Η κοινωνία του μέλλοντος

Συγγραφείς και επιστήμονες φαντάζονται πώς θα είναι η κοινωνία και η κουλτούρα σε 100 χρόνια από σήμερα.

Η ιδέα μας για το πώς θα είναι ο κόσμος σε 100 χρόνια από σήμερα έχει πολύ συχνά να κάνει με ακραίες φανταστικές εκδοχές που πηγάζουν από επιδραστικές ταινίες ή βιβλία: Ιπτάμενα αυτοκίνητα, απολυταρχικά καθεστώτα που επικοινωνούν μαζί μας μέσα από τεράστιες οθόνες, μετα-αποκαλυπτικά σκηνικά με ενδύματα που θυμίζουν τον Αμερικάνικο Εμφύλιο, κι άλλα τέτοια. Μπορούμε να φανταστούμε ένα νέο μέλλον για την ανθρωπότητα μέσα από τρεις πολύ βασικές ιδέες.

Όλες οι Φυλές των Social Media: Όταν γραφόμαστε και ενεργοποιούμαστε σε ένα νέο social medium η δήλωση που υπονοείται είναι αυτή: Θέλουμε να μοιραστούμε ένα κομμάτι της κοινωνικότητάς μας με ανθρώπους που μας ενώνει κάτι κοινό.

Όσο πιο μαζικό το μέσο βέβαια τόσο λιγότερο αυστηρές οι παράμετροι, αλλά μπορείς να το κάνει όσο συγκεκριμένο θες. Στο Facebook ας πούμε είναι πια όλοι (αν και μπορείς να διώξεις κόσμο που βαριέσαι κρύβοντάς τον) αλλά στο last.fm επικοινωνείς με αυτούς που αγαπάνε εξίσου τη μουσική ή στο goodreads έχει ένα μέσο δικτύωσης βασισμένο στην αγάπη για τα βιβλία.

Αυτά όλα δεν είναι παρά μια μετεξέλιξητων εξειδικευμένων φόρουμ που είχαμε παλαιότερα, δηλαδή γκρουπ ανθρώπων που αποφασίζουν πως θέλουν να αλληλεπιδρούν με άλλους βάσει ενός κύριου χαρακτηριστικού τους.

Σκέψου αυτή η ιδέα να μπορούσε να επεκταθεί και σε επίπεδο αληθινών κοινωνιών. Όπως δηλαδή σήμερα το βασικό χαρακτηριστικό που ορίζει την κοινωνικότητά μας είναι το πού ζούμε και ποιοι είναι σωματικά γύρω μας, σε πολλά χρόνια από τώρα αυτό να αλλάξει. Να μπορούμε να εφαρμόσουμε στις ‘αληθινές’ το κριτήριο επιλογής που έχουμε online. Πια δε θα έχουμε κοινωνικές ομάδες βασισμένες στην φυλή ή την προέλευση ή οτιδήποτε τέτοιο, αλλά κοινωνικές ομάδες βασισμένες στη μουσική που ακούς ή τις ταινίες που βλέπεις ή το αν πιστεύεις πως ο Μαραντόνα είναι καλύτερος από τον Πελέ.

Ήδη αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό (σε σχέση ας πούμε με το πού ήμασταν πριν 100 χρόνια, αυτό μόνο σκέψου) αλλά πώς μπορεί να ολοκληρωθεί η μετάβαση; Κάποιο τρόπο θα βρούμε. Ήδη έχουμε γυαλιά που λειτουργούν σαν οθονες προσωπικού υπολογιστή, ποιος λέει ότι σε 100 χρόνια δε θα έχουμε γυαλιά που απλά ‘αγνοούν’ αυτούς που δε θέλουμε να βλέπουμε, σαν το hide που κάνεις στο Facebook, δείχνοντάς μας μόνο αυτούς που ‘ακολουθούμε’, όπως ακριβώς στο Twitter;

Είμαστε έτοιμοι για μια κοινωνία σχηματισμένη από ομάδες βάσει της προτίμησής τους στα φαγητά ή στο αν θεωρούν καλύτερους τους Beatles ή τους Rolling Stones; Γιατί αργά ή γρήγορα θα συμβεί.

Νέα μυαλά: Όχι με την παραδοσιακή έννοια του πιο ανοιχτού μυαλού, μιας και αυτό έτσι κι αλλιώς είναι φυσικό επακόλουθο της αλλαγής των κοινωνιών. Αλλά κυριολεκτικά, νέα μυαλά. Στο μέλλον θα αρχίσουμε όλο και περισσότερο να προσεγγίζουμε τα cyborgs και θα έχουμε τη δυνατότητα να παίζουμε με τις εγκεφαλικές λειτουργίες. Θα μπορούμε ας πούμε να διατάζουμε τον εγκέφαλό μας να είμαστε πιο ευαίσθητοι ή πιο ανεκτικοί ή οτιδήποτε άλλο.

Αν αυτό ξενίζει και υπονοεί πως το μέλλον θα μοιάζει με εφιαλτικές ομογενοποιημένες κοινωνίες κάποιας ταινίας επιστημονικής φαντασίας, τότε αυτό δεν ισχύει κι ο λόγος είναι ακριβώς τα αμέσως παραπάνω. Οι επιλογές και τα κριτήρια βάσει των οποίων θα αυτο-χαρακτηριζόμαστε και θα διαμορφώνουμε τις ομάδες μας πλέον, είναι πολύ περισσότερες- και θα συνεχίσουν να αυξάνονται.
Αν μη τι άλλο, στο μέλλον η κοινωνία μας θα μοιάζει όλο και λιγότερο μονότονη. Απλώς θα έχουμε τη δυνατότητα να προσπερνάμε τους υπόλοιπους με μεγαλύτερη ευκολία. Ή να τους αποδεχόμαστε. Δική μας επιλογή θα είναι.

Δεύτερη νεότητα: Στο μέλλον η ηλικία θα είναι μια σχετική έννοια. Ο εγκέφαλός μας θα αποθηκεύεται σε εξωτερικούς σκληρούς ή σε ό,τι υπάρχει αντί εξωτερικών σκληρών τότε. Και η αποθήκευση θα γίνεται αυτοματα, όπως όταν γράφεις ένα κείμενο στο Google Drive και σώζει το παραμικρό.

Αυτό σημαίνει πως θα μπορούμε με τον ίδιο τρόπο να κλείνουμε και να ανοίγουμε- επί της ουσίας δηλαδή, να διαλέγουμε πότε και πόσο αργά θα γερνάμε.

Αν συνυπολογίσεις την αναμενόμενη πρόοδο στον τομέα της υγείας, με τον μέσο όρο ζωής να φτάνει τα 100, η ζωή στο μέλλον θα αρχίσει να ξεφεύγει από την αυστηρά γραμμική έννοιά της και θα αρχίσει να μοιάζει όλο και περισσότερο με διαστήματα ζωής κατ’επιλογήν.