤΗ, 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Τα υπογράψαντα την υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκην Ειρήνης Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη αποδέχονται εκ συμφώνου όπως το Βέλγιον και η Πορτογαλία προσχωρήσωσιν εις τας διατάξεις του Τμήματος Αʹ του Μέρους Βʹ (Δημοσιονομικοί όροι) και εις τας διατάξεις του Μέρους Γ (Οικονομικοί όροι) της ειρημένης Συνθήκης, της προσχωρήσεως ταύτης ισχυούσης αφʹ ης στιγμής και υφʹ ους όρους και η Συνθήκη αύτη. Αποδέχονται ωσαύτως εκ συμφώνου όπως το Βέλγιον προσχωρήση, υπό τους αυτούς όρους, εις το υπό σημερινήν ημερομηνίαν Πρωτόκολλον περί παραχωρήσεων τίνων εν τη Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Κατά συνέπειαν, τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη λαμβάνουσιν υπʹ όψιν τα Δηλώσεις προσχωρήσεως τας γενομένας σήμερον υπό των Αντιπροσώπων του Βελγίου και της Πορτογαλίας, δεόντως εξουσιοδοτημένων, μετά την έναρξιν της ισχύος των οποίων η κατάστασις Ειρήνης και αι επίσημοι σχέσεις θέλουσι θεωρηθή ως αποκατασταθείσαι, εφʹ όσον δει, μεταξύ της Τουρκίας αφʹ ενός, και εκάστης των δύο τούτων Δυνάμεων αφʹ ετέρου.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923

Horace RUMBOLD

PELLE

GARRONI

G. C. MONTAGNA

Κ. OTCHIAΙ

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Const. DIAMANDY

Const. CONTZESCO

Μ. ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

ΔΗΛΩΣΙΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ

Ο ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΣ, αφού επεδίξατο τοις Αντιπροσώποις των Δυνάμεων, των υπογραψασών την υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκην Ειρήνης, τα πληρεξούσια αυτού έγγραφα, ευρεθέντα εν πλήρει τάξει και κατά τους απαιτουμένους τύπους, δηλοί, δια του παρόντος, ότι προσχωρεί εν ονόματι του Βελγίου εις τας διατάξεις του Τμήματος Αʹ του Μέρους Βʹ (Δημοσιονομικοί όροι) και εις τας διατάξεις του Μέρους Γ (Οικονομικοί όροι) της ειρημένης Συνθήκης Ειρήνης, ως και εις τας διατάξεις του υπό σημερινήν χρονολογίαν Πρωτοκόλλου περί παραχωρήσεων τίνων εν τη Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η προσχώρησις αύτη, αποκαθιστώσα τας επισήμους σχέσεις, θα ισχύη κατά την στιγμήν και τους όρους τους προβλεπόμενους εν τω υπό σημερινήν χρονολογίαν Πρωτοκόλλω, διʹ ου αι υπογραψάσαι την ειρημένην Συνθήκην Ειρήνης Δυνάμεις εδέχθησαν όπως το Βέλγιον προβή εις την παρούσαν προσχώρησιν.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Femand PELTZER

ΔΗΛΩΣΙΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ

Ο ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΣ, αφού επεδίξατο τοις Αντιπροσώποις των Δυνάμεων, των

υπογραψασών την υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκην Ειρήνης, τα πληρεξούσια αυτού έγγραφα, ευρεθέντα εν πλήρει τάξει και κατά τους απαιτουμένους τύπους, δηλοί, δια του παρόντος, ότι προσχωρεί εν ονόματι της Πορτογαλίας εις τας διατάξεις του Τμήματος Αʹ του Μέρους Βʹ (Δημοσιονομικοί όροι) και εις τας διατάξεις του Μέρους Γ (Οικονομικοί όροι) της ειρημένης Συνθήκης Ειρήνης.

