«Αμφότερα. Και τα δύο αποδεικνύονται θεμελιώδη για τη συμπεριφορά. Η φύση λειτουργεί μέσω της ανατροφής. Η νοημοσύνη είναι απότοκη δύο παραγόντων: του γενετικού υλικού, που κληρονομείται από τους γονείς, και των περιβαλλοντικών επιρροών επί αυτής της κληρονομιάς. Βλέπετε, η συνεισφορά τους δεν είναι δυνατόν να διαχωριστεί». Ο καθηγητής έμπλεξε τα δάχτυλά του και προσποιήθηκε ότι έκανε να τα ξεμπλέξει αλλά δεν υπάκουαν. «Παρ’ όλα αυτά, αν υποθέσουμε ότι δύο άτομα μεγαλώνουν σε παρόμοιο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον και με παρόμοια εκπαίδευση, μπορούμε να πούμε ότι ο δείκτης νοημοσύνης τους θα καθοριστεί πρωτίστως από το γενετικό υλικό και τις διαφορές των κινήτρων». Ο καθηγητής βιάστηκε να προσθέσει: «Αλλά κι αυτά τα ίδια τα κίνητρα φέρουν επίσης κληρονομική και μαζί περιβαλλοντική σύσταση».
Ο Μάικλ έβλεπε πως η Έβελιν είχε εντελώς απορροφηθεί και πως αυτά που έλεγε ο καθηγητής δεν θα την αποθάρρυναν από τον σκοπό της. Το έμβρυο που εκείνη είχε δημιουργήσει ήταν πια έτοιμο και, σε λιγότερο από μία εβδομάδα, ο γυναικολογικός της κύκλος θα της επέτρεπε να προχωρήσει στη μεταφορά. «Υπάρχουν άλλοι παράγοντες, εκτός από το περιβάλλον και τα γονίδια, που να επηρεάζουν τη συμπεριφορά;» ρώτησε ο Μάικλ.
«Κανείς μέχρι τώρα δεν έχει βρει κάτι άλλο». Ο Μάικλ τον είδε να ξύνει με τα νύχια τη ράχη του τρωκτικού, που είχε βγει στο μεταξύ από την τσέπη και είχε κουρνιάσει στο μπράτσο του. «Εκείνο, όμως, που δεν εκτιμάται όσο θα έπρεπε είναι πως το περιβάλλον ευθύνεται για την έκφραση κάποιων γονιδίων. Το ποια γονίδια θα ενεργοποιηθούν στους εγκεφαλικούς νευρώνες εξαρτάται εν μέρει από το περιβάλλον. Καλύτερα, όμως, να σταματήσω εδώ, πριν αρχίσετε να μεταλλάσσεστε μπροστά στα μάτια μου», κατέληξε ο καθηγητής χαμογελώντας.
Η Έβελιν του ανταπέδωσε το χαμόγελο. «Έχω ακούσει», ξεκίνησε, «ότι οι νευροεπιστήμονες δεν αφήνουν και πολύ χώρο για την ελεύθερη βούληση. Αλλά δεν υπάρχει πραγματικά καμιά ελευθερία, καμιά ακεραιότητα του ατόμου; Ούτε μία ρωγμή στην παρέλαση γονίδια-περιβάλλον για να ενταχθεί και η ελεύθερη βούληση;»
«Ούτε ελευθερία ούτε ακεραιότητα», απάντησε ο καθηγητής. «Ακριβώς γιατί τα άτομα δεν μπορούν με κανέναν τρόπο να ελέγξουν την ίδια τη γενετική κατασκευή τους, ούτε και τις περιβαλλοντικές επιρροές στις οποίες υποβάλλονται». Φαινόταν να απολαμβάνει τη θεωρία του, καθώς οι λέξεις έβγαιναν μέσα απ’ τους καπνούς της πίπας. «Αυτό σημαίνει πως η εμπειρία λαξεύει τον χαρακτήρα από το γενετικό υλικό που κληρονομούμε, όπως ο Πραξιτέλης λάξευσε τον Ερμή από ένα κομμάτι μάρμαρο.
«Αν τα άτομα διαπράττουν εγκλήματα», συνέχισε, «είναι το περιβάλλον τους που πρέπει να τιμωρηθεί, δηλαδή να μεταβληθεί, να αλλάξει. Αν φέρονται με τρόπο ευεργετικό προς τους άλλους, είναι το περιβάλλον που πρέπει να επιβραβευτεί· να διατηρηθεί ή και να εμπλουτιστεί στη βάση της υπάρχουσας δομής του».
Στο μεταξύ, ο αρουραίος είχε πηδήσει απ’ το μπράτσο του καθηγητή και σκαρφάλωνε άφοβα στον βραχίονα της πολυθρόνας, με τα πέλματα ν’ αναδιπλώνονται, τη ράχη του να καμπουριάζει, τη μακριά ουρά να αντισταθμίζει το βάρος του κεφαλιού και τα μουστάκια του να σαλεύουν μπρος πίσω, λες και ακολουθούσαν έναν ρυθμό που μόνο αυτός μπορούσε ν’ ακούσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου