Ο πόνος προμηνύει την προσωπική μας ανάπτυξη

Συχνά η λέξη τραύμα παραπέμπει σε κάτι καταστροφικό και αρνητικό. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, επέρχεται ισορροπία στο άτομο. Πιθανόν να έχετε υποστεί αρνητικές εμπειρίες στη ζωή ή τουλάχιστον γνωρίζετε ανθρώπους με διαταραχή μετατραυματικού στρες. Μία γυναίκα που έχει νικήσει τον καρκίνο, αλλά δεν μπορεί να κοιμηθεί τη νύχτα καθώς ανησυχεί μήπως η ασθένεια επιστρέψει. Ένα άτομο που έχει περάσει ένα επώδυνο διαζύγιο και αισθάνεται έντονο μίσος και πικρία για την πρώην σύζυγό του ή ένα πρόσωπο που αισθάνεται κατάθλιψη μετά από ένα ατύχημα.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι ψυχολόγοι δίνουν στο φαινόμενο αυτό τον όρο«μετατραυματική ανάπτυξη». Αυτός ο όρος αρχικά επινοήθηκε από τους ψυχολόγους Richard Tedeschi και Lawrence Calhoun, οι οποίοι έλαβαν συνέντευξη από πολλούς ανθρώπους που είχαν υποστεί τραυματικά γεγονότα ζωής, όπως πένθος, σοβαρές ασθένειες (π.χ. καρκίνος), φωτιές σπιτιών και προσφυγιά. Βρήκαν ότι πολλοί άνθρωποι με αυτές τις εμπειρίες απέκτησαν ένα ισχυρό κίνητρο για προσωπική ανάπτυξη.

Πιο ειδικά, δεν έμαθαν απλώς να προσαρμόζονται σε αρνητικές καταστάσεις, κέρδισαν πραγματικά κάποια σημαντικά οφέλη από αυτές. Σύμφωνα με τους όρους των Tedeschi και Calhoun, ο πόνος τους οδήγησε σε «θετικές αλλαγές». Απέκτησαν μια νέα εσωτερική δύναμη και ανακάλυψαν δεξιότητες και ικανότητες που μέχρι πρότινος δεν γνώριζαν ότι κατέχουν. Παράλληλα, απέκτησαν αυτοπεποίθηση και έδωσαν σημασία σε εκείνα τα «μικρά πράγματα» της ζωής που εκλαμβάνουμε συνήθως ως δεδομένα. Έγιναν πιο συμπονετικοί στα βάσανα των άλλων με αποτέλεσμα να χτίζουν ικανοποιητικές σχέσεις. Η ταλαιπωρία τους τους οδήγησε τελικά σε ένα «βαθύτερο επίπεδο συνειδητοποίησης».

Ένας άλλος ψυχολόγος, η Judith Neal, μελέτησε 40 άτομα με «μετα-τραυματική ανάπτυξη» μετά από διάφορα γεγονότα, όπως περιπτώσεις σοβαρής ασθένειας, διαζυγίου ή απώλειας θέσης εργασίας, καθώς και επιθανάτιων εμπειριών. Αρχικά, τα περισσότερα από αυτά έπαψαν να βλέπουν κάποιο νόημα στη ζωή. Αργότερα πέρασαν από μια φάση πνευματικής αναζήτησης, προσπαθώντας να βγάλουν νόημα από ό,τι είχε συμβεί και να αναζητήσουν νέες αξίες. Και τέλος, από τη στιγμή που δημιούργησαν νέες πνευματικές αρχές εισήλθαν σε μια φάση «πνευματικής ολοκλήρωσης». Σε αυτό το σημείο απέκτησαν νέο νόημα και σκοπό στη ζωή, ένιωσαν ευγνωμοσύνη που αναπνέουν.

Βέβαια, δεν σημαίνει ότι πρέπει να χαιρετίσουμε τον πόνο ή εσκεμμένα να τον αναζητήσουμε εκεί έξω. Όταν εμφανίζεται στη ζωή μας, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι, κάτω από την αρνητική επιφάνεια, υπάρχει μια ευκαιρία για ανάπτυξη και εμβάθυνση.