Η προσχώρησις αύτη, αποκαθιστούσα την κατάστασιν Ειρήνης και τας επισήμους σχέσεις, θα ισχύη κατά την στιγμήν και τους όρους τους προβλεπομένους εν τω υπό σημερινήν χρονολογίαν Πρωτοκόλλω, διʹ ου οι υπογραψάσαι την ειρημένην Συνθήκην Ειρήνης Δυνάμεις εδέχθησαν όπως η Πορτογαλία προβή εις την παρούσαν προσχώρησιν.

ΕΓΈΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Α. Μ. Bartholemeu FERREIRA

XIV. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΠΕΡΙ ΕΚΚΕΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΕΔΑΦΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ, ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ  ΚΑΙ ΔΗΛΩΣΙΣ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΝΤΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Των Κυβερνήσεων των Συμμάχων Δυνάμεων ΓΑΛΛΙΑΣ, ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΤΑΝΙΑΣ και ΙΤΑΛΙΑΣ, ων τα στρατεύματα κατέχουσι σήμερον μέρη τινά του Τουρκικού εδάφους, και της Κυβερνήσεως της ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ εν τη κοινή αυτών μερίμνη όπως ικανοποιήσωσιν, ως τάχιον, τους ειρηνικούς πόθους των οικείων εθνών,

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, δεόντως εξουσιοδοτημένοι, συνεφώνησαν όπως λάβωσιν, εκατέρωθεν τα ακόλουθα μέτρα.

1. Ευθύς ως η υπό της Μεγάλης Εθνοσυνελεύσεως της Τουρκίας επικύρωσις της Συνθήκης Ειρήνης και των λοιπών Πράξεων των συνομολογηθεισών εν Λωζάννη κοινοποιηθή εις τας Συμμάχους Δυνάμεις εν τω προσώπω των εν Κωνσταντινουπόλει Υπάτων Αρμοστών αυτών, τα στρατεύματα των ειρημένων Δυνάμεων θέλουσι προβή εις τας εργασίας της εκκενώσεως των υπʹ αυτών κατεχομένων εδαφών.

Αι εργασίαι αύται θα περιλάβωσι την αποχώρησιν των βρεττανικών, γαλλικών και ιταλικών ναυτικών μονάδων, των σταθμευουσών εις το Στενόν του Ελλησπόντου, την Προποντίδα και τον Βόσπορον.

2. Αι εργασίαι της εκκενώσεως θα περατωθώσιν εντός προθεσμίας εξ εβδομάδων.

3. Εφʹ όσον συντελείται η εκκένωσις, τα ακίνητα και αι περιουσίαι πάσης φύσεως, άτινα θέλουσι δεόντως εξακριβωθή επί των εκκενουμένων εδαφών ως ανήκοντα εις την Τουρκικήν Κυβέρνησιν ή εις τας τουρκικάς δημοσίας Αρχάς, τα κατεχόμενα δε νυν υπό των συμμαχικών Αρχών ή ευρισκόμενα εις χείρας των, θέλουσιν αποδοθή εις την Τουρκικήν Κυβέρνησιν.

Πάντα τα μέτρα μεσεγγυήσεως και επιτάξεως θέλουσιν άρθη. Περί των αποδόσεων και άρσεων τούτων θέλουσι συνταχθή πρακτικά, άτινα θα έχωσιν ισχύν πλήρους και οριστικής εξοφλήσεως.

Αι Αρχαί της κατοχής θα χορηγήσωσιν εις την Τουρκικήν Κυβέρνησιν κατάστασιν, όσον το δυνατόν πλήρη, των εις αυτήν ανηκουσών περιουσιών, αντικειμένων και ειδών άτινα παρεδόθησαν τυχόν εις τρίτους, ιδία εις οθωμανικάς εταιρείας.

Τα χρέη, τα απορρέοντα εκ συμβολαίων μεταξύ των Αρχών κατοχής και των ιδιωτών, δέον να πληρωθώσι κατά τους εν τοις συμβολαίοις προβλεπόμενους όρους.

4. Τα ανήκοντα εις την Οθωμανικήν Κυβέρνησιν πολεμικά σκάφη, συμπεριλαμβανομένου του Yavouz ‐ Sultan ‐ Selim, τα όπλα, πυρομαχικά και λοιπόν υλικόν πολέμου, άτινα διετέθησαν υπό των Συμμάχων Δυνάμεων δυνάμει της Συμβάσεως ανακωχής της υπογραφείσης εν Μούδρω την 30ην Οκτωβρίου 1918, τα παραμένοντα δε κατά την ημέραν της υπογραφής του παρόντος Πρωτοκόλλου υπό την κατοχήν των εν Τουρκία Αρχών των ειρημένων Δυνάμεων, θα αποδοθώσιν εις την Τουρκίαν εν τη σημερινή αυτών καταστάσει και εις ά μέρη ευρίσκονται, εντός της προβλεπομένης υπό της παραγράφου 2 προθεσμίας.

5. Αι διατάξεις της υπογραφείσης εις Μουδανιά, την 11ην Οκτωβρίου 1922, Στρατιωτικής Συμβάσεως θα παραμείνωσιν εν ισχύϊ κατά την χρονικήν περίοδον την προβλεπομένην εν τη παραγράφω 2 του παρόντος Πρωτοκόλλου.

Τα αναγκαία μέτρα προς αποφυγήν παντός επεισοδίου κατά την ειρημένην περίοδον, θα ληφθώσιν από κοινού υπό των συμμαχικών και τουρκικών στρατιωτικών Αρχών.

Εις τας Αρχάς της κατοχής εναπόκειται να κανονίσωσιν, εκ συμφώνου μετά των τουρκικών Αρχών, παν άλλο ζήτημα δυνάμενον να αναφυή εκ των εργασιών της εκκενώσεως.

6. Η Τουρκική Κυβέρνησις αποδέχεται όπως, και προ της ενάρξεως της ισχύος της Συνθήκης Ειρήνης, οι υπήκοοι των υπογραψασών την ειρημένην Συνθήκην, Δυνάμεων απολαύωσι του ευεργετήματος των άρθρων 69, 72, 77 και 91 (και αν ακόμη αι προβλεπόμεναι προθεσμίαι, ως προς τα άρθρα 72 και 91 δεν ήρξαντο) ως και των διατάξεων της Συμβάσεως περί εγκαταστάσεως. Η Τουρκική Κυβέρνησις θα τήρηση ωσαύτως τα διατάξεις των άρθρων 137, 138 και 140 της Συνθήκης Ειρήνης.

7. Η Βρεττανική και η Τουρκική Κυβέρνησις υποχρεούνται αμοιβαίως όπως, μέχρι της ενάρξεως της ισχύος της Συνθήκης Ειρήνης, μη ενεργήσωσι τι δυνάμενον να τροποποίηση το καθεστώς, το οποίον θέλει διατηρηθή κατά το τρίτον εδάφιον του άρθρου 3‐2 της εν λόγω Συνθήκης μέχρι του καθορισμού της μεθορίου.

Αι ειρημέναι Κυβερνήσεις συμφωνούσιν όπως αι προβλεπόμεναι εν τω πρώτω εδαφίω του άρθρου 3‐2 της Συνθήκης Ειρήνης διαπραγματεύσεις, εν σχέσει προς τα μεταξύ Τουρκίας και Ιράκ σύνορα, άρξωνται άμα τη λήξει των εν τη παραγράφω 1 αναφερομένων εργασιών εκκενώσεως και όπως η εν τω ειρημένω εδαφίω οριζομένη εννεάμηνος προθεσμία άρξηται από της ημέρας των εν λόγω διαπραγματεύσεων.

ΕΓΕΝΕΤΌ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Horace RUMBOLD

PELLE

GARRONI

G.C. MONTAGNA

M. ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

ΔΗΛΩΣΙΣ

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, ενεργούντες δυνάμει των πληρεξουσίων αυτών, δηλούσιν:

1. Καθορίζεται ότι, μέχρι της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν χρονονολογίαν Συμβάσεως περί του καθεστώτος των Στενών, οι στόλοι των τριών Συμμάχων Δυνάμεων θέλουσι διατηρήσει πλήρη και απόλυτον ελευθερίαν διόδου δια των Στενών. Τα διαπλέοντα τα Στενά πολεμικά σκάφη των ειρημένων Δυνάμεων, δέον όπως, εκτός εν περιπτώσει αβαρίας ή θαλασσίου κίνδυνου, μη παραμένωσιν εν αυτοίς πέραν του αναγκαιούντος δια την δίοδον χρόνου, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου της αγκυροβολίας κατά την νύκτα, εάν η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας το επιβάλλη.

2. Παρά τας διατάξεις της παραγράφου 1 του ανωτέρω Πρωτοκόλλου, και μέχρι της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συμβάσεως περί του καθεστώστος των Στενών ή μέχρι της 31ης Δεκεμβρίου 1923, εάν η ειρημένη Σύμβασις δεν έχει τεθή εν ισχύϊ κατά την χρονολογίαν ταύτην, η Τουρκική Κυβέρνησις δεν θέλει προβάλλει αντίρρησιν δια την εντός των Στενών παραμονήν ενός καταδρομικού και δύο αντιτορπιλλικών εξ εκάστης των τριών Συμμάχων Δυνάμεων, άτινα δύνανται να συνοδεύονται υπό των αναγκαίων δια την αν‐θράκευσιν και τον ανεφοδιασμόν πλοίων, εφʹ ων όμως δεν δύναται να υψωθή πολεμική σημαία.

3. Οι Υπογεγραμμένοι υπομιμνήσκουσιν ότι, από της ενάρξεως της ισχύος της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης, η ακτοπλοΐα και αι λιμενικαί υπηρεσίαι θα διενεργώνται αποκλειστικώς υπό της Τουρκικής εθνικής σημαίας.

Ουχʹ ήττον, επιθυμούσιν να δηλώσωσιν, ότι αι επιχειρήσεις, αίτινες την 1ην Ιανουαρίου 1923 διενήργούν την ακτοπλοίάν ή εξεμεταλλεύοντο λιμενικάς υπηρεσίας εν Τουρκία, θα αφεθώσιν απολύτως ελεύθεροι όπως εξακολουθήσωσι την εκμετάλλευσιν αυτών μέχρι της 31ης Δεκεμβρίου 1923.

Εν πάση περιπτώσει, μέχρι της 31 ης Δεκεμβρίου 1923 η Τουρκία θα παράσχη εις τα πλοία των λοιπών Δυνάμεως, πάσαν ευκολίαν ναυσιπλοΐας, εισόδου και εμπορίας, προβλεπομένην υπό του Τμήματος Βʹ της εμπορικής Συμβάσεως ως προς τα πλοία, το φορτίον και τους επιβάτας αυτών.

Οι υπογεγραμμένοι, δια της Δηλώσεως ταύτης, εκφράζουσι την ελπίδα όπως η Συνθήκη Ειρήνης και αι λοιπαί Πράξεις οι υπογραφείσαι εν Λωζάννη άρξωνται ισχύουσαι, ως οιόν τε τάχιον.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, της 24η Ιουλίου 1923.

Μ. ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

XV. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΠΕΡΙ TOY ΚΑΡΑΓΑΤΣ ΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΗΣΩΝ ΙΜΒΡΟΥ ΚΑΙ ΤΕΝΕΔΟΥ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΝ ΥΠΟ ΤΗΣ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ, ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ, ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ,

ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, δεόντως εξουσιοδοτημένοι, συμφωνούσιν επί των επομένων διατάξεων:

1. Το έδαφος το κείμενον μεταξύ του Έβρου και της τουρκο‐ελληνικής μεθορίου της περιγραφομένης εν τω άρθρω 2 εδ. 2 της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης, όπερ θέλει αποδοθή εις την Τουρκίαν, θα παραδοθή εις τας τουρκικάς Αρχάς το βραδύτερον την 15ην Σεπτεμβρίου 1923, υπό τον όρον όπως η επικύρωσις της ειρημένης Συνθήκης υπό της Μεγάλης Εθνοσυνελεύσεως της Τουρκίας έχει κοινοποιηθή κατά την ημερομηνίαν ταύτην εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν, τη μερίμνη των εν Κωνσταντινουπόλει Συμμάχων Υπάτων Αρμοστών.

Εάν η κοινοποίησις αύτη δεν έχει γίνει κατά την ως άνω χρονολογίαν, η παράδοσις του ειρημένου εδάφους θα λάβη χωράν εντός 15 ημερών από της κοινοποιήσεως.

2. Η μη τυχόν περάτωσις της εν τω άρθρω 5 της Συνθήκης Ειρήνης προβλεπομένης οροθετήσεως δεν δύναται να επιβραδύνη την παράδοσιν εις τας τουρκικάς Αρχάς του ανωτέρω αναφερομένου εδάφους. Εν τη περιπτώσει ταύτη, η Ελληνική και η Τουρκική Κυβέρνησις θα προβώσιν εις προσωρινήν διαχάραξιν επί του εδάφους της εν τω άρθρω 2 εδ. 2 της Συνθήκης +Ειρήνης περιγραφόμενης γραμμής. Η προσωρινή αύτη διαχάραξις θα είναι σεβαστή παρʹ αμφοτέρων των μερών μέχρι της περατώσεως των έργων της Επιτροπής της προβλεπομένης εν τω άρθρω 5 της ειρημένης Συνθήκης.

3. Οι ʹΈλληνες κάτοικοι του Καραγάτς θα υπαχθώσιν εις την ανταλλαγήν των πληθυσμών την οριζομένην υπό της Συμβάσεως της υπογραφείσης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας την 30ην Ιανουαρίου 1923, θα επωφεληθώσιν ούτοι των διατάξεων της ειρημένης Συμβάσεως, μη δυνάμενοι όμως να εξαναγκασθώσιν εις μετανάστευσιν προ της παρελεύσεως εξ μηνών από της αποκαταστάσεως της ειρήνης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.

4. Η αποχώρησις των εν ταις νήσοις Ίμβρω και Τενέδω ελληνικών στρατευμάτων και Αρχών θα συντελεστή ευθύς ως η υπό σημερινήν ημερομηνίαν Συνθήκη Ειρήνης επικυρωθή υπό της Ελληνικής και της Τουρκικής Κυβερνήσεως. Άμα τη αποχωρήσει ταύτη, θέλουσι εφαρμοσθή υπό της Τουρκικής Κυβερνήσεως οι διατάξεις του άρθρου 14 της ειρημένης Συνθήκης.

5. Ουδείς κάτοικος του εν τη 1η παραγράφω του παρόντος Πρωτοκόλλου μνημονευομένου εδάφους, ως επίσης ουδείς κάτοικος των εν τη παραγράφω 4 νήσων, δύναται να ενοχληθή ή κακοποιηθή εν Τουρκία, υφʹ οιανδήποτε πρόφασιν, λόγω της στρατιωτικής ή πολιτικής διαγωγής αυτού ή της βοηθείας ην είχε τυχόν παράσχει προς ξένην τινά Δύναμιν, υπογράψασαν την υπό σημερινήν ημερομηνίαν Συνθήκην Ειρήνης, ή προς τους υπηκόους αυτής.

Πλήρης και τελεία αμνηστεία παρέχεται εις πάντας τους κατοίκους των εν τω προηγουμένω εδαφίω αναφερομένων εδάφους και νήσων δια πάντα τα μέχρι σήμερον διαπραχθέντα πολιτικά ή κοινού δικαίου κακουργήματα και πλημμελήματα.

ΕΓΈΝΕΤΟ, εν Λωζάννη, της 24η Ιουλίου 1923.

Horace RUMBOLD

PELLE

GARRONI

G. C. MONTAGNA

Κ. OTCHIAI

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

Μ. ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

XVI. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΣΧΕΤΙΚΟΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΝ ΣΕΒΡΑΙΣ ΣΥΝΑΦΘΕΙΣΑΝ ΣΥΝΘΗΚΗΝ

ΤΗΝ 10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1920 ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΡΟΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ ΧΡΟΝΟΛΟΠΑΝ ΣΥΝΑΦΘΕΙΣΑΝ ΣΥΝΘΗΚΗΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΥΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΕΝ ΣΧΕΣΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΕΝ

ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Αι Κυβερνήσεις της ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, της ΓΑΛΛΙΑΣ, της ΙΤΑΛΙΑΣ, της ΙΑΠΩΝΙΑΣ και της ΕΛΛΑΔΟΣ θεωρούσαι, ότι, τιθεμένης εν ισχύϊ της εν Σέβραις συναφθείσης την 10ην Αυγούστου 1920 μεταξύ των Προεχουσών Συμμάχων Δυνάμεων και της Ελλάδος Συνθήκης περί προσταστίας των Μειονοτήτων εν Ελλάδι, ως και της συνομολογηθείσης ωσαύτως εν Σέβραις την 10ην Αυγούστου 1920 μεταξύ των αυτών Δυνάμεων Συνθήκης περί Θράκης,

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, δεόντως εξουσιοδοτημένοι, συμφωνούσιν, εν ονόματι των οικείων αυτών Κυβερνήσεων, επί των ακολούθων διατάξεων:

1ον) Αι επικυρώσεις των ως άνω συναφθεισών εν Σέβραις δύο Συνθηκών, δέον εάν η κατάθεσις αυτών δεν εγένετο ήδη, να κατατεθώσιν ομού μετά των επικυρώσεων των Συνθηκών Ειρήνης και Πράξεων των υπό σημερινήν χρονολογίαν υπογραφεισών εν Λωζάννη.

2ον) Αι διατυπωθείσαι εν τω άρθρω 7, εδαφ. 2 και τω άρθρω 15 διατάξεις της ως άνω Συνθήκης των Σεβρών περί προστασίας των Μειονοτήτων καταργούνται και παραμένουσι κατηργημέναι.

3ον) Η εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 1 της ως άνω Συνθήκης των Σεβρών περί Θράκης θέλει περιοριστή εντός των ορίων του άρθρου 2 εδ. 2 της υπό σημερινήν χρονολογίαν υπογραφείσης Συνθήκης Ειρήνης.

ΕΓΈΝΕΤΟ. εν Λωζάννη, της 24η Ιουλίου 1923.

Horace RUMBOLD

PELLE

GARRONI

G. C. MONTAGNA

Κ. OTCHIAI

Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

XVII. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΣΧΕΤΙΚΟΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗΝ ΤΟΥ ΣΕΡΒΟ‐ΚΡΟΑΤΟ‐ΣΛΟΒΕΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΝ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

ΟΙ ΥΠΟΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ, υπογράφοντες σήμερον εν Λωζάννη, εν ονόματι των οικείων αυτών Κυβερνήσεων, τας κάτωθι απαριθμουμένας Πράξεις ή τινάς εξ αυτών, ήτοι:

• Συνθήκην Ειρήνης
• Σύμβασιν περί του καθεστώτος των Στενών.
• Σύμβασιν περί της μεθορίου της Θράκης.
• Σύμβασιν περί εγκαταστάσεως και δικαστικής δικαιοδοσίας.
• Σύμβασιν εμπορικήν.
• Δήλωσιν περί Αμνηστείας και Πρωτόκολλου.
• Πρωτόκολλον περί παραχωρήσεων τινών εν τη Οθωμανική Αυτοκρατορία.
• Πρωτόκολλον περί προσχωρήσεως του Βελγίου και της Πορτογαλλίας εις τινάς διατάξεις των υπογραφεισών εν Λωζάννη Πράξεων, συμφωνούσιν, έκαστος διʹ ας Πράξεις υπέγραψεν, να αναγνωρίσωσιν εις το Σερβο‐Κροατο‐Σλοβενικόν Κράτος το δικαίωμα όπως προβή εν Παρισίοις, μέχρι της ενάρξεως της ισχύος της περί Ειρήνης Συνθήκης, εις την υπογραφήν του συνόλου των άνω αναφερομένων Πράξεων, δια του ή των Πληρεξουσίων αυτού των μνημονευομένων εν τη τελική Πράξει της παρούσης Συνδιασκέψεως της Λωζάννης.

ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάννη, τη 24η Ιουλίου 1923.

Horace RUMBOLD

PELLE

GARRONI

G. C. MONTAGNA

K. OTCHIAI

Ε. Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Δ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ

ConsL DIAMANDY

Const. CONTZESCO

M. ISMET

Dr. RIZA NOUR

HASSAN

B. MORPHOFF

STANCIOFF

XVIII. ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΑΞΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΝΗΣ

ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Των Κυβερνήσεων της ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, της ΓΑΛΛΙΑΣ και της ΙΤΑΛΙΑΣ, εκ συμφώνου μετά της Κυβερνήσεως της ΙΑΠΩΝΙΑΣ, εν τη μερίμνη αυτών όπως αποκαταστήσωσιν οριστικώς την ειρήνην εν Ανατολή, προσκαλεσασών την ΕΛΛΑΔΑ, την ΡΟΥΜΑΝΙΑΝ, το ΣΕΡΒΟ‐ΚΡΟΑΤΟ‐ΣΛΟΒΕΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ ως και τας ΗΝΩΜΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ της ΑΜΕΡΙΚΗΣ αφʹ ενός και την ΤΟΥΡΚΙΑΝ αφʹ ετέρου, ίνα εξετάσωσιν από κοινού τα κατάλληλα μέτρα προς επίτευξιν αποτελέσματος επιθυμητού εξ ίσου υφʹ όλων των Εθνών.

θεωρησασών προς τούτοις ότι, μεταξύ των εν τη Συνδιασκέψει ταύτη υπό διαπραγμάτευσιν θεμάτων, το ζήτημα των Στενών έδει να εξετασθή ειδικώς, προσκαλουμένων των Παρευξεινείων Δυνάμεων Βουλγαρίας και Ρωσσίας όπως συμμετάσχωσιν των διαπραγματεύσεων και των ληφθησομένων αποφάσεων.

Και αποφασισών όπως το Βέλγιον και η Πορτογαλλία γίνωσι δεκτά να συμμετάσχωσι των συζητήσεων των οικονομικών και δημοσιονομικών ζητημάτων των προκυπτόντων δια τας δυο ταύτας Δυνάμεις εκ της εμπολέμου καταστάσεως εν Ανατολή.

Κατά συνέπειαν, οι κάτωθι Πληρεξούσιοι συνήλθαν εν Λωζάννη:

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΝ:

Ο Εντιμότατος George Nathaniel, Μαρκήσιος CURZON de KEDLESTON. K.G., G.C.S.I. G.C.I.Ε., Υπουργός επί των Εξωτερικών.

Ο Εντιμότατος Sir Horace George Montagu RUMBOLD, Baronet, G.CM.G., Ύπατος Αρμοστής εν Κωνσταντινούπολη.

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΑΝ:

Ο Κύριος Camille BARRERE, Πρεσβευτής της Γαλλικής Δημοκρατίας παρά τη A.M. τω Βασιλεί της Ιταλίας, Μεγαλόσταυρος του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής.

Ο Κύριος Maurice BOMPARD, Γερουσιαστής, Πρεσβευτής της Γαλλίας, Ανώτερος Ταξιάρχης του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής.

Ο Μέραρχος Στρατηγός κ. Maurice PELLE, Πρεσβευτής της Γαλλίας, Ύπατος Αρμοστής της Δημοκρατίας εν Ανατολή, Ανώτερος Ταξιάρχης του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής.

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑΝ:

Ο Έντιμος Μαρκήσιος Camille GARRONI, Γερουσιαστής του Βασιλείου, Πρεσβευτής της Ιταλίας, Ύπατος Αρμοστής εν Κωνσταντινούπολη, Μεγαλόσταυρος των Ταγμάτων των Αγίων Μαυρικίου και Λαζάρου και του Στέμματος της Ιταλίας.

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑΝ:

Ο Βαρώνος HAYASHI, Junu, Μέλος πρώτης τάξεως του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, Έκτακτος και Πληρεξούσιος Πρεσβευτής εν Λονδίνω. Ο κύριος Kentaro OTCHIAI, Jusammi, Μέλος πρώτης τάξεως του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, Έκτακτος και Πληρεξούσιος Πρεσβευτής εν Ρώμη.

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ:

Ο Κύριος Ελευθέριος Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ, πρώην Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου, Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Σωτήρας.

Ο Κύριος Δημήτριος ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ, Πληρεξούσιος Υπουργός εν Λονδίνω Ταξιάρχης του Τάγματος του Σώτήρος.

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΡΟΥΜΑΝΙΑΝ:

Ο Κύριος Ion G. DUCA, Υπουργός επί των Εξωτερικών.

Ο Κύριος Constantin I. DIAMANDY, Πληρεξούσιος Υπουργός.

Ο Κύριος Constantin CONTZESCO, Πληρεξούσιος Υπουργός.

• ΔΙΑ ΤΟ ΣΕΡΒΟ‐ΚΡΟΑΤΟ‐ΣΛΟΒΕΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ:

Ο Κύριος Montchilo NINTCHITCH, Υπουργός εχί των Εξωτερικών.

Ο Κύριος Miroslav SPALAIKOVITCH, Έκτακτος Απεσταλμένος και Πληρεξούσιος Υπουργός εν Παρισίοις.

Ο Κύριος Milan RAKITCH, Έκτακτος Απεσταλμένος και Πληρεξούσιος Υπουργός εν Σόφια.

Ο Δωρ. κ. Miloutine YOVANOVTTCH, Έκτακτος Απεσταλμένος και Πληρεξούσιος Υπουργός εν Βέρνη.

• ΔΙΑ ΤΑΣ ΗΝΩΜΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ:

Ο Έντιμος Richard Washburn CHILD, Πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών εν Ρώμη.

Ο Αντιναύαρχος Mark L. BRISTOL, Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Πολιτειών εν Κωνσταντινουπόλει.

Ο Έντιμος Joseph C. GREW, Πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών εν Βέρνη.

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑΝ:

Ο ISMET PACHA, Υπουργός επί των Εξωτερικών, Βουλευτής Αδριανουπόλεως. Ο Δωρ RIZA NOUR ΒΕΥ, Υπουργός της Υγιεινής και της Κοινωνικής Περιθάλψεως, Βουλευτής Σινώπης.

Ο HASSAN ΒΕΥ, πρώην Υπουργός, Βουλευτής Τραπεζούντας.

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΝ:

Ο Κύριος Alexandre STAMBOLIISKY, Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου, Υπουργός επί των Εξωτερικών και των Εκκλησιαστικών.

* ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ : ΜΕΡΟΣ Α' - ΜΕΡΟΣ Β